NIEU WE
No 49. IWTËinfóc YtK.EI*ll«0* 52
Donderdag 26 April 1928
82e Jaargang
ÜKPUKflR COURAST.
de LAN8E DE MORAAZ
Alkmaar - Anno 1804.
Donderdag te Schagen
Hotel „Vredeiust."
DEPOSITO'S
OFFICIEEL
Ter-inzage-leggiing van lijsten van candidaten.
De Voorzitter vain het centraal stembureau
■oor de verkiezing van de leden van den Raad
Ier gemeente Zuid-Scharwoude maakt bekend,
dat de lijsten van candidaten voor een ieder
op de secretarie der gemeente ter inzage zijn
ïedergelegd, met vermelding van de nummers
n letters der lijsten.
Zuid-Scharwoude, 25 April 1923-
De Voorzitter voornoemd,
VAN SPE'NGLER.
DE UITKIJK
Wat goed is, gedijt langzaam. Daarom ko
men ook ongetwijfeld verzoeningen zoo, moeilijk
en met zoo tragen tred tot stand fm het leven.
Er moet misverstand uit den weg geruimd, er
moeten wonden geheeld en pijnlijke gevoelig
heden verzacht worden, eer men elkaar tot
nieuwe vriendschap de hand kan reiken. Maar
eeds lang voor dit oogenblik aanbrak, was
:r, moest er zijn een onmerkbare toenadering,
waaruit, langzaam als al het goede, de ver
gevensgezindheid, het vergeten ep, laatst van
al, de nieuwe—vriendschap groeien zou. Wie
:oezagen, merkten het niet, voor de knop dier
nieuwe vriendschap in bloesems openbrak.
Maar er waren er, die den verborgen groei
gadesloegen en ijverig verzorgden en die over
de nieuwe lente der verzoening geen oogenblik
verbaasd stonden.
Zal het in Europa ook zoo gaan? Het lijkt
daast dwaas van optimisme om het te ver
onderstellen. De haat laait nog van alle kanten
op en er is nog geen spoor van toenadering
nerkbaar. En tochNeen, zeker niet, het
s niet de nieuwe vriendschap, die in aantocht
s. Maar voelen we niet even soms 'het frissche
briesje van nachterheid, in de zwoele, benau
wende atmosfeer? In de samenleving der vol
keren is er voor vriendscha pgeen plaats, nog
niet. Maar we hebben al veel gewonnen, als
r voor het nuchtere verstand een plaatsje 'kan
overschieten. En het lijkt soms
Laten we ons niet te gauw blij maken. De
edevoering van Poincaré te Duinkerken en die
an Dr. Rosenberg, den minister van buiten-
landsche zaken in den Duitschen Rijksdag
ademden nog allerminst verzoening en toenade
ring. Maar de redevoering van Curzon in het
Hoogerhuis is er op gevolgd. E|n we denken,
we meenen'
Een drenkeling grijpt zich ook aan een stroo-
halm vast, nietwaar? En Europa is als een dren
kelipg en nog wel een, die op bet punt staat
voor goed weg te zinken. De vraag is maar,
of wij, en wij vroegere neutralen niet in de
eerste'plaats, ons dat bewust zijn. Wanneer ook
de felle tegenstanders van het oogenblik, wier
onverzoenlijke strijd de oorzaak is van het drei
gend gevaar, zich dat bewust gaan worden,
dan kan het nuchter, gezond verstand aan het
woord komen. Van Frankrijk noch Duitsch
land kan dat oogenbLikkelijk gezegd worden.
En van Frankrijk wel het allerminst. Nog pas
heeft de Temps zich ver'heuugd over Duitsch
land's oeconomischen ondergang, maar blijk-
baa nnie tbegrepen welke gevolgen dit voor
Frankrijk 'hebben moest.
Maar niettemin is er ook in Frankrijk's 'hou
ding verandering zichtbaar. En de felle woor
den van Poincaré moeten waarschijnlijk even
goed als de onverzoenlijke van Rosenberg als
oorlogscamouflage dienst doen. Lord Curzon
heeft het blijkbaar ook begrepen. En dat taj
het uitsprak, is waarschijnlijk wel het meest
moedgevende teeken van allen. Wanneer wer
kelijk Frankrijk en Duitschland nog in dezelfde
onverzoenlijke houding van een paar maanden
geleden tegenover elkaar stonden, zou een En-
Igelsch minister zich wel gewacht hebben voor
raadgevingen en uitspraken, die op de grens
van een poging tot bemiddeling liggen. Maar
Lord Curzon heeft de verborgen groei kunnen
zien. En zijn uitvoerige rede is niet anders be
doeld dan als een nieuw malsch regentje voor
het teere bloeisel. Vooral Duitschland wordt
bewerkt met raadgevingen omtrent een in te
dienen voorstel, dat toch eindelijk komen moet
om aan het Roer-conflict een eind te maken.
Maar het blijft er niet bij. Lord Curzon ziet
verder, wanneer hij spreekt .van twee groote
volken, die zij aan zij in het hart van Europa
geplaatst en tusschen wie er, als er iets als
vrede zou moeten komen, een soort van een
dracht moet worden gevestigd. Het zou de
verzoening moeten zijn, die niet enkel het ver
stand zijn natuurlijke plaats weer inruimt, maar
die de nieuwe vriendschap brengt. We zijn
er ver van af. Eeuwen lang heeft de strijd
geduurd tusschen de twee volken. En men
kan niet zeggen, dat Engeland steeds den juis
ten weg gekozen heeft, om hem te verzoenen.
Het heeft zelf te veel belang gehad bij het
voortduren van dien strijd, al wenschte het
hem dan wel niet in den feilen vorm, zooals
hij thans weer aan de Rper gestreden wordt.
Engeland heeft den tweespalt op het Europee-
sche vasteland noodig om zijn overheerschende
positie te handhaven en steunt daartoe de zwak
ste partij, dat is Frankrijk. Maar het moet er
voor oppassen, in de eerste plaats, dat die zwak
ste partij het niet boven het hoofd groeit en
in de tweede plaats, dat de strijd Iniet op ver
nietiging vain Europa uitloopt. Het heeft belang
bij den vrede als ieder volk. En 'zijn natuurlijk
gezond verstand zegt het dat duidelijk genoeg.
Daarom werkt het thans als een element van
verzoening niet enkel tusschen Duitschland en
Frankrijk.
Want het is hier niet alleen, dat het oogen
blik van nieuwe handreiking moet aanbreken.
Hongaren en Tsjechen vechten weer aan de
grenzen. In Zuid-Slavië dreigen de_ Kroaten
ernstiger dan ooit met een revolutie. Polen
rinkelt nog telkens met de sabel, om bij al zijn
buren het ontzag er in te houden en molesteert
nu weer den kleinen Dantziger buurman. En
de Grieken rusten een nieuw leger uit.
Dit laatste is ongeveer het wonderlijkst van
alles. Men zou meenen, dat de Grieksche hei-
moed en de Grieksche schatkist na al de avon
turen van den laatsten tijd tot op den bodem
uitgeput waren. En de Daily Telegraph ver
onderstelt dan ook, dat Frankrijk er achter zit,
dat na de jongste ervaring met de aan Dr.
Chester verleende concessie zijn pro-Turksch-
heid snel e'n handig in prp-Grieksche gevoe
lens zou hebben omgezet. Voor de nieuwe vre
desconferentie te Lausanne, welke reeds ge
opend werd, is het in elk geval geen hoopge
vend teeken. Maar de Engelsche vredelievend
heid zal ook hier misschien veel kunnen red
den. Zij gaat blijkbaar zelfs zoo ver, dat een
Engelsch blad reeds aanraadt zich uit alle
vroeger eTurksche gebieden terug te trekken.
Het zou het goede voorbeeld kunnen wor
den, dat meer dan goede leerlingen strekt. Wan
nee rFrankrijk dat eens aan de Rper en den
Rijn deed, Polen in Lithauen en Galicië, Ser
vië in Kroatië en ieder volk daar, waar het
toch feitelijk niets te maken heeft, dan, ja
dan zou de algeheele verzoening eindelijk tot
stand kunnen komen misschien.
NIEUWSTIJDINGEN
Het P. E. N.
In de te Amsterdam onder leiding van den
heer D. Kooiman, burgemeester van Purme
rend, «gehouden vergadering der af deeling
Noordholland van de „Vereeniging van Neder-
landsche gemeenten", werd uitvoerig bpraao-
slaagd over het standpunt der af dee ling met
betrekking tot de nieuwe voorstellen van Gede
puteerde Staten in zake het P. E. N.
De commissie voor electriciteitszaken had
aan de vergadering een drietal moties voorge
steld ,weJke door den voorzitter werden toege
licht. De financieele positie van het P. E. N.
laat zich, nu 'de uitkomsten van het bedrijf
over 1922 bekend zijn, heel wat gunstiger aan
zien dan verwacht werd toen, het vorig jaar,
afgevaardigden der afdeeling, als gevolg van
het overleg met de provincie, verhoogde tarie
ven voorstelden, welke ten slotte door de af-
deelingsvergadering grootendeels, 2ij het niet
geheel en al, werden aanvaard. Thans wordt
deze verhooging door de eltectriciteitscommissie
der gemeenten niet meer noodig geoordeeld.
Gedeputeerde Staten hebben hun voorstel tot
kwijtschelding aan het P. E. N. van 6V2 mil-
lioen o-ulden teruggenomen, maa rbhjven hand-
havenhun meening dat de „gemeentelijke tarie
ven moeten worden verhoogd. Zij willen aan
de gemeenten alsnog een termijn stellen om
deze te aanvaarden en anders een lijst van de
weigerachtige gemeenten aanleggen, die dan
bij het afloopen van de geldende contracten
de provincie zullen moeten schadeloos stellen
voor hetgeen zij naar haar oordeel te weinig
betaald hebben. Ook behoudt de provincie zich
Voor om in dit geval zelf rechtstreeks aan huis
in die gemeenten te gaan leveren, in welk ge
val zij bij de tariefsbepaling geheel de vrije
hand zou hebben.
Verschillende woordvoerders spraken nog
het vertrouwen uit, dat de deze week te houden
Statenvergadering deze bedreiging van Gede
puteerde Staten niet zou sanctionneeren. Zij
achten haar onbillijk en niet bevorderlijk aan
de goede verstandhouding tusschen provincie
en gemeenten. Mocht het echter inderdaad zoo
ver komen, dan zouden de .gemeenten één lijn
moeten trekken en zich tegen de maatregelen
van Gedeputeerde Staten algemeen dienen te
verweren. Tegen boeking in debet van hetgeen
enkele gemeenten nog altijd niet betalen we
gens 50 pet. verhooging op den prijs voor de
maximale belasting was echter geen bezwaar.
Teil slotte werd op voorstel van den voor
zitter besloten, dat zoo noodig in een Volgende
vergadering overlégd zal worden welke maat
regelen van tegenweer zullen worden geno
men, indien het onverhoopt zoover zou móeten
komen.
Daarna werd aangenomen de volgende gewij
zigde bestuursmotie in zake
Taricfsverhooging.
„De afdeeling Noordholland van de Ver
eeniging van Nederl. Gemeenten, kennis ge
nomen hebbende van de nadere voorstellen van
Gedeputeerde Staten in zake het P. E. N., in
zonderheid van de bedreiging om, wanneer de
in de vergadering van 28 Aug. 1922 voorge
stelde, maar nu blijkens de bedrijfsuitkomsten
van het P. E. N. niet meer noodige hoogere
tarieven niet worden aanvaard, in gemeenten,
waarvoor het contract spoedig afloopt, boven
de dan in te voeren hoogere tarieven nog de
niet aanvaarde verhooging te verhalen of daar
met voorbijgaan van het Gemeentebestuur
direct aan huis te leveren;
verzet zich met kracht tegen deze bedrei
ging".
Met bijna algemeene stemmen werd na korte
discussie de volgende bestuursmotie aanvaard:
Verhooging op de maximale belasting.
„De afdeeling Noordholland der Vereeni
ging van Nederl. Gemeenten spreekt, evenals
in 1919, bij de behandeling van de 50 pet. ver
hooging op de maximale belasting, met de
meeste klem de groote wenschelijkheid uit, dat
het oorlogkopkapitaal met de rente daarvan
een gevolg niet van de bedrijfspolitiek van het
P. E. N., maar van de crisismaatregelen van
het Provinciaal Bestuur, waarvan het grootste
deel der gemeenten geprofiteerd heeft als Am
sterdam en Haarlem niet ten laste komt, in
den vorm van verhoogde stroomtarieven, alleen
van de bij het P. E. N. aangesloten gemeenten,
maar van de géheelë provincie en dus uit de
middelen van de provincie moet worden ge
dekt, opdat te zijner tijd de stroomtarieven ver
laagd kunnen worden ter bevordering der alge
meene electriciteits-voorziening Zij besluit
daartegenover al het mogelijke te doen, om de
gemeenten, die de 50 pet. verhooging voor de
maximale belasting nog niet betalen, tot die
betaling te brengen en er voor zóóveel mogelijk
toe mede te werken, dat deze gemeenten daar
toe desnoods worden verplicht, onder voorbe
houd echter, dat op deze verhooging of in an
deren vorm voor alle gemeenten te gelijk m
de toekomst tariefsverlaging worde toegepast,
zoodra dit wegens de financieele uitkomsten
van het P. E. N. mogelijk zal blijken."
Een zestal afgevaardigden van gemeenten
maakten tegen deze motie bezwaar, omdat zij
de 50 pet. verhooging niet door hun gemeenten
wenschten te laten betalen pf daarover nog na
der overleg wenschelijk achtten-
De volgende bestuursmotie werd zoinder be
raadslaging of stemming aangenomen:
Rechtstreeks iieveren aan huis.
„De afdeeling Noordholland der Vereeniging
van Nederl. Gemeenten besluit ter kennis van
de Staten van Noordholland te brengen, dat,
afgezien van de in de voorstellen van Ged.
Staten vervatte bedreiging, het „rechtstreeks
leveren aan huis", overal, waar het gemeente
bestuur of een andere instelling, die door dezelf
de beginselen van algemeen belang geleid
wordt, de taak van stoomdistributie op zich
wil nemen, naar haar meening qngewenscht
geacht moet worden, zoowel voor de stroom
verbruikers als voor het P. E. NI"
De aanranding te Rotterdam.
In verband met de aanranding van den siga
renwinkelier T. J. A. Neijzen, op Zaterdagavond!
j.l. in zijn winckel aan de Nieuwstraat, heeft de
Rotterdamsche politie heden in bewaring gesteld
edn 25-jarigen Poolschen landbouwer M. P. bij
genaamd Russie. De heer N. heeft den Pool her
kend als de persoon, die hem een slag op het;
hoofd heeft gegeven. Eveneens is gearresteerd de
24-jarige bankwerker H. H. P., die er van verdacht!
wordt, tijdens het plegen van het misdrijf op den
uitkijk te hebben gestaan.
Goedkoope aardappelen.
De eetaardappelen, welke bij de Noord Holl. tuin,
zijn, worden als veevoeder verkocht, daar zij zoo
bouwers nog in vrij groote hoeveelheid in voorraad)
goed als niets opbrengen. j
Te Rossum (Geld.) werd dezer dagen een
scheepje met aardappelen beladen tegen 50 cent
per li.L. Voor het z.g. „kriel" werd 30 cent be-!
taaid.
Een Landbouwer uit een naburige gemeente, die
een vracht kleine aardappelen (kriel) leverde moest
15 cent rijloon per H.L. betalen, zoodat hij slechts!
15 cent voor de aardappelen ontving.
SPORT EN WEDSTRIJDEN
ST. PANCRAS.
Bekerwedstrijden.
Onder leiding van scheidsrechter Smoren-
berg werden deze Zondag de wedstrijden om
den zilveren Vrone-beker voortgezet. Als eer
ste strijdenden kregen we om 1 uur Batavier
I van den Helder tegen Alkmaar 3 van Alk
maar. Beide clubs van ongeveer gelijke
lichaamsgroote en ook wat kracht betrof. Het
„zonder geluk vaart niemand wel" kreeg hier
weer zijn volle beteekenis. Batavier won den
toss, koos 'tvoordeel van den schuin zijdelijk-
sche wind, waarvan ze evenwel toch geen voor-
Meel hebben genoten... Rust ging in 00. Na
rust k) egtn we van beide partijen, wat voor
rust tamelijk kalm gespeeld werd, een beter
spel te zien. Even popelden de harten, men
dacht algemeen dat Alkmaar een punt uit een
penalty zou maken. Doch 't schot ging, bewust
of onbewust, naast. Einde kwam met 00. Na
verlenging was Batavier weer de gelukkige die
'teerst voor de wind speelde, evenwel bracht
de verlenging voor beide partijen geen winst.
En na loting was Batavier nogmaals gelukkig,
zoodat we ze nog eens weer zien. Daarna kre
gen we om 3 uur onder dezelfde leiding ons
eerste elftal tegen Heiloo I. 't Spijt me te moe
ten melden dat ons eerste met 10 Verloor.
Men ziet zijn eigen club niet graag verliezen.
Er was voor de laatste wedstrijd aardig wat
publiek bijgekomen, doch heel wat minder dan
de vorige week. Het minder mooie weer zal
wel een van de factoren zijn geweest, en
missdhien als tweede factor de hooge toe
gangsprijs. „Jammer," werd er als grief door
't publiek geuit, „dat we voor deze wedstrijden
een verhoogde toegangsprijs moeten betalen.
Men behoeft in 't geheel geen groot gezin te
hebben om 70 a 80 cents per Zondag kwijt
te zijn. Eerst hebben wij ons penningske voor
't verkrijgen van de beker geofferd, waardoor
ze dus in staat werden gesteld om deze wed
strijden te kunnen laten spelen, dus geheel ex
tra, en nu als dankbaarheid voor onze liefda
digheid moeten w enog een bijna verdubbeld
tarief betalen. Nu mogen er enkele extra uit
gaven zijn, daartegenover staat dat die uitgaven!
door extra publiek weer gedekt worden, en er
dan toch nog genoeg in de recette vloeit. Etrt
nu zaf men ons toevoegen, dat men in staat
gesteld wordt om tegen matigen prijs seizoen
kaarten te verkrijgen, doch deze moesten ze
driemaandelijks uitgeven, daar een prijs van
f 2.50 en f 1.50 in deze tijdsomstandigheden, in
ééns te veel is. Een prijs van f 1.25 of 0.75 valt
beter te betalen."
We hopen dat ons tweede elftal de volgende
week gelukkiger mag zijn.
UIT DEN OMTREK
ST. PANCRAS.
Woensdagavond vergaderden in 't gemeen
telijk gymnastieklokaal onder voorzitterschap
van den heer A. Schuur, ongeveer 50 personen,
daartoe per confocaat opgeroepen, om te ko
men tot oprichting van een begrafemisvereeni-
ging. Na een kort openingswoord, werd het
reglement en verdere bescheiden voorgelezen'.
Een zeer uitvoerige discussie ontstond ter
zake de vaststelling der premie. Besloten werd
dit op een gulden per lid en per jaar te stelleit
