I mm
Zaterdag 29 Maart 1924
S8a J: ar ga."
Tel. om
I Geheel
iNederland
MBAK*
peardiii», Urimpurijg linnens,
Jtö O 880 Ut&r». TcusiraeBa 51
NIEU WE 1
UE1DIJKM
Dit luoaater bestaat uit 2 Bladen.
EERSTE BLAD.
i, RcVUt „VAN DE WEEK
1 25 Maart.
De lente es vier dagen oud, Idem 30em a.s.
begint ide offidieelé zomertijd van 1924, de
welke duren zal tot 5 October. Van (hetgeen de
commissie tot bestudeering van het zomertijd-
vraagstuk, welke Minister Ruijs 'bezig is saam
te stellen, zal advisee ren, zal wel voorna
melijk afhangen van de vraag of wij ook dn-
1925 wettelijke zomertijd 'krijgen. Trouwens de
Stembus van Juli '25 moet beslissen, wier 'heer
en meester ch het Torentje zal zijn. En in het
vooruitzidht van ide electorale campagne kan
'itbest wezen, dat men het invloedrijk agrarisch
element in dien lande te vriend zal wenschen
te houden?
De vroeg-lente van 1924 gaf tot dusver
slechts wintersche kou. 'sNacJhts vroor het ge
ducht en uit de Betuwe meldde men, dat deze
nachtvorsten juist... gunstigen invloed hebben
Oi pde fruitboomen, daar deze nog niet uitgin
gen ,de jonge bloesems blootstellend aan de
vernietigende kou. Met de kalender-lente kwa
men zoeler luchten aandrijven, terwijl de bo
dem verkwikt werd door „malsche" regentjes.
Nog krap drie weken scheiden ons thans van
Pasc'hen.
En ide Twedde Kamer zal in lange dag- en
nachiczittingen moeten zien, te bereiken, dat zij
vóór 20 April zich door den dikken stapel heen
iwerkt van het restant der Begrootingen, het
Billiton-contract, de Rijwiel-belasting, de sala
ris-regeling en nog meer...
In de zitting van Difnsdag j.I. ontving de
heer Schaper, de sub-leidei' van de soc. dem.
fractie, tal van hartelijke gelukwenscben ter
gelegenheid van zijn zilveren jubileum als Ka
merlid .En de heer Troelstra was voor ''teerst
na zijn jongste ongesteldheid weer present.
Voor de ,,roode club" dus een' blijde dag!..;.
Ontvangen wend, dien dag, het soc. dem. 'initia
tief ontwerp tot het instellen van eeinie enquete
in verband met het geschil iin de Twentsche
textiel-nijver'heid. Dit wordt aanstonds deze
week in de sectiën onderzocht. Op 25 October
zou «ie directeur-generaal van Arbeid eiene con
ferentie houden met partijen, bij dit geschil
betrokken.
Een groot stuk der vergadering van den
18en werd in beslag genomen door de „per
kara" van de kleedingstukken van 200.000 ge-
demobiliseerden, die door onoordeelkundige
wijze van bewaren door mot en vocht Verteerd
werden.
De heer K. ter Laan bracht dit voor Oorlog
ver-van-prettige zaakje ter sprake. Uit de me-
Üedeelingen van Minister van. Dijk bleek wel,
dat lie kwestie wat opgeblazen was. Men heeft
hier te doen met kleedingstukken enz. door
mannen van ide L. W. gedragen en die voor
55 pet. totaal-versleten waren. Het „opkalefa
teren" van de rest Zo utonnen aan 'arbeidsloon
hebben gekost. De schade voor Vader Staat
beloopt hier f70 h f80.000- Zóó erg als de
heer K. ter Laan de zaak voorstelde, is 't dus
niet. En voor eene motie van afkeuring, gelijk
hij aanhangig maakte (en die verworpen werd
met 49—30) bestond ten slotte niet genoeg
zame reden. Maar de minister van Oorlog
moest toch erkennen, dat hier fouten zijn ge
maakt. Wat at erg genoeg' is...
Daarna werden, in dag- en avondzittilngen
(vele uren besteed aan de Begrooting van Bui-
tenlandsche Zaken. Niet minder dan., negen
tien afgevaardigden namen aan; deze discussie
deel1. En Woensdagmiddag 'heeft Exc. van Kar
nebeek zijn beleid in eene werkelijk schitte
rende, meesterlijke rede verdedigd. Ik stip er
uit aan, dat de arbeid der Nederlandscbe dele
gatie ten opzichte van .de Rijn-acte tot dusver
met ver blij cvend succes wordt bekroond. Wat
onze handeE-politiek betreft, wees mr. van
Karnebeek erop, dat „Nederland niet aan im
perialisme" niet aan bedreigingen of chicanes
doet, en juist daardoor in den vreemde wordt
gewaardeerd, 't Bleek dat de minister met vol
len ernst zoekt naar eene basis pm 'te geraken
tot een handelsverdrag met Rusland. Misschien
komen wij ook wel binnenkort tot het de jure
erkennen van ide Sovjet-republiek. Z.Exc. ver
klaarde immers te hopen, „dat het oogenbhk
niet zoo ver meer af-ligt waarop Rusland in
de familie der Europeesche Staten zal worden
opgenomen. Tegenover mr. Dresselhuys hand
haafde de Minister met alle kracht zijn bestri
jding van sir Robert Cecil's garantie-verdra-
FIRMA HOUWING - Mient 7
nmaagB
küppe??t)USCii
gen, welke (sloten wij ons er bij aan) Ne-
derland's onafhankelijkheid zouden vernietigen.
Een motie van mr. Troelstra zoowel als eene
van dien communist Wijnkoop, aandringend op
economische en politieke relatiën met de Sov
jet-republiek, werden verworpen. De ,,vuur-
ropde" mev 87 stemmen, tegen de eene van
den heer Wijnkoop. Niet te betwisten valt, dat
na minister van Karnebeek's pertinente verkla
ring, deze moties geheel1 overbodig waren.
Uit de behandeling der Begrooting van Bin-
raenl. Zaken (die Donderdagavond aanving) no
teer ik dat Exc. Ruijs verklaarde, op de Rijks-
uitkeering aan de. gemeenten te zullen korten
het bedrag, waarmee de salarissen der gemeen
teambtenaren bébooren te worden verminderd.
De tijdsomstandigheden brengen nu eenmaal
mee, voegde de premier er aan toe, Idat het
belang van goed-geregelde gemeente-financiën
gaat boven idat der gemeentelijke autonomie!..
Over het geval van den Meppelscben Burge
meester zei Z.Exc. idat érnstig onderzoek gaan
de is en zonder aanzien des persooms zal' wor
den gehandeld. De posten voor Burgerwacht
en Vrijw. Landstorm kwamen er pok thans met
dan onder protest v^n de soc. dem. zijde.
En wie hadden Donderdag j.I. een zeer eigen -
aardig intermezzo. Een zestal leden van de
C'hr. Hisit. fractie haid per amendement voorge
steld ,den post te schrappen voor... ons gezant-
scha pbij 'den Paus 1 De allergrootste vijand van
hetgeen er nog van de Coalitie rest, had dit
voorstel gaarne voor zijn rekening kunnen ne
men!... Wat mr. Marchant 'dan ook zeer scherp
deed uitkomen. Een der blade n(had het alar-
mecrende bericht verspreid, dat bet amende
ment zou worden aangenomen, Kamerontbin
ding te wachten was.
Den 20en Maart was er ongetwijfeld zekere
„spanning" in de Kamer te bespeuren. Maar:
de donderwolk dreef af., Eerst de amti-rev.,
daarna 'de soc.-dem. verklaarden het niet te
milten steunen. Het voorstel tuimelde met 61
tegen 24. Intussdhen staat vast, dat door dit
principieele amendement de verhouding tus-
schen Kath. en Chr. Hist, nog koeler is ge
worden!.
De Algemeerae Beschouwingen over de Oor-
Ibgs-begrooting vulden de vergadering van 21
Maart. Ook hier bleek de praatlustigheid.
Oi, stembus van 1925! verbijsterend. Als mi
nister van Dijk heeft geredevoerd, kom ik er
op terug.
Het K. B-, aankondigend ontslag aan in het
huwelijk tredende ambtenaren, met ingang van
1 April a.s. (behoudens enkele uitzonderingen)
is verschenen. Verdere besluiten in die „lijn"
zullen successievelijk volgen.
Ook bij den Girodienst begint men opruiming
te houden. In afwachting van wat de rapporten
der beide oommissiën van onderzoek te lezen
zullen geven. Gemeld wordt, dat de'commissie
mr. A. Tak straffen zal voorstellen voor dege
nen, 'die verantwoordelijk zijn voor de misere.
Zoo zou 'de directeur-Kymmel worden terugge
zet tot inspecteur en de onder-directeur M. Potjt
tot hoofdcommies der Posterijen.
De gisting onder het spoorwegpersoneel1
duurt voort. Een pro test-vergadering tegen de
^plannen der Directie t.o. van art. 36 R.D V.
is gehouden. Den 28en a.s. wordt een nieuwe
bijeenkomst gehouden. Het allerdroefst onge
luk, dat minister van Swaay heeft getrofiefin
door den dood van een zijner zooras, belette
hem natuurlijk verder de Begrooting van Wa
terstaat met de Kamer te behandelen. Wel
licht zal de zwaarbeproefde bewindsman in
staat- zijn, edit in de komende week wederom
te doen?
Ten Hove had de ontvangst plaats der Suri-
naamscbe deputatie, welke H.M. het huldeblijk
uit West-Imdië (brpnzen beeld, voorstellend het
standbeeld van de Koningin te Paramaribo),
kwam aanbieden. Den 31en a.s. b -geeft H.M.
zich met haar dan uit Spanje teruggekeerden
Gemaal' naar Amsterdam. Het bezoek aan
de hoofdstad zal1 dit jaar' duren lot dein 4en
April.
Uit de jongste Personalia: prof. dr. Polak
Daniëls te Groningen, wordt' opvolger van prof.
W. Noten te Leiden, die'welhaast dén'zeventig-
jarigen leeftijd bereikt. Uirde dooderrlijstprof.
dr. Elhorst, hoogleeraar in de Theologiê u
Amsterdam, op 63-jarigen leeftijd.
Uit de misdadiigheidsrubriek der jongste
week: de verdachte in de Haagsche „vergifti-
gingszaak" is op Viije voeten gesteld.
Te Vaals is gearresteerd zekere.mr. van W.,
een advocaat, die zieh aan een'lange reeks vai
oplichterijen, diefstallen, e.d. schijnt te heb
ben schuldig gemaakt.
In den Haag is aan het licht gekomen een
ingewikkelde zaak van geraffineerde zwendda-
rijen door een z.g. particulieren rechëich,.ur.
't Wemelt en krioelt van zakkenrollers, voo ral
op de Haagsche en ook op andere stations. Er
zijn valsche, an Duitschland gefabriceerde bank
biljetten in omloop. Te Drachten is een roof
moord gepleegd op een 82-jarig landbouwer.
Uit de ongelukkenrubriek een lange reeks van
auto-ongevallen. Te Rotterdam kwamen een I
autobus en een luxe auto in botsing. Negen in
zittenden raakten te water. Vier van hen wer
den ernstig gewond (w.v.)' Bij Jutphaas raakte
een „karretje" m het Merwede-kanaal. Met de
grootste moeite werd de chauffeur gered. Aan
het station te Nijmegen raakté een D-eenscht
dame, die te haastig was uitgestap, onder den
trein. Haar linkerarm werd afgfer.eden.
Uit Zwolle kwam de voor velen onbéhage
Jjjke tijding, tiat de kassiersfirma v. d, Veghti
dF" 'van Reede aldaar, surséance van betaling
heeft aangevraagd.
ROOKT
s deqoedkoope
en be si'
Overal verkrijgbaar?
«»»««eooa#»»ee«#oe»e.«e
>o»®e&^»»30»s8«eeeei«
lil
kortom zooals 't behoort, dan houdt het
z'n model', al wordt het nog zoo oud.
SPAANDER's Kleeding
munt hier door uit.
Van de „aangenamer" nova: de Haagsche
tentoonstelling „Onze Voeding" ontving haar
7500ste bezoekster.
Uit Plankenland: de 81-jarige jongeling Louis
Bouwmeester gaat na Vasten een tournée door
België maken. Fabricius heeft een stuk vooi
hem geschreven.
En mevr. ide Boer van Rijk, onze onsterfe
lijke Kniertje, smelt haar gezelschap samen
met dat van Bromdgeest. Het „ensemble" gaat
eerlang een tournee in de Oost maken.
Wat er van de meubeltjes van den Duit-
schen ex-Kroonprins in de Pastorie op Wierj/n-
gen restte, is onder den hamer gebracht. Hei
totaal bracht niet meer op dan duizend gulden.
Sic transitlll
Nog even dit naschrift: Bij den voetbalwed
strijd van Zondag 23 Maart bleef 't: België en
Nederland 11.
Deze uitslag mag men aannemen, trok bij
de jongere generatie meer aandacht dan de...
garantie verdragen van Robert Cecil.
BUITENLAND.
Bij .al zijne drukke werkzaamheden die de
Bnitsche Minister-President Ramsay Mac Do
nald reeds heeft op het gebied der yInternatio
nale politiek moet hij zich in deze eerste Lente
dagen bezig houden met verschillende binnen-
landsche aangelegenheden, die voor Engeland
van groot belang zijn. In de eerste plaats is er
het dreigende- conflict in de mijnen, dat de
aandacht der regeering vraagt, opdat niet in
de helft van de volgende maand opnieuw een
staking zal uitbreken, die 'het Engelsdhe econo-
miscche leven weer zal ontwrichten. In hef
Lagerhuis heeft de regeering medegedeeld, dat
zij geen minimum-loonen voor de mijnwerkers
zal vaststellen.
Een aniere kwestie, die de Engelsdhe regee
ring moeilijkheden bezorgt, is de staking van
het tram- en omnibus-personeel in Londen,
waardoor sedert het 'begin van deze week all -
verkeer in.de hoofdstad van het Britsche Rijk
stilstaat. De regeering heeft "een Staatscommis
sie van onderzoek ingesteld om de oorzaken
van het conflict op te sporen en reeds heeft
zij een rapport uitgebracht, waaruit blijkt, dat
de oorzaak van het conflict feitelijk is terug te
brengen op den cojicui rentiestrijd der verschil
lende maatschappijen, waardoor deze niet m
staat zijn de door de arbeiders geeischte loons-
verhooging toe te slaan. Het ligt thans in de
bedoeling van de Britsche regeering een be
stuurslichaam voor alle verkeersmiddelen in
Londen te stichten, dat concurrentie zal uit
sluiten, waardoor een rendabel bedrijf moge
lijk zal_ worden. Op dezen basis zal waarschijn
lijk nog )dez eweek een einde aan de staking
komen.
Als een binnenlandse he kwestie kan ook be
schouwd worden de aanval op de Britsche sol
daten in de Iersche Queenstown, waarbij on
geveer 20 slachtoffers vielen. De Iersche re
geering heeft zich. gehaast maatregelen te ne
men 'tot-opsporing van de daders, die den aan-,
val van uit een auto pleegden en zij heeft on
middellijk de Britsche regeering haar deelne
ming betuigd. Met de huidige Britsche regee
ring aan het hoofd, zal deze" gebeui tenis zeer
waarschijnlijk geen verdere gevolgen hebben
en reeds heeft Mac Donald een verklaring in
dien zin aan den gemeenteraad van Queen
stown doen toekomen.
De Britsche regeering, om meer tot de bui-
tenlandsc'he politiek te konten, heeft besloten,
jden bouw van de vlootbasis te Singapore niet
te laten doorgaan. Dit besluit is niet 'in de
eerste plaats gebaseerd op bezuinigingsover
wegingen, doch meer uit motieven van buiten-
landsöiie politiek. De Britsche arbeidersregee-
ring is van oordeel', dat de bouw van dezen
vlootbasis den politieken atmospbeer ia den
Stillen Oceaan zou bederven, hetgeen tot ver
wikkelingen in ide toekomst aanleiding kan
geven.
Wij weten uit de briefwisseling tusschen Mac
Donald en Poincaré, dat het juist het doel is
van de Britsche politiek een gezonde atmos
pheer voor Internationaal' overleg te scheppen.
Het bouwen van een vlootbasis te Singapore
zou in verschillende landen als een bedreiging
kunnen worden opgevat en dit wensdht Mac
Donald te vermijden.
De geruchten dat de briefwisseling tusschen
Mac Donald en Pomcaré nog zou voortduren,
schijnen onjuist te zijn. Dit neemt niet weg,
dat er op het oogenblik tusschen Lomiden n
Parijs een gedachtenwisseling plaats hoeft, die
van het grootste belang voor de gebeurl ©nissen
in de naaste toekomst kan zijn. De Frarasche
gezant St. Au hire heeft in het begin va:i deze
week een bezoek gebracht aan den Britsch-n
Minister-Presi.lent, en in dit onderhoud schijnt
voornamelijk te zij ngesproken over de waar
borgen, die Engeland aan Frankrijk zou kun
nen verleenen, ter beveiliging tegen een even-
tueelen aanval. Het zou verluiden, dat de Fran-
sche regeering op zekere voorwaarden bereid
zou zijn tegemoet te komen aan de eisehen van!
de Britsche regeering, ook inzake de eventu
eels ontruiming van het Ruhrgebie'd, doch be
vestiging van deze en andere geruchten ont
breekt nog.
De Belgisdhe regeering zou niet aan deze
onderhandelingen deelnemen, omdat zij aan
neemt dat de toezeggingen van de vroegere
Brilsche regeeringen over de waarborgen voor
de veiligheid van België ook door Mac Donald
wonden aanvaard, zood.it het verloop d.er ge
beurtenissen voornamelijk afhangt van het al
of niet tot overeenstemming komen' van Fran
krijk en Engeland.
Andere belangrijke geb 'urtenissen, die in
vloed kunnen uitoefenen op de ontwikkeling
van Europa in de naaste toekomst, zijn de ver
kiezingen, die op 4 Mei in Duitschland ejn 11
