NIEUWE LANSEDIJKE'ICRT
Zaterdag 17 Februari 1923.
TWEEDE BLAD.
REVUE VAN DE WEEK
13 Februari.
De Tweede Kamer heeft in de afgeloopen
week nog steeds in rustige stemming in „on
bewogen atmospheer'', gewerkt. Edoch, de
voorspelling „Meerestille und glückliche Fahrt'
slechts kort zoude duren: ze komt reeds in ver
vulling. De 'heer Troelstra heeft Donderdag
j.l. aanhangig gemaakt zijne interpellatie over
den toestand in het Roergebied, en op Dinsdag
13 Februari (Vrijdag j.l. vergaderde het La
gerhuis in de afdeelingen) zou over dat verzoek
Van den leider der so.c. democratische club
worden beslist, 't Zeggen was dat er in de
Kamer zeer ernstige oppositie bestaat tegen
het toestaan van de interpellatie Troelstra, daar
jnen 'het bespreken van deze dingen in- de
openbare zitting des Parlements ontoelaatbaar
oordeelt. De commissie voor buitenlandsche
aangelegenheden heeft met minister Van Kar-
nebeek reeds over den Roer-toestand getonfe-
teerd in de afgeloopen week', en zeer velen
zijn van meening, dat de kwestie daar en
niet in de publieke zitting thuis behoort. In
de jongste dagen zijn te Amsterdam en-elders
protest-vergaderingen gehouden in verband met
de bezetting van het Duitsche k'olengebied.
Toen is duidelijk gebleken, tot welke rel
letjes de zaak aanleiding gaf. Reden te minder
Pm haar in de openbare Kamer-zitting te bren
gen. Imtussdhen, er is al heel weinig parle
mentaire ervaring noodig, om te beseffen, dat
de oppositie tegen mr. Troelstra's verzoek tot
hevig tumult aanleiding zo,u kunnen geven.
Over de vraag o fde beide communisten, die
de vorige week ter Tweede Kamer door hunne
absentie schitterden, dan aanwezig zouden zijn,
werd mede vrij druk bespiegeld.
De Kamer heeft nu de West-Indische Be-
grootfrigen afgedaan. Bij de behandeling der
Begrooting van het Bouwfonds voor Binnen-
landsdhe Zaken, welke er aan voorafging, werd
o.a. duidelijk dat het arme Haarlem vermoe
delijk nog een aardig poosje zaj moeten wach
ten op een nieuw gouvernements-gebouw,
schoon daar de terreinen voor gekocht -zijn-
Arme Vader Staat heeft nu eenmaal geen dui-
te Inlte missen!..
De behandeling der Begrootingen voor Su
riname en Curacao gaf weinig nieuwe of bij
zonders te hooren. Wat Paramaribo c.a. betreft,
|s en blijft het „misere"... De soc. democraat
IJzerman deed z'n uiterste best om de posten,
voor hygiene en volksgezondheid uitgetrokken,
verhoogd te krijgen, maar 't baatte niet. Met
eene uitzondering. Een amendement-IJzerman
strekkend om f3000 te besteden voor hygiëne-
propaganda in Suriname, werd door munster
De Graaff overgenomen. Doch Z.Exc. van Ko
loniën voegde er dadelijk bij, dat nu oo.c -ie
onvoorziene uitgaven metf 3000 verminderd
werden! Zoodat men hier met een „parlemen
tair fopspeentje" te doen kreeg. Sympathiek
•Was het woord, des ministers,dat de Wes,
bij hei besteden der gelden voor velerlei meer
vrijheid van beweging allengs moet krijgen;
niet ate tot nu toe gansch-afhankelijk moet
blijven van wat de dames en heeren op hef
binnenhof „wijzen". Zoo dient Suriname,
'de hoofdstad te beginnen eigen autonome
gemeenten te krijgen. Er zijn te-veel ambtena
ren (eventjes ruim 1000 en de bezoldiging
is veel te schraal. Met de mechanische grond
bewerking (doo rden heer Pyttersen in zijn rap
port aanbevolen) dient een aanvang te wor
den gemaakt. Aldus zöu Suriname misschien
op den duur toch nog op-de-been kunnen ge
holpen worden-
Met Curacao staat 'ter ongetwijfeld beter
voor. Daar zijn de groote petroleum- en phos-
faat-bedrijven. De middelen zijn stijgend, doch
het belasting-wezen moet er grondig georgani
seerd. Zooals Mej. Kr. van Dorp zei, Cura
cao kan zichzelf leeren bedruipen, en daartoe
dient 't-welhaast te komen.
Tenslotte kwam Donderdag 8 Februari het
ontwerp M. en L. Landbouw-onderwij s aan de
orde. Doch daarmee is 't allerongelukkigst ge-
loopen. Uit alle hoeken kwam vernietigende
kritiek tegen dit van Min. van IJsseisteijn af
komstige wetsvoorstel. Exc. Ruijs verdedigde
het uiterst flauwtjes; legde zich bij voorbaa
neer bij schorsing der behandeling en de Ka
mer besloot op initiatief van Dr. Lovjnkdaar-
toe haastiglük met 49-7 stemmen-Hetom-
werp is dus van de baan en van dit Kabinet
is dergelijk voorstel -niet te wachten. Een be
paald echec vormt het gebeurde niet voor Exc.
xRuijs, hoofd van Landbouw, - ^aar een g^
lukkig debuut" als opvolger van den heer vap
ITsselsteijn was 'tvoor mr. Ruijs evenmfri-
In de parlementaire week, beginnend den
■l3den Februari, wacht de Kamer o.a. de»
we bioscoop-wet, waarop een ^gereeks van
amendementen is aanhangig gemapf fbehan-
ste Kamer komt bijeen, onder meer ter behan
deling der wijziging van de
Arbeids-geschillen -ontwerp m den Senaat- aaa
een heet vuurtje zal zijn blootgesteld, schijm
'IS de „nova" van algemeenen aard behoort
de aankondiging van een naderende maatreg J
van Algemeen Bestuur tot regeling van het on
derwiis voor doofstommen, blinden, slechthoo
wï waiiinpig®- Voortsdetjtag
dat een „massa-pensiopneenng van °PPe
hoofdofficieren als vroegiente surprise voor d~
Kkkenen eiken dag. zal Jpej
Het hoog bezoek uit Zweden nadert ook
met rassche schreden. Koning Gustaaf vertrekt
den 28en uit Stockholm. Ein zal vergezeld wor
den door den Zweedsohen Minister van Bui
tenlandsche Zaken. Wat natuurlijk ruime stof
geeft aan de liefhebbers, voor bespiegelingen
over 'het politiek karakter, dat deze visite, door
Z.M. Gustaaf V aan onze Koningin te bren
gen, in werkelijkheid heeft?...
Uit de jongste misdadigheids-rubr.ek' noem
ik allereerst wat aangeduid wordt als „het Ra
dio-schandaal" ofte wel het wanbeheer te Koot
wijk, waar op de schandelijkste wijze met de
gelden van armen Vader Staat zou zijn omge
sprongen. Dit geval verkeert nog pas in 'teer
ste stadium van publicatie. Ik kom er dus wel
op terug.
Te Vl'issingen kwam een uitermate tragisch
'geval van vadermoord voor. Natuurlijk „mist"
men ook nu niet het gebruikelijk getal inbraken
w.o. eentje in de Amsterdamsche Sarphatie-
straat, waar men in de gauwigheid uit een per
ceel ruim vijf mille wist weg te „moffelen".
De verdere behandeling, voor het Hof te Arn
hem, van het moordgeval te Houtdorp, leidde
tot onverwachte wendingen, waarbij ernstige
beschuldigingen tegen een wachtmeester-getui
ge werden ingebracht. Te Leeuwarden legde
1de'justitie beslag op een erfenis, toegevallen
aan een veekooper en dezen vermaakt door
een onder verdachte omstandigheden overleden
knecht.
De strafgevangenis te Assen is, meldt
men ei- en propvol. In de andere huizen
van bewaring zal 't wel ongeveer hetzelfde
wezen. En dan wordt het instituut der voor
waardelijke veroordeel'ingen nog wel met ta-
hielijk milde hand toegepast.
De 'agent te Rotterdam van het Gouden Kalf
is vrijgesproken, maar dadelijk daarna is tegen
den heer W. Broekhuys zelf proces verbaal
opgemaakt wegens overtreding der Loterij-wet
Zijn vrienden en medewerkers blijven „urbi
et orbi" verkondigen, dat hij de zege zal be
vechten in de worsteling met de justitie. Qui
vivra verral...
Te Rotterdam had het droef geval plaats
tier instorting van een huis, waarbij twee men-
sQhen het leven lieten. Bij Coevorden werd
moorddadig gevochten tusschen gewezen com
miezen en burgers. „Het mesje" kóstte hier
een menschenleven, terwijl twee vechtersbazen
gewond werden- De dagen der Gooische en
andere „bekkesnijders" zijn nog niet voorbij!...
Ter afwisseling van al dit sombere en naar
geestige memoreer ik de schitterende en extra-
enthousiaste wijze, waarop onze tachtigjarige
jonkman Louis Bouwmeester te Brussel is ge
huldigd. In Plankenland werd ook gevierd het
veertigjarig jubileum van Mevr. Julia Cuypers,
de nog jeugdige tooneelspeelster van ouder-
wetsch-romantische soprt.
In de hoofdstad werd de 14e Amsterdamsche
Automobiel-tentoonstelling ingewijd. Dat zij
„trekken" zal, behoeft eigenlijk niet te wor
den vermeld-
De Nijmeegsche Raad verleende een ton sub
sidie, aan de te stichten Katholieke Univer
siteit en de verrijzing daarvan is dus verze
kerd. Maatregelen tegen toevloed van buiten
landsche arbeiders zijn in voorbereiding, en
deze tijding wekt sléchts de vraag, hoe 't
'ktomt, dat men niet veel eerder to.t deze stappen
is overgegaan.
Te Rotterdam zal men op het nieuwe Post
kantoor gelegenheid openstellen tot het beta
len van belasting. Hoe vaak' is daarop aange
drongen door menschen, geplaagd door de
wijze, waarop to.t nu den fiscus het zijne moest
worden gebracht?.., 'tls een voortreffelijke
gedachte, mits de uitvoering ervan niet le:dde
'tot het nog taieer stapelen vain werk bij de
arbeidstaak van sommige „overbelaste" amb
tenaren der Posterijen 1
BUITENLAND.
Een belangrijke verklaring ten opzichte van
den toestand, ontstaan door de Fransohe en
Belgische bezetting van het Roergebied en de
uitbreiding daarvan heeft de Zweedsche pre
mier Branting dezer dagen afgelegd. Deze be
kwame bewindsman ziet het grootste gevaar
van den toestand op het oogenblik1 in het feit,
dat niemand weet waartoe de drastische Fran
sche maatregelen zullen leiden. Aan den an
deren kant verwacht hij dat, nu de strijd tus
schen Berlijn en Parijs eenmaal ontbrand is,
'eindelijk een definitieve oplossing, hoe deze
ook zal uitvallen, zal worden verkregen. Deze
laatste meening wordt door velen gedeeld, daar
taieer en meer blijkt, dat bemiddeling tusschen
de partijen in deze geweldige worsteling, met
meer mogelijk schijnt. Het is een strijd „to
the bitter end", voor Duitschland en Frankrijk
misschien een strijd op leven pn dood, welke
althans voor een zee rlangen tijd kan beslis
sen, over de economische macht van beide
landen. Voor buitenstaanders, als wij is het
moeilijk te beoordeelen, hoe de machtsverhou
ding tusschen beide partijen op het oogenblik
is. Vast staat, dat Frankrijk tqt op het oogen
blik ondanks de kósten van veertig mill'ioen
francs per maand nog geen noemenswaardige
hoeveelheid steenkolen en koces, om nog niet
te spreken van hout-leveranties e.d, als gevolg
van de genomen maatregelen heeft ontvangen-
De Franschen en de Belgen hebben in de
èfgeloopen week het bezettingsgebied aanmer
kelijk uitgebreid. In het verre zuiden, ver bui-'
ten het Ruhrgebied, hebben zij het brugge-
hoofd van Kehl tegenover Straatsburg uitge
breid, de bezetting in het Ruhrgebied zelf is
uitgebreid tot eenige plaatsen in het Wupper-
dal in Baden en daarenboven zijn de Belgen
overgegaan tot bezetting van eenige Rijnha
vens, nl. Wezel' en Emmerik, De bezetting van
deze' laatste plaats geschiedde vooral met het
oog op- de controle op den uit- en invoer van
goederen naar en van Nederland. De arresta
ties en uitwijzingen duren voort, straffen van
geldboeten en vrijheidsberoovi.ng worden toe
gepast. Was eerst uitsluitend de uitvoer van
steenkolen en cokes uit het bezette gebied naar
onbezet Duitschland verboden, thans mag geen
enkele uitvoer van welke artikelen ook uit het
Ruhrgebied naar onbezet Duitschland meer
plaats hebben zonder toestemming van de Fran
sche bezettingsautoriteiten, die op dezen uit
voer belasting heffen.
De strijd is geweldig en aan beide kanten
stelt men de zaak zoo gunstig mogelijk voor.
De Franschen blijven dreigen met nieuwe sanc
ties, waartegenover de Duitsche regeering, wier
leden het verboden is naar het bezette gebied
fe komen, andere maatregelen toepast. Vooral
in het centrum van het bezette gebied, in de
fabrieksstad Essen is de toestand buitenge
woon ernstig. Daar werden zelfs eenige hotels
door de Franschen in bezit genomen omdat
het personeel weigerde de Franschen te be-
Üienen. Fransche spoorwegarbeiders zijn ge-
Volgd door honderd Fransche telefonistes en
het einde is nog niet te zien.
Om een enkel voorbeeld te geven van de
bnjuistheid van de berichten van Fransche
zjjde en de pogingen de Fransdhe zaak zoo
gunstig mogelijk voor te stellen, diene het Fran
sche bericht, dat de toestand op het spoor
wegnet 'in het begin dezer week aanzienlijk
verbeterd was, en dat dagelijks 83 treinen in
Essen aankwamen en 76 vertrokken. Het Fran
sche bericht vergeet echter te mieden, dat voor
de bezetting ongeveer 3000 treinen per dag
aankwamen, en vertrokken. Dit is een van de
vele voorbeelden van. onvolledige berichtge
ving, welke ook aan Duitsch zijde, doch daar
niet in zoo sterke mate voorkomen-
Engeland blijft zich afzijdig houden, en ook
in de Troonrede welke de Engelsche Koning
Dinsdag j.l. bij de opening van het parlement
heeft uitgesproken, wordt heel weinig over de
gebeurtenissen in het Ruhrgebied gezegd.
Slechts wordt er op gewezen, dat de Britsche
regeering de moeilijkheden, waarmede de Fran
sche regeering te kampen heeft, niet nog groo-
•ter wil makën.
Overigens is de Troonrede van den Engel
schen Koning niet erg optimistisch gestemd.
De werkeloosheid in Groot Brittannië veroor
zaakt groote lasten welke zwaar op het Brit
sche volk drukken. Eenige verbetering in den
Engelschen handel valt te constateeren.
Betreffende Turkije sprak de Koning de
hoop uit, dat de regeering te Angora alsnog
het vredesverdrag, zoo.»moeiltevol voorbereid,
zal aanvaarden.
Het heeft intusschen in de afgeloopen weck
in Smyrna, de nu Turksche haven in Klein
Azië, weer gespannen. De autoriteiten te Smyr
na hadden een ultimatum gericht op zeer kor
ten termijn, tot de commandanten der geal
lieerde oorlogsschepen die in deze haven lig
gen en waarin geëischt werd, dat deze schepen
de haven zouden verlaten onder bedreiging
met geweld. Het is te begrijpen, dat de com
mandanten der geallieerde schepen, daartoe
gemachtigd door huin regeeringen, weigerden
aan dezen eisch gevolg te geven. De Turksche
autoriteiten hebben tenslotte het ultimatum, zoo
niet ingetrokken, Man toch niet uitgevoerd
en de geallieerde schepen blijven waar ze zijn.
Een Reuterbericht, dat later een nieuw ultima
tum zou zijn gesteld, waarin opnieuw het terug
trekken der schepen binnen drie dagen ge-
eischt werd, bleek volkomen onjuist te zijn!
Ismet Pasha is thans op weg naar Angora
om daar de regeering over den toestand in te
lichten. Wellicht dat de hoop van den Engel
schen Koning, dat Turkije het vredesverdrag
alsnog zal aanvaarden, verwezenlijkt zal wor
den, tot heil niet alleen van Turkije, doch van
geheel Europa.
In Centraal Europa blijft het gisten. Ge
ruchten over een a-s. proclamatie van Horthy
tot den Koning van Hongarije, doen de ronde,
evenals berichten over oprlogstoebereidingen
van Hongarije en de landen der Kleine En
tente.
De Italiaansdhe Kamer heeft thans de ver
dragen van Washington goedgekeurd. Bij de
opening van de Italiaansche Kamer heeft Mus
solini zijn politiek' verdedigd en bovendien ver
klaard, dat ook hij niet denkt aan inmenging
in het Fransch-Duitsche geschil. Afwachten is
de zaak.
Is. Be vergadering fe van meening, dat dit
punt gehandhaafd blijft.
De heer P. Mulder stelt voor ter bevordering
van het vergaderingsbezoek 4 kistjes sigaren
van 25 stuks te verloten onder de aanwezigen,
Dit wordt algemeen goedgekeurd.
Hierna sluiting met een woord van dank,
waarna eenige bespreking volgt over tuinders-
crediet.
- SINT PANCRAS.
Algemeene vergadering van het ziekenfonds
„Hulp in Nood" op Donderdag 15 Februari
'1923, des avonds 7 uur ten huize van den heer
H. Gerritsen.
Tegenwoordig 18 leden. Na opening der ver
gadering door den voorzitter, den heer J. ten
Hoeve, volgde voorlezing notulen. Onder dank
zegging goedgekeurd. Jaarverslag Secr.-Pen-
ningm. welke mededeelde dat ontvangen was
over 't boekjaar 1922 aan contributie f910.—,
Boerenleenbank' f200, aan begunstigers f 16.90
en dat 't kasgeld op 1 Jan. '22 f25.70 was,
alzoo tezamen f 1152.60. Uitgegeven was aan
uitkeeringen bij ziekte f657.43, aan diversen
f 473.53, tezamen f 1130.96, alzoo een saldo van
f21.64. 't Bezit der vereeniging op 1 Jan. '23
was f 1651.40. Bij monde van den heer P. Olie
werd vanwege de oommissie tot nazien der
rekening geadviseerd tot goedkeuring.
Onder dankzegging daartoe besloten.
Als leden voor de commissie voor 't nazien
der rekening over 1923 werden benoemd D.
de Wit en A. Westra.
Door den 'heer G. Booy Azn. werd verslag
uitgebracht van de Proy- Bondsvergadering.
Door hem werd medegedeeld dat de bonds
vergadering door afgevaardigden van 64 aan
gesloten fondsen was bezocht en dat besloten
was om de afdracht contributie N. V. Z. op
'5 ets per .lid en per jaar te stellen, te betalen
uit de Bondskas.
Dat Hoofdbestuursleden een presentiegeld
van f5 zouden ontvangen en eventueele meer
dere verzuimkosten door de gezamenlijke kas-
feen van 't district worden betaald.
Aangenomen was dat leden, die verhuizen
.naar plaatsen waar geen ziekenkas aanwezig
is, lid kunnen blijven van de kas, waaruit zij
verhuizen, op bepaalde voorwaarden. Wijzigin
gen en voorwaarden zullen in de nieuwe regle
menten worden opgenomen.
Verder werd aangenomen dat léden die op
een andere plaats, dan op de plaats waar hun
fonds gevestigd is, ziek zijn of verpleegd wor
den, worden gecontroleerd door het daar ge
vestigde fonds.
Volgt verkiezing bestuursleden.
De aftredenden de heeren J. ten Hoeve en
K. Zeijdam worden herkozen.
Tot afgevaardigde voor de volgende Prov.
Bondsvergadering worden de heeren G. Booy
Azn. en J. de Vries verkozen met als plaatsver
vanger A. Schuur.
Verslag werd nog uitgebracht door G. Booij
Azn. over de districtsvergadering betreffende
de reorganisatie van den Bond. Besprekingen
daarover zijn nog gaande.
Punt 9 van de agenda welke een aanvulling
van 't Reglement beoogde in verband met de
beoefening van de sport werd aangenomen,
j waarvan 't gevolg is dat voor ongelukken met
voetballen of te hard fiietsrijden geen uitkeeririg
wordt gegeven.
Punt 10 behelsde aanneming van léden be
neden 16 jaar.
Aangenomen dat jongeren van 1416 jaar
lid kunnen worden tegen een oontributie van
10 cent per week en een uttkeering van f 5
per week.
Besloten werd hiervoor kleine strookjes te
laten drukken, en dit ter aanvulling van 't
huishoudelijk reglement de leden toe te zenden.
Volgt rondvraag.
Dit punt lokte vanwege het naar voren bren
gen van de heer De Vries, dat hem ter oore
was gekomen dat onze zustervereen. ook in
deze plaats gestationneerd, het verzoek had in
gediend om samen een geheel te vormen, nogal
eenige bespreking uit. Spr. was er voor inge
val dat tot stand kwam er eerst aanzuivering
der kas plaats vond.
De heer Schuur achtte het beter dat onze
leden een tijdelïjké verlaging van contributie
'zouden genieten, opdat onze kas, welke finan
cieel sterker was, gelijk zoude bomen.
Waarop de heer Booij het dan maar beter
vond aan onze leden een directe restitutie toe
UIT DEN OMTREK.
- KOEDIJK.
Woensdagavond vergaderde de vereeniging
„Helpt Elkdnder" in het locaal van den heer
J. de Jong, onder leiding van den heer A. J.
Schipper. Na opening en tering der notulen
volgt jaarverslag, waarvan vermeld zij dat er
twee ledenvergaderingen en vijf bestuursver
gaderingen werden gehouden, 38 leden telt de
vereeniging, Het bestuur was genoodzaakt op
te treden tégen leden, die zich ziek melden,
tonder geneeskundige mededeeling, er waren
55 ziekendagen. Verder meldde het verslag
va neen nuttig vereenigingsleven, de rekening
van den penningmeester gaf aan als ontvangst
f94.30 uitgaaf f7.05, saldo f 8,4.25, De bestuurs
verkiezing gaf tot uitslag, dat de aftredende
heeren A. J. Schipper en W. Butter met groote
fheerderheid van stemmen werden herkozen,
welke de benoeming aannamen.
De vergadering machtigde het bestuur om de
zomervergadering te houden als het noodig
is, mede werd besloten öri djt jaar geen con
tributie te heffen,
De heer Beets vraagt of het nog bestaat dat
de patroon zei fte werk gaat als een lid ziek
De heer ten Hoeve achtte het beter niet
te veel op de zaak vooruit te loopen, daar het
punt „de kas" nogal eemig bezwaar zou op
leveren. Dit achtte hij het moeilijkste punt, en
vond dat men daar eerst maar eens over moest
denken. In dien tussc'hentijd kon dan 't be
stuur daarover een schema opmaken en in een
gecombineerde bestuursvergadering dat naar
voren brengen, waarna op de leden, na voor
lichting 't besluit kan vallen.
Niemand meer het woord verlangend stoot
de voorzitter deze zoo aangenaam v'erloopen
vergadering.
NIEUWSTIJDINGEN
Diefstal van f8200.
Door insluiping is men Woensdag tunnenge-
'kiomen 'in een woning aan de Schoutenstraat te
Rotterdam. Uit een linnenkast is een geldkistje
met f8200 ontvreemd. Van den dief of de die-
Ven werd geen spoor gevonden.
Begeerd ambt.
Voor de vacante betrekking van commandant
van het brandwezen te Utrecht, hebbén zich
.niet minder dan 54 sollicitanten, aangemeld.
