De prijzen uan Broenien in üyiiscmand.
NIEUWSTIJDINGEN
Door de Rotterdamsche rechtbank werd
gister een groot aantal administratieve bankza
ken behandeld, waarbij zeer hooge boeten wer
den geëischt. De Rijksadvocaat eischte in 17
zaken f248.815.10 boete. Een dergelijk groot
bedrag is de laatste jaren voor de Rotterdam
sche rechtbank piet geëisdht.
De 21-jarige kruideniersbediende A. B.
liep in de Wilhelm imastraat te Haarlem.
Plotseling naderde een auto in snelle vaart
B. werd aangereden en, 5 M. meegesleurd. De
auto stoplle en reed even terug. Toen weer
vooruit en verdween, zonder dat de chauffeur
ook maar de minste aandacht had geschonken
aan zijn slachioffer.
Een agent, die hoorde schreeuwen, deed nog
moeite de auto tegen te houden, hetgeen echter
niet gelukte. Doch wel kon hij het nummer op
nemen.
De jongen was zwaar gewond en had zijn
rechterbeen gebroken.
Per brancard werd hij naar het St. Elisabets
Gasthuis vervoerd.
Een Hol le Bemelen.
Het bestuur van het Provinciaal Geschied
en Oudheidkundig Genootschap in Limburg
deelt in „De Maasgouw" het volgende mede:
De heer Meijer, ingenieur der Limburgsche
Tramwegmaatschappij, had de welwillendheid
onze aandacht te vestigen op een eigenaardige
ontdekking, die bij den aanleg der tramlijn ge
daan was in de buurt van Bemelen, vlak bij
de plaats, waar de halte kprnt in de Sint An-
toniusbank. In den harden leemgrond had men
een kruipweg aangetroffen, die in Z.-W.-rich-
ting naar een onderaardsche ruimte voerde?
waar potscherven en beenderen lagen en van
waar een tweeden kruipgang nog veel verder
door liep. Den 30 Mei j.l. stelde hij ons in staat
het kruiphol te bezichtigen. De gang, waardoor
wij ons schuin naar beneden heten glijden,
was ongeveer 4 M. lang, 60 c.M. breed en 75
c.M. hoog. Ze kwam uit in een langwerpig 'vier
kant vertrek, dat zeer regelmatig in den leem
was utigegraven. Het was 3.25 M. lang en 1.60
M. breed en had in het midden der smalle
zijden een vierkant nisje, 30 m.m. breed en
35 m. hoog, dat niet door een rondboog, doch
door een driehoek was afgesloten. De hoogte
van hec vertrek bedroeg ongeveer 1.60 M.,
zoodat wij niet rechtop konden staan. De zol
dering was zeer rationeel aan beide zijden in I
de richting der lengte schuin afgestoken, zoo-
dat zij boven spits toeliep. Ook de kruipgan-
gen waren op dezelfde wijze driehoekig afge
dekt. In den meest verwijderden hoek tegen
over den ingang, waardoor wij naar beneden
waren gekomen, liep tot een lengte van 2.75
M. een tweede gang in dalende richting en
boog dan rechtsom. Ze scheen zich nog zeer
ver voort te zetten, doch kon niet nagekropen
worden, daar zij gedeeltelijk met lossen grond
was opgevuld. De wanden en zoldering van
het vertrek, de nissen en de gangen, waren
zorgvuldig bewerkt en schenen na bevochtiging
van den leem glad te zijn gestreken.
Blijkbaar een schuilplaats door de bewoners
van een naburig huis in oorlogstijd gegraven
De scherven van het aardewerk wijzen op het
tijdperk van den 80-jarigen oorlog en de been
deren schijnen afkomstig te zijn van maaltijden.
Dergelijke in den leemgrond gegraven schuil
plaatsen zijn trouwens meer in Zuid-Limburg
aangetroffen, gelijk blijkt uit hetgeen Jos. Ha-
bets in „De Maasgouw" van 1885, blz. 835|,
daarover heeft geschreven.
De ingang van het hol te Bemelen bevindt
zich op een afstand van drie meter van de as
der tramweg en moet dicht gemaakt worden.
Men zal echter dè juiste plaats der ligging van
het hol door een of ander teeken kenbaar
maken.
I I r 1 i
als deze is opgevoederd, of na Fransche kla
ver. Koolrapen houden veel van kalk, zij wor
den bij kaikaanwending niet zoo licht dpor
knolvoet (knoppen: en ratpooten) aangetast.
Koolraap kan nog laat gezaaid of geplant wor
den en komt daarom nog al vaak in 'de plaats
van een mislukt gewas; men zaait ze uit tot
eind deze maand, en kan ze nog uitplanten
zelfs tot Augustus. Het is nu de tijd om kool
te planten, zoowel gewone als boerenkool, wel
ke laatste men als veehouder nooit te veel heeft
Bloemkool plant men in verschillende combi
naties: met kropsla en stokboonen, met vroege
aardappelen, met erwten, spinazie, radijs, enz.,
met savoije- of met spruitkool, welke reeas
tusschen de vroege bloemkool kan worden uit-
geplant.
Koolverbouwers weten, dat men met het oog
op knolvoet soms eenige jaren achtereen op
dezelfde plek geen kool kan verbouwen. In
de Erfurter Kuituren zoo lezen we in Hiet
jongste nr. van „Cultura" wordt sinds 30 en
meer jaren Juloemkool met succes op het&lf-
de land geteeld. „Ideaal bloemkoolland"f yer-
krijgt men, door in 'tvoor- en in het najaar
den grond om te werken' en te bemesten met
gier en goeden stalmest. Denk er om^ .dat
ge om zaad- of droge erwten te winnen, een
hoekje laat staan, waar ge in 't geheel niet
plukt. Men kan ook telkens de dikste erwten
laten zitten, maar dit is niet zoo gemakkelijk.
Ieder jaar wat erwten van elders laten komen,
is zeer aanbevelenswaardig. Zaai ongeveer
20 Juni andijvie; niet vroeger, dan gaat ze
licht schieten; het zaad wat in den grond har
ken, niet te diepl De grond zal nu niet licht
drooog zijn; indien wel, dan eerst vochtig ma
ken en bij droogte den grond gedekt houden
tot het zaad opkomt. De zaaitijd is nu
voor verschillende groentesoorten reeds voor
bij; men kan nog planten sommige koolsoor
ten, als spruit- en boerenkool, en ook savoye
kool, maar voor andere soorten sluitkool wordt
het al wat laat. Voorts kan men nog zaaien of
poten: wortelen en kropsla, spercieboonen bij
de stokken en vroege doperwten; 't hangt van
het weer af, of deze laatste nog veel 'zullen op
leveren. Radijs en kervel zaait men den ge-
heelen zomerpostelein, dat zijn weer tot heden
niet had, kan men zaaien tot in Augustus.
Snijboonen bij de stokken te leggen, is niet
meer aan te raden, daar zou weinig van terecht
komen. De nog te leggen spercieboonen kun
nen bij de rijzen der vroege erwten komen,
men hoeft dan geen land vrij te houden. Spit
,den grond langs de rijzen om, en is hij mogelijk
uitgedroogd, dan eerst goed nat maken, en
daags daama de boonein leggen.
Land en Tuinbouw
iWAT ELKE MAAND TE DOEN GEEFT.
(2e helft Juni).
Nadruk verboden.
Wij hebben allen nu maar één wensch, ste
deling en buitenmanwarm, zonnig weer! De
Meimaand heeft haar best gedaan om het te
kort aan vocht, voor zoover het nog bestond,
aan te vullen, van Juni hopen we, dat zij ons
warmte zal geven. In den tuin zijn de boo-
nen verrot of komen met kwade harten boven
den grond kijken; op het veld willen de bieten
en mangels niet aanslaan; in de wei leden de
dieren kou en vertrapten het gras. Van Juni
verwacht de hooiboer heil; moge hij niet te
leurgesteld worden!
'Na het maaien ligt het gras of de klaver aan
zwaden, gewoonlijk blijft het zoo enkele dagen
liggen, en wordt dan gehooid. Voorheen ge
schiedde dat met hark en gaffel, thans veelal
met hooischudders. Groote vooruitgang bracht
Martin's gecombineerde hark, schudder en
keerder, welke zoowel voor één als voor twee
paarden verkrijgbaar is. De rijkslamdbouwcoin-
sulent de heer De Gier noemt een Mc. Cor-
mick's maaimachine en een Martin's gecombi
neerde en volledige moderne uitrusting voor
hooibereiding, welke hij boven iedere andere
combinatie aanbeveelt. Hoofdzaak acht hij, dat
men de gecombineerde niet te diep stelt, vooral
niet bij het keeren en schudden. Voor Sint
Jan planten we in den regel de koolraap uit.
Koolraap verbouwl men wel als nateelt van
vroege aardappelen (Friesland) en zendt ze
als groente naar Duitschlanid, ook in Limburg
geschiedt dit, waar men ze zaait na smijrogge,
zoodat men dus tof dekking van de inlandsche
behoefte tot invoer van buitenlandsche aard
appelen gedwongen zal zijn. De prijzen be
dragen voor roode en witte aardappelen 4500
tot 7500 M. en voor de geelvleezdge soorten
5400—8500 M.
In „De Tuinderij" van heden, officieel Or
gaan van het Centraal Bureau van de Veilingen
in Nederland, komt het volgende artikel voor:
Evenals voor andere artikelen gaan ook de
prijzen van groenten en fruit door de gesta
dige waardevermindering der betalingsmidde
len steeds omhoog. Toch is de handel in de
meeste groentesoorten zeer levendig, wijl de
groenteprijzen zich nog lang niet aan de waar
devermindering van het geld aangepast hebben
en daar ook de groenteteelt sterk verminderd
s,i hetgeen een vermindering van het aanbod
tengevolge heeft. In enkele districten zijn de
groentekweekers overgegaan tot het verbou
wen van granen omreden deze zich veel eerder
aan den deviezenkoers aanpassen. Door deze
productievermindering van groenten zal er veel
meer ingevoerd moeten worden, vooral kooL In
Sleeswijk - H olstein is de bebouwde oppervlakte
van kool bijna met de helft verminderd.
Buitengewoon groot is op het oogenblik het
aanbod van sla, waarvoor gemiddeld 160 M.
per krop word't betaald. Wijl de regeering den
uitvoer van lVs millioen kilogram asperges-con
serven heeft vrijgegeven zijn asperges zeer ge
vraagd; de prijzen zijn voor eerste kwaliteit
300000 tot 350000 M. en voor tweede kwaliteit
250000300000 M. per kilo. Spinazie, waarvan
weinig aanbod, wordt verhandeld tegen 50000
—60000 Mrk. per kilo. De teelt van komkom
mers is door het koude weer grootendeels mis
lukt. In de behoefte wordt hoofdzakelijk voor
zien door den invoer van Hollandsche kom
kommers; de prijzen loopen van 4000 tot 6000
M. Peterselie wordt aangeboden tegen 40—60
Mrk per bos. Rabarber tegen 15000 Mrk. per
50 Kg. Hollandsche gele knolrapen brengen
op 14000 tot 20000 Mark en wortelen lOOOo
tot 20000 per 50 Kg.
Aan de fruitmarkt worden thans de eerste
aardbeien en kersen aangeboden; de prijzen
voor aardbeien varieeren van 6000 tot 8000 M.
per pond en voor kersen van 5000 tot 6000 M.
Halfrijpe kruisbessen worden veel aangebeden
en verkocht tegen 3000 M. per pond. Verwacht
wordt dat de kersenoogst dit jaar zeer middel
matig zal zijn, wijl door het natte en l^aude
weer het bijenzwermen bijna niet heeft plaats
gehad, zoodat een bevruchting vi di bldtesem
slechts in zeer beperkten omvang tot stand is
gekomen. Alleen in Baden schijnt de oogst
mee 'te zullen vallenechter ook daar gaat het
rijpen van het fruit door het koude weer zeer
langzaam. Voor aardbeien en bessen zijn de
vooruitzichten iets beter; vooral voor aalbes
sen. Ook voor pruimen is de verwachting goed,
voor zoover reeds thans een oordeel mogelijk is.
Aan de aardappelmark't overtreft nog altijd
de vraag het aanbod. Niettegenstaande de prijs
stijging' zijn de aanvoeren niet grooter gewor
den, zoodat men den indruk heeft gekregen,
dat bij de kweekers nog slechts geringe hoe-
veelheden zijn opgeslagen. In den groothandel
verwacht men, dat de voorhanden voorraden
niet zullen uitreiken tot de nieuwe campagne,
INGEZONDEN
(De Redactie neemt voor den inhoud dezer ru
briek geen verantwoordelijkheid op zich.),
M. de R.
De correspondentie uit Zuid-Scharwoude in
het nummer van Dinsdag, inzake de Centrale
Boerenleenbank te Alkmaar, noopt mij u eenige
plaatsruimte te vragen. Bij voorbaat mijn dank.
Ik heb dat stukje gelezen en nog eens over
gelezen .Met verwondering en met ergernis.
M. de R. ik geloof dat uw correspondent er in
geslaagd is met mij zeer velen'te ergeren. Als
iemand die niet bij Bank II betrokken is kan
ik mij dit weliswaar voorstellen èn de schrijver
zal, toen zijn epistel in de krant stond, met
welgevallen op zijn nieuwe brouwsel' hebben
neergezien.
Er ligt in heel dat artikeltje een tendenz
van zelfvoldaanheid, van, verscholen vreugde
over het echec der Bank. Hij die „de situatie"
in onze gemeente kent, begrijpt dat het kro
kodillentranen zijn, die borden geschreid over
de gedupeerde leden, begrijpt dat de sohrijver
deze gelegenheid niet kon laten voorbijgaan,
deze plechtige gelegenheid om nu eens haar
fijn, in geuren en kleuren te vermelden hoe
de Alkmaarsche Bank (maar vooral Bank II
te Z.Scharw.) in de knel zat.
Immers 'had toch de correspondent te Z.-S.
de lezers van de „N. L. Crt." niet in te lich
ten over de Alkmaarsche geschiedenis, daar
bestond niet de minste aanleiding toe. Ieder
ander, beter op de hoogte dan hij, had dit
kunnen doen door de bloote vermelding der
feiten. Ieder ander zo udat op fijngevoeliger
wijz (ehebben gedaan, ieder ander zou geen
artikel over deze zaak gaan schrijven aan de
hand van wat door Jan en Alleman hierover
wordt verteld en verondersteld.
Maar dat was immers ook niet de bedoe
ling. De politiek moest er worden bijgehaald,
de „liberalen" en sociaal -democraten ver-
eenigd in,deze „Bank op R.K. grondslag", die
hun sigaar en kopje koffie moeten opofferen,
moesten in' een' bespottelijk daglicht worden
gesteld. Erger nog: vooral moest op den voor
grond worden geplaatst de „mogelijkheid" van
Verhooging der voorschot- en verlaging der
spaargeldrente. Kortom M. de R., ieder die
de situatie in onze gemeente kent, begrijpt de
bedoeling, waarmede dit stukje de wereld is
ingezonden. 1
M. de R., het is geenszins mijn bedoeling om
lang stil te staan bij dit onsympathieke stukje,
evenmin om uiteen te zetten op welke wijze
een regeling is getroffen om de aangesloten
banken het verlies zoo dragelijk mogelijk te
'maken. Dat het niet prettig aandoet voor de
leden der betrokken banken om deze schuld
over te nemen is begrijpelijk, maar de meening
dat het iets ongehoords is dat een dergelijk
verlies geneutraliseerd wordt door het heffen
van een geringe contributie (dat renteverhoo-
ging plaats moet hebben, geloof ik niet) zal
zeker niet dpor iedereen worden gedeeld.
In hoevele financieele en commercieele in
stellingen en ondernemingen zijn door de treu
rige economische omstandigheden' verliezen ont
staan, wat ook voor het overgroote deel bij
deze zaak het geval is. Dit doet de maatschap
pij in het algemeen geen goed, wie ondervindt
dit niet dagelijks aan den lijve. En laat uw
verslaggever nu niet zoo hoog van den toren
blazen, want wie waarborgt hem dat ook in
andere instellingen niet hetzelfde zou kunnen
gebeuren.
Ik ben er van overtuigd dat door eendrach-
tgie samenwerking de b jjdeze zaak gedupeerde
banken het verlies weer te boven zullen ko
men, want onoverkomelijk is dit verlies god
dank niet.
Het doet eChter hoogst onsympathiek aan,
wanneer er over geschreven wordt op een wijze
als door uw correspondent is gedaan. Wat op-
bouwends zat er in die schrijverij, wie meende
hij hiermee een dienst te bewijzen? Hij heeft
hiermee alleen Bestuur en leden van Bank II
willen treffen, maar tegelijkertijd heeft hij ook
getroffen de 200 leden der Coop. Chr. Boe
renleenbank te N.-SCharwoude, welke mede bij
Alkmaar is aangesloten. Kan het anders dan
dat hierdoor nog meer tweedracht wordt ge
zaaid dan alreeds 'is gedaan? Is dit stukje geetl
waardig?? vervolg van de onlangs van zekere
zijde bij de verkiezingen verspreide pamfletten
vooral van het pamflet valschelijk oindertee
kend met het opschrift „vele kath. kiezers"
Waarom moest zoo dik den nadruk gelegd
worden op het feit dat de Centrale op Kath,
grondslag berust, waarom moest vooral toen de
Centrale van Eindhoven genoemd werd, dit
nader worden aangeduid met „zijn geestelijk
adviseurs"?
Wat anders dan, om evenals in genoemd
verkiezingspamflet anti-papistische gevoe-
lens op te wekken bij een zeker deel van de
burgerij. Die aanduidingen waren immers even
onnoodig als zij onjuist waren. Want als uw
correspondent over zaken, schrijft, waarvan i,
niet op de hoogte is, dan behoort hij hier ni„
over te schrijven. En dan had hij, nu hij v,e|
schreef, dienen te weten dat noch de Boeren
leenbank van Eindhoven noch die van Alk
maar evenmin als die van Utrecht op Kath.
grondslag berusten en er. geen sprake is vafl
geestelijke adviseurs. Het feit dat een ver-
eeniging geheel of voor het grootste deel
katholieken bestaat zegt ten opzichte van den
aard der instelling nog niets. En ik geloof dat
ook door een zeer groot aantal niet-kath. de
erkenning van „Godsdienst,, huisgezin en ejgen
dom als grondslagen der Maatschappij" wel
onderschreven zal worden. Bekend is ook het
feit dat bij Utrecht wederkeerig ettelijke ban-
ken, bijna uitsluitend kath. leden tellende, zijn
aangesloten en dat in den R. v. T. van deze
Centrale o.a. zitting heeft de heer A. Comman
deur, R.K. lid der Prov. Staten van N.-H
M. de R., alleen om het feit dat zeer vele
leden der Coop. Boerenleenbank (Bank P. Zuï)
gegriefd zijn door het tendentieuse geschrijf
van uw corr. heb ik de pen genomen om na
mens hen protest hiertegen aan te teekenen en
ik ben er van overtuigd dat zij hierin nfet al
leen zullen staan. Het komt mij voor dat verre
weg het grootste deel der geheele burgerij
Z.-Scharwoude een dergelijke schrijverij hart
grondig zal verfoeien en zoo, langzamerhand
beu zal zijn van de manier waarop de gemoe
deren worden opgezweept. Dat er zelfs vele
lieden van Bank I zoo over zullen denken, al
durven zij het misschien niet hardop zeggen.
U M. de R. dankend.
J. GROEN: Az.
Broek op Langendijk 15 Juni 1923.
M. de R.
Naar aanleiding van, uw verslag der vergade
ring van „Koophandel", Transportarbeiders en
de Veilingsvereen. verzoeken wij u, ter aanvul
ling van uw bericht, ook volgende regels s.v.p
'te plaatsen, want al is uw verslag geheel over
eenkomstig de waarheid, zoo wekt 'ttoch de
gedachte b ijeen buitenstaander, dat de Trans
portarbeiders van goedem wil zijn en dit is
absoluut niet het geval.
Dat wij weigerden met de Besturen' der Tuin
ders te vergaderen, zal velen onaangenaam aan
doen en schijnt niet te verdedigen.
Maar als men weet, dat door die Besturen
vergadering op vergadering is belegd, waar
men over de Transportarbeiders en hun con
tract sprak, allerlei klachten ten rechte of ten
onrechte vaststelde. Zonder ons ook maar eens
een enkele maal uit te moodigen tot bijwoning
van -een dergelijke vergadering, of ons eens
vroeg naar de waarheid dier klachten en
trachtte die met ons in de toekomst te voor
komen, altijd en altijd werden' wij gepasseerd,
tenminste van de zijde der L.G.C.
Men stelde in 'tons voorgelegen Concept
Contract een loonregeling vast, zonder maar
in het minst iets officieels van onze verdiende
loonen te weten, met een loonsverlaging van
33—40, ja zelfs 75.—.
Nu zal toch ieder wel begrijpen, dat wg
deze menschen niet kunnen beschouwen enkel
als belanghebbende derde, die tracht „Koop
handel" en Transport bij elkander te brengen.
(Zooals Mr. Brugman 't voorstelde en welk
standpunt ons werkelijk niet onsympathiek
was.)
Voeg nu bij het aanbod van loonsverlaging
nog de verregaande aanslag die in dit concept
gepleegd werd op ons bestaansrecht als orga
nisatie, dan zal men beter begrijpen, dat dit
concept contract voor ons als Transportarbei
ders onaannemelijk was.
Met dank voor de weder zoo, welwillend ver
leende plaatsruimte
IP. BAKKER,
Algem. Secr. der Transportarb. Org-
i"ll pQa II pQ0 II II pQq pQa 1| pQcn csQall pQa |f
ROOKT
SINT PANCRA3SERS
Prima 5 cents Sigaar.
Voor etngros:
MEIER WIJN, SINT PANCRAS.
Hl t=30c311 pQa II ll pQa II pfro II crxQczi cr>Qa pQcu |f
