■mw-iawear cm (TM mi
yemeefiiefaaa Mfmanitw.
Zaterdag 29 Maart 1924.
NOORDSCHARWOUDE.
Wilson en Lenin
Met idit onderwerp zou de heer de Ligt
Woensdagavond komen in de kolfbaan van
de heer J. de Bakker te Npordscharwoude
Door plotselinge ongesteldheid verhinderd crad
voor'hem op de heer L. J. BÖtf secretaris-pen
ningmeester der I. A. M. V. en anarchist van,
'Amsterdam. Ofschoon onvoorbereid wist deze
spreker, bellier en vlot zijne denkbeelden uit
een te zetten. Spr. begon dan met het lieven
'en ide ideeën van Wilson, de kortgeleden over
leden president ider Vereenigde Staten van
Amerika te schetsen.
Toen in 1914 de wereldoorlog uitbrak, was
Amerika niet geneigd daaraan deel1 te nemen.
'Vooral president Wilson was een heftig tegen
stander van deelname. Rooseveld en anderen
waren echter sterk vóór deelname. Hierdoor
ontstond aan beide kanten een hevige propa
ganda. Wilson, bourgeois-pacifist, zag geen
heil in een oorlogvoeren en was van, oordeel,
dat Europa idat zelf maar uit moest maken.
Rooseveld zag echter voordeel in een deelname,
wan 'tAmerika was goed toegerust. Zooals be
kend kon Wilson het tenslotte piet houiden en
'pam Amerika deel aan den oorlog. Waren voor
dien de kansen twijfelachtig, thans was de uit
slag beslist. Wilson zat echter ook niet stil s!n
'werkte door aan zijn ideaal', de totstandkoming
van een bond, waarin alle mogendheden zit
ting hadden, en waar verschillen tusschen mo
gendheden werden beslist. Wilson achtte deel
name aan de oorlog van Amerika van geeini
belang, maar van zeer groot belang achte Ihij
wede een waarborg. Hieruit is 'dan de volken
bond ontstaan, maar natuurlijk is deze dóór
'Fransche en Engelsche politici zoo gemaakt,
dat er van 'het goede .en werkelijk ingrijpende
plan van Wilson, heel weinig is overgebleven!.
Zijn felste tegenstander was wel Clemenceau,
bijgenaamd de Tijger, die liever oorlogen zag.
Wilson 'heeft veel pogingen aangewend, maar
tégen de Fransche en Engelsche politici was
hij niet opgewasschen. Toen dan eindelijk zijn
'(voorstelen, zeer beknot en in waarde vermin
derd, werden aangenomen, wachte hem in zijn
OJand bij zijn terugkeer nog een groote teleur
stelling. Door de Amerikaansche Senaat wer
den zijn voorstelen verworpen. Dit heeft deze
groote staatsman geknakt en zijn leven aan
merkelijk bekort. Niet alléén was Wilson over
tuigd van Ide goede resultaten van dein volken
bond, maar ook de arbeidersorganisaties in alle
landen hadden vertrouwen in de volkenbond.
Een. der punten was zelbestemmingsrecht,
maar toen in Opper-Silezië een hoofdelijke
stemming gehouden werd, of het volk inlijving
bij 'Duitsehland of Polen wienscihte, is het hij
Polen ingelijfd, terwijl de meerderheid der be
volking pro -Duitsch was. Hierdoor ëiTdoor nog
meerdere punten maakte spreker duidelijk, dat
d;e volkenbond .een paskwil was. Wilson, aldus
spreker, moest verliezen daar hij twee gedach
ten ihaid, die niet samen konden gaan, want
een duurzame vrede en kapitalistische stelsels
gaan niet samen, daar door het kapitaal van
tijd tot tijd een wrijving onvermijdelijk is.
.Daarom voorspelde spreker een nieuwen oorlog
Na Ide pauze vervolgde hij zijn lezing met
eën bespreking over Lenin. Hij schetste zijn
levensloop, waaruit bleek, dat Lenin reeds op
jeugdigen leeftijd deelnam aan de revolutionaire
beweging. De aanleiding hiervan was de dood
van zijn ©enigste broeder,'die om politieke rede
nen op 17-jarigen leeftijd werd opgehangen;.
Van toen af aan hadden in Rusland 'vele kleine
revoluties plaats, waar Lenin ©en belangrijke
rol in speelde. In 1896 werd hij Voor 3 jaar
naar Siberië verbannen. In 1917 ontbrandde
de revolutie, waardoor de aandacht van de
.gèheele wereld pp Ruslarid gevestigd was. Nu
was (dan het ideaal schijnbaar verwezenlijkt,
n.l. Ide bestrijding van het czarisfilsche juk.
Spoedig bleek dat het maar schijn was, 'want
én door 'het alleen staan, daar andere landen
neit volgden, èn door hongersnood, deden zich
spoedig moeilijkheden voor, welke een wijziging
van hun programma nQpdzaakte. De boeren
werden ontevreden, waardoor de bolsjewistische
regeering besloot, tot kapitalisatie der boeren
over te gaan en nog later volgde de verleeh'.ng
van concessies aan andere landen, waardoor
het bolsjewisme zijn einde tegemoet kan zien.
Spr. wilde hierdoor doen naar voren komen
dat èn Wilson èn Lenin fiasco leden, wat toe
té schrijven is aan het .tót, dat men niet moet
beginnen met het kapitalisme, maar met de
arbeiders. Van de arbeiders moet het initiatief
tot een betere samenleving uitgaan, niet door
een andelwijze van Wilson of Lenin, maar door
te weigeren mede ®e werken aan ales, wat hu!n
later nadeel kan berokkenen, bijv. het bouwen
van oorlógsschepen. Verder spoorde spr. de
aanwezigen aan, om te beginnen met hun lom-
deren intellectueel hooger op de voeren, waar
door de komende menschheid oen helderder
en juister oordeel zal kunnen vellen. Van de
gelegenheid tot debateeren werd door een der
aanwezigen, gebruik gemaakt. Na eenige re- en
dupliek werd deze bijeenkomst dpor den heer
T. de Jong onder dankzegging aan den spre
ker gesloten.
BROEK OP LANGEN DIJK.
Algemeen© Vergadering,van de Coöperatieve
Boerenleenbank op Woensdag 26 Maart in het
lokaal van den hetjr J. de Boer.
Den heer W. Slot opende de vergadering,
en deelde mede dat het hem genoegen deed;,
dit op verzoek der heeren Commissarissen te
mogen doen. Toch heeft zulte een opdracht
ook terdege zijne schaduwzijde, en moet men
zeer voorzichtig zijn met zijne inlekiing, wat
betreft de keuze der woorden, vooral als men
op finantieel gebied geen specialiteit is.
Ook moet men oppassen niet op het terrein
van den kassier te komen, anders kreeg de
vergadering wellicht tweemaal hetzelfde te noo-
ren. En eindelijk, moet men rekening houden
tnet het art heel uit het reglement, hetwelk ver
bied te veel te vertellen, vah de eigene bank
zaken.
Toch heb ik nog wel iets, dat wel terdege
mag gezegd worden. Ik denk wel eens ha over
de ccrisis, die verschillende banken doorma
ken,, .en stel mij. dan de vraag, fndi&n bij onze
Centrale Bank dit nu ook eens voorkwam dat
de zaken niet in orde waren, wat zou dat eelnj
ramp zijn voor onze plaatselijke bank. Docto
op het zilveren jubileum der C. B. (daartoe ui't-
genooaigd) kregen wij den indruk, dat de zaak
zeer soliede was, niettegenstaande het contro-
'leeren aLdaar over millioenen gaat. Deze Pre
sident -Directeur kunnen wij dan o,ok pns volle
vertrouwen schenken. Daarnaast zien wij dien
Raad van Toezicht onzer plaatselijke bank en
onze zeer accurate kassier, waamoor ik alzoo
oij de opening dezer vergadering u toeroepstel
bij voortduring vertrouwen in onze bank.
Na voorlezing en goedkeuring der notulen',
werden tot stemopnemers benoemd de heeren
M. de Waard en P. Timmerman.
Het aftredend bestuurslid, de heer A. Glas
Cz. werd met 135 van de J.44 uitgebrachte stem
men herkozen. De heer C. Spaans Jnz. lid vain
den Raad van Toezicht werd herkozen met
137 van de 148 uitgebrachte stemmen. De hee
ren W,. Slot Kz. en C. Spaans Jnz. plaatsver
vangende bestuursleden, werden op voorstel
van den directeur der Bank, den heer D. Slot
bij acclamatie herkozen. Allen aanvaarden hun
ne benoeming. Daarna bracht de kassier zijn
jaarverslag ovter den toestand der Bank uii.
De kassier deelde daarin mede dat het ne
gentiende boekjaar geen gemakkelijk jaar was
voor de tuinders, en dus ook niet voor dt
Barik. Toch wordt juist in zulk een tijd het nut
van deze instelling voor velen meer kostbaar.
Het bedrag der spaargelden op 31 Dec. '2o
was ruim f37.500 minder dan het vorige jaar.
Het aantal' spaarders is 508. Uitgegeven zijn
18 nieuwe spaarboekjes, terwijl' er 17 zijn inge
'trokken. In idien loop van het jaar werd uitgege
ven in voorschot f 37375.^- waarvan ruim t 8000
.g.n. tuinders-voorschotten onder garantie van
de provincie aan 18 tuinders. Afgelost werd
24005,50. In loop en de rekening stonid onder
Ide leden 't vorig jaar uit f 170978.97, thans
f204121.03. Het eindcijfer voor ontvangst m
löopende rekening is f254363.94 en voor uit
gaaf f 212892.61 welk kapitaal is omgezet door
67 löopende rekeninghouders.
Het aantal' dagboekposten was vergeleken
met het vorig jaar met 88 toegenomen, en be
draagt 1614. Het reservefonds is gestegen tot
f 12081.92- Het ledental is door toename ge
stegen tot 272.
De jaarlijksche inspectie vanwege de C. B.
'had plaats op 31 Januari 1923 waarvan bij
•den voorzitter van den'Raad' van Toezicht een
gunstig rapport inkwam. Onverwachte kascon
trole had plaats op 17 April1923 ldoor den
heer v. d. Geest met een even gunstig rapport.
Dit jaar bleef voor voorschotten en voorschot
ten in löopende rekening de rente 5V2 jpet. en
4J/31 pet. voor spaargelden en deposito's in löo
pende rekening. Tot goed 'verstand hiervan
idien© het volgende: Voorheen werden de loo-
pende rekeningen bij onze Bank behandeld als
waren het gewone voorschotten met dit verschil'
dat het geheele bedrag waartoe de loopende
rekening was.vergund niet in eens behoefde te
worden opgenomen en ook het eens afgeloste
wel weer mocht worden opgenomen.
Nu echter kan men op zijn loopende reke
ning niet alleen geld opnemen van de Bank,
maar ook het eigen geld plaatsen waar het
dan de rente doet van gewoon spaargeld even
wel met de voordeelen aan een loopende reke
ning verbonden. De invoering der nieuwe loo
pende rekeningboekjes, hebben eene nog be
tere controle mogelijk gemaakt, wat voor de
algemeene soliditeit een voorwaarde van groot
belang is.
De controle thans uitgevoerd naar de voor
schriften van de C. B. is tot groote steun voor
den kassier, en bevorderd de betrouwbaarheid
'thans zitting gehouden door de Bank, n.l'. Dins
dagavonds 7V2—6V2. en "Vrijdagavond op de
zelfde uren,, buiten dez .euren wordt voortaan
niemand meer geholpen; spreker verzocht hier
wel. rekening .mede te houden, en eindigde zijn
jaarverslag met de beate wensChen voor de
Bank.
De rekening luidt als volgt:
ONTVANGSTEN:
Inhoud der kas 31 Deo. vorig jaar f 29123.71
Ontvangen spaargelden - 103.212.13
Terugbetaalde voorschotten - 24.005.50
Ontvangsten in Loopeniie Rekening
van de Leden - 112.407.32
Afschrijving - 5.
Reservefonds - 1 623.83
Ontvangen rente van Voorschotten - 8.700.98
Ontv. rente v. Loopende Reken. - 10.529.97
Diverse ontvangsten - 520.19
Totaal
UITGAVEN'.
Terugbetaalde spaargelden
Gegeven Voorschotten
Uitgaven in Loopende Rekening
aan de Leden
aan Ide Centrale Blank - 68.183-23
Uitgegeven* rente Spaargelden - 12.484-2o
.Uitgegeven rente Loopende Rek. - 2.918.91
Uitgegeven kosten Centr. Bank - 71.88
Salaris van den Kassier 800.
Diverse uitgaven 2.418.06
Op de reserve gebrachte winst - 623.8c
Inhoud der kas 31 Deo. 1923 - 20.154.6o
Totaal 430457.18
DE BALANS.
Inhoud Ider kas 31 Dec. 1923 t 20.154.66
Uitstaande, Voorschotten - 155.122.
Te goed in Loopende Rekening
van de Leden - 204.121.03
Aandeelen Centrale Bank - 140.
Meubilair - 25.—
Totaal
f 379.562.69
f 263.016.31
if 430457.13
f 140.717.92
- 37375
- 144 709.38
Spaargelden
Schuld in Loopende Rekening aan
de Leden - 900.
aan de Centrale Bank - 103.5b4.46
Reservefonds - 11.186.68
Winst van dit jaar - 8a5.24
i Totaal f 379.562.69
Bij monde van den heer Je. Dirktaaat Az.
(rapporteurs) werd ide vergadering medege
deeld dat alles volkomen in orde bevonden
was, en adviseerde- tot goedkeuring der reke
ning. De rente werd bepaald voor spaargelden,
en deposito/s etc. op 4 pet. terwijl voor voor
schotten etc. 5V2 gehanuhaafd bleef, met in
gang vain 1 April a.s. Het salaris van- den kas
sier werd zonderhoofdelijke stemming, op
voorstel van het bestuur van f 800 gebracht op
f1000.
De kassier (na verwijdering) hiermede in
kennis gesteld, dankte de vergadering voor do
hem toegekende verhooging van f 200.
Bij de rondvraag bracht de heer C. Timmer
man ter sprake het gelezene in de „N.L.Grt.'
uit het verslag der Rafiaisenbank te Heerhugo-
*waard omtrent de tekorten te Oude Wetering
en Terbrugge, en vroeg of onze Bank ook
hiervoor mede aansprakelijk is.
De heer S,. Wagenaar beantwoordde den vra
ger,, dat dit nu wel zoo geworden is, en wel
op de volgende wijze. Als aoor een kassier
fraude gepleegd is, zoodat de Bank een ver
lies daardoor lijdt, dan wordt n.t. eerst de kas
sier uitgewonnen, daarna de borgen, en voorts
helpen de Centrale Bank en de kocale banken
Onze Bank heeft betaal! nu f 102.60. Uitge-
isïoten is, wanneer een Bank met verlies heeft
(gewerkt, alleen gel'dt dit voor fraude van een
kassier. Daartoe is nu een waarborgfonds ge
vormd, welks kapitaal opgevoerd wordt tot
'130.000,, zoodat men, zonder dat gevallen als
die ter bovengenoemde plaatsen voorkomen,
even goed tot dit fonds jaarlijks bijdraagt. Het
is niet verplichtend, maar vrijwillig, doch het
geldt de eer der Banken, alzoo ook de onze.
Daarna sluiting.
De raad dezer gemeente vergaderde Don
iderdag j.l. des nam. 2 uur.
Voorzitter de burgemeester.
Secretaris de heer J. Dam.
Na opening, lezing der notulen welke worden
goedgekeurd.
Goedkeuring van Ged. Staten op de af- en
overschrijving en betaling uit den post vooi
onvoorzien.
Bericht dat de supplet. begrooting een ad
miriist-ratieVe wijziging moet ondergaan.
Een verzoek van het hoofdbestuur van het
Witte Runs om een subsidie van IV2 'cent per
inwoner.
Kinderen van G. v. d. Oord en J. Bakker zijn,
voor gemeenterekening in het St. Elisabeths -
gesticht opgenomen.
22 Maart zijn kas en boeken van den ge
meente-ontvanger nagezien. In kas moest zijn
en was f 2394.88. Bij het electrisch bedrijf
f 161.30.
Bericht variden minister dat geen termen zijn
gevonden stem te verl&einien aan de uitgaven
tot bestrijding der werkeloosheid.
Nog eens zal worden getracht den minister
va inhouding te doen veranderen.
In verband met den in te voerani zomertijd
deel't voorz. mede, dat mét goedvinden van
den Inspecteur de aanvang van de school té
Dirkshorn een half uur was verzet en wel van
9 op 9.30 en van 1 op 1.30. De Ouder-Commis
sie wenschte echter een aanvangstijd van 10
en 2 uur. In beginsel was de inspecteur hier
niet voor, maar waar de Ouderoommissie het
vier zoek deed, zdu hij misschien termen kun
nen aan het verzoek te voldoen.
Ingekomen is bericht van J. J. Kuiper laan
den Laanweg, dat 2 zijner kinderen naar Ide
school fe Oudkarspel zullen gaan en 1 van
Nap. Adressant idaoht dat de schopïbouw was
uitgesteld en hij is van meening dat 'het dure
'schooltje nu wel kan wegblijven, terwijl hij
'verder van oordeel is, dat het onderwijs in
het Waarland met een éénmans-school nooit
zoo kan zijn dan in Oudkarspel waar de klas
sen zijn verdeeld.
Tegelijk komt in behandeling het voorstel
B. en W. om geen openbare school te bouwen
te Waarland en de openb. school aldaar met
1 Juli a.s. op te heffen.
De voorz. Wanneer dit aangenomen wordt
kan met 1 Juli eervol ontslag verleend worden
aan den heer Renoo en den heer Van Diemen.
,Het voorstel' vloeit voort uit het schrijven van
Kuiper.
Spr. zegt dat door het vertrek van die 3
kinderen er maar 6 overblijven. Wij waren ver
plicht 6e zorgen' dat de ouders Kun kinderen,'*^
dót onderwijs konden doen geven, dat zjj voor
hen wenscheen, maar nu zij zelf de school gaan.
afbreken, kunnen wij ons standpunt niet langer
handhaven. B. en W. meenden goed te doen
in overleg te treden met de overige ouders;,
maar ook zij wisten moeilijk een anderen weg
te vinden'.
De toestand is echter toch nog ©enigszins
anders dan wij dachten. De spoorwegarbeider
Visser heeft 2 kinderen voor de o,.l. school, zoo
dat het aantal maar met 1 zou verminderen.
Maar waar dopr Visser is verklaart dat zij veel
worden overgeplaatst, meenen B. en W. hun.
voorstel te moeten handhaven. De kinderen
kunnen geschikt vervoerd worden naar de an
dere scholen. De ouders zijn in overleg getre
den met den ondernemer van dein auto dienst,
en deze zal de kinderen van en naar school
brengen voor f3 per kind per maand. Reeds
is door óns gesproken met het hoofd der school
uit Heerhugowaard (Noord) en deze verklaar
de dat eenige kinderen bij hém konden wor
den geplaatst, hetgeen zeker dóór B. en W.
."van Heerhugowaard zal worden gesanctioneerd
De kosten van vervoer komen voor rekening
'der gemeente, zoomede de kosten 'van toe
lating op de andere scholen.
De heer Francis zegt altijd bevreesd te .heb
ben gestaan tegenover dén nieuwbouw. Het
aantal kinderen was zeer miniem en wanneer
er gebouwd werd, zo udit gebouw tevens voor
andere doeleinden geschikt hebben moeten zijn
Die mogelijkheid bestond dat het aantal zoo
zou verminderen dat wij geen vergoeding van
het rijk zouden krijgen. 0,ok heeft spr. gehoord
dat het aantal wel minder dan 6 zou wprden.
De heer De Vries meent 'dat het thans een
moeilijke zaak is. Het stuitte Kuiper tegen de
borst dat de kinderen eenigen tijd in ©en k'ool-
boet zouden moeten, en daarom stuurt hij zijn
kinderen naar Oudkarspel. Was de school klaar
geweest dan was het niet gebeurd. Spr. had
het voor die omgeving dan zeer gewenscht
geacht dat daar een school bleef. Ook heeft
spr. er een bezwaar tegen dat kinderen "van
6Va jaar reeds een geheekn dag van huis zijn.
De heer Dekker zegt dat het aantal 'nog met
2 zal' verminderen door het vertrek van P. de
Jong. Wij mogen blij en dankbaar zijn, dat de
ouders in deze onaangename omstanuigheden
zoo'n mooie oplossing hebben gevonden. Dat
met ons aangenaam stemmen tegenover die
Ouders, vooral ook waar zij bereid waren hun
ridderen met den auto mee te geven. Zij zul
len thans evengoed onderwijs ontvangen en
het is een prachtige oplossing. Ik ben blij
dat het zoo gegaan is.
KOOPT NOG HEDEN!
10 pCi. KORTING
op Sigaren en Sigaretten
P. WiJN, Sint Pancras.
De voorz. zegt dat het voor hem nog eèn
vraag is dat men niet blij moet zijfn dat de
bouw zpo lang geduurd heeft. Ik voor mij
ben blij dat het wel zoo lang heeft geduurd.
Wij kunnen het, niet bejammeren dat de bouw
zoo lang geduurd heeft. En ik ben het met
Dekker eens dat wij dankbaar kunnen zijn
tegenover de ouders voor hunne medewerking
Zij verklaarden tevens tevreden te zijn met een
kool'boet. Zij hebben niet dót geëischt wat zij
aan de hand van de wet konden doen.
Het voprstel van B. en W- wofdt hierna goed
gekeurd.
Tevens wordt eervol ontslag verleend aan
den heer Renoo en den heer Van Diemen.
De voorz. De heer Renoo was een goed on
derwijzer ,en 'het. spijt mij vopr hem en zijfn
gezin. Dat is echter geen motief voor ons om
op ons besluit terug te komen. Wij 'kunnen zijn
belang niet voor het algemeen belang stellen.
Ik dank hem voor hetgeen hij voor de ge
meente heeft gedaan en hoop dat hij spoedig
'weerr zijn plaats zal hebben gevonden.
B. en W. wordt machtiging verleend naar
omstandigheden te handelen met den grond,,
'waarop de o.l. school zou worden gebouwd.
Voorstel' B. en W. om niet in te gaan op het
voorstel van C. Teunis, doch de stroomprijs
van het electrisch bedrijf te bepalen op 32 ct.
voor zooveel betreft het gebruik boven het
thans gegarandeerd minimum.
De voorz. zegt dat B. en W'. ha ampele over
weging voorstellen het voorstel Francis niet
te aanvaarden. Dat voorstel is veel te ingrijpend
Wat ide vaste bijdragen betreft en wat daar
gegarandeerd moet worden is hooger dan bij
B. en W. 633 K.W.'U. moet meer worden ge
garandeerden zou tevens ©en verlies voor het
bedrijf en een winst voor de ingezetenen betee-
kenen van 105 K.W.U.
Wat het voorstel van B. en W- aangaat heeft
men eën groote sprong daarin en hebben zij
overwogen een tusschenrubnek in te brengen.
Dit is dan ook wel' mogelijk, maar men heeft
idan ©en verlies aan den ©enen en 'een winst
aan 'den anderen kant maar m het voorstel Fran
cis zal het verlies van het aantal lichtpunten
oneindig grooter zijn dan ip. het voorstel van
I 'B. en W.
De ingezetenen van het Waarland zullen het
zeker zeer op prijs stellen wanneer het voor
stel van B. en W. wordt aangenomen.
De heer Francis zegt de twee tarieven te
hebben onderzocht en dat van hem het beste
te hebben gevonden. Wij moeten zorgen dat
