iiiiut üruunwjiui.
De SDheiiüiD i. Kuesiettewinierttoi.
frame Gommissie uit m uenyen
Lin tipere-HeiM.
NIEUWE LANQEDIJKER CT
Zaterdag 16 Juni 1923.
TWEEDE BLAD.
Over het algemeen is het reizend publiek
best te spreken over onze conducteurs, die
rustig hun dienst aoein, ein daarDij meestal be
leefd, ja voorkomend, soms zelts uuersc ge
moedelijk, naar hun Jtloliandscnen aard, met
de reizigers omgaan. Ein gelukkig wint hun
zelfrespect het meer en meer op de vroeger
nog wel eens vernederende fooienjagerij. Maar
vooral onze landgenooten, cue in nuiischlano
gereisd hebben, geven vaak onomwonden nun
V|Oldoenmg te kennen als zij hier weer voor 't
eerst de Nederlanosche conducteurs-uinilorm
herkennen, die hun waarborg is voor een vrien
delijke behandeling, zonder veel gemasregel
En deze waardeering is wederkeerig, zegt
de schrijver van de rubriek „Onder de Men-
schen" in de N, R. Ct. Het treinpersoneel kan
het met het Hollaindsohe publiek goed vinden.
Ernstige klachten van algemeenen aard heb
ik daarover niet vernomen. En de vaderlijke
Cgzame wijze, waarop bijvoorbeeld sommige
lere hoofaconducteurs hun vaste klanten be
dienen, voor wie zij altijd nog wel een goed
plaatsje rooken of nietrooken weten te vinden,
of 'die zij, zelfs in een druk bezetten trein,
nog wei zóó by elkaar weten te practiseeren,
dat zy naar gewoonte hun kaartje kunnen leg
gen, de zorgzaamheid, waarmee in den regel
moeders met kleine kinderen, oude menschen,
onbereisde stoethaspels, gebrekkig ein, woraen
voortgeholpen, geeft wel blijk van de goede
verstandhouding, onverschillig of dit nu de eer
ste klasse dan wel de derde klasse betreft.
Maar juist misschien door deze goedmoe
digheid van hec personeel, kan het publiek toch
nog wel veeleischend wezen. En vooral in het
internationale verkeer worden hierdoor aan den
tact en het geduid van de conducteurs vaak
hooge eischen gesteld. waarbij zij het gezag
over den trein natuurlijk moeten handhaven.
Den meesten last heeft het personeel, om
de kwartjesvinders en de nog wel eens hinder
lijk met het bakje rondgaande reizende mu-
zianten, en vermomde bedelaars, zooals de ven
ters met het portret van den neger-zeeman,
met pleisters enz. uit de treinen1 te houden. De
klaveraasheeren zijn meeremdeels bij de con
ducteurs en althans bij de controleurs wel be
kend. Maar toch duiken er bij vlagen weer
nieuwe valsche-spelers op, en het is verwon
derlijk zoo licht als het publiek voor hun ver
leiding bezwijkt. De speelomvei krijgt blijkbaar
steeds meer macht over de menscüen, vooral
in dezen tyd, nu de zaken overal slecht gaan-
Zoodra zy ontdekt wonden, worden hun abon
nementskaarten' ingetrokken. En herkent een
conducteur zoo'n span, dan waarschuwt hy
luid: „er zyn kwartjesvinders in den coupé",
waarop het nog al eens voorkomt, dat deze rid
ders van de kaart argeloos antwoorden: dan
moeten we hier niet zitten" en meteen den
trein verlaten. Maar het allerbeste middel om
ongewenschte elementen te weren, is, dat de
reizigers zelf, zoodra zy ze merken, de con
ducteurs waarschuwen.
Het voor niets meereizen van landloopers en
andere zwervers, die op den trein springen of
zich in een goederenwagen verbergen, komt
hier zelden of nooit voor. Eens is er een man,
die blykbaar dronken boven op een apen wa
lgen was gaan liggen slapen, er onder 't rijden
afgevallen, wat hem zyn leven gekost heeft.
Neen, blinde passagiers in den overdrachtelij -
kfen zin worden op ons net haast niet aange
troffen.
En blinden, behoeftige blinden, voor hen
bestaan van ouds zekere voorrechten. Zoo kun
nen zij, als zij voor hun beroep, op reis gaan,
een kaart krijgen, waarop hun geleider koste
loos vervoer wordt toegestaan. En blinde en
doofstomme leerlingen van de verschillende in
stituten kunnen eens per jaar een vrijkaart naar
hun plaats van inwoning ep. terug krijgen voor
hun vacantie. Trouwens, groepen kkiüeren op
schoolreizen, op weg naar herstellingsoorden
enz., betalen maar een kwart van den prijs.
Treinroof behoort op ons net ook tot de
groote zeldzaamheden, maar er is voor het
personeel een premie gesteld op bet ontdekken
hiervan. Van het stelen uit goederenwagens
is een berucht geval voorgekomen, voorbij ijs-
selmonde, waar drie mannen aan hun hand
langers doozen met schoenen toewierpen onder
het ryden. Zij werden pntdekt. En toen zij
ontvluchtten» schoot de rijksveldwacht er een
dood, de twee anderen zijn veroordeeld. Maar
in den mobilisatietijd vooral, kwam het herhaal
delijk voor, dat in de eoupé's riemen werden
.afgesneden voor zoolleer, al wat koper was
werd afgeschroefd enz. En ook het „moeren
van bordjes „niet rooken", dames-coupé en
dergelijke, het meenemen van voorwerpen uit
de retirades bij wijze vanherinnering, komt
steeds minder voor. No-g onlangs stuurde een
braaf delinquent in een noordelijke stad, die
last had gekregen van zijn geweten, zoo n
bprdje terug, dat hij zich een half jaar geleden
had toegeeigemd.
De meest voorkomende overtredingen zijn
het rooken in een niet-rookcoupé, het reizen
in een hoogere klas, het te jong aangeven van
kinderen voor de leeftijdsgrenzen tot vier jaaj">
om kosteloos, en tot tien jaar om voor halt
geld te mogen reizen, en. dan de pogingen om
zonder kaartje of met een perronkaartje, dan
wel op een verloopen abonnementskaart door
'te glippen. Maar het eergevoel van het perso
neel komt er vooral tegen op om' zich door de
vaak scherpzinnige listen om kosteloos te rei
zen te laten bedotten. De ervaring heeft de
telkens nieuwe methodes, die hiervoor gepro
beerd worden, nu wel lang en breed bij de
controle bekend gemaakt. En de controleurs
en de conducteurs worden hiermee geregeld
in kennis gesteld, zoodat zij er niet licht meer
invliegen. Wanneer bijvoorbeeld iemand, die
na aangehouden te zijn zonder kaartje aan de
controle, bij het onderzoek tot den chef zegt:
Ik weet toevallig welk nummer er op iriijtn kaar
tje stond, of ik heb toevallig mijn naam op het
kaartje gezet, zoekt u maar na, dan zal u
't vinden, dan wórdt dit kaartje ook gevon
den, maar dan weet de controle eveneens, dat
dit een afspraakje is geweest met een mederei
ziger, aan wien het kaartje met het genoemd
nummer of met den naam er op van den be
drieger toebehoorde, en dat deze inderdaad
géén kaartje had, waarvoor hij de noodige boe
te moet betalen. Al is mij uit gesprekken met
een aantal treinconducteurs ook gebleken wat
al comedies er worden gespeeld, wat al bru
tale leugens gebruikt, en niet alleen door op
lichters, maar nu en dan ook door „heeren en
dames", die zich door de kans op vernede
rende ontdekking niet laten weerhouden, om de
rol van „mijn-kaartje-verloren" te spelen, of
met een kaartje derde, in de tweede of eerste
klasse te gaan zitten.
Zooals wij reeds vóór eenige weken in. ons
verslag van den Proef- en. Schooltuin „Nen-
memerland" mededeelden., heeft de bezuini-
gimgs-inspeciie den Minister van Binnenland-
sche Zaken en Landbouw voorgesteld, om de
beide tuinbouwscholen te Hoorn en Alkmaar
•te doen samensmelten. Dit voorstel werd ge
daan op grond van het gering aantal leerlin
gen, dat beide scholen bezoekt.
In Hoorn adresseerden de Kamer van Koop
handel en een 27-tal gemeentebesturen voor
het behoud der school aldaar en in de Dins
dag gehouden vergadering van de Kamer van
Koophandel te Hoorn deelde de voorzitter me
de, dat de Minister aan de Koningin heeft
voorgesteld de school te Alkmaar met 1 Sep
tember a.s. op te heffen en die voor Hoorn te
behouden.
Terecht legt men daar verband tusschen deze
'beslissing en de adresbeweging.
Naar wy vernemen houdt deze beslissing
echter hiermede geen verband.
De Minister heeft tot de opheffing van de
school te Alkmaar besloten omdat uit een in
gesteld onderzoek is gebleken dat de meeste
leerlingen, die ia 8 jaren die de school be
staat, int plaatsen afkomstig waren, die het
noodzakelijk maakten, dat deze leerlingen in
Alkmaar in den kost gingen, terwijl de school
te Hoorn haar leerlingen meer uit de omgeving
trok. De Minister is van meening, dat de van
elders komend eleerlingen van de school té
Alkmaar gevoegelijk ook in Hoom een kost
huis kunneiu zoeken.
Voorts had de directeur van de school te
Alkmaar, de heer Hazeloop, verzocht van stand
plaats te mogen ruilen met een collega die
niet met een directoraat van een school belast
was. De heer Hazeloop had dit verzoek ge
daan omdat hec hem, nu hij ook 'nog belast is
met een cursus in de groententeelt voor stu
denten te Wageningen, niet meer mogelijk was
't directoraat van de school te blijven waar
nemen.
Het is mogelijk, dat dit verzoek ook' van in
vloed is geweest op de beslissing.
Dat Alkmaar door de bezuinigihgswoede
deze mooie onderwijsinrichting gaat verliezen,
valt te betreuren, al is wel gebleken, dat de
tuinders, vooral die aan de Laingedijk, niet heb
ben begrepen van welk groot nut deze inrich
ting voor de toekomst van de Streek kon zijn.
De school beeft men overigens de kans ont
houden zich goed te grondvesten.
Met October a.s. bestaat de school pas 8 jaar
Opgericht in 1915, waren de omstandigheden
al bijzonder ongunstig. Door de abnormale om
standigheden was het platteland van arbeids
krachten beroofd en konden de bouwers, voor
al aan den Langendijk, waar veel winterwerk
is, al moeilijk hun jongens missen om de
school te bezoeken.
Na de oorlogsjaren volgde de economische
inzinking, waardoor het voor vele ouders finan
cieel niet mogelijk was hun kinderen naar de
school te zenden.
Ondanks dee zmoeilijkheden werd de school
in die jaren nog door 72 leerlingen bezocht,
alzoo met een gemiddelde van 9 leerlingen
per klas, ongeveer een gelijk aantal als dat van
de school te Hoorn.
Dat er in normale tijden niet aan opheffing
van de school gedacht zo uzijn (dit is ook de
meening in bevoegde Haagsche kringen), leert
de Landbouwschool te Schagen, die nu geves
tigd geacht mag worden, doch die in de eer
ste 8 jaren slechts door een gemiddelde van 7
leerlingen per klas bezocht werd.
Het onderwijs moet bij hef streven naar be
zuiniging echter wel mede het eerst het loodje
lyden. Dit leerde de verslechtering van het
Lager Onderwijs.
Dat dit er niet toe zal bijdragen de weer
baarheid van ons volk te vergrooten, wordt
blijkbaar minder geteld.
Het mooie schoolgebouw, dat met de con
ciërgewoning slechts f32000 kostte, zal straks
na aftrek van de waardevermindering aan de
gemeente worden teruggegeven^
Tengevolge van de prijsstijging (dergelijke
later gebouwde scholen kostten een f 100000)
zal er van waardevermindering wel weinig spra
ke zijn.
Wij namen het gebouw nog eens zorgvuldig
in oogenschouw en kwamen tot de conclusie,
dat hel zeer gemakkelijk tot een 6-klassige L.
O.-school ingericht kain worden.
De gemeente, die staat voor den bouw van
twee nieuwe L. O.-scholen, kan er zich dus eene
voor weinig geld verzekeren.
Hierin zit stellig een financieel voordeeltje,
doch dit is de bedoeling niet geweest.
Alkmaar verliest een van haar mooie on
derwijs-inrichtingen en dit is het wat zeer te
betreuren valt. (Alkm. Crt.).
In de vergadering van de Prov. Commissie
uit de Veilingen in Noord-Holland, zullen de
volgende voorstellen worden behandeld.
5. Voorstellen van de Vei lings v e r e enig ingten
„De Noordermarktbond" te Noord-Scharwo.u-
de, „Langedijker Groenten' Centrale" te Broek
op Langendijk en de „Centrale Veiling War-
menhuizen en Omstreken" te Warmenhuizen.
a. De Provinciale organisatie berame mid
delen, zoo noodig met onze landelijke organi
satie, die naar hun oordeel zouden kunnen
'leiden tot een betere en meer smakelijke be
reiding van onze koolsoorten in het buitenland
en wel speciaal in Engeland, hetgeen de af
name van het produkt zou kunnen opvoeren
ten tot een gezocht artikel zou kunnen maken.
- Toelichting: Het komt de drie bovengenoem
de Vereenigingen voor, dat het bereiden onzer
koolsoorten in het buitenland, en wel speciaal
in Engeland, volgens onze smaak nogal te wen-
schen overlaat. Zij meenen dat het voor onzen
afzet aanbeveling verdient om door middel van
kookdemonstraties, tentoonstellingen of ande
re geschikte reclame, het afzetgebied voor deze
produkten te kunnen verhoogen.
Genoemde Vereenigingen stellen zich voor,
dat een en ander geldelijke offert'%llen vragen
en zijn daarom bereid gevonidemrnaar draag
kracht, hierin bij te dragen.
Prae-advies: Het Bestuur is wel van oor
deel dat in deze zaak iets gedaan moet worden,
maar de reeds gehouden correspondentie met
den Hollandschen Consulent in Engeland is
van dien aard, dat de verwachting hieromtrent
niet hoog is. Misschien is er nog wat te be
reiken door in de volksbladen te adverteeren.
b. Dezelfde .Vereenigingen dragen de Pro
vinciale organisatie op, eene betere verpakking
en sorteering onzer produkten, welke „Over
zee" verzonden worden, tot stand te bren
gen, zoo noodig in samenwerking met den
handel.
Toelichting: Het heeft reeds eerder onze
aandacht getrokken uit de verschenen rappor
ten welke hierover zyn uitgebracht, alsmede
uit de buitenlandsche marktberichten, dat on
ze „Qverzeesche" produkten steeds een min
deren prijs konden opbrengen als die, welke
uit andere landen aan dezelfde markt werden
aangevoerd.
Het wil ons voorkomen, dat, zoowel de ver
pakking als de sorteering (vooral van onze
uien) nog niet aan dien eisch voldoet, welke
hieraan gesteld mag worden.
Zij meenen derhalve, dat, wil men met het
buitenlandsch pi-odukt concurreeren, er terde
ge ingegrepen dient te worden, om onze pro
dukten tot een gevraagd artikel in het bui
tenland te maken, hetgeen van grooten invloed
op de prijzen en de afname zal zijn.
Prae-advies: Met verwijzing naar het besluit
over dit onderwerp het vorige jaar reeds ge
nomen, deelt het Bestuur mede dat namens de
Commissie hiervoor benoemd, rapport zal wor
den uitgebracht.
6. Voorstellen van de Vereeniging „De Tuin
bouw" te Grootebroek.
a. Het Bestuur van de Vereeniging „De
Tuinbouw" te Grootebroek, dringt er bij de
Provinciale Commissie op aan, om, in samen
werking met het Centraal Bureau aan Veilin
gen, zooveel mogelijk actie te voeren ter be
voegde plaatse, ter verkrijging van verlaagde
tarieven voor de verzending van groenten en
aardappelen.
Toelichting: Ofschoon moet worden erkend
dat reeds eenige tegemoetkoming in de vracht
tarieven der Ned. Spoorwegen is verkregen,
acht de Vereeniging „De Tuinbouw" het drin
gend noodig, dat steeds op verlaging van
vrachtprijzen wordt aangedrongen, daar dit
eene directe hulp voor de Tuinbouwers be-
teekent.
Prae-advies: Aangezien het Bestuur ook van
oordeel is, dat verlaagde vrachttarieven een
levensvoorwaarde voor den tuinbouw is, meent
ook zij, dat alle mogelijke middelen moeten
worden aangegrepen,, om tot verlagen der
vrachtprijzen te geraken.
b. Kan door de veilingsorgamisatie iets ge
daan worden, om de doorvoer in het Ruhr-
gebied te bevorderen, hetwelk vooral met het
oog o|p |de a.s. campagne van groot gewicht
is voor de Tuinders, omdat verlading voor het
bezette gebied, indien de treinenloop niet ge
regeld is, bijna onmogelijk wordt.
Prae-advies: Door het Centraal Bureau
wordt hiervoor reeds eene actie gevoerd en
het Bestuur acht het zeer gewenscht hiermede
door te gaan.
sterdam is een werkman, die bezig was met de
zoldering te witten, in aanraking gekomen met een
draaiende as van
De man weid tegen de zoldering gedrukt en was
bijna onmiddellijk dood.
Het lijk is naar een der gasthuizen overgebracht
Langs lijnen van geleidelijkheid.
Een bottelier uit de Javastraat te Amsterdam is
tot de ontdekking gekomen, dat uit zijn naak in
den laats ten tijd geleidelijk een hoeveelheid fles-
schen is ontvreemd. Het aantal beloopt circa Oooo.
De waarde ervan is ongeveer f 6oo.
Zuurstotflesch gesprongen
Bij een fabriek aan den Cruquiusweg te Amster
dam is een zuurstofflesch uit elkaar gesprongen.
Een 22-jarig arbeider werd ernstig aan het gelaat
gewond. Hij is naar het O.L.V. Gasthuis vervoerd.
-- Men herinnert zich, dat een Zuid Amerikaan
dezer dagen te Amsterdam werd aangehouden we
gens het rollen van f3000 van iemand, die het
Criana Theater aldaar wilde bezoeken. Zijn mede
plichtige is thans ook aangeüouden en wel te Rot
terdam- Hij bleek van Ciriekscne nationaliteit,
noemde zien artist en ontkende natuurlijk iets at
.te weten van de zaak, waar üet om gaat. Ook hij
*%erd onderzocht, maar ook bij hem was noen het
geld, noch de porteleuiile. Beiden zijn in arrest
gehouden.
NIEUWSTIJDINGEN
Doodelijk ongeval.
In de boek- en steendrukkerij van de firma Eller-
man, Harms en Co. in de Warmoesstraat te Am-
Dezer dagen geraakte een Volendammer vis-
sther met zijn Dotter in de netten van een Urker
vissciier. De Volendammer wilde aanstonds de aan
gerichte schade vergoeden, docii de Urker ging
nierniede met accoord. Hij was zoo woedend, dat
hij met volle zeüen op de Volendammer botter af
stevende. De scbade Dij de niet te vermijden aan
varing was echter gelukkig niet groot.
Met een bijl gewapend sprong de Urker woes
teling aan boord van den Volendammer, die een
goea heenkomen zocht in de roet. Door het tegen
eikaar schokken van de botters vloog de helmstok
van het roer van het Volendammer vaartuig. De
Urker kalmeerde nu wat en sprong weer op eigen
vaartuig terug. De politie stelt een onderzoek in.
(JLei.)
Opgravingen.
Te Havelterberg is in een der aan den voet
van den Bisschopsoerg gelegen bosschen van mr.
Linthorst Homan, door een Doschwachter bij graaf
werk een bionzen voorwerp van, 4 a 5 d.m. lengte
eindigende in een punt, vrij iraai bewerkt en in
zijn geneel den vorm van een beeld vertoonende,
gevonuen. Waarschijnlijk is het een wapen uit den
icomeinschen tijd. Enkele dagen tevoren werden op
ongeveer dezelide plaats uit den grond opgedolven
een paar urnen, gevuld met houtskool en overblijf
selen van verbrande beenderen.
Het bosch grenst aan den Ruiterweg, de voor
ogneveer 2000 aangelegde heirbaan der Romeinen.
In Deslag genomen.
De commissaris van pouue te Deventer heeft
Woensdagavond de Simplexmachine van de N. V.
xUemeeuschappelijk Bezit, welke dien avond in de
grqote ScnouwDurgzaal zou trekken, in beslag ge
nomen.
Door de tram gedood.
Te Ilpendam is een 5,-jarig zoontje van de wed.
Worp onder de JNoordnoilanuscbe 'iram geraakt en
gedood.
Te water geraakt.
Op onverklaarbare wijze geraakte een man in het
water aan de Badhuiskade, tegenover de Havenka
de-te Scbeveningen.
Een agent van politie en een burger togen on-i
middellijk met een dreg aan het werk en het ge
lukte hun de haak in de kleeren van den dranite-
hng te slaan. Inmiddels was een andere burger
geideed te water gesprongen. Nadat de drenkeling
op het droge was georaent, bleek het een onbe
kend persoon te zijn van 40- a 45-jarigen leettijd
met een geneel valsch geoit. Hij nad een diepe
wonde aan het hooid, vermoedelijk van den val
van den dijk bekomen. Ongeveer 20 minuten heelt
men gettaent de levensgeesten weder op te wek
ken, maar zonder resultaat.
Oneerlijke oediende.
Te Amsterdam is aangehouden een kantoorlooper
die in September van het vorige jaar met 13000
die hij t or zijn patroon, een Kotterdamsche ex-
peaiteursfiima moest innen, was gevlucht. De on
eerlijke bediende, die geen cent meer over had,
is oveigebracht naar Rotterdam.
üeelectrocuteerd.
Tien de 18-jarige electriuen A. L. Markus in
een scheepsbouwloots van de Kott. Droogdok Mij.
bezig was een schakelbord te monteeren, waarop,
550 volt stond, zag een andere electricien plotseling
uen juugen met een gil in elkaar zakken en over
het schakelbord vallen. Dr. Veenenbos werd ge
haald, doch kon niet anders dan den dood consta-
tecren. De ongelukkige had waarschijnlijk onvoor
zichtig rnet de hand een metalen onderdeel van
het bord aangeraakt.
Gewetensgeld.
Ten behoeve van 's Rijks schatkist is o.m. ont
vangen: bij den inspecteur der directe belastingen
te Haarlem, ie afd., f3868.80, wegens te weinig
betaalde bedrijfsbelasting. Bij den ontvanger der
directe belastingen enz. te Edam, f 1049,01 wegens
te weinig betaalde inkomstenbelasting en verdedi-
gingsbelasting II over 19x8'19 tot en met 1920
—'21. Bij den inspecteur der directe belastingen
enz. te Hilversum onder letters D. v. V. 12500
wegens te weinig betaalde inkomstenbelasting over
1919—'20. („St-Crt."}
Concurrentie.
Dat de Spoorwegen d econcurrentie der autobus
sen ondervinden, is laatst al gebleken toen de di
rectie der Nederlandsche Spoorwegen het verkoo
pen van den autobusgids in den stationsboekhandel
verbood.
Dat de concurrentie grooter is dan men schijn-
baai zou denken, blijkt wel hieruit, dat, naar „Het
Centrum" vernam, op een station nabij Utrecht
voor het traject van die plaats naar Utrecht in
de afgeloopen maand verscheidene honderden re
tours minder verkocht werden dan in den tijd, toen
de autobussen geen dienst deden.
Te Rynsburg is gistermorgen een 20 M.
hoopge fabrieksschoorsteen, van de conserven-
fabriek van de gebrs. v. d. Vyver, omgevallen
en in zijn volle lengte pp het dak van het
ketelhuis terecht gekomen. Het dak stortte ge
heel in. Persoonlijke ongelukken hadden ei;
niet by plaats,
