NIEU WE
Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
Dinsdag1 1 Mei 1933
33e Jaargang
per 3 maanden fl,15
J. H. KEIZER.
HEÏIHEDENDAAGSCHE SOCIALISME.
GemeeM Heerhunauiainf.
No. 51. IBTEHC. TELEPMWttB 09
LANGIDIJKIR COURANT.
Deze courant verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
AB08SEKEHT8FKM8
BEDA.CTEUB-U1 Ï6EVEB
BUBEEL:
iloordicharwoude.
PBU8 DER„A0lw EBlJEfiïl.EHl
Tu 1S regelt 70 et., elke regel meer 10 et.
Groote letten of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtstreek» aan den Uitgever.
3E LANGE DE MORAAZ
Alkmaar - Anno 1804.
Donderdag te Schagen
Hotel „Vredelust."
HYPOTHEKEN.
Het hedendaags socialisme heeft bij de
^beidende klasse het bewustzijn, dat er ten slotte
jch moet worden voortgebracht, practisch ge-,
ood.
Dat blijkt uit het volgend verschijnsel, door Mr.
pii Dorp in zijn „Het bankroet der tegenwoordige
ociale politiek" aldus geschetst:
„Wanneer de fabrikant weigert loonen te ge
ven, die zoo hoog zijn als kan geëischt worden
en bij anderen verdiend worden, dan levert iede
re dag van stilstand in zijn bedrijf een groot
verlies aan rente van zijn kapitaal op. Maar
wanneer de arbeider niet werkt, ontvangt hij
steun en wel zoo hoog, dat hij het niet de moeite
waard vindt voor het verschil te werken (mis
bruiken, die den toestand nog erger maken, daar-»
gëfaten.j
Nu wordt deze steun z.g. niet gegeven, waar
vrijwillige werkeloosheid voorkomt, waar de ar
beider hem passenden arbeid geweigerd heeft.
Dit wordt geconstateerd door de arbeidsbeurzen,
maar volgens deze lichamen is er geen vrijwilli
ge werkloosheid, wanneer een arbeider weigert
te werken tegen een loon, dat minder hoog is
dan dat, hetwelk bij collectief contract voor het
bedrijf is vastgesteld, of op andere wijze voor het
geldende kan worden gehouden
Zoo wordt de natuurlijke rem tegen de hooge
looneischen, die gelegen is in de werkloosheid,
verlamd en werkloosheid bestendigd, welke het
Ig is van die te hooge looneischen. Het col
lectieve contract, dat gewijzigd behoorde te
worden, zoodra het blijkt niet meer in overeen
stemming te zijn met de economische mogelijk
heid, wordt als een wet van Meden en Perzen
beschouwd en het karakter van de arbeidsbe-i
middeling wordt verkracht".
ilk logisch verstand zal dit drijven van de aan-
ngers van de nieuwe maatschappij waanzin,
g noemen.
Vooral als men daarbij in aanmerking neemt:1
in eerste, dat mogelijke uitvoering van werken!
aardoor onmogelijk wordt en ten tweede, dat, wie
m die reden niet lyerkt, door hen die wel wer
en, moet worden onderhouden.
Maar daarop tte wijzen behoort misschien tot de
iigenschappen van een „antiek geweten", waar
oor in de nieuwe maatschappij geen,
'laats meer is. r
Evenwel zal bij de nog verdere inzinking var*
tnze economische nationale kracht in-
rijpende verandering in dezen aldus gegroeiden:
oestand moeten worden gebracht, en er zijn al
eekenen, dat het dien weg opgaat.
Maar de geestesinrichting, waarop die toestand
ust, is de geestesinrichting van de nieuwe
eaatschappij en daarom een gevaar voor het
conomisch herstel en voor het gevoel van zelf-
erantwoordelijkheid van de arbeidersklasse voor
''gen lot.
Wie echter over dat gevoel van zelfverantwoorde-
'Jkheid voor eigen lot bij de arbeiders spreekt,
yordt door de nieuwe-maatschappij'ers met hoon-
[«lach
ontvangen.
Kort uitgedrukt, zeggen zij, is de tegenwoordige
°estand aldus gegroeid:
„Al vroeg waren er (arbeiders)leiders, die aan
de arbeiders het beginsel van samenwerking, ook
voor het geheele maatschappelijk samenstel uit
eenzetten.
Maar te meer kwamen zij er toe om de groote
macht van het kapitaal als den vijand bij uitne
mendheid, die, na^r hun oordeel, betere arbeids
voorwaarden slechts stap voor stap en dan nog
afgedwongen toestond, maar ook geen volledige
maatschappelijke samenwerking zou dulden.
Het is daarom geen wonder, dat, na een halve
euw van kleine worstelingen, de twintigste eeuwi
voor alle moderne landen stond in het teeken,
van den strijd tusschen kapitaal en arbeid. In
hoofdzaak op tweëerlei wijzen wera die gestre
den. Door stakingen of loonacties, die met
staking bedreigden om betere arbeidersvoorwaar-
den te verwerven. Breeder was echter de politie
ke strijd om door pressie en invloed op de
staatsmacht deze te brengen tot ingrijpen.
Dit kon bestaan in het maken van wetten om
't lot dier loonarbeiders te verbeteren. In laatste
instantie moest echter de geheele staatsmacht)
door de arbeiders veroverd worden voor een ver
dergaand doel. Dit doel was de vernietiging van
de macht van het kapitaal, dat is van het be-
zit-.(2)/ uT,.;
Het komt dus bij slot van rekening voor de aan
hangers der nieuwe Maatschappij neer op het aan
wenden van de verkregen politieke macht en der
halve op de Regeering van het getal.
Een gevaar, dat alle overige eigenlijk in zich!
sluit.
De arbeidersklasse toch is de talrijkste en b lij f t
dat, vooral wat betreft de confessioneelen, die niet
mede willen doen aan de kunstmatige gezinsbeper-!
king, met voorliefde door de sociaal-democratische
gangmakers gepredikt. En nu is het wel waar, dat
daardoor de beteekenis der sociaal-democratische:
arbeiders en arbeidersvrouwen als door het
getal, richting gevende aan de staatsmacht tegen
over de confessioneelen vermindert, maar de so
ciaal-democraten geven de wenschen aan, die door
de confessioneelen worden overgenomen, zoodra
de omstandigheden gunstig zijn.
Ten opzichte van de nieuwe-maatschappij-eischenl
wordt daardoor dus niets verzacht.
En zonder hier over politiek te willen spreken,
moet in verband daarmede toch geconstateerd,
dat de politieke partijen, die steunen en steunen
moeten ook op de arbeiders, haar vrijheid van be
weging hebben verloren. De oprichting der Nieuwe)
Katholieke partij, die de vrijheid wilde handhaven,,
is daarvan het meest sprekend bewijs.
Zoo drijft dan de natie in de richting van de
nieuwe maatschappij, die tot hoofdstrekking;
heeft alleen een arbeiders-maatschappij te wor
den en de belangen van alle anderen, zoo niet te
schaden, dan toch voorbij te zien. En dat drijven
wordt alleen tegengehouden door onoverkomelijke,
Prof. Treub zou zeggen onverbiddelijke feiten, wel
ke niet anders zijn dan economische onmogelijkhe-
den.
Voor dien opmerkzamen beschouwer wordt dit
schrijven gekenmerkt door twee eigenschappen, die
het op den duur onmogelijk zullen maken.
Prof. de Vooys heeft dat aldus uitgedrukt:
„De feiten van de jongste machtsontwikke
ling der arbeidersklasse doen daarin twee ele
menten zien van een echt bedorven oorlogska
rakter. Het eerste is de erkenning en de verheer
lijking van de macht en desnoods van het geweld
boven het recht. Het tweede is het onnadenkend
najagen van een direct materieel succes. In beide
ligt de ontaarding, gedeeltelijk zelfs de ontken
ning van wat vroeger in de arbeidersbeweging
verheffend en bewonderingswaardig was." (3)
Dat neemt evenwel niet weg te gaan zitten'
wachten tot de onmogelijkheid van een dergelijk'
systeem blijkt.
Integendeel. Het is meer dan ooit tijd daartegen
front te maken. Want men kan er zeker van zijn,
dat de voorstanders van de nieuwe maat
schap p ij niet zullen aarzelen voort te zetten,
waarmede zij sedert 19x9 bezig zijn, nl. de soci
ale vivisectie.
(2j| Prof. L. El. de Vooys, Socialisatieproblemed)
van arbeid en gemeenschap. (Kapitaal en ar
beid.)
(3)! Een keerpunt van het socialisme.
KEI JEER,
Gem.-;Secretaris<
Br. op. L'dijk, April 1923.
Raadsverslag van Heerhugowaard; vergadering
Maandag 30 April naai. 3; uur.
Door den E.A. hr. van Slooten wordt de ver
gadering met een woord van welkom geopend,
terwijl meegedeeld wordt, dat de hr. Kuiper be
richt heeft gezonden van verhindering. Zonder
kennisgeving afwezig de hr. Does.
Voigt lezing der notulerf van de verg. van 20
Maart, welke zonder op- of aanmerkihg worden,
goedgekeurd.,
Is ingekomen een schrijven van Ged. Staten,
betreffende den verkoop van gemeentegrond aan
P. M. de Vries, waarin gevraagd wordt een teeke-j
ning [der omgeving, terwijl Ged. Staten mede t©
kennen geven meer te gevoelen voor het afstaan
van bedoeld terrein op erfpacht, hoewel ze zich
niet beslist tegen verkoop willen verzetten. De
hr. Blom vraagt of De Vries wel zal kunnen;
wachten op de beslissing van Ged., waarop door
den voorz. wordt geantwoord, dat daar niets aan
te doen is. Ook de hr Kostelijk is van oordeel,
dat voor gemeente het geven in erfpacht beter is.
Voorz. deelt verder mee, met De Vries te hebben
gesproken over het antwoord van Ged. en zoo
den. In elk geval moet nu nader bericht van Ged.
noodig zou De Vries ook wel erfpacht aanvaar-,
goedkeuring wel zal worden verleend,
woxden afgewacht. Voorz. is van meening, dat de
Voorts is ingekomen de rekening der gezondheids,
commissie te Hoorn, loopende over een bedrag
van f 1926,21V2 met een saldo groot f632,29.
Dooi genoemde comm. wordt de wenschelijkheid te
kennen gegeven, een verordening in het leven te
roepen met betrekking tot de muggenverdelging.
(Als we goed hebben verstaan is te Ei dam zulk
een verordening ingevoerd. Verslagg.),
Door den hr. Kostelijk wordt opgemerkt, dati
bij het vaststellen eener verordening dan toch een
contróledienst zal moeten worden ingevoerd. Voorz.
wil gaarne het oordeel van den Raad vernemen.
De hr. Wijnker zou het schrijven voor kennis-
geving willen aannemen, wie last heeft van de
muggen moet dan zelf maar voor verdelging zor
gen. De hr. Met zou de zaak willen aanhouden
tot de volgende verg.
Uit de verdere discussie blijkt, dat post voor
malariabestrijding van de begrooting is gevoerd,,,
dat de gewone rondgangen met de sproeiers niet
meer zullen plaats hebben, doch, dat het mate
riaal ter beschikking blijft van hen, die in hun stal
len tot verdelging willen overgaan. Voor het vast-j
stellen van een verordening wordt niet gevoeld;
vooral niet, omdat dan ook een contröledienst in
gesteld zou moeten worden. De h.h. Van der Oord
en Wijnker gevoelen er niets voor in dezen)
dwang op te leggen en stellen voor het schrijven
verder voor kennisgeving aan te nemen. De hr.
Poland sluit zich hierbij aan, terwijl de hr. Blomi
ae wenschelijkheid uitspreekt, dat bekend gemaakt,
wordt, dat het materiaal disponibel wordt gesteld
en de hi. Met het naar B. en W. zou willen ver
wijzen voor prae-advies. Gehoord de meening van
den raad, gevoelt de voorz. daar niet veel voor. Ten,
slotte wordt aangenomen er niet verder op. in
te gaan.
Voorz. deelt mee, dat met ingang van 8 Mei
de spooroverwegen aan den Boterweg en bij de
Berkmeer niet meer bewaakt zullen worden. Voorz.
heeft verzocht hiervan in de scholen mededeeling
mededeeling te doen.
Ingekomen een schrijven van den Comm. der
Koningin, behelzende de herbenoeming van den
buigemeester, welke mededeeling met applaus be
groet. wordt. I
De hr. Kuiper heeft benevens de reden zijner ab
sentie, tevens gemeld ontheven te willen worden
om zitting te hebben in het stembureau, en deelt
mee, dat de toestand van den toren te Veenhuizen
thans van dien aard is, dat er niet meer geluid
kan worden. Voorz. merkt op, dat voor den hr.
Kuiper, diens plaatsvervanger zal worden aange
schreven. Wat den toren betreft, heeft Voorz. het
kerkbestuur geschreven, doch daarop is geen ant
woord ingekomen.
De hi. Poland is van oordeel, dat volgens vorig
raadsbesluit bij Ged. Staten geinformeerd had
moeten worden of de gemeente zich van den toren
kan ontdoen, terwijl voorz. de meening is toege
daan, dat eerst een besluit tot verkoop moet wor
den genomen en daarop de goedkeuring van Ged.
St. dient te worden gevraagd. Hoewel erkennende,
dat de aangewezen weg door den voorz. wel de
beste en gemakkelijkste is, meent de hr. Kostelijk)
ook, dat in de vorige vergadering is besloten de
richting te gaan door den hr. Poland aangewezen^
Niettemin is spr. van oordeel, dat herstel noodza
kelijk is, zoolang de toren nog gemeente-eigendom'
is. De 'hr. Van Langen bevestigt den slechten toe
stand, vooral van opgangen en zolders.
De hr. Krom geeft er zijn bevreemding over te
kennen,dat het kerkbestuur van Veenhuizen geen
antwoord geeft op de aanbieding door het ge
meentebestuur gedaan. Spr. meent, dat voor even-
tueele publieken verkoop, eerst wel aangeklopt
zal moeten worden bij Ged. Staten om toestem
ming daarvoor. Daar de gemeente echter geen
behoefte heeft aan dien toren en steeds meer on
derhoud vraagt, acht spr. een beslissing in dezen
geewnscht. Ook de voorz. is van oordeel, dat er
een oplossing in dezen moet komen, waarop de
hr. Wijnker voorstelt, aan Ged. Staten te verzoeken
of de gemeente zich van den toren mag ontdoen.
Aangezien voorz. voor eedsaflegging toch in
Haarlem moet zijn, wil hij er dan wel over spreken
Goedgekeurd is de verordening op.de maximum
snelheid voor auto's en motorfietsen. Borden wer
den aangeboden voor f6, met bijbehoorende ijze
ren palen voor f2 o per stuk. De hr. Poland vindt;
dit zeer hoog, terwijl de hr. Wijnker vraagt, of de
borden niet aan de palen der electrische geleiding
bevestigd zouden kunnen worden, wat door voorz.
ontkeimend wordt beantwoord. Op voorstel van
den hr. Poland wordt besloten, genoemde borden
aan te koopen, doch zelf voor ijzeren palen te
zorgen. Uitvoering aan Bi. en W. opgedragen.
De hr. D. Appel heeft ingediend zijn ontslagaan-t
vrage als lid der schattingscommissie en als lid
van het college van zetters. De hr. Kuiper is be
noemd als zetter.
Van den M. van Onderw. K. en Wj- is bericht)
ingekomen, dat de rijksbijdrage voor onderwijs voor
do gemeente f21840 bedraagt.
Dooi het schoolbestuur der te openen R. Kath,
school aan den Hensbroekerweg is een bedrag
aangevraagd voor schoolbehoeften, hetgeen in
overleg met den Inspecteur is bepaald op f xóoot
Wordt algemeen goedgevonden toe te staan.
Van R. Hoogland is een schrijven, gedateerd 30
Aptil, ingekomen met verzoek om voor verpleging
van zijn dochtertje voor 1923 f 100 subsidie te
mogen ontvangen. B. en W. hebben hierover nog
niet van gedachten gewisseld, zoodat namens dit
college geen voorstel kan worden gedaan. Uit de
bespiek'ng blijkt, dat voor 1922 een renteloos voor
schot is verleend van f 100, dat de verpleging van
gunstigen invloed is en het jammer zou zijn indien
deze gestaakt zou moeten worden. Besloten wordt
in zooverre op het verzoek in te gaan, dat ook
voor 1923 een renteloos voorschot wordt verstrekt;
van f 100.
Samengesteld is het verslag over den toestand
der gemeente over het afgeloopen jaar. Voorz-j
stelt voor dit bij de leden te doen circuleeren.
Daarna wordt aan de orde gesteld punt 7, het
laatste punt der agenda, aangezien voor 1 Mei een
beslissing moet worden genomen. Alkmaar ver
zoekt voor dien datum bericht of het gemeentebe-
stuur genegen is tot betaling van het schoolgeld
voor de leerlingen, die de handelsschool aldaar be
zoeken. B. en W. zijn van oordeel, dat hierop be
vestigend dient te worden geantwoord, wat betreft)
de leerlingen waarvoor de gemeente Heerhugo-
waaid plaatsing heeft verzocht. In de bijeenkomst
van B. en W. van Alkmaar met de comm. van actie
uit de buitengemeenten in het bijzijn van den In-
specteu van het middelbaar onderwijs, waren gun;
stieg bepalingen vastgesteld, doch men schijnt daar,
van weer terug gekomen te zijn,.
De heer Met dacht, dat de kwestie geheel was|
opgelols, waarop voorz. antwoordt, dat Alkmaar;
verschillende veranderingen in zijn verordening zou
aanbrengen, doch nu weer op de vroegere bepalin
gen ingaat.
De heer Met geeft als zijn meening te kenncnj
dat de zaak over en weer degelijk is besproken en
naar aanleiding daarvan de verordening tot stand,
kwam. Spr. is van oordeel, dat aan het verzoek
-van Alkmaar voldaan moet worden, temeer daar
het de gemeente niets kost, omdat het terug ont
vangen wordt.
Voorz .licht toe, dat de ikwestie is, of de ge
meente wil betalen, indien alles afgedaan zal
worden dan beloopt dit fl46,85(?) B» en W.
hebben zich gehouden aan het advies der com
missie van Actie.
De heer Poland meent ook, dat het toege
staan is voor de leerlingen waarvoor het ge-
meentebestuu rplaatsing heeft gevraagd en zou
d'i't willen handhaven.
Voorz. geeft nog eens te kennen, dat BL en
W. voorstellen te willen betalen voor de leer
lingen, die nu de school bezoeken'.
De heer Kostelijk zegt, dat de opschorting
is geweest een gevolg van het optreden der
comm .van actie; dat Alkmaar eerst heeft toe
gegeven, doch nu weer terug keert.
De heer Krom is van oordeel, dat als de
Raad ingaat op het voorstel van Bi- en W.,
we ons houden aan het eenmaal ingenomen
standpunt .Alkmaar heeft te kort ontvangen,
dat geeft Spr. tpe, maar daar staat ons be
stuur buiten. Spr. acht de gemeente alleen
aansprakelijk vpor de leerlingen, die nu de
school bezoeken.
De heer Met 'is bang, da.t we op die manier
den pas voor anderen afsnijden om die school
te gaan bezoeken.
De voorz. zegt, daar kan dan nog Vel eens
over gesproken worden na samenkomst der
comm. van actie. Besloten wordt de verklaring
te geven, dat men bereid is te betalen voor de
leerlingen, die nu de school bezoeken.
Hierna wordt teruggekeerd naar punt 2 der
agenda, het voorstellen van het percentage der
gem. inkomstenbelasting voor het dienstjaar
'23 en '24- Voorz. zegt, dat het voor B. en W.
zeer moeilijk is geweest om tot een voorstel
te komen, door vermindering der R. Ink. be
lasting, vooral ook voor onze gemeente, zal'
ook het bedrag der op.centen vry wat lagei;
i!
