I L De Spaarkasptaag. Evenals Egypte ai de grijze oudheid; werd geteisterd door plagen, wordt Ons lage landje bij de zee, dac Nederland heet. ook geteisterd door een plaag en wel „die spaarkaspliaag". We zullen trachten in een kort bestek een uiteen zetting te geven van het ontstaan en de werk wijze van [de z.g.n. spaarkassen. De geestelijke vader van dit maatschappelijk hviangedrochtd is geweest de Italiaan Lorenzo Tonti en wordt nog steeds naar hem genoemd, zij draagt den naam Tontine. Tpen in de 17e eeuw Ide Zonnekoning Loidewijk' de 14 de, welke, zooals bekend, steeds groote sommen noodig had voor zijn kostbare oorlogen en meer dan weelderige hofhouding, op „zwart zaad" geraakte en zijn voornaamste raadgevers Kar dinaal Mozarin en minister*Fouquet geen nieu we bronnen meer wisten aan te wijzen, hoorde men, dat te Wapels een slimme bankier woon de Lorenzo Tonti, en werd deze naar Parijs ontboden om foen middel aan die hanid te doen, aan gelid te komen. Tonti vond idez-e oplossing: er werd een le-e- tnin guitgeschreven van 25 mill-iloen. lïvres en daarvoor zou teen jaarlijksche rente betaald worden van 4.1 pet., dat is l1/* millipen livr.es-. Deze leening werd aanlokkelijk gemaakt door Ide bepaling, dat de deelnemers zouden wor den gesplitst in 10 groepen. Iedere groep leen- |de idus aan den staat 2V2 millioen en voor ieder .werd 1/10 van de rente disponibel gesteld. Ieder jaar werd deze rente uitbetaald aan de dan nog in leven zijnde geldschieters. Een ge zond, sterk mensch denkt in den regel nog niet aan zijn dood en zoo dacht iedereen na tuurlijk dat hij wel de langst-lev ende zou zijn en dus ten slotte de heele rente zou binra n- tialen, wat dan ook werkelijk is voorgekomen, en wanneer biet één meer in leven was, streeK. vadertje staat de rente op. Dit was de eerste keer, dat het Tont-ine-stelsel op groote schaal ftvierld toegepast, doch ook in verschillende Duit- sChe steden bestond in de 16e eeuw reeds een dergelijk gebruik', zij het dan ook volgens ©enigszins ander model. Er zijn verschillende vormen van dit stelsel natuurlijk mogelijk, die we hier alle niet nader behoeven te bespreken, pmdat ons dat te ver zou voeren. We willen er alleen maar op wijzen, dat het nog steeds op mislukking en teleurstelling is uitgeloopen, en sindsdien zijn er telkens weer ondernemen - die lieden opgestaan, die het met Tonti's spaar systeem, al of niet gewijzigd, weer eens op nieuw hebben geprobeerd. Aanvankelijk' ge woonlijk met eenig succes, maar op den düur is het steeds denzelfden weg gegaan, de deel nemers worden teleurgesteld, pmdat de onder nemers steeds teveel hebben beloofd, dat met verwezenlijkt 'kon worden. Want in tegenstel ling met gewone banken enz., die gehouden zijn de inleggelden plus rente terug te betalen., is de spaarkas daarvan ontheven, immers deze garandeert niets, terwijl eventueel© verliezen moeten worden gedragen door de deelnemers zelf. Derhalve kan het de Directie eener Spaarkas tamelijk kond laten of er eigenlijk winst, dan wel verlies geloden wordt. Zij is daarvoor niet verantwoordelijk. Zij waarborgt den deelnemers niets anders, .dan dat de binnenkomende gel- FEUILLETON. NORA. Hij zag haar verbaasd en getroffen aan. Blijkbaar had hij dit niet verwacht. „Gij denkt meer aan bet geluk van uw kind, dan aan idat van uwen maol" sprak hij norsch en somber. „O neen, ook aan uw geluk!" ging zij voort, en vleiend gloed hare hand door zijne dichte zwarte lokken. „Ook aan uw geluk 1 Honderd kansen kunnen uo ntrukken, wat gij gewonnen hebt. En ik," zeide zij. „ik!.... Ik geloof, dat ik óók verlangend ben, naar mijn, geboorteland terug te keer en. Misschien word ik daar weder gezond," voegde zij er aarzelend 'bij. Doch haar blik wendde zich af, opdat men er die onwaar heid niet in zou lezen, die hare woorden uit spraken. Daarna zweeg zij, als verwachtte zij haar vonnis. Langzaam maakte hij zich los uit hare ar men; hij stonld op, en liep de kamer op en neder verdiept in zijne gedachten, totdat hij plotseling voor haar staan bleef. „Gij hebt enkel en alleen aan uw kinid ge dacht," begon hij weer op verwijtenden toon, „niet 'aan uzelve, want gij hebt nopit derwaarts terugverlangd,... niet aan mij. Helena! ik kan het niet doen. Wat-mij eens zwaar viel, is tihans mijn [trots;, mijne levensbehoefte gewor den. Ik 'kan nu geen akkerploegenide bper meer wonden; Ik iben tot niets anders meer geschikt, en wel allerminst tot werkelpoze rust... Doch wees bebaard," voegde hij er bij, tpen hij zag, welk een doodsfoleeke tint er zich plotseling over haar 'gelaat verspreidde. „Het eene offer is het .andere waardLaat mij in mijne tegen woordige positie blijven, en neem gij uw kind! Dat is een offer voor mij, want het zal geheel vervreemd van' mij wonden. Voed het op tot vrouwelijke ingetogenheid, als u dat bij zoo'n wildzang gelukken kan, zooals gij zevie altijd .geweest zij't, ofschoon ik het in mijne dochter minder op prijs zou weten te stellen, dan in mijne vrouw. Ik beloof u, haar nooit meer met mijn beroep in aanraking te zul len brengen; ik beloof u, mij nooit met hare opvoeding t.e zullen bemoeien, en in dit opzicht juweel wil jsteeds heilig en gebiedend te bescbou- ,ben volgens bepaalde voorschriften en onder bepaalde controle worden belegd en beheerd ten bate der deelnemers. In den regel geschiedt deze oontróle door een commissieuit de deel nemers. Of bij deze menschen de controle in goede handen is zullen we gevoegelijk in 't midden laten. Een bankheheerder moet zich bewust zijn van de verantwoordelijkheid die tegenover de inbrengers op hem rust, al: lcomen onverantwoordelijke handelingen ook daar w.el vopr. Maar een spaarkas kan het volkomen onverschillig laten of b.v. de deelnemer in staat zal blijven zijn verplichtingen na te komen, want gaat Idat niet, dan verliest de spaarkas nog geen cent en de overige spaarders worden er zelfs beter van. De menschen worden „be zocht" dpor een agent, inspecteur enz., wier taak het is zopveel mogelijk productie te maken Daardoor wordt juist de verleiding zeergroot om niet Ide noodige aandacht te schenken aan die draagkracht van den candidaat, als de man maar zoo lang betaalt, dat de administratie kosten en daarmee ook hun provisie is „ge dekt", is dat voor hem reeds voldoende. Tot welke schromelijke gevolgen uit aanlei ding kan .geven ligt voor de hand. Daar komt nog bij, dat de een tegen den ander gaat op bieden betreffende het uit te koeren bedrag. Daarover in een volgend artikeltje. SPORT EN WEDSTIRJDEN N. H. V. B. Competitie-stand Klasse 4A. Bijgewerkt tof .en met 9 Maart. gsp. gw •gl vrl. p. v. t. gem. Vrone I 16 14 2 0 30 66-8 1.88 Heiloo I 13 11 2 0 24 39-12 1.85 D.T. S. I 12 6 2 4 14 43-17 1.17 Rood Wit II 11 4 2 5! 10 17-34 0.91 Holland I 12 4 2 6 10 21-27 0.83 Gr. Scherm. I 10 3 2! 5 8 26-26 0.80 V. A. F. C. III 16 4 3 9 11 26-34 0 68 ;Sc-hoorl I 13 - 3 2 8 8 15-34 0B2 Koedijk I 10 2 1 7 5 4-25 0.50 Alkmaar III 13 2 2 9- 6 17-57 0.46 NIEUWbli JUINGEN SLECHTHOORENDEN. De afdeeling Amsterdam van de Vereeniging tot bevordering der belangen van slechthoorenden bestaat dezer dagen 12I/2 jaar. Bij die gelegenheid wordt door deze vereeniging een tentoonstelling gehouden van 28 Maart tot en met 1 April in het „Oid Fellowliuis" Keizersgracht 428, Amster dam, op welke expositie een overzicht zal wor den gegeven van de vele afdeelmgen, waarmede de ze nuttige Vereeniging werkt, ten bate van slecht- hoorende kinderen en volwassenen. Bovendien zal aanwezig zijn het Centrale maga zijn van gehoor-instrumenten, hetwelk eigendom is der Vereeniging en waarbij zich de nieuwste mo dellen hoorns en electrische apparaten bevinden, welke instrumenten gratis mogen worden beproefd. De afdeeling werkverschaffing zorgt voor ver koop van artikelen door slechthoorenden vervaar digd, terwijl ter bestrijding der kosten een Konink lijk goedgekeurde yerloting wordt gehouden, waar voor gaarne prijzen worden ontvangen aan het adres van den voorzitter van het tentoonstellings comité, den Heer P. GEERTVLIET, Oudé Spie gelstraat 3, Amsterdam. Huiszoekingen. Indertijd is gemeld, op welke wijze vier misda den met elkaar verband hielden. Dat waren de wen. Zijt gij nu tevreden, vrouwtje?" vroeg hij teerhartiger, terwijl hij zich diep tot- haar nederboog, daar zij zich als oververmoeid we der op Ihare kussens had laten neervallen. Zij zweeg'hare oogleden waren vast gesloten hare lippen beefden, en zij had hare handen krampachtig saamgewrongen. „Zijt gij nu tevreden?" herhaalde hij. „Als zij volwassen is, zal haar vader met zijn eigen aardig beroep geld genpeg verdiend hebben, om haar dan ten spoedigste de huwelijkshaven te doen bdnnenloopen;" voegde hij er bij. „Gij ziet, ik heb zelfs toit aan ihet uiterste einde ge dacht... Maar 'Iaat mij nu dan opk eens "in uwe blauwe oogen 'zien, die weder zoo'n groote overwinning behaald hebben." Misschien vond zij niet, .dat zij een groot© overwinning behaald had, in ieder geval had zij op veel meer gehoopt. Maar zijne stem had altijd macht over haar gehad, sedert het eerste oogenbl'ik waarop zij die gehoond had, en zoo kon zij er ook nu geen weerstand aan bieden. Hij kuste haar op hare oogen, waarin hij nog altijd een overblijfsel van onrust las, en fluisterde haar al de zoete woordjes van ge- ,ruststelling en li© fid etoe, die ©en vrouwenhart altijd weer zoo gaarne hoort. Zij. was niet over tuigd door zijne beschouwingen; zij zag veel bols, veel onmogelijks in zijne plannen, maar zij had toch iets verkregen. Zooals het dikwijls gaat, wanneer het lichaam niet sterk is, na die hevige opwinding volgde plotseling1 een toe stand van afmatting. Hij zag het. Met teedere bezorgdheid schoof hij hare kussens terecht, en maakte 'hij behoedzaam hare slaapplaats1 in orde. Zijn itijd was verstreken; hij' had nog veel te regelen. ,j,'Ik zal Nora bij mij' laten eten, dan behoef; gij niet gestoord te worden," zeide hij nog lot haar; „na den middag zal zij dan geheel ter uwer beschikking zijn." Het scheen fclat zij hem reeds niet meer nopr- de. En nu ging hij heen. om de dienstbode aan die hervatting barer taak te herinneren. Daarna riep hij [de kleine, en verliet hij voorzichtig het vertrek. Helena bleef alleen. De droomende toestand, waarin zij verviel, was geen slaap te noemen, want het zoo even doorleefde bleef er opk ver- de reen pijnlijke rol in spelen. Zooidra de be- diefstal van den posttrommel, inhoudende-f 18000 op 4 December uit een auto achter het hoofdpost-, kantoor te Amsterdam ontvreemd, de diefstal van een partij manufacturen uit een winkel in de Pa leisstraat, de inbraak in het Correspondentschap van de Nederlandsche Bank te Kampen en de be- rooving op de Ceintuurbaan waar men een Düitsch postdirecteur f 10.000 afhandig maakte. D.e aanwijzingen liepen door elkaar en verschil lende arreestaties waren het gevolg. Behalve het stelletje, dat verdacht wordt bij de inbraak te Kampen betrokken te zijn, werden nog tegen het >inde van de vorige maand geknipt Hannes Kolle- wijn, Jongejan, Tolmeijer, en de bekende roofster Nelly Koremans. Sindsdien bleef de actieve politie van het bureau St. Pietershal de draden volgen en het resultaat was o.a., meldt de „Tel." dat dezer dagen vier invallen werden gedaan door justitie en politie. Die huiszoekingen hadden plaats ten huize van de moeder van Tolmeijer in de Boomstraat te Am sterdam, van een brievenbesteller, wonende in die zelfde straat, in de 2e Goudsbloemdwarsstraat, waar de vriend van Tolmeijer woonde, en in een café aan de Lindengracht. De eerste drie gevallen leverden niets op. Ten huize van den tapper werd een bedrag van f 7000 gevonden. Het is nog niet uitgemaakt of het geld uit dein posttrommel afkom stig is. In afwachting van het verdere onderzoek werd de tapper gearresteerd en naar het bureau St. Pietershal overgebracht. Verder werden nog twee andere huiszoekingen in de buurt gedaan, die echter geen resultaat hadden. Opgevallen. De 20-jarige loodgieter G. J. Buitenhuis, die op het dak van een perceel in de Hoofdstraat te Apeldoorn werkzaam was, had het ongeluk hier van af te glijden en met een smak op de straat neer te vallen. Hevig verwond aan het hoofd en met een gebroken linkerarm werd zijn onmiddellijke overbrenging naar het ziekenhuis noodig geacht. K— Te Vlaardingen waren eenige personen bezig met het verwerken van erts op den wal aan het Vulcaanterrein. Plotseling kwam zonder dat een der werklieden dit bemerkte van den ertshoop een groot stuk steen rollen dat tegen een aldaar geplaatste stelling terecht kwam. waarvan een plank losraakte. Met kracht sloeg deze plank tegen den rug van den aldaar werkzaam zijnden G. Smit. De man kwam hierdoor te vallen en sloeg met het hoofd op aldaar liggende rails. In bewusteloozen toestand werd hij door kameraden opgenomen en naar het Ziekenhuis aldaar vervoerd. Aan den rug, schouders en hoofd was Smit overdekt met wonden Zijn toestand is zorgwekkend. Op de Schelde nabij Bach heeft een aanvaring plaats gehad, tusschen het Ned. Stoomschip „Ab- bekerk" en een tjalk, welke laatste is gezonken. Aan boord van het verongelukte tjalkschip be vonden zich de scnipper Vermeulen met zijn jeugdige vrouw en zijn knecht De Jonge. De schipper wiens vrouw slachtoffer werd van het ongeluk, is te Middelburg gedomicileerd. De knecht was uit Stavenisse afkomstig. Hij was on gehuwd en werkte voor zijn moeder. De schipper is met groote moeite door schipper Schot van Tholen gered en met de „Abbekerk" naar Vlissingen gebracht. Bij den Admiraal de Ruijterweg moest een van Sloterdijk komende tramwagen van de E.S.M. voor de geopende Wiegbrug wachten. De brug bleef geruimen tijd geopend, zoodat het verkeer nog gestremd was, toen ook de volgende tramwagen uit Sloterdijk aankwam. De bestuur der van dezen wagen, door het zonlicht verblind,, zag noch den stilstaanden wagen, noch. het on veilig signaal en reed daardoor met een kalm vaartje op den wachtenden tram. De schade was aanzienlijk. Van den stilstaan- den wagen werd het achterbalcon ingedrukt en van den anderen het voorbalcon. toiovering van Alfreds tegenwoordigheid gewe ken was .schenen ale zorgen bij Helena weer op te komen. „Moeder! moeder!" 'riep zij plotseling, „neem uw woord terugdat het mij .eenmaal' berouwen zoul Ik ben immers zoo gelukkig geweest, bet is alleen om mijn kind," En haastig, als om rust te vinden, 'drukte zij een klein kruisje aan hare lippen. Helena Wild Iwas de dochter van Ierschc ouders, die, 'toen zij nog ©en kind was, het va derland verlaten en zich in Amerika gevestigd hadden, waar zij zich in korten tijd een aaia- ienlijk vermogen verwierven. Iets van de lichtzinnigheid en de hartstochte lijkheid harer natie had wellicht 'heb schuchtere, streng en godsdienstig opgevoede meisje be wogen, haar lót aan dat van den schoonen avonturier te verbinden, ondanks den tegen stand harer ouders. Eerst na langen strijd hadden deze hunne toestemming gegeven, op voorwaarde dat zij steeds zoo ver mogelijk van het leven en stre ven der groote wereld verwijderd zou worden gehouden. Trouw was door 'haren echtgenoot die voor waarde vervuld geworden, want het lieftallige wezen, idat al de bekoorlijkheid eener echte dochter van Erin bezat, was bet kleinood zijns harten. Hij beminde Helena met al de innig heid ,die zich bij hem zoo zonderling aan een onrustigen geest paarde. Zijne echtgenoote was voor hem als 't ware ide berinnering aan zijne vroegere levenspositie: bij haar vond hij al dat gene, wat zijn tegenwoordige stand hem ver mij dien deed. Kort na bet sluiten van hun huwelijk waren die eöhtgenooten naar Europa teruggekeerd. Hier oogstte Karsten een verbazend succes, en wist 'hij zich ontegenzeggelijk tot een eerste grootheid in 'zijn vak op te werkten. In alle groote Europeesche residenties had hij zijn be paald vastgestelde tijdstippen, waarop hij er met zijn troep verscheen en altijd weer met dezelfde waardeering begroet wierd. Zijn def tig voorkomen en zijne goed emanieren ver schaften hem in de heerenwereld een zeer aan gename positie. Zijn evrouw omringde hij met al den 'glans en de gerieflijkheid, waartoe zijn thans zeer groot inkomen hem de middelen aan De wagenbestuurder van den laatsten wagen werd licht gewond door glasscherven en even'zoo een passagier. De schok zoii heviger geweest zijn, als de stil staande wagen geremd had gestaan. Dit was ge lukkig niet het geval, waardoor de schok gebro ken werd, omdat de wagen meereed na de bötsing Volgens '©en V. D. bericht uit Winters wijk zou het onderzoek van de te Görle aan geboorde aardolie hebben uitgewezen, dat deze bevat: 10 pot. benzine, ongeveer 30_ pet. olie, geschikt voor Disselmo,toren, en 60 pet. lamp olie. De Amsterdamscbe raad heeft gisteravond met 20 tegen 18 stemmen als zijn oordeel uit gesproken., 'Jat gelegenheid tot dansen in het openbaar behoort te worden gegeven. Mclkvervalsch'ngen. Zware veroordeel'ngen door den Amslerdam- sChen Kantonrechter. De melkslijter Joh. Meestér, uit Haarlem mermeer stond voor den kantonrechter te Am sterdam terecht terzake van het i'n voorraad hebben of afleveren van volle melk, waaraan een wat ertoe voeging van 25 pc-t. viel te con statoeren. Het -O. M. leischte tegen dezen bekl. die reeds «eenige malen vopr melkvervalsching is gestraft, ©en hechtenis van veertien dagen. Nog werd geëischt tegen twee andere beklaag den v. ld. H. te Halfweg en v. L. te Haarlem mermeer, ter zake van het afleveren, althans in voprraad hebben van melk met een water- giehalte van 8 pet., f 100 of 20 dagen en f 60 of 10 dagen. C Circus-misère. Te Utrecht was een circus gearriveerd; het had zijn jhoop gevestigd op de Jaarbeurs; d: verschillende artiesten maakten een barren win ter door, ze hadden vrijwel nergens engage ment. Zij vereenigden zich tot bet gezelschap Reusz-Althof -en leefden in de boop dat Utrecht hun eenige uitkomst zou brengen. Bij het opslaan van de teint Dinsdag konden eenige werklieden eenvoudig niet verder van -den hon ger en werden toen door bemiddeling van „Ti- Voli" van eten voorzien. Het circus vroeg aan „Tivoli" met bet betalen van die buur te mogen beginnen, daags na de eerste voorstelling, dan had men mogelijk contanten uit de opbrengst van den eersten avond. Dat werd goedgevon den ,uit medelijden met de onderneming, die blijkbaar de grootste moeite had om er te komen. Maar ook gistermorgen werd geen huur betaald: en zoo kon het 'natuurlijk niet door gaan. Ook de medewerkende artisten hadden tevergeefs om betaling gevraagd. Daarom werd be slóten het circus maar weer af te breken. Men zag geen kans die gelden bij -elkaar brengen om ide verschillende leveranciers te voldoen; en geld voor de huur van den tuin! was gistermiddag ook niet gevonden. Zoo bi gonnen verscheidene artiesten hun hebben en houën bij elkaar te pakken om te vertrekken. Eenige der paarden eigendom van ©en der medewerkenden in bet circus zoudien gister avond weer teruggaan naar Tilburg; deze paar den maakten feitelijk deel uit van ©en ander paardenspel, dat op 't oogenblik -in bet Zuiden; des land's rondtrekt, met standplaats, te Til burg. Die paarden waren vandaar uitgeleend, om te probeeren of het circus Reusz-Althof er mee op die been kon worden gehouden. Ook de andere artiesten waren voornemens de hanld ideed. Onder het gemis aan gezellig verkeer leed Helena volstrekt niet: haar leven vond «daarvoor ruimschoots vergoeding in hare liefdie tot haren echtgenoot en haar kind. Ook leverde hetvoortdurende reizen «en trekken afwisseling genoeg voor haar op. D«e eerste «schaduw, die op 'het geluk der eebtgenooten viel, was Heiena's ziekelijkheid, die na de geboorte van een tweede kind, dat weldra weer stierf, ontstaan was. Misschien zag Alfred de vorderingen niét, die de ziekte in dien laatsten 'tijd gemaakt had; misschien wilde hij ze niet zien, en poogde hij zich door een gevoel van gerustheid in slaap te laten wiegen, omdat hij voor het besef van den waren staat van zaken terugdeinsde. Doch zij zelve gevoel de maar al te goed, hoe bet met haar gesteld was; en (dit deed de onrust over de toekomst van 'haar 'kind"nog gestadig toesemen. Beiden waren niét bevredigd door hun laat ste gesprek, want beiden hadden wel' een offer toegezegd, maar ieder begreep dat het niet voldoende was. II. Kort nadat hij zijne vrouw verlaten had, trad de circus-directeur Karsten, me t zijn doch tentje aa nde hand, de eetzaal van het hot; binnen. 'tWas mididen in het reisseizoende groote zaal was opgevuld met gasten van de bieesit verschillende nationaliteiten, en aller oogen vestigden zich op de hooge gestalte van Jen man en op het bekoorlijke kind aan zijns zijde. No,ra was bij hare zeven jaren reeds eene niet alledaagsc'he verschijning. Hare bevallige gestalte bezat reeds veel van de zelfbewust; houding haars Vaders; de regelmatige gelaats trekken, ide fijngeteekende wenkbrauw-en,, en het donker ©haar waren eveneens van, hem; He zeldzaam lichte teint en de blauwe oogen dis daar ■zonderling bij afstaken, waren het erfdeel harer 'moeder, evenals Nora ook haat licht bewegelijke, zachtmoedige gelaatstrekken geërfd had. Naar den Engelsehen trant in. h; vit gekleed, en wel zoo, dat hals en-armen onbedekt bleven, kwam hare uithe-emsch schoonheid nog des te meer uit door het gehec los hangende haar, dat in prachtige golvingen bijna tot aan den zoom van haar korte kleedje reikte en een blauwzwarte kleur had, -die bij kinderen slechts zeer zelden voorkomt. (W-prd't vervplgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuwe Langedijker Courant | 1924 | | pagina 4