GROOTE DRAVERIJEN
<iiffii titvfrkoop
Lysol, Carbol, Creolioe,
prima
a m e
E r w t e n-B u i t c r s.
Bemest
Chilis alp et er
Koffiehuizen nan uroeser napen.
flink Dagmeisje
BESTUURSVERKIEZING
0. PLOEGER,
Hu kunt U STOPPEH,
JUBILEUMF EESTEN.
ROOKT
Sint Pancrassers
Prima S ent Sigaar.
Uit voorraad leverbaar:
T urfstrooisel.
N.V. G. J. KROL Go's Kanstmesthandel, v.h. Fa. Joh. F. Morra, Alkmaar
MAANDAG 2 JULI
10 °|0 extra korting.
J. G. ENGELN, Laat 114-116-118 en Vlaanderhof 5.
De echte zuivere Insectenpoeder
De Gekroonde Drie" JAN DE VRIES,
hst hooien ïïw Graslanden mot 100 HJ.
Hebben de officieele bijbelvertalers van 1619
aan wie de Nederlandsohe taal zoo veel te
danken heeft te recht het "woord herberg,
(dat in de middeleeuwen ook somwijlen huis
houding beteekende) in eere gehouden, allengs
zijn wij in de steden een herberg gaan beschou
wen als een kroeg, en ten ftlaate lande is liet
niet veel meer dan een logement "van minder
gehalte.
Oo lchet logement is iets minder deftig dan
vroeger, althans in onze dagen is het eenvou
diger dan een hotel; en waar nu onze vaderen
zich niet schaamden een herberg binnen te
gaan, daar is voor ons een koffiehuis ter nau-
wernood nog fatsoenlijk genoeg: wij vragen
naar een café, tenzij wij iets fwarms willen nut
tigen en een restaurant binnen treden.
Die restaurants de „restauraties" van ^«n
kwart eeuw geleden groot, grootsch en weel-
derijk ,zijn eene uitvinding van deze eeuw:
- eerst de snelle verkeersmiddelen gaven het
aanzijn van die kleinere en grootere inrichtin
gen, waar ten allen tijde den komenden en
gaanden man warme spijzen worden opge-
discht. Het tevens sterk vermeerderd gebruik
van bier is mede oorzaak dat in onze heden-
daagsche koffiehuizen juist de vraag naar kof
fie is gedaald, terwijl daarentegen in de overal
verrijzende melkinrichtingen door 't volk
.„kattenk'roegjes'genaamd de chocolade of
cacao wederom opgang maakt.
Zoo herinnert dan grootendeels alleen nog
de naam aan die koffiehuizen van vroegere
dagen, welke in de politieke geschiedenis van
Frankrijk .Engeland en Nederland een gewich
tige rol hebben gespeeld, zóó dat 'ze vaak zijn
genoemd de leerscholen der politiek. Dte eerste
koffiehuizen werden in Konstantinopel gevon
den, en merkwaardiger wijze gaven ziji reeds
daar aanleiding tot zooveel politieke tinnen-
gieterij, dat ziji een tijdlang waren Verboden,
ja, zelfs werden geslecht.
J In 1645 werd het eerste koffiehuis te Vene-
tië geopend, spoedig daaro pverrees er een te
Londen; Parijs werd er een rijk m 1675, doch
eerst in de tweede helft der 18e eeuw verkre-
gen zij in Frankrijk het 'burgerrecht. In Enge
land waren zij tegen het einde dier eeuw reeds
zeer populair en deden er de .verschillende
clubs verrijzen, waar de politieke bladen wer- j
den gelezen en besproken.
Schijnt nu te Amsterdam het oudste koffie-
I huis van 1663 te dateeren, de bereiding van
het mokkavocht heette toen nog een diep ge-
heim, en de koffie zelve werd bij contract
geleverd tegen 6 stuivers per mengsel.
Twee jaar later in 1665 werd er cus-
schen een Griek, Demetrius Christoffel, ën
Abraham Zuraste een overeenkomst aange
gaan, waarin gesproken wordt van koperen
potten, kannen en treeften, koffieboontjes!,
chocoladekoekjes enz. Die overeenkomst trof
dan het oprichten van een koffieschenkerij,
1 want ten o!nzent hebben de koffiehuizen bin
nen de steden zich langzaam ontpopt uit de
koffietapperijenwaa rhet geurige vocht werd
gedebiteerd als heden ten dage de sterke dran
ken in de eenvoudige kroegen. In die koffie-
tapperijen werd de koffie niet gemalen doch
fijngestampt; duur was het artikel evenwel
niet, want de 12 pond werden geschat op 10
gulden, en misschien is die billijke prij!s mede I
oorzaak, dat het Mokka-product de overhand j
behield op de chocolade, die zoowat gelijktij- j
dig met de koffie hier haar intrede deed, al-
thans reeds in 1680 maakte graaf Bcnting cho- I
colade gereed om ze te proeven tegen die, j
welke Huygens had bereid.
Te Utrecht werden den 4en Febr. 1678 de
permissiën en consenten aan de koffieverkoo-
pers verleend, ingetrokken, terwijl dezen de j
verdere uitoefening van him bedrijf op ver- i
beurte van het burgerrecht werd ontzegd, doch
dit raadsbesluit was al zeer kort van duur, im- j
rners bij resolutie van 27 Mei 'd.a.v. werd na j
advies van 'sraads gecommitteerden „tot de 1
saeoken van de brouwers" eein provisioneel
.orde tot het verkoop van „Coffie, chocolati,
Tee en dergelijke dranck" vastgesteld, waarbij
tevens aan Johan d.e Betou werd toegestaan
koffie te verkoopen tegen een vergunnings
recht van 12 10 st. per half jaar aan het
Ambach'tskinderhuis. In de koffiehuizen mocht
niet worden gespeeld met dobbelsteeinen, kaar
ten of lotto, zij moesten evenals 'de kaatsbanen
Zondags gesloten blijven en zich bij den ver
koop van bottelbier gedragen naar de daar
omtrent bestaande voorschriften.
Al spoedig nam het aantal koffieverkoopers
zoo sterk toe, dat de Utrec'htsChe raad het
wild ebeperken, en o-a. de roomseh-gezinden"
on „vreemden" het bedrijf ontzegde, terwijl de
"weduwen zes weken na het overlijden barer
echtgenooten 'het koffiehuis moesten sluiten.
Ook werd de belasting verdubbeld. En dat
geschiedde niet alleen te Utrecht, maar even
eens op andere plaatsen, wat alweer het ge
volg had, dat de koffiesChenkers gingen kla
gen o.a. in Holland. Reeds in Febr. 1674 had
den de staten van dat gewest !de koffie en cho
colade onder de belastbare morgendranken ge
rekend, doch bij plakkaat van 1689 "werden de
koffieschenkers voor de betaling van den im
port aangeslagen als tappers met een debiet
van 9 okshoofden 'sjaars, behalve nog de ste
delijke accijns. Geen wonder dan dat de kof-
fietappers zich in 1692 pér request tot de Ska
ten wendden, bezwaard als zij zich gevoelden
ove rte grooten druk, wat niet belette, dat zij
sedert 1707 te Amsterdam werden belast met
500 gulden 's j.aars. Maar nu ook Voo rhen zou
bewaarheid worden, dat de klagers geen nood
'hebben; te Utrecht althans werden tijdens de
onderhandelingen van den vrede aldaar, uit
stekende zaken gemaakt, wijl de vreemde ge
zanten geen beter gelegenheid kenden om hun
tijd te kórten dan in de koffiehuizen, en hunne
talrijke bedienden dachten er al eveneens over.
Elders deed de windhandel de gulden dagen
voor de koffieschenkers aanbreken al ont
brak het niet aan concurrentie, en nog wl
in de geschiedenis voort den naam van On
campoix, het koffiehuis in de Kalverstraat y
ver van den Dam, gedoopt naar die straat?
Parijs, waar de actiehandelaars bijeen kwam
Mede werd in de Kalverstraat fen wel in m?'
een Café Francois gevonden, waar de pn
gelsc'he post aankwam. De eigenaa rstichn
tevens een tijdingzaal door een resumé van
EngelsChe berichten te geven, hetgeen dein u!
loop van bezoekers natuurlijk sterk' verm,,.'
derde.
IntussChen waren lang niet allen met h:
koffie ingenomen, zij werd door sommig?
al even heftig bestreden als de tabak, Karei
II van Engeland verbood ze in 1675, en no
in 1766 verklaarde Frederik van Hessen 0fff
ciee l'het gebruik van mokka schadelijk Voor d.
gezondheid. In de steden modht een <«n!C
köpje worden gedronken, „doch wacht u voor
de koffiepraatjes," zoo zeide de zorgza^.
landsvader, „schenk dat verderfelijke goedi»
vooral niet aan dienstboden, werklieden e.d."
Voor de boeren ten buitenlui verbood hij '<j«'
koffie geheel en al; de koffieneringen, mi j.
g aders alle koffiekannen werden ten p]at(e
lande in den ban gedaan, en de onverlaat
die zicJh aan dat verbod niet 'stoorde, boett''
dat wanbedrijf met drie rijksdaalders.
Dacht de groote Frederik er eenigszïns an.
ders over ,de regeering van Hannover daaren
tegen meende inog in 1780 het koffiedrinken
aan de boeren te moeten verbieden. IJdele
voorzorg: ook in Duitschland werd allengs 'het
gebruik algemeen al kregen daar de koffie-
huizen op verre na niet die beteek'enis, welke
zij in de vorige eeuw ten onzent hadden.
De deftige burgers die ze eerst hadden
gemeden verschenen er langzamerhand ook-
de kranten en vlugschriften schonken er eiken
dag nieuw voedsel aan de gesprekken; de p0.
litieke tinnegieterij vierde er hoogtijd-
(Wordt vervolgd).
Na een droevig lijden van bijna
zeven weke», overleed onze jongste
lieveling
PIETERTJE,
in den aanvalligen leeftij i van 2
jaar en 10 maanden.
Zij, die haar lieftalligheid ge
kend hebben, weten hoe zwaar
ons dit verlies treft.
Haar bedroefde Ouders en Zusje,
C. DE BOER Wz.
M. DE BOERBbbkhout.
NEELTJE.
Zuidscharwoude, 28 Juli 1923.
Direct gevraagd
een nette Dienstbode, j
die ook behulpzaam wil zijn in 't café.
Aanbiedingen Café en Uitspanning
„DE POSTHOORN"
Dijk 9 te Alkmaar.
Voor levering deze maand
Wegens huwelijk van het tegenwoor
dige, tegen half of einde Augustus een
gevraagd, 1 keer per week, bij
BENS SLOT. Broek op Lanjpsndijk.
Het BESTUUR der Banne
Broek op Langendijk
deelt de «temgereehtigde Ingelanden
mede, dat de gewone jaarlijksche
zal plaats hebben op
Dinsdag 7 Augustus a.s.
van 's morgens 9 tot 12 uur te» Raad-
huize aldaar.
Het beetuur voornoemd,
A. SLOT, Voerzitter.
J. BALDER Jaez., Secretaris.
Broek op Langendijk, 25 Juli 1928.
No. J f 3.per H L
No. 2 - 3.25
No. 3 - 3 10
afgehaald.
Thuis bezorgd 15 eent per H.L. hooger.
Inmiddels is deze zaak uit
de hand te koop.
Beleefd aanbevelend,
Broek op Langendijk.
Voor f 1.25
STOPAPPARAAT
passende op iedere Handnaai
machine.
Gratis onderricht.
Eerste Alkmaarsche
Naaimachinehandel
Lutfik Oudorp 66. Lmgestraat 44.
Telefoon 286.
A. HILDERING,
ALKMAAR.
Voor het versieren van Straat en Bogen en Poorten
mooi fijn SPARREGROEN en GUIRLANDES
verkrijgbaar.
SPOEDIG BESTELLEN ZEER GEWENSCHT wegens te kort komen
van groen. Beleefd aanbevelend,
H LIGTENBERG, bi
N.V. Kennemer Sportclub, Alkmaar.
waaronder Sweepstakes voor Merriën,
TE ALKMAAR,
op ZONDAG 5 AUGUSTUS 1923,
op de baan aan de Nieuwpoortslaan,
's namiddags half twee.
Totaal aan prijzen f 3175,-
ToegangsprijsIste terrein aan de Nieuwpoertslaan f 2.50
2de terrein aan de Zandersloot - I.—
Sproeimachines, merk „Vermorel" en „Calimax",
Kopervitriool, Stuif kalk NORMAAL-PAPPOEDER
en alle soorten Kunstmest.
Vraagt onze zeer billijke prijzen voor zomerlevering van
Aanbevelend, j
Daar uitverkoop altijd georganiseerd wordt om inferieure goederen, welke men ge
woon niet kan of durft te verkoopen doch met zoo'n gelegenheid van de hand doet, daarom
op al onze Heerenkleeding, Manufacturen, Werkmansgoederen, Bedden, Ledikanten,
wollen-, watten- en Moltondekens
Vraagt het aan uwe vrienden en kennissen die op zulke extra dagen hij ons kochten of
zij ook ten volle bevredigd waren. Daarom ALLEN naar de zaak van de Firma
Daar koopt men goedkoop en profiteert men van de Hb/o extra korting die ook op de lappen wordt gegeven.
De leden der Spaarkasvereeniging krijgen op honne zegels ook dezelfde korting.
Niemand kan ons evenaren alleen reeds daarom, omdat wij het meest gecombineerd magazijn hebben
en weinig exploitatiekosten.
Zegt het voort. Zegt het voort.
per liter en per vat, voordeeligre aanbieding.
beslist afdoend middel voor Wandluizen.
Zaadmarkt 72-74.
Tel. 324.
per H.A.
dan kunt Ge veel etgroen verwachten.
