NIEUWE
Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
Ho 96. B> 3 T'Zaterdag 18 Augustus 1928
82e Jaarg
per 3 maanden f 1,15
J. H. KEIZER.
revue van de week
int ons mono wachten staat.
Amy DIJKER COURANT
Deae courant verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
&BOHNERENTSPRIJB
REDACÏEÜB-UITGEVER
BUREEL:
Moor dscliarwoude.
PR IJS DER iS. ERTES ÏIENi
Yam 1K regelt 75 ct., elke regel meer 15 ct.
Sroote letten of Tignetten worden naar piaatsrnimte berekeed.
Brieven reehtctreeka aan den Uitgever
Dil Nummer bestaat uit twee Bladen.
M
EERSTE BLAD.
14 Augustus.
Het was „een publiek geheim", wordt nu
dopr vele mensoben gezegd... Men weet trou
wens van ouds: het getal „profeten", dat na
het bekend worden der oplossing van verier Hi
geheimenissen verzekert dat zij al lang het
naadje uit de kous wisten, het is verbijste
rend grootOm duidelijker te wordende
miinisterieele crisis is opgelost. De heer H.
•Coüjn, oud-minister van Oorlog; is tien jaar
geleden als zoodanig afgetreden, toen het Ka
binet-Gort v. d. Linden dat van Mr. Heems
kerk v erving, de oud-directeur van de „Ko
ninklijke"; de leider van de anti-revolutionai
yen, Kuyper's opvolger* is op Zaterdag 11 Au
gustus door H. M. de Koningin op Het Loo
beëedigd en trad den 13en Augustus '23 (voor
bijgeloovigen onheilspellend cijfer!) op als mi
nister van Financiën, opvolger van Mr. De
'Geer. De vermaarde militair, oeconoom, sty
list, financier, zakenman, redenaar, figuur van
kracht en fijne taktiek, de heer Hendrik
Colijn, de geniale boerenzoon met zijin schitte
rende carrière, durft 't aan om in de huidige
boo 'heel-ernstige tijdsomstandigheden, leider te
worden van den Haa.gsch.en Kneuterdijk, tei -
wijl bekend is geworden, dat in het dienstjaar
1924 voor de Schatkist een tekort vanom
£n bij de 150 millioen gulden zal zijn te dek
ken. Waarbij dan nog komt de noodzakelijk
heid om in eenigen vorm de defensie van Jndië
te regelen. Exc. Colijn heeft daarmee het Ka-
binet-Ruys de B;eerenbrouck zeer zeker uit
een „impasse" gered, die voor het Minjsteiie,
V- zou de heer C. de portefeuille van Financiën
geweigerd hebben, vermoedelijk doodelijk
zou zijn geworden. Wij; weten nu reeds, dat
minister Colijn het snoeimes zal hanteeren met
de vaste, forsche hand, die men van hem kent.
Hij is feitelijk, nu, de „man op de comman
do-brug", de premier, al zit hij ook niet
op den presidialen zetel in den ministerraad.
Hij zal op tot nu toe ongekende manier be
zuinigen, ook op de traktementen der amb
tenaren. Colijn is veel sterker nog, dan de
Geer. En dwarsboomt men den nieuwen be
windsman, hij zal (weet men) vóói de keuze
stellen: toegeven of 'tmet een anderen minis
ter doen... in de gegeven omstandigheden zal
er voor het Parlement niet veel anders resten
dan zij "t dan na hevig pruttelen, zich
onderwerpen. En mr. De Geer heeft den vooi-
treffelijken raad gegeven bij zijn aftreden: men
vergete thans, alle politieke en verdere veeten,
steune den nieuwen minister, terwille van
's lands belang, bij het vervullen van diens
schier bovenmenschelijk zware taak
Augustus is op haar helft, midzomer laat
zich gelden, wij doorleefden weer extra-
zwoele dagen, en velen beefden bij de ge
dachte aan een nieuwe hittegolf, die zich ge
lukkig liet wachten.
Het is, na de oplossing der crisis, dan wer
kelijk komkommer-tijd geworden. De minrst«r"
president kon eindelijk met verlof gaan. Maa
het nu eerst officieel optreden van Exc. Col jn
aan den Kneuterdijk brengt natuurlijk allerlei
extra-werk in de departementale winkels
Voor het begin van de groote, parlementair
campagne 1923—'24 (en welk eene zal nat
nu worden 1) krijgen wij de Jubileumfees
ten, - in de periode van 31 Augustus tot 7
of 8 September. Feitelijk zij|n ze nu reeds be
gonnen. In Den Haag werd (in „Pulchn ge
opend, door minister De Visser, de Ju r
leum-tentoonstelling van werd der schilders ui
het schier-doorleefde eerste kwart van de 20e
eeuw. Den 17en a.s. zullen de Padvinders onze
Koningin hulde brengen. De groote nationale
bebetooging op den Dam in de hoofdstad door
het Centraal Huldigings-Comité 1898—1923
voorbereid voor den 6en September, zal
de „piece de resistance" van het feest zijn.
Reeds hebben zich 10.000 deelnemers er voor
aangemeld (de spoorweg-tarieven zijin voor hen
beduidend verlaagd), de profetie, dat er
slechts flauwe animo voor de Dam-betooging
zou blijken te bestaan, is dus reeds gelogen
straft. Van 31 Augustus tot 7 September wordt
te Amsterdam ook groote winkelweek gehou
den. 'tZal er dus „ouderwetsch vertier" we
zen in groot Mokum. De Regeering heeft aan
de verschillende gezindten verzocht op den
5en September de kerkelijke herdenking van
het zilveren Koninginne-Jubileum te doen
plaats hebben. Moge het Wilhelmina -feest, nu
op-handen er veel toe bijdragen om het besef
je versterken, dat wij nu meer dan ooit natio
nale eenheid, samenwerking van alle par
tijen en groepen, noodig hebben 1
Uit de parlementaire sfeer kwamen ondanks
reoes nog enkele „klanken". De heer Braat
'ging weer op het zomertijd-aanbeeldje hame
ren. Hij vroeg, wanlneer nu ten leste het einde
in 1923 zal komen van de door hem verfoeide
regeling?
En bekend werd, dat deze vermoedelijk' in
de eerste week van October is te wachten. Mep
heeft zich dus voor te breiden op nieuwe uit
barstingen van verontwaardiging des Plattelan
ders, misschien wel het aanvatten van de ob
structie, waarmede hij indertijd dreigde?
Dr Sctie.urer, de anti-revolutionaire medicus,
kwam in Vragen, tot Minister De Visser ge
richt ,op tegen het zenden van een Regeerings-
vertegenwoordjger naar de droeve plechtigheid
der verassching van Couperus' stoffelijk over
schot, terwijl de Regeering zelve de lijkver
branding in strijd met de wet acht. Wellicht
spruit daar straks eene interpellatie uit voort,
het thans zoo geliefde parlementaire wapen?...
In de jongste doodenlijst vindt men o.m. de
Dr. H. Pierson, den oud-president-directeur
van de Heldringgestiohten, te Zetten,
voorts: van Jos. Tyssen, den vermaarden ope
ra-zanger, op 52-jarigen leeftijd overleden ten
gevolge van de verwondingen, hem eenigen
tijd geleden door straat-apachen toegebracht,
en van den bekenden Utrechtschen uitgever
en eigenaar van verschillènde ondernemingen
Joh. de Liefde.
Enkele grepen, als steeds uit de wederom
ontstellend uitgebreide misdadigheids-rubri ek.
Er is' iemand gepakt, die misschien zal biij
ken de dader te zijn van den- afschuwelijken
moord, gepleegd op den seinwachter der halte
Giesen-Nieuwkerk. De knoeierijen bij den,
dienst der Rijks-gebouwen blijken een .zeei
grooten omvang te hebben. Een „kongsi" van
op zoet-winstje belustem heeft Vader Staat ge
durende jaren blijkbaar voor tonnen gouds be
drogen en bestolen, 't Wordt eene „cause célè -
bre" van den eersten rang, en tal van perso
nen verkeeren in bijzondere hachelijke posi
tie, wat hun op vr ijejyoeten blijVen betreft!...
Ik zal 't over deze kwestie nog meermalen moe
ten hebben.
De Amsterdamsche politie had het geluk een
23-jarig individu in het net te krijgen, die een
reeks van inbraken op z'n kerfstok heeft. Te
Dotdt is een gemeente-ambtenaar gearresteerd
van fraude verdacht. De voortvluchtige kapi
tein der administratie te Ede heeft den minis
ter van Oorlog per brief gemeld, dat hij elf
jaar pensioen heeft „meegenomen". Blijft Z.Ed
Gestr. langer leven, dan mag de Staat de rest
hebben... Er schuilt zekere soort van galge-
humor in dat nobel-goedgeefschel... Over de
verdere inbraken, roo vers-aanvallen op den pu-
bliieken weg etc. zal ik' nu maar zwijgen.
Onder dc recente ongelukken was het tra
gisch geval te Rotterdam, waar twee kleine
meisjes door verdrinking om het leven kwa
men. In het zoute en zoete water schuilt nu
voor vele onvoorzichtigen van onderen en jon
geren leeftijd het groote gevaar. Aan het Sohe-
veningsche strand moest een gezin aanschou
wen het jammerlijk in de golven omkomen van
den 35-jarigen huisvader.
Dë „roode haan" had weer, heel wat op
zijn geweten. Bij een brand te Hilversum kwam
een vierjarig kindje om het leven. Te Edara
werden een stalhouderij en brandstoffenbewaar
plaats, met drie auto's, door het vuur vernield.
Te Vlaardingen had een geweldige brand
plaats in een kuiperij. In „.Het Gas" vjndt men
behartigenswaardige wenken met betrekking
tot de manier, waarop men met gasfoestellea
moei omgaan, 'tls wel zeer dringend noodig,
dat men denke aan het geval van gasver
giftiging, onlangs te Utrecht, voorgekomen!
van deze dingen in ruimen kring kennis worde*
genomen.
Aan „débdcles", ineenstortingen bij voortdu
ring geen gebrek. Die van „De Dag" c.a. ver
schaft (bij luwende belangstelling vari de zijde
des publieks) telkens nieuwe „vergezichten".-
zonder dat men kan nagaan, waar de zaak
op zal uitloopen. Zoowel de verdere Broëkhuijs
ondernemingen op loterijgebied als „Tijdgeest"
trekkingen c.a. worden vanwege de Justitie ge
stuit. Onder de vele, vele thans wankelende
zaken blijkt ook të behooren de pas met zoo
veel vertoon opgerichte Scheveningsche „E.
M. I. T."
De strijd en spanning in het auto-taxi-, als
ook in het textielbedrijf duren voort. Tn de
sfeer der Kon. Vereeniging „Het Nederl. Too-
meel", is na dr. Royaards' terugkeer uit
Amerika en de weigering van f 25.000 mèër
subsidie door den Amsterdanaschen Raad,
hevige gisting. De kans van staking vlak voor
ile September-feesten (dr. Royaards bleek wel
degelijk een Nederlandse'h stuk te willen op
voeren op den feestavond, (tegenwoordigheid
van de Koningin) leek niet geheel uitgesloten?
En men beleefde 't zelfs, dat eengansche
Gemeenteraad aan het „striken" ging. De
Weertsche vroeden gaven dit allernieuwste
exempel: En tot de „nova" van deze veelbe
wogen dagen behoort de tijding, dat een Bos
sche firma aan de autoriteiten heeft overge
legd het wei-bestudeerd ontwerp voor een
ambtskostuum von de vrouwelijke afgevaardig
den. Zou men dit lezend niet geneigd
worden zich af te vragen, of wij in 1823, insteè
van 1923 leven?
BUITENLAND.
Eindelijk is het er 'dan toch van gekiomen,
dat het kabinet -Cuno onder den aandrang van
de Communisten en Sociaal-democraten is af
getreden en plaats heeft gemaakt voor een
kabinet-Stresemann, dat binnen 24 uur na het
aftreden van Cuno werd gevormd. Déze nieuwe
regeering vormt een z.g. „groote coalitie" en
'bevat alle partijen met uitzondering van de*
communisten en Duitsch-Natjonalen.
Uitdruikkelijk heeft Stresemann, de nieuwe
Rijkskanselier, en tevvens minister van buiten-
landsche zaken, in de zitting van den Rijksdag
medegedeeld, dat het buitenland niet moet ver
wachten, dat de Duitsche regeering inzake het
lijdend verzet zal afwijken van de politiek der
vorige regeering.
Inderdaad bestaat hiervoor geen aanleiding,
nu de Britsche regeering in haar laatste nota
aan Frankrijk en België openlijk heeft te ken-
feen gegeven, dat zij de politiek van Frankrijk
en België in het Roergebied afkeurt en dat
z hijet lijdelijk verzet, dat van Duitsche zijde
wordt gepleegd, kan begrijpen.
De toestand in Duitschland was de afgeloo-
pen week buitengewoon critiek. De communis
ten drongen aan op algemeene staking, hetgeen
o penkele plaatsen leidde tot botsingen met
de politie, waarbij een groot aantal personen
werd gedood en gewond.
Een gedeelte, van Berlijn, voornamelijk dat,
waar de regeeringsgebouwen zijn gelegen, was
eenige dagen van licht en water verstoken. Ten
slotte hebben de communisten voorloopig hun
pogingen om algemeene staking over het ge-
heele land te bewerkstelligen, opgegeven en
de toestand is eenigszins verbeterd.
De bovengenoemde nota der Britsche regee
ring, in welke zij bovendien wijst op de ver
plichtingen van dè géallieérden tegenover En
geland .verplichtingen, waarvan de Britsche
regeering niet afziet, heeft te Parijs en Brus
sel, zooals van zelf spreekt, weinig sympathie
kunnen vinden. En Pyoincaré heeft zich ge
haast een nieuwe redevoering te houden, waar
in hij verklaarde, dat Frankrijk niet van zijn
stuk is te brengen.
De loop der gebeurtenissen in de eerstvol
gende weken zullen van groot belang zijn op
'de ontwikkeling van den internationalen poli-
tieken en economischen toestand. Veel hangt
hierbij af van de verdere houding van de Brit
sche regeering tegenover Duitschland, welk
land thans in verband met zijn ontredderden
toestand alle leveringen in natura aan alle ge
allieerden heeft stopgezet. De voornaamste oor
zaak hiervvan wordt geweten aan de bezetting
van het Roergebied, waardoor Duitschland niet
in staat is te produceeren.
In dit verband wordt bevestigd, dat het
heengaan van den Amerikaanschen president
Harding niet zonder invloed is op de ontwikke
ling der verdere gebeurtenissen.
Het stoffelijk overschot van President Har
ding is aan het einde der vorjge week te Ma
rion in Ohio ter aarde besteld.
De Turksche Nationale Vergadering heeft
in haar eerste zittjng, die in het begin van deze
week te Angora heeft plaats gehad, Mustapha
Kemal Pasha tot president gekozen. De ope
ningsrede, die deze oorlogszuchtige heer heeft
gehouden, getuigt niet van veel vredelievend
heid, want hij meende te moeten zeggen, dat
de vrede voor Turkije niet noodzakelijk is.
In Amerika, in de omgeving van Kemmeler,
heeft een groot mijnongeluk plaats gehad,
waarbij een groot aantal arbeiders het leven
heeft verloren. Reeds zijn meer dan 70 lijken
gevonden.
BUITENLAND
Onder dit hoofd wordt uit Berlijn aan het „H,bld"
geschreven:
Tot den 2Sen Augustus heeft de Duitsche burger,
zakenman, winkelier, journalist, romanschrijver,
a:ts, advocaat, of welk ander vrij beroep hij ook
moge uitoefenen dentijd. En dan, maar ook
geen dag later, moet hij behalve zijn belasting
over 1922 nog bovendien als vooruitbetaling op die
over 1923, het vroolijke bedrag van 1175 maal de
belasting van 1922 neergeteld hebben. Aldus heeft
de Rijksdag in koortsstemming de afgeloopen week
besloten. Maar daarmee is het natuurlijk nog niet
uit. Een extra-belasting van 800 maal de inkom
stenbelasting van 1922 wordt binnen enkele maan
den nog tweemaal verlangd, industrie en landbouw
moeten meer dan sprookjesachtige bedragen op
brengen, maar ook de ondervoede novellenschrijver
wordt tot op het hemd uitgekleed. De „Deutsche
Tageszeitung", die in het bijzonder de belangen
van derrlandbouw te verdedigen heeft, rekent haar
lezers o.a. voor ,dat iemand, die 400 morgen land
bezit ,en over 19211922 voor inkomstenbelasting
voor een bedrag van 120.000 mark aangeslagen was
thans onmiddellijk 40.000.000 M. broodbelasting,
32.000.000 Mark inkomstenbelasting en een be
drag van 64.00O.000 Mark belasting voor Rijn en
Ruhr heeft te betalen, en in het geheel op 1 Sep
tember en 26 Februari nog 41/2 milliard tweede
en derde Rijn- en Ruhr-belasting zal hebben te
voldoen. Daarbij komen dan nog op uiterlijk 1 Tan.
a.s. Uveemaal 32 millioen inkomstenbelasting, 800
millioen broodbelasting; voor het geval de betrok
kene nog een auto, van bijv. 10 P.K. bezit, 400
millioen autobelasting en dan natuurlijk de ge
wone belastingen, zoo o.a. de vermogensbelasting,
die echter van te voren nog snel „herzien" zul
len worden.
Vermoedelijk echter is deze berekening nog'ver
beenden de werkelijkheid. Want de nieuwe belas
tingen zijn zoo versch uit den oven gekomen,
dat vrijwel niemand er hier precies weg mee weet.
Alleen de eerste schrik daar weet men weg
mee De menschtn kijken elkaar sinds gisteren
wezenloos aan, en als ze met potloo den opschrijf
boekje snel eenige berekeningen gemaakt hebben,
dan giijpen ze met beide handen in het haar en
kunnen geen woorden vinden.