Nieuwsblad voor LAN GEI) IJ Kf en Omstreken.
Zaterdag 16 Februari 1S24 I' Blad 883
«f-area- g
per 3 maanden f 1,15
J. XL KEIZER.
I O 20. THUttMNMIMi st
NIBU WE if!
LMODIJKER nil R1\T.
Dese eoarant Feraciiijnt Dinsdags, Donderdags en> Zaterdags.
l&BORNCHEIITHPBIJSi
REDACTEUR- UITGEVER
SUREE&:
loordicharwoude.
PKIJ8 O.fi R. A.JÏ t ERIESüCIjSSè
Tm 1-i regels 75 ct., elke regel meer 15 et.
firratt letten of Tignetten gorden mr plaatsruimte berekend
Brieven rechtsreeks een den' Uitgever
Dit nummer bestaat uit 2 Bladen.
EERSTE BLAD.
REVUE VAN DE WEEK
12 Februari.
Van Dinsdag-middag 12 Februari af tot ver-
noedelijk nabij Pasohen, dus tot het einde
van de voorlaatste Aprilweek van 1924, zal
de Tweede Kamer bezig zijn aan de behande
ling der Staatsbegrooting welke onder normale
imstandigheden zou zijn afgedaan in de periode
van begin November j.l. tot Kerst '23.
Op Vrijdag 8 Februari, toen het Lagerhuis
ie Indische Begrooting en de nadere wijzi
ging der Indische Tariefwet achter den rug
ïad, met volledige zege van De Graaff,
voor het groot -politiek debat, waarop wij nu
rullen verkwikt wonden, getrokken. Enkele on
derwerpen zullen, krijgt mr. Dion Kooien z'n
«in, met eenige beperking worden behandeld,
eneiode dubbel debat over dezelfde aange-
egenheid te voorkomen. Maar „uitgeschakeld"
s feitelijk njiets. M'en heeft zich dus voor te be
elden op een geweldigen banjer van par lemen -
aire praatlustigheid. Natuurlijk zal minister
lolijn dan ook present zijn aan de .groene tafel,
sn op Z.Exc. van Financiën en zijn fameuse
bezuinigingsplannen, is aller aandacht nu
gericht. Aangekondigd is het met snelheid na-
leren van een nieuwe Vlootwet, Maar: de:
twestie die bezuiniging op 's lands, uigaven
raat nu voor! De nood-uitkeering aan de ge-
neenten wil de Regeering niet bestendigen, j
>n reeds dit plan zal speciaal de veronfwaar-
iiging in de „roode gelederen in voile felheid
ben uitbarsten. Dat Minister Colijn tot geleide-
ijke afschaffing van de Staatsloterij wil doen
ivergaan, heeft reeds aanstonds protesten uit
blokt van Katholieke zijde: het is in menig op-
icht een zonderling plan in tijd van bezuinJiging
n de kans, dat Exc. Colijn er eene meerder-
eid in het Parlement voor zal' vinden, schijnt
oorshands zeer .twijfelachtig!... Erkend moet
vonden, 'dat 'tmet de besnoeiing nu stevige
msc is. Op den dienst der Rijksgebouwen is
ijv. 7 ton bezuinigd. Men doet 't er nu met
én Rijksbouwmeester, inplaats van het vroe-
'ere vijftal. En... de zaken marcheeren er geen
aartje minder goed!... Alle adjunct-inspec
teurs bij Registratie en Domeinen hebben te
en 1 Mei a.s. ontslag gekregen. Dat in den
x>p van '24 het Instructie-bataljon te Kampen
'ordt opgeheven, staat nu vast. Om slechts
nkele recente staaltjes van bezuiniging te noe-
ien. Intusschen, dat de besnoeiings-taak
öne zeer lastige en ingewikkelde iswie zal
'durven betwisten? Zoo werd op den dienst
er Spoorwegen over de laatste twee jaren 2
taal 45 millioen bezuinigd. Maar de inkomsten
verdien tijd... liepen eventjes tot een som van
c 32 millioen terug! In de gelederen van net
poorw eg-personeel schijnt dan ook het besef;
P te leven, dat loonsverlaging in. welken vorm
an ook, onvermijdelijk is. In partieele veria-
>ng der tarieven wil men nu blijkbaar heil. zoo-
en. En bij den Algem. Maatregel van Bestuur,
gelend het Rijks -toezicht op autobussen1, die
voorbereiding is, zal wordt aangekondigd
ook rekening worden gehouden met de kwes
e der concurrentie, welke .deze op zichzelf
ier nuttige vehikels voor de spoorwegen vor-
new.
Op Vrijdag jll. 8 Febr. haJd stipte ik hier-
wen aan de Tweede Kamer de Indische
legrooting afgedaan, goedgekeurd. Erkend
toet worden, dat 'het. Lagerhuisditmaal het
adische Budget 'rustig, met ernst beeft be-
andeld. Van „afjakkeren" als in de koortsige
tanning in de donkere dagen, vóór Kerst,
as nu geen sprake. Dit goede heeft althans
- Kabinets-crisis van 26 October gebracht!...
De motie-Albania, verklarend dat minister:
'ie Graaff's inlichtingen op de vragen van Ir.
lbarda onbevredigd waren; de moties-Wijn -
°op (uitsprekend, Idat de Indische Regeering;
inlander niet voldoende beschermt tegen
'bekeur, alsook O.a. het aftreden van den
ióuverneur-Generaal eisc'hen;d), eindelijk eene
fnotie-Albarda, intrekking vragend van art.
61 bis, Indisch Reg.-Reglement (tegen stakin
gen) al ideze voorstellen zijn door de Kamer
met groote meerderheid verworpen. En wel
licht ware 'het Mmdisehe Budget reeds op 7
Febr. afgedaan, indien de Plattelander Braat
geien aanleiding had gevonden om Woensdag
j.l.... obstructie te gaan voeren! Uit gramschap
over het Kon. Besluit, bepalend dat de wette
lijke zomertijd in 1924 zal duren van 1 April
tot 5 'October. Intusschen is geboren een voor
stel van Vrijiheidsbondsdhe „afkomst" dat
den Zomertijd wil bepaald zien van den laat-
sten Zondag' in Mei tot den eersten Zondag
in September. De heer Braat heeft nu een
maal weet men den dood gezworen aan
eken vorm Van Zomertijd. En hij wilde nu
va obstructie, 'het hoofdelijke stemming vra
gen over de onbenulligste voorstellen de
arme Kamer laten boieten voor... een Kon.
Besluit, ter uitvoering van eene wet! Gelukkig
liet hij Weldra de obstructie weer varen. Doch
eerlang krijgen we natuurlijk weer een nieuwen
stormloop tegen den Zomertijd, die al moer
schijnt te wonden een soort van „politiek speel
goed en reclame-middelt je
Van ide behandeling der Indische Begrooting
t'eeken ik nog aan, dat Ir. v. d. Waerden
Woensdag ter sprake bracht de geruchten over
eene cohoessie-aanvrage van Duitschers om
voor 75 jaren op N.-Guinea eene oppervlakte
van 200.000 K-M.2 (zoowat even groot als heel
ons landje) ter exploitatie te krijgen, met al-
leen-ontgiimingsrecht voor mijnbouw, met eigen
havens, eigen politie-corps en... eigen recht
spraak! In ruil voor 10 pot. van de winst aan
den Staat. Minister De Graaff legde dermate
geruststellend everklaringen af, gaf zoo per
tinente belofte idat men de Kamer bij deze zaak
niet zal passeeren1, dat de heer v. d. Waerden
eene door hem ingediende motie introk. Toch
is 't goed, Idat deze kwestie in onze Vertegen
woordiging ter sprake is gekomen. Sommige
gezagüevenden en op koloniseeren belusten,
kunnen ,,'tzich voor gezegd houden"...
De heer J. ter Laan bracht Vrijdag j.l. ter
sprake ide oude kwestie (ten vorigen jare dooi
den heer Ter Hall met warmte besproken),
van Ide ongelukkige positie van vele oud-ge-
dienden, die beneden den rang van officier
den Staat in de tropen dienden, vóór Jan.
1920 wenden gegageend, en van wie een aantal
honger en gebrek lijden. Uit 's ministers ant
woord bleek dat met kracht een' nieuwe rege
ling wordt voorbereid, die reeds op de Begroo
ting voor 1925 zal kunnen worden toegepast,
terwwijl inmiddels hoogere bedragen zijn uit
getrokken voor de noodlijdenden. Intusschen,
de zaak is nogal ingewikkeld, want alleen in
Europa zijn 13.000 van 'dergelijke oudgedien
den, van wie lang niet allen tot de hoogbejaar
den en in miser e verkeerenden behoor en. In
tusschen, de Staat' beseft gelukkig, dat in deze
moet worden geholpen.
Uit de Memorie van. Antwoord, door minister
Heemskerk de Kamer toegezonden, blijkt, dat
Z.Exc. geen rookverbod voor kinderen noodig
acht. Terwijl Z.Exc. van Justitie principieel
voorstander is van de doodstraf voor zeer zware
misdrijven. Waf nog niet beduidt, dat de galg
in Patria zal wonden „hersteld in eene"!...
Ingesteld is eenBijzondere Commissie van
Georganiseerd Overleg inzake het personeel
van den Rijkswaterstaatsidienst en de Zuider
zeewerken, onder presidium van Ir. Wortman,
den dir.-.generaal dier werken. En geïnstalleerd
is de Gdro.-oommissie, onder 'sheeren König's
leiding. Terwijl nog telkens berichtjes komen
over iden 'hopeloozen warwinkel, nog steeds aan
het Haagsöbe 'Spaarneplein heerschend.
Uit de jongste Personalia: het vijftigjarig
ambts-jubileum van ;den hofprediker Ds. Wei
ter, wien H.M. met gemaal en dochter te zijnen
huize kwam gelukwenschen, en: de huldiging
van D:r. Aletta Jacobs, de voortrekster" bij
1de Vrouwenbeweging, tie onzent, pp haar z<e-
,veatigsten geboortedag.
Uit de jongste misdadigheids-nova: de kapl-
fein der Administratie te Ede, die f44.000 ver
duisterde en naar Griekenland „uitweek", is
itegen zijn wil en wensch. „teruggekeerd" en
opgesloten. In verband met den Rotterdam-
sohen postzegeldiefstal zijn ver mannen aange-
Juoiuden. Bij 'Sittard is iemand op den publie-
ken weg door een paar DuHsche straatroo-
vers aangerand. Te Delfzijl 'is in de synagoge
ingebroken; enkele kerksieraden zijn geroofd.
Een stuk of wat leden' der Gooische inbrekers -
bende zijn te Hilversum gepakt. Het O. M.
bij die 'Rechtbank te Maastricht eischte levens -
,llang tegen een menschelijk monster, dat zijne
vrouw op de gruwelijkste wijze heeft afgemaakt.
Naar aanleiding Van een brand te Beverwijk
zijn Ide bewoners van het verwoeste huis, een
echtpaar, gearresteerd.
j Uit de ongelukken-serie: behalve een aantal
auto-ongevallen, het tragisch gebeuren, dat een
'„desperado" zich door een trein bij Leiden
liet verpletteren. Te Dordrecht is de koster
'eeneir kerk door kolendamp-verstikking om het
leven gekomen. Te Muiden raakte, door onop
gehelderde oorzaak '50Ö K.G. zwart kruit in de
fabriek „De Krijgsman" tot ontploffing. Behal
ve de 'geweldige ontsteltenis,, tot ver in den
omtrek berokkend, 'had 'het gebeuren geen on
gelukken tengevolge.
Van de 'niet-sombere nieuwtjes: de 15e Au
tomobiel-tentoonstelling is 'te Amsterdam ge-
openu. 'Lij 'is uitsluitend aan de auto -industrie
fee wijd.
Vanuit Emmen 'zijn 200 arbeiders met Rijks-
steun naar 'Canada vertrokken.
Eindelijk: voor de officie van timmerman
bij de Volkshuisvesting te Leeuwarden hebben
2ic:h... 663 sollicitanten aangemeld. Dit „ter
overweging aan de roekeloozen, il y en a!
die zelfs in 'dezen tijd luchtig denken over het
prijsgeven van een baantje!...
BUITENLAND.
De afgeloopen week heeft ons eenige zeer
belangrijke gebeurtenissen gebracht, gebeur
tenissen die 'het eerste teeken zijn van den
naderenden wereldvrede.
Wel laait het vuur der onrust nog in de vele
landen, uit Griekenland, Spanje Mexico, Hon-
'durus, Argentinië en uit... Rusland komen be-
ridhten die niet veel goeds voorspellen, erkend
moet toch worden dat de toenadering die in
'die afgeloopen week heeft plaats gehad tus-
isohen Engeland en Frankrijk met als „Dritte
im Bun'de" ook Duitschland wél kan opwegen
tegen die minder goede berichten uit boven
vermelde landen.
Die Labour-regeering met Mac Donald aan
het hoofd houdt niet van stilzitten. De Labour
leider heeft Dinsdag in het Lagerhuis een over
zicht gegeven van de politiek die Labour vol
gen zal, terwijl Lord Haldabe dit gedaan heeft
in het Hoogerhuis. De erkenning van Rusland
is chans een feit, de Unie der Socialistische Sov
jet-Republieken heeft de uitnoodiging van Mac
Donald aanvaard, en dus zullen spoedig de
Engelsoh-Russische onderhandelingen te Lon
den aan aanvang nemen. Het gaat thans wel
op een vaartje, de erkenning de jure van Rus
land. Italië is reeds gevolgd, Oostenrijk heeft
dit voorbeeld Dinsdag gevolgd, Noorwegen zal
volgen en ook uit vele andere landen gaan.stem
mien op vóór erkenning de jure.
Ook met Frankrijk staa't Labour thans op een
goeden voet, de hartelijke briefwisseling tus-
scfaen Mac Donald en Ppincaxé 'hebben daartoe
het hare 'bijgedragen.
Reeds zijn betere voorstellen van Frankrijk
inzake Ide Beiersche Paltz bij de Britsche re
geering binnengekomen. Het Separatisme loopt
daar op 'haar laatste beenen, het kan daarom
voor Frankrijk niet moeilijk meer zijn Groot-
Btrittannië op dit punt tegemoet te komen.
Een tweede geschilpunt tusschen beide lan
den is thans eveneens uit den weg geruimd.
Frankrijk zal. thans haar goedkeuring hechten
aan de ontwerp-overeenkomst 'die op 14 D ec.-'
tusschen die Fransch-Belgische Regie en de
Britsche autoriteiten ia de Britsche Keulsche
Zone gesloten werd.
Labour heeft dus wel succes gehad met haar
pogen om ide vriendschappelijke betrekkingen
opgetogen
over
smaak
met Frankrijk 'hechter te maken.
Ein reeds komen uit het kamp der Labour-
Party berichten over grootsohe plannen. Hen
derson 'heeft een verklaring afgelegd volgens
welke in ide naaste toekomst een wereldconfe
rentie gehouden zal moeten worden die een
begin zal moeten maken met "de stichting van
een nieuwe „Internationale" die* steunen zal
pp samenwerking en goeden wil. En Thomas
Shaw denkt volgens de Bierlijrische „Vorwaerts
over een conferentie met alle ministers van
Arbeid van aile in aanmerking komende landen
tot vastlegging van den achturendag. Dit zijn
mooie plannen, die als zij werkelijkheid moch
ten worden, er veel toe kunnen bijdragen om
den wereldvrede te vestigen. Ook uit Berlijn
komen gunstige berichten.
De gouunotenbanK zal gesticht worden met
deelname van 50 pet. Duitsch en 50 pet. buiten
lands kapitaal. Ook Nederlandsch kapitaal zal
hierbij betrokken zijn. Dit feit heeft de mark
die de vorige week een aardige tuimeling maak
te, weer flink doen stijgen, iets wat van de
Fransche franc nu niet bepaald gezegd kan
worden.
In ide Fransche Kamer is men nog niet ge
reed gekomen met de behandeling der belas-
tingontwerpen. Poincaré heeft weerstand te
bieden aan de krachtige aanvallen van het zoo
juist gevormde „Linksche Blok". Wel zal Poin
caré zich waarschijnlijk kunnen handhaven Lot
de nieuwe verkiezingen, dank zij een volgzame
meerderheid, doch dan is de tijd gekomen voor
het Linksche Blok, dat tot voornaamste steun
pilaren heeft ide Radicalen onder leiding van
Herriot en de Sociaal-Democraten onder Blum.
Dit Linksche Blok zal slag leveren tegen het
Nationale Blok" en het is zeer waarschijnlijk
dat Links de meerderheid zal behalen. Dan is
het uit met de macht van Poincaré, en de toe
nadering tusschen Engeland en Frankrijk zal
op nog hechter grond viesten rusten. De revo
lutie in Mexico is ondertusschen bedwongen,
de federale troepen hebben Vera Cruz hero
verd. Langdurig 5s de macht van Huerta dus
met geweest. Uit andere deelen van de Vcr-
eenigde Staten komen nog revolutie-geruchten
Afgewacht moet wonden of deze geruchten
waarheid bevatten.
De Amerikaansche Senaat heeft ondertus-
sdhen een resolutié aangenomen waarbij in ver
band met het berucht geworden olieschandaal
het ontslag van Minister D;enby als staatssecre
taris van Marine geeischt wordt. Deze is ech
ter zoo 'verstandig geweest reeds voor het aan
nemen van deze resolutie zijn ontslag te nemen.
Van veel belang zal de ontwikkeling van dit
olieschandaal zijn vpor de a.s. Presidentsverkie
zing.
In Griekenland schijnt de to;estajnd thans vrij
spannend. Venizelos heeft een resolutie inge
diend, waarin afkeuring wordt uitgesproken in
de Glucksburg-Dynasue. Een volksstemming
voor of tegen de Republiek zal hier spoedig ge
houden worden.
De uitslag schijnt 'niet twijfelachtig. De Grie
ken zullen wel hun stem uitbrengen vóór de
Republiek.- De afgeloopen week heeft ons te
vens eenige groote werkstakingen gebracht.
In Noorwegen staafi 60.000 havenarbeiders.
