NIE
r:^n r
Dinsdar 11 Maart 94
„Nieuw Leven"
I WERB. VBLCPIliMMP SS
F 3 9Vf% g
Uit ons Parlement.
De bezuiniging op en de verlaging
van het peil van het lager onderwijs
De vrijheidsbeperking bij het mid-,
delbaar onderwijs. Studiebeurzen,
de opheffing van de theologische fa
culteit en van de rietvlechtschool te-
Giethoorn. Waterstaat. De
producten en de aardoliebelasting in
de Eerste Kamer.
Men moet de bezuiniging op het onderwijs niet
:oeken ten koste van het peil van dat onderwijs,
-•erklaarde de heer Gerhard. En deze gedachte
)leek het sterk verzet niet alleen van 's heeren
Gerhard's paxtijgenooten, maar ook van tal van
mdereri tegen minister De Visser en diens beleid
,e beheerschen. De salarisvermindering, de ver-,
lietiging van het vervolgonderwijs tengevolge van
le schrapping der subsidies aan de gemeenten
le minister wees het tenietgaan aan de weinige
sympathie bij de bevolking en de geringe liefde
Ier onderwijzers de beperking van het vak- en
üjverheidsonderwijs werden als zware stukken te
ren hem in stelling gebracht. De bezuiniging is
:en noodzakelijkheid, verdedigde zich daartegen
le minister. En'de heer Van'Wijnbergen meende,
iat een maximum aan bezuiniging van 55 millioien
/oor lager onderwijs niet te hoog' was. Die bezui
niging moest gevonden worden, zoo redeneerde
leze afgevaardigde verder, in de vermindering' der
salarissen en den scholenbouw. Wat de eerste be
treft bleek hij voor vermindering der salarissen
/an de religieuzen, die anderen hadden voorgesteld
liet te vinden, wel voor vermindering van de sa
larissen der ongehuwden in 't algemeen, waartoe
dan ook de religieuzen behoorden. Vermindering,
/an den scholenbouw achtte hij mogelijk door wij
ziging van art. 28 en het bij de wet te bepalen
/an een minimum aantal leerlingen voor iedere
leerkracht. Ook de heer Rutgers, die verzekerde
dat de kleine schooltjes, meest bij de openbare
zoorkwamen, scheen iets dergelijks voor den
geest te staan. Daarentegen bepleitte mejuffrouw
Westerman een opdracht aan de Gedeputeerde
Staten om over de noodzakelijkheid van deop
richting van bijzondere scholen te oordeelen.
Bij het middelbaar onderwijs vormde de bezui
niging niet zoo rechtstreeks het middelpunt van
het debat. Maar de aanmerkingen op 's ministers
beleid waren er niet te minder talrijk om. Zij
betroffen hier vooral de vrijheidsbeperkingen, ten
gevolge van de verregaande inmenging van het
ministerie, die het onderwijs verhinderde tot zijn
rceht te komen. Zij zou blijken, voöral uit de
salarisregeling, die een 5-tal gemeenten al aan-
leiidng had gegeven van het rijkssubsidie af te
zien, waardoor ze de vrijheid kregen de salarissen,
te verhoogen en door te groote bemoeiingen met
het leerplan. Maar deze vrijheidsbeperking achtte
niet enkel de minister een onvermijdelijk gevolg
van bet vragen van allerlei waarborgen. En de hr.
Van Wijnbergen deed dan ook het denkbeeld aan
de hand om aan bizondere scholen alleen nog
dezelfde eischen te stellen wat het eindprogram
het aantal bezwaren voor de verplichte vakken en
eenzelfde aantal wekelijksche lesuren betreft, waar
door al die maatregelen zouden kunnen vervallen
terwijl de heer Albarda van het vervangen van de
normen door minimumeischen sprak. De minister;,
bleek trouwens ook zelf voor meer vrijheid te zijn
eh daarom reeds een jaar geleden aan den onder
wijsraad verzocht te hebben een onderzoek in te
stellen. Het daarop uitgebracht advies luidde, dat
in de salarisregeling geen verandering zou kunnen
worden gebracht, maar dat met betrekking tot
het leerplan een minimum zou vast te stellen zijn
voor de verplichte uren voor de verplichte vakken
in elke klasse. Voor een minimum voor elk ver
plicht vak in alle klasseri en eindelijk een maximum'
voor alle urep in de vërplichte en niet verplichte
vakken. Maar het resultaat van die plannen zou
zijlij', dat de lasten van het rijk stegen. En dat was
natuurlijk niet toelaatbaar.
Om de kosten voor het rijk te verminderen had
prof Visscher bij hooger onderwijs zijn amendement
ingediend om de studiebeurzen te laten vervallen.
Maar de Kamer bleek daarvan al evenmin als de
minister- te willen weten. Het amendement van me
vrouw De VriesBruine tot ophefing van de leer
stoel voor de tropische hychiëne onderging het
zelfde lot Een ander der vrouwelijke afgevaardig
den, Mejuffrouw van Dorp pleitte voor opheffing
van een heele faculteit, de theologische en dan
niet alleen terwille van de bezuiniging maar eve-
zeer. uit principe, omdat de theologie op zuiver
wetenschappelijke basis bij Letteeren en filosofie
was in te lijven Ze kreeg steun van prof. Visscher
die deze faculteit een instituut noemde ten behoe
ve van de Ned. Herv. Kerk en een rendement uit
een voorbijgegane historische fase en voor vrij
hooger onderwijs pleitte. De minister, die tegen
een door den heer Duymaer van Twist bepleitte
instelling eener leerstoel voor homoeopatie geen
bezwaa rhad, zoodra de financieele toestand een
dergelijke uitgaaf gedoogde, bleek voor deze op
heffing der theologische faculteit absoluut geen
ooren te hebben. Zijns inziens was er wel degelijk
plaats voor een faculteit, die God en de Openbaring
tot onderwerp van wetenschappelijk onderzoek
maakte.
De heeren van Ravensteyn, Biersma en ande
ten pleitten nog voor een andere regeling aan de
Technische Hoogeschool en de heer Duymaer van
Twist voor opheffing der rietvlechtschool te Giet
hoorn, waartoe hij het subsidie van f 10.000 voor
die school wilde laten vervallen. Maar zijn desbe
treffend amendement trok hij in, nadat de mi
nister er zich tégen had verklaard, maar de wen-
schelijkheid van de opheffing dér dag- niet dér
avondschool had toegegeven.
De behandeling der Waterstaatsbegrooting
bracht eveneens nog allerlei pleidooien naar voren
van scheepvaartwegén in Zuid-Limburg enz. Mi
nister Van Swaay erkende de wenschelijkheid' van
een spoedige verbetering in de afwatering in Nrd.-
Brabant en achtte de vragen betreffende het auto
ten" behoeve van de Harlingsche haven, de aanleg
busvérkeer het best op te lossen door de vervoer-
commissie van Patijn. Het amendement van den,
heer Hiemstra tot wederinvoering van de bepaling
van minimumloonen bij bestekken.
In de Eerste Kamer verdedigde de heer Camer
uitvoerig de verlaging van de. Producten- en in
voering van de aardoliebelasting, waartegen ande
ren zich verzetten, maar die tenslotte werd aan
genomen met een beroep op het advies van den
Volksraad en de Indische schatkist, wier toestand
bij de verwerping de invoering van nieuwe lasten
voor de bevolking noodzakelijk zou maken.
Vergadering van tien raad dezer gemeente
op Maandag 10 Maart 's namiddags 3 uur.
Na opening idoor dein voorzitter worden de
notulen gelezen ten onveranderd vastgesteld.
De stemmingen vangein aam bij dien heer
Muhrbng.
Bij gehouden, kasopname bij den gemeente
ontvanger op 5 Maart bleek overeenkomstig
die boeken in kas te zijn f 5672.11,
Van Jantje Booij is een dankbetuiging inge
komen voor Ide verhooging van salaris als
schoonmaaks ter
Van den Minister van Oniderwijs is bericht
ingekomen, dat !de Rjjksopvoieiding voor de jaar
wedden der. onderwijzers overeenkomstig aan
vrage f8020 is.
Van den Min. van Arbeid is beriïdht ontvan
gen Idat Idoor de gemeente f29.01 te veel is
afgedragen inzake bet werkeloosheidsbesluit '17
Ingekomen' is (de exploitatierekening van bet
gemeentelijk vergaderlokaal, waaruit blijkt dat
bet netto f 129.15 beeft .opgebracht.
Hiet totaal bedrag walt tót beden gevormd
is, is 'f645.04, waar nog bijkomt het door de
gemeente tie betalen geschafte aandeel vo,or
overname van bet locaal.
Voprzitter deelt verder mee, dat f81000 .st.
turf verkocht is in de gemeente. In het Zuid-
einide is nog verkocht 30000 st. en de arm-
vqogdij haalde 8000 stuks.
Aan de (leiders van de afd. S.D.A.P. en de
arbeidersvereeniging was aangeboden de turf
te verkpopen, doch ze vreesden er geen dag
loon mee 'te kunnen verdienen.
Toien d's Sjoiertsma rondgegaan met het ver
mede resultaat. Er Werd meegedeeld dat er
'22 werkelbozen waren, doch het bleek, dat er
bij Ide arbeidsbeurs slechts 10 waren ingeschre
ven,, waarvan er inmiddels 4 werk hadden be
komen. Het ijs naar de veenderij is door 9
man opengemaakt en Zaterdag waren er aog
2 aan (het werk. Eem klern aantal, vermoedelijk
door Ide geruchten' dat er geen dagloon ver
diend zo ukunnen worden. Voorhet vervoe
ren en bezorgen van de turf wordt 2 gulden'
per 1000 stuks betaald, wat- tekort scheen te
zijn.
1 Dekker een 'Elbrink die aan het werk gingen',
blieken echter 4 gulden daags te kunnen ver
dienen.
Wethouder Van Kampen zegt idat er vandaag
5 aan Jhet werk zijn.
De heer Slijk-er. Hebben de anderen ander
werk of willen ze niet.
Voorzitter denkt Idat ze. wel werk' hebben.
Het loon 'zegt voorzitter verder, is steelds. f 2 per
1000 geweest en we vonden 'geen aanleiding
daarvan af te wijken.
De beer Gutter. Als er 10 geweest waren),
zouden ze geen daghuur gehad hebben, want
er waren geen schuiten te krijgen.
De heer Mubrling heeft geboord dat de 2
genoemden met een halve praam samen 3000
stuks, bezorgden len de anderen 'niet gepro-
beemd hebben een schuit te krijgen.
Die beer Kloosterboer is er van overtuigd dat
wel schuiten te krijgen waren, idoch de vlethuur
waarschijnlijk de oorzaak was. Als zie vlethuur
moesten betalen en daardoor geen dagloon
hadden, zouden wij het toch zeker wel ge
maakt hebben. Daar lach je om Gutter, maar
bet is waar.
Wethouder Duijf. Hetgeen we wenschten zou
een goede oplossing voor alles geweest zijn.
Die turf raakte weg waar de centen in zitten.
Er werd aan verdiend en bovendien kwam er
weer gelegenheid om ,turf te steken.
De 'heer Slijker is er van overtuigd dat bij
vervoer met feen vlet de huur er wel af kan.
Die heer Kloosterboer. Het vorig jaar bracht
Schut er alleen 3000 op een dag weg en hij
was voor vier uur klaar.
De Iheer Gutter. Klaas Lek heeft alles ge
daan om alen aan de turf te krijgen, doch het
ging niet.
De heer Van Kampen merkt op dat perst
door twee man twee vletten gebruikt werden.
Dat was toch niet' noodig. Voor twee gulden
per 1000 kan er aardig geld aan verdiend
worrdien als bet goed geregeld is.
De heer Zeegers. Door elkaar' kan het wel,
as ier vaartuigen zijn. Ik gelo,o f echter wel 'dat
Üit zwaar zit.
De heer Van Kampen is er van overtuigd
idat er nog geen gebrek aan vaartuigen is.
De heer Kloosterboer. Als geen daghuur ver
diend werd, zouden we wel' de vlethuur be
taald hebben.
Die beer Van Kampen. Het blijkt hen nu
dat er wel een' dagloon te verdienen is.
Voorzitter acht !het punt nu voldoende be
sproken, en stelt voor alle stukken voor ken
stukken voor kennisgeving aan- te nemen.
AlduS wordt besloten.
Voorzitter wijst :er op dat door het vertrek
van MejMaas een vacature ontstaat aan die
O.L. School. Toen bij Kon. besluit de aanvangs
.leieftijiQ verhoogd 'was kregen we geen mede
werking voor een nieuwe oproeping. Sinidsdien
is het Kon. besluit opgeschort.
We moeten een gemiddeld aantal leerlingen
hebben van 73 en hadder. er 't vorig jaar 69.
Daardoor zullen.we bij een nieuwe benoeming
Ide kosten van I Mei tot 31 Dec. zelf hebben
te betalen.
Door ide Opschorting is nader overleg met
Iden inspecteur gepleegd en als gevolg daar
van hebben B. en W. gemeend tijdelijk tot
1 Jan. in de vacature te moeten voorzien, voor
al ook omdat met 1 April het aantaal leerlin
gen voluoende vooruit gaat, om na 1 Januari
de kosten weer van het Rijk vergoed te krij
gen. j
De Raald gaat daarmee accóord. Thans rest
de vraag: een- onderwijzer of ©en onderwij
zeres.
Voorzitter wil daarover zonder meer stem
men,, doch enkelen willen ter wel eens even
over spreken.
Gevraagd wordt naar het oordeel van B.
'en W. waarop wethouder Duijf mededeelt, dat
die meerderheid in B. en W. ier voor is om
een- onderwijzeres 'ie benoemen, omdat ze- dat
meer- in 'het belang van het onderwijs achten).
Meer wil spr. er niet van zeggen.
De 'heer Kloosterboer. Neen. Ik' begrijp het.
De 'heer Kloosterboer zegt .verder een onder
wijze rte willen, vooral ook omdat meester En
gel hoogstwaarschijnlijk uit 'den dienst zal'-gaan.
Voorzitter. Er is nog niets1 beslist. We zullen
dan natuurlijk staan voor de benoeming van
een nieuw hoofd.
De heer' Duijf merkt op dat 'het een tijde
lijke benoeming wordt.
Wethouder v. Kampen zou voor een manne
lijke kracht zijn, omdat' verschillende mannen
aan de kant staan.
De 'heer Duijf. Het gaat om het bellang van
bet onderwijs.
Met 5—2 stemmen wordt beskoten, een on
derwijzeres op te roepen.
Ter tafel' komt hét vooxsjtel van de gascom
missie om met ingang van 1 Maart het reduc
tie-systeem-te laten vervallen. Het is .aldus
'de voorzitter een korte vreugd geweest.
De heer Duijf. Deze vreugd zit'er aan. vasti
dat gezegd kan worden, dat gehoopt wordt op
1 cent verlaging'van den priis.
Die heer Kloosterboer. De heeren voelden
blijkbaar wel dat de regeling niet in den haak
was.
Voorzitter. We (hadden er meer resultaat van
verwacht, -de commissie had gehoopt daardoor
tot verlaging te kunnen komen.
De heer Duijf. Het hangt toch wel' in de
lucht. Er is gezegd als het zop doorgaat, kan
er verlaging komen.
De heer Klóosterboer wil bezuinigen. Het
salaris van Iden directeur kan wel eens wat
verlaagd worden.
Voorzitter. De salarisregeling is goedge
keurd. Een 'algemeene herziening zou dan noo
dig zijn.
De heer Kloosterboer. De kleine kan niet
aan gesnoeid worden. Van de erge groote kam
lehter wel wat af.
Het voorstel van de gascommissie wordt
goedgekeurd.
De gascommissie 'stelt vierder voor de electr'i-
sidhe stroomprijs van 42 op 40 ets. te brengen,
met ingang Van meteropname van Februari.
Wordt zonder bespreking goedgevonden.
Voor die vijfde maal' is de gemeente begroo
ting uit Haarlem met bemerking teruggeko
men. De vorige maal moést de veenbegrootiingv
er in opgenomen worden en nm moeien ook
de kasigeldleeningen er in voorkómen.
De begrooting zal overeenkomstig, de wen-
scben gewijzigd worden.
Ter tafel komt hierna 'het aangehouden adres
betreffende eventueele vergfóoring van de be
graafplaats, waarover dn de vorige vergade
ring dei stemmen staakten. In verband met
dit pumjt is nu, een adres ingekomen van de
b e gr aefnisve re:eniging om leien nieuwe begraaf
plaats aan tae leggen, voorzien van behoorlijke
paden.
De kosten behoeven, aldus adressanten geen
onoverkomelijk bezwaaf te zijn en een geschikt,
terrein kan desgewenscht door hen worden aan
gewezen. B. len W. hebben het adres behan
deld en kunnen meedeelen dat met algemeene
stemmen voorgesteld wordt de bestaande be
graafplaats ter noordzijde zoodanig uit te brei-
n dat eenige ruimte beschikbaar komt en
flink ruimte over blijft voor latere uitbreiding.
Daardoor zal het daar bestaande pad komen te
vervallen en het lijkenhuisje wordfen overge
bracht 'naar ide plaats waar vroeger de water
plaats stond. Het geheel zal dap behoorlijk
worden afgezet.
Het N.H. Kerkbestuur heeft in' principe be
slóten hiervoor grond aan de gemeente af te
staan.
Verplaatsing van feen hek en een heining
zal dan leveneens noodig zijn. Dit wordt een
tamelijk goedkoo pplan, waarmee we.voor lan
ge jaren voldoende gedekt zijn.
De heer Gutter. Een nieuwe begraafplaats
zal meer'kosten.
De heer Duij fwijst er op idat het adres door
iemand- van buiten de gemeente geteekend is.
Hij vrapgt of er daarom op ingegaan kan wor
den.
Voorzitter merkt op dat de veraeniging 'in
deze gemeente '(gevestigd' isl
De lieer 'Duijf. Zijn we het verplicht?
Voorzitter. Het is e©n 'gezegeld adres.
De 'heer Duif. Ze - gaan wel wat ver. Zé
weten reeds een geschikt terrein voor een ge-
schiicte prijs. Dat gaat toch wel wat ver. Ze
teekenen namens het bestuur em een bes|tuurs-
lid was niet eens aanwezig.
Voorzitter zegt, dat een bestuurslid 'hem heeft
meegedeeld, dat ide inhoud van het adres niet
juist ïs. Het doel was vergrooten of een nieuw.
Met algemeen© stemmen wordt het voorstel
van B. .en W. aangenomen, en daarmee het
vorig voorstel ingetrokken.
Het adres vairi de begrafenisvereeniging
wordt nu voor kennisgeving aangenomen.
Het kohier hondenbelasting wordt vastge
steld op 79 maal 2 is f 158.
Daarna sluiting (der vergadering.
1
HEERHUGO WAARD.
Verslag der Jaarvergadering van Nieuw Le
ven", gehouden Zaterdagavond ben huize van
den heer K. ide Boer.
Aanwezig 25 leden. Van het bestuur door
ziekte afwezig de heer F. Liefhebber. De voor
zitter. opent fact een kort woord ide vergadering,
betreurende de zeer geringe belangstelling in
het ve recmg ing s le venniettemin de hoop koes
terend, dat- oor de aanwezigen de agenda
met ernst zal worden afgehandeld 'en de be
sluiten in hét belang van „N.L.1" en hare leden
zullen mogen zijn.
Door den,heer P. Kostelijk worden hierna
ide oiitulen 'gelezen 'der vorige vergadering, ge
houden 12 Maart '23; deze worden onder dank
zegging goedgekeurd, waarna door den secr.
pen uitgebreid en keurig gesteld verslag wordt
gelezen van ide verg. van 15 Sept. j.l., gehou
den ter herdenking van het '25-jarig bestaan
dier vereeniging. Na het algemeen applaus, dat
hierop volgde, dankt de voorz. den secr. voor
dit verslag, waardoor die feestdag ais 't ware
in enkele oogenblikken 'nog, eens werd door
leefd. Spr. hoopte, dat het volgende 25-jarig
tijdperk eveneens 'zou kunnen, wijzen op veel
goeds,, al !zou dit dan ongetwijfeld wel voor een
groot deel zijn onder ander eleiders.
Hierna deelt 'dé voorz. mee, dat de tuinbouw-
cursus met (sUcces wordt gegeven, dat de deel
nemers vrij getrouw de lessen blijven volgen,
dat zoowel ide heer Hazeloop, als de comm.
van toezicht teen gunstigen indruk kreeg, van
de wijze, waarop het onderwijs wordt gegeven.
Voorts dat ide cursus beschikt over nog aanwe
zig materiaal van den cursus, vroeger gegeven
te Opmeer :en dat van gemeentewege een ver
warmd en verlicht lokaal wordt verstrekt. Door
den secr. wordt hieraan nog toegevoegd, dat
de ingediende begrooting is goedgekeurd en
een subsidie is toegestaan tót een bedrag van
•f337.30.
Het verzoek der afd. Hoorn van de H- Mi.
v. Landbouw om steun en medewerking voor
haar tie houden tentoonstelling, wordt, met het
o,og op (eigen financiën, voor kennisgeving aan
genomen. Een ingekomen, aanbieding van kool-
kragen geeft aanleiding tot de médedeeling,
dat de heer de Boer verzocht heeft, als'agent
voor de Utrechtsche asp'haltfabriek op te tre
den. Door 'enkelen, die reeds gebruik maken
van koolkragen, wordt opgemerkt, dat het in
derdaad dwaas geacht moet worden, dit mid
del niet iaan te wenden, daar' de resultaten be-
slist schitterend genoemd mogen worden: de
kosten van aanschaffing en omleggen worden
rijkelijk vergoed 'dóór meerdere opbrengst.
De rekening (van den pennigmeesiter, den
heer P. Meereboer, welke vóór den aanvang
der vergadering was nagezien door de heeren
P. Over m P. Zwier, werd op advies dezer
comm. goedgekeurd, terwijl daarna de pen
ningmeester een 'beknopt overzicht der finan
ciën geeft. Hierbij blijkt, dat het jaar '23 een
belangrijk bedrag buitengewone uitgaven heeft
geëisCht, voornamelijk pen gevolg der feeste
lijke herdenking van he't 25-jarig bestaan,