NIEUWE
u
Nieuwsblad voor LAN GE D IJ K en Omstreken.
Zaterdag 29 September 1928 I* Blad 32e J argan
per 3 maanden f 1,15
fiij bewusteloos
sds uit en de balk
val werd gebroU
vinigieln. De ballj
i getroffen. De j
inute|n„ hoewel fu
nen. Plotseling
e schok, die mij j]
wierp. Op hetzelf,/'
eesejijkè pijtn- in
nijn bewustzijn ni«
end en verzocht d,
'erdrongên om he
ijfselen van' tien L
r ik' nog altijd dach
lo 114. itrvfefte. ai
LA II GEDIJ KEU C0LR4HT.
Deze courant verschijnt^ Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
REDACTEUR-UITGEVER
J. H. KEIZER.
ABONNEMENTSPRIJS
SU KEEL:
Moordscharwoude.
PK1J8 DEK^JlD^ KKTENXiENt
Yam 1S regels 75 et., elke regel meer IB ot.
Srooti letten of ripettea «orden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtsreek» aan den Uitgever
Dit nummer bestaat uit 2 Bladen.
EERSTE BLAD.
REVUE VAN DE WEEK
25 September.
Prinsjesdag is een week adhter den rug en
minister Colijn's Millioenen - Nota is versche
nen. Senaat en Lagerhuis hebben vergaderd,,
den lien October a.s. begint het groote
steekspel op het Binnehof, na een kort „spie
gelgevecht", dat jop Donderdag 20 dezer in
de Tweede Kamer is gevoerd.
De Troonrede van 1925 werd algemeen wat
„/vaag" van inhoud genoemd. H. M. de Ko
ningin gaf bovenal uiting aan de groote, druk
kende bezorgdheid over den ernst der tijden;
„onderstreepte", dat zeer buitengewone maat
regelen moeten getroffen en het tekort' te dek
ken. En bijna gelijk met deze extra-sombere
Troonrede kwam de tijding, dat de Koningin
nen z.a. men weet, geniet Prins Hendrik
geen staats-inkomen den Minister van Fi
nanciën 'hadden ken|nis gegeven, dat K.H.M.M
in gelijke verhouding als voor de Rijksambte
naren eventueel zal geschieden, afstand zullen
doen van haar constitutioneel-gewaarborgde in
komen. Dat ministers, enz. de hoogste, zoo
wel als de lagere ambtenaren (wordt ministers
Colijn's plan aanvaard; art. 40 dus geschrapt)
op 1 Januari a.s. 10 pet. van hun salaris zullen
pioieten derven, op 1 Januari 1925 wederom
10 pet., 'twas reeds bekend. De Minister
van Staat De Savomin Lohman heeft zich be
reid verklaard, in gelijke verhouding deel van
zijn pensioen af te staan. Daarmee „voorbeeld
ter navolging" gevend.
Maar dat Exc. GoJijln er zijn diverse plannen
tot bezuiniging „voetstoots" en „heelshuids
door zal krijgen: 'tis twijfelachtig. Wij weten
(nu, Idat er een tekort van 140 millioen moet
gedekt. Dat de raming voor 1924 f 52.156.276
lager is dan die voor 1923. Voorts: dat reke
ning moet gehouden met een blijvende daling
'der Rijks-inkomsten (Augustus was c.c. 4 mil
lioen minder dan de achtste maand van 1922)
en aan verdere maatregelen tot herstel van
het evenwicht op het budget. Het denkbeeld
in de Millioenen-Nota aangegeven, om de pe
riodiek everhoogingen der Rijkssalarissen voor
drie jaar stop te zetten, is reeds m zoover
gewijzigd', dat over 1924 wel periodieke ver
hooging zal wonden toegekend, naar men ver-1
zekert. Maar onder de maatregelen, tot ver
sterking der Rijksmiddelen behoort ook een
som van dertig millioen, vooral te verkrijgen
door nieuwe heffingen. En v'ia Jhet hoofdor
gaan der anti-revolutionaire partij „spreek
buis" van minister Cjolijn weten_wij' nu ook
iets van wat - kan de nieuwe minister van
Financiën zijn plannen doorvoeren hiermee
beoogd wordt. Tabak', bier, thee, zullen zwaar
der belast, een fietsenheffing zal komen.
Afschaffing van Stemplicht en van de Staats
loterij moeten mede o,.a. op het „urgen e pro
gram" staan- Van de tabak wacht de Regee-
ring 15 h 16 millüoen meer, van den bier-accijns
zeven millioen meer, 'het hoogere thee-mvoer-
-redht is ook 7 millioen geraamd, de rijwie
len (waarvan de belasting o,p zeer eenvoudige,
schier nicA te ontduiken wijzie door een plaatje
op de fiets zal worden geregeld!)* 3 k 4 mdlfioen
gulden. Berekend is, dat bij een getal van
700.000 fietsen, de heffing f4.50 ot 6. p-r
jaar zal bedragen. Misschien komt later ook
de koffie aan de beurt. En als dit allies nog
niet genoeg is, - het Tarief van invoerrechten
Een en ander zegt „De Standaard - zal
moeten strekken tot verlaging der directe be
lastingen voor kleine en middelmatige mko-
mens. Dit laatste klinkt alleraardigst, .maar
hoe 't gegeven minister Colijn s pessim
sdh euiteenzetting van de situatie en zijn i
o ipde naaste toekomst", - moet worden ver
wezenlijkt, is een andere vraag!...
En nu Iheeft de Tweede Kamer den Mep
September j.l. op .aandrang der Regeenng
besloten, de Vlootwet den lien October aan de
orde te stellen. Doch eerst nadat1 mr. Troeïstra
een interpellatie zal hebben gehouden over
„oorzaken en oplossing van de crisis, mede in
verband met den financieelen toestand in;
Nederland en in Ned.dndië." Van 2 11 Oct.
a.s. is de periode, waarin de ontwerpen-Staats-
begrooting in de afdeelingen worden onder
zocht. Mr. Dresselhuijs had gewild, dat de
Vlootwet eerst na de Staatsbegrooting en het
Indisch Budget (althans het bekend worden
van „de Indische cijfers") zou zijp aange
vat. De heer Troelstra wenschte geen beslis
sing te nemen over de behandeling der Vloot
wet, voordat de regeering had voldaan aan
eene tot haar te richten uitnoodiging, om de
Kamers gegevens te verstrekken over „aard
en oplossing van de jongste ministerieele cri
sis". Beide voorstellen tuimelden met 47—35;
zuiver Rechts, contra Links. Toen werd de aan
vrage lot interpelleeren van mr. Troeïstra
zooeven genoemd goedgekeurd. Zij bleek
door voorzitter Kooien (natuurlijk herbenoemd
jhls. praes.es, en die zijn zeer-zware functie met
een aardige, frissche rede wederom aanvaard
de) te worden gesteund.
Dén lien October begint dus feitelijk het
groot-politiek debat. En voordat de Kamer tot
de Vlootwet' is genaderd (met 4735 werd
ook besloten ontwerp thans roe^s op „het lijs
tje"' te plaatsen) -""zal 't „in Óm hef Bin
nenhof" geducht stormen.
Hevig is de oppositie, zoowel tegen de ver
laging' der Rijks-salarissen (gevraagd wordt,
van verscheidene kanten, waar slechts de amb
tenaren eraan moeten gelooven(?) als tegen
de Vlootwet, waarvan de Regeering uitstel „on
verantwoordelijk" heeft genoemd, waarvan zij
termijnen van afwerking en va|n kosteo-rege-
ling niet onbeduidend heeft gewijzigd) en waar
van Exc. Colijn verzekert, dat zijl „slechts" zal
verhinderen op Marine te bezuinigen.
't Gist nu in den lande. Op 23 Sept. had te
Amsterdam de betooging tegen de Vlootwet
plaats van S.D'.A.P. en N.V.V., waarvoor 22
extra, treinen besteld waren, naar men dagtin
te voren verzekerde. De departementsambtena
ren protesteerden tegen het verlagingsplan.
Op 21 dezer ging te Arnhem van de actie
der Rijksambtenaren een motie uit namens 10
neutraal-georganiseerde vereenigingen, saamge
steld uit ambtenaren. Onder het spoorwegper
soneel zou de gisting, waarbij plannen tot „er
ger dan lijdelijk verzet"? zeer ernstig wezen.
Zeker is, dat de naaste toekomst, met
een getal van 100.000 weridoozien bij den over
gang van zomer tot 'herfst er bijzonder angst
wekkend uitziet.
Dat minister Colyn met de zeer-straffe hand
försche bezuinigingen zal weten door te voe
ren, niemand behoeft er aan te twijfelen. Als
generaal Roellaard, de op 1 O-ctober a.s. af
tredende inspecteur van de infanterie, tot be-
zuinigingsinspecteur wordt aangewezen, z. a.
men verzekert dajn behoeft men niet op
een „zachte methode" te rekenen.
Sommigen houden vol, dat minister Colijn,
als pienter koopman, „overvraagt", dat ook
hier „het eten niet zoo warm zal worden ge
bruikt als 't wordt opgediend",, zooals een oud-
Hollandsoh woord het uitdrukt. Wij moeten 't
afwachten. Wij: .gaan nu „eeti zeer zwaar jaar"
tegemoet bij het bestier der Rijksbelangen, ge
lijk president Rooien in zijin installatie rede heeft
gezegd. Moge de storm niet al te veel averij
berokkenen. Schoon en indrukwekkend was de
aanbieding van het Natjionaal Huldeblijk aan
onze Koningin in de kerk te Delft, op 21 dezer.
'En treffend w.as de mooie rede, waarin H.M.
haren dank betuigde. Den 17en is de Ko
ningin OP 'de Leusdensche heide door de weer-
madht gehuldigd. De Jubileumfeesten zijn nu
achter den rug. In het Noordeinde-Paleis te
's Gravcnhage zijn van 24 tot en met 29 Sept.
de geschenken, H. M. aangeboden, voor-ieder
ter bezichtiging geëtaleerd. Het' Koninklijk ge
zin is Zaterdag j.l- naar Het Loo teruggekeerd,
terwijl Koningn Emmai in Valkenburg (L.) een
poosje rust gaat nemen.
Van Jhet algemeen nieuws" vermeld ik' 'nog
de blijvende, zelfs toenemende ontreddering bij
den Post-chèque en Girodienst. Waaf deze jam
merlijk mislukte centralisatie tenslotte bij. dezen
eenmaal zoo populairen tak van Staatsdienst
toé zal leiden: de gissingen daarover loopen
sterk uiteen. Maar zeker is, dat snel en ener
giek paal en perk moet gesteld aan den „jan
boel" van 'tfhoment op het Haagsche Spaarne-
plein.
Van de jongste „criminaliteit" noem ik: wat
er verder nog uitlekt over het politie-schandaal
te Batavia. Den aanslag,gepleegd (door een
verdoovingsmiddel) op een Nederlander 'te-
Brussel, in den D -trein uit Parijs. Het schou
wen van het lijkje van een 2-jarig meisje te
Sassenheim, waarvan wordt vermoed, dat het
door vergiftiging is overleden. Voor ditmaal
volsta ik hiermee. Niet eilacy uit gebrek
aan „stof", maar wel aan ruimte.
Te Venlo had een spoorwegongeval plaats,
w-aarb ijeen 64-tal leege goederenwagens, die
uitKaldenkirc'hen kwamen aanrollen, het sta
tion vrijwel vernielden. Of „sabotage", door
Duitschers gepleegd, 'hier de oorzaak was,
schij'nt niet vast te staan. Een' geweldige brand
verwoestte een lompen-opslagplaats te Rotter
dam. Te Amsterdam hield de roode haan op de
„.Werkspoor"-terreinen huis. Te Assen kwa
men' militaire relletjes voor, "doordien mén de
manschappen tijdens de feesten marschen liet
maken. Het „vuurtje" werd vrij snel bedwon-
gen.
Uit de steeds niet ontbrekende lijst van ntet-
lugubere tijdingen: de opening van 'het Inter
nationaal Congres van Tuinbouw ein Plantkun
de. Het verblijdend bericht, dat Louis Bouw
meester weer het genot smaakte om, aan 'het
•raam gezeten, z'n pijpje te smooken. Hij' is
gelukkig voor Plankenland nog niet verlortin 1
Krijgt minister Aalberse z'n zin, dan zal men
voortaan niet meer van „el" voor „meter"
mogen gewag maken. De oude el is wel offi
cieel van de baan, maar toch wordt zij nog ge
noemd. En aangezien ze slechts 69 c.M- telt,
schenkt zij sommige slimmeljingen onder de
verkoopers... De rest begrijpt men. En de Over
heid zal nu ook hier Jan Publiek, de soms
zoo aarts -naleven -onder haar 'hoede nemen I...
DUITSCHLAND.
Het einde van het lijdelijk verzet.
Het schijnt-nu wel zeker dat het daartoe zal
komen en bij het afdrukken van dit overzcht
zal de Duitsche regeering, niet meer in staat
het verzet te financieeren, alle op dit verzet
betrekking 'hebbende verordeningen wel offi
cieel hebben ingetrokken. Dit is het resultaat
van te Berlijn gehouden besprekingen met de
vertegenwoordigers van alle politieke partijen
uit het bezette gebied en de mjinister-presi
denten der afzonderlijke staten. Alleen de Duit
sche Nationalen en de Communisten uiterst
rechts en links dus waren tegen de ophef
fing. i
Een officieel communiqué over 1de Rijksraad-
zitting zegt, dat volledige overeenstemming
heerscht over het feit, dat het lijdelijk verzet
uit b innenlandsch-politieke, maar speciaal1 uit
financieele overwegingen moet worden beëin
digd. Evenzeer is men het er over eens, dat
het opheffen v;an het lijdelijk verzet op een
met de eer en waardigheid van het Dulitschs
volk strooken.de wijze moet plaats hebben.
Naar gemeld wordt is het officieele bericht
over de eenstemmigheid van het besluit geen
phrase, maar inderdaad heeft ook de Beiersche
Minister-President Von Knilling in het besluit
'toegestemd. Het is de bedoeling der Rij'ksre-
geering de aangelegenheid politiek verder zoo
(te behanidelen, dat bet opgeven van het lijdelijk
verzet in de Roer den Franschen en Belgi
schen Regeeringen niet officieel wordt mede
gedeeld.
Het besluit zal dus geen onderwerp van
diplomatieke onderhandelingen zijin, doch een
binnenlan'dsche politieke maatregel.
Donderdag zou de Rijksdag weer bijeenko
men en in déze zitting zal wel het een en an
der worden gezegd.
In Parijs wacht men thans af. Officieel heeft
men aldaar nog geen enkel bericht ontvangen.
Het is duidelijk, dat wanneer de intrekking
v,an de ordonnanties van Cuino eenmaal verkre
gen is, eén nieuwe toestand ontstaat en onder
handelingen tusschen Duitschlamd eln de Ge
allieerden zullen kunnen worden geopend. Er
zullen dan onverwijld besprekingen beginnen
tusschen de kanselarijen der Geallieerden en
het is waarschijnlijk dat Poimcaré vooraf zal
willen Qonfereeren met de Belgische ministers.
Het conflict tusschen Griekenland en Italië
schijnt geheel te zijjn beëindigd, 'Nieuwe inci
denten hebben zich tot nu toe niet voorge
daan en de ontruiming van Korfoe schijnt goed
te verloopen.
Alleen de kwestie der competentie van den
Volkenbond moet nog worden uitgemaakt. Ver-
nomen wordt, d,at de door den Volkenbond
ingestelde juristen-commissie voor de formu-
leering van de twistpunten betreffende de com
petentie-kwestie en andere rechtskwesties een
succesvolle vergadering heeft' géhoüden, welke
aanleiding geeft tot de hoop, dat nog vóór het
einde van de Volkenbonidsvergadering de tot
nog toe vage geschilpunten hun definieering
zullen 'hebben nagëkrëgen. Van de toestem
ming van Italië is men vrijWel zeker, doordat
Sciialoja in de commissie zitting heeft.
Na de juiste formuleering zal man nader
taverwegen, aan welk liohaam de aldus gefor
muleerde geschilpunten voor te leggen, hetzij
aan het Internationaal Hof van Justitie, hetzij
bijv. aan een commissie van volkenrechtsge-
leerden uit het Hof van Arbitrage.
In Engeland heeft een ernstige mijnramp
plaats gehad, waarbij ongeveer vijftig arbei
ders het leven lieten.
In Spanje oefent het Directoire het bewmd
uit. Veel nieuws hoort men daar vandaan niet.
Evenmin uit Bulgarije, waar klaarblijkelijk een
hevige strijd wordt gevoerd tusschen de regee
ring en de aanhangers van Stamboulinsky. Een
strrenge censuur houdt evenwel betrouwbare
beridhten tegen.
UIT DEN OMTREK
SINT PANCRAS. I
Aan de onlangs vermelde bloemententoonstelling
verbonden aan de toen opgerichte FloraliavereenL
ging is, Donderdagmiddag in het Gymnastieklokaal
uitvoering gegeven. Als jury voor het toekennen
der prijzen, welke geen gemakkelijke taak had,
fungeerden de dames mej. Dekker en B. Duif.
en de heer G. Booij Jnzn. Voor vier eerste prijzen,
vvoor verschillende soorten planten kwamen in
aanmerking Joh. Wever, M. Groen, D. Leijen en
G. Tol. Voor yier tweede prijzen K. Verwaal, K.
Vader, T. Ruis en N. Beets. Voor drie derde prij
zen: K. Groen, H. Meier en K. Kliffen. 5e, prijs
A. van der Woude. 6e prijs K. Dekker. 7e, prijs Jb.
Visser. 8e prijs G. Wagenaar. 9e prijs Jb. Groen
Cz. 10e prijs M. Duif en 11e prijs N. Bruin.
De vier eerste prijzen bestonden uit twee op
gevulde bloemenmanden, eenboek en een groote
bal. Ook onder de andere prijzen vond men waar
devolle. Het geheel viel zeer in de smaak van ou
ders en kinderen, én zeker zullen de kleinen zich
alweer voor het volgend jaar voorbereiden.
Voor 12e en 13e prijs op de bloemententoonstel-'
ling kwamen nog in aanmerking E, Niesink en G-
de Koning.
HEERHUGOWAARD,
Ingevolge het eervol verleend ontslag aan onzen
gemeente-ontvanger, den heer K. Ploeger, werd
een oproeping gedaan voor een nieuwen functio
naris met het gevolg, dat zich niet minder dan
29 sollicitanten uit bijna alle hoeken vari den pol
der, hebben aangemeld. Er is dus wel keuze.
ALKMAAR. I
Van de N. V. Scheepswerf „Nicolaas Witsen",
v.h. W. F. Stoel Zoon te Alkmaar, is te water
gelaten:
een nieuwe stalen motorvrachtboot, lang 75 voet
breed 13 voet, laadvermogen ca. 50 ton. D emo-
tor is 20 P.K.
D eboot is gebouwd voor rekening van den
Heer J. Mol te Hoogwoud. t
