lent
Nieuwsblad voor LAN GEI) 1JK eu Omstreken.
Dinsdag 20 Mei W24
88e Jt ar gang
lemdi
I'I
ui-
li oen
113
Prolonptiën
st
bank,
per 3 maanden f 1,15
J. H. KEIZER,
Officieel
B O. 59. iHTifiMtta TK!UEti»MBaa 0ft
ing ot verkorstlng.)
I'deri gemalen
i
lermerweg
te St. Panera
Zuid-
hen des tijds it
LAATS en het
soorten atlaz^n,
ice Nez,
dag weraat
is*em ger-ee:
Alki
een vakkundig,
nadeel.
Spaar uw
reizen
I AAR,
issht 297.
ddswaar-
heden.
a te huur
NIEUWE
LABOURER COURAST.
Des© courant!verschij nt Dinsdags, Dondsrdags sn: Zaterdags.
&B0SREMENI8FBIjS
REDACTEUR-UITGEVER
ICBlKb:
loordiciwri'mnHle.
PR 13 8 DER IS, ER TEN f I 3 Si
fa* 1— 6 regels 75 et., elke regel meer 15 et,J
Mt letten of vignetten vonten naar plaatsruimte berekend
Brieven freehtstreeks »nn| den Uitgever.
KIEZERSLIJST.
Burgemeester en Wieth'ouders der Gemeente
uid-Soh'arwoude maken bekend, dat de op dén
i2sten Maart 11. vastgestelde kiezerslijst voor Het
jaar 19241925, zooals deze thjans luidt, van
heden tot den 15en Mei van het volgende jaar'
van kracht blijft, behoudens wijzigingen ten ge
volge van rechterlijke uitspraak en aanteekenin-
gen omtrent schorsing.
De genoemde lijst blijft voor een ieder opi d(e
Secretarie der Gemeente ter inzage nedergelegd
m in afschrift of afdruk, tegen betaling derj
kosten, verkrijgbaar.
Zuid-Scharwoude, den löden Mei 1924.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester,
VAN SPENGLER.
De Loco-Secretaris,
C. A. BERKHOUWER;
Uit ons Parlement
Bezuinigingen en belastingen. De
nieuwe rijwielbelasting en belasting
naar draagkracht. De noodzakelijk
heid van Dokkum's uitbreiding. De
artillerie-inrichtingen aan de Hembrug.
De waarborg van gouden en zilveren
werken.
Het geld moet er zijn. Diaarover kan de h'eel'e
(f2, lamer bet. met minister Colijn eens zijn. Maar
le vraag is, waar men bet moet halen. En daar-
imtrent is de eensgezindheid allicht minder al-
^_jemeen. Er zijn er, die liever dan nieuwe belastin-
3, Brillen en re jen het middel der bezuiniging zagen toegepast.
in de heer Braat meende, dat het gemakkelijk
noest zijn op een verloren achtermiddag 100 mil-
ioen op oorlog, marine en arbeid te bekrimpen.
Jaar ook wanneer men bet middel der belastin-
;en aanvaardt, dan blijft de vraag nog even goed,
-warh et geld te balen. Waar bet is, meent de
teer Duijs, dus bij de meergegoeden. En hij nojem-
le de politiek van den heer Colijn, die het vooral
'an de ongegoeden zou willen balen, een satani
che politiek. De andere afgevaardigden drukten
iich niet zoo kras uit. Maar de opvatting scheen
och vrij algemeen, dat de nieuwe rijwielbeias-
iing, die de minister voorstelde, arm en rijk wat
il te veel over é'én kam schoor. De socialisten
esamen met de twee plattelanders, Braat en De
loer, en den heer Van Ravensteijn concludeter-
len daaruit blijkbaar tot de noodzakelijkheid van
'erwexping van het ingediende ontwerp. En de
leer Ter Laan herinnerde eraan, dat door de vier-
looging der personeele belasting, waarbij toen ter
ti ompensatie de rijwielbelasting was opgeheven,
leze belasting eigenlijk was afgekocht. De an-
lere heeren zochten het in een wijziging ten be-
loeve van de minder gegoeden. Zoo stelde de heer
fan den Heuvel voor wielen beneden f 20.
vaarde met fl.de anderen met f3.50 te belas-
en en wilde de beer Hiemstra hen, die niet in de
nkomstenbelasting waren aangeslagen en bet rij-
vief voor hun bedrijf of beroep noodig hadden,
aan de belasting vrij te stellen, terwijl de b'efer
fjoerakker deze laatsten slechts met 50 ets. per
'ijwiel wilden belasten, voorzoover ze hoofden
an gezinnen waren. Maar de minister maakte
'eze amendementen feitelijk overbodig door bet
ntwerp zoo te wijzigen, dat deze hoofden van
ezinnen, waarop de beer Loerakker doelde, gra-
»is belastingmerken te verschaffen. Het uitbrei-
en van deze vrijstelling tot alle kostwinners,
elijk de heer Hiemstra voorstélde, kon de Kamfer
iet goedvinden. Op voorstel der vrij zinnig-demo-
'aten werd nog besloten deze wet op 1 Jan.
930 automatisch te doen vervallen.
Het ontwerp tot nadere verhöoging van de be-
ooting der artillerie-inrichtingen aan de Hem-
'ug «n dat tot uitbreiding van de stad Dok-
um, lokten minder tegenstand uit. Het laatste
'acht aan het licht, dat Dokkum de dichtst be-
'olkte stad van ons land is en stelde daarmee de
loodzakelijkheid der uitbreiding boven twijfel-
U vraag was dus alleen nog maar, hoever ze zou
'aan. De omstandighteid, dat Dokkum Aalem noo-
ig beeft, maar Oost-Dongeradeel het niet kan
IDOSit
imissen, bracht den heer Van der Molen op het
lumineuse idee geheel Oost-Dongeradeel dan maar
bij Dokkum in te lijven. En ten einde dit alsnog
mogelijk te maken, stelde hij voor de behandeling
van het ontwerp te schorsen. Maar de Kamer
<scheen die oplossing op het oogenblik nog wat
radicaal te vinden en zich liever te willen ver
heugen met het vooruitzicht, dat de minister opi
de.op een verre toekomst, waarin niet alleen Oost
maar ook Wlest-Dongeradeel en bovendien Dantu-
madeel met Dokkum zo uvereenigd zijn.
Evenals deze poging van 'den heer Van der
Molen, slaagde die van den heer Staalman om de
behandeling van het ontwerp tot wijziging van
de bepalingen betreffende den waarborg van
gouden en zilveren werken geschorst te krijgen,
•een schorsing,die deze afgevaardigde noodzake
lijk achtte om voortaan de vervaardigers en im
porteurs dezer werken voor het aanbrengen der
waarborgteekens verantwoordelijk te kunnen stel
len. r f
De nadere begrooting der artillerie-inriohjtin-
gen bracht ook het onderzoek der daartoe inge
stelde commissie en de bijgevoegde nota van den
■directeur in h'et geding. Het bleek, dat hét in het
plan der regeering lag de artillerie-inrichtingen
met de instructie-werkplaatsen te Delft te ver-
eenigen en dat de militaire geest, waarover som
migen dn ook de commissie zich beklaagden, door
den minister enkel als een geest van orde en tucht
gezien en dienovereenkomstig geprezen werd.
Van alles en nog wat
Nadruk verboden. r i
„De taal is gansch een volk" is er gezegd. Maar
zoo zoetjes aan vallen de scheidsmuren, welke
er bestaan, speciaal in onze Noordelijke provinciën
waartoe het moderne verkeer ongetwijfeld mede
werkt. Dat veie Eriezen hun eigen taal niet kun
nen lezen en schrijven, is wel mis en ook jam-1
mer, maar met h'et voor hen onmisbaar'
Hollandsch, op1 de school geleerd, wel verklaar
baar te achten. Beter goed Hollandsch, dan slecht
Friesch. Maar als men geen van beide goed en
allebei tegelijk doet, dan wordt het een betreu
renswaardig mengelmoes. Als het faemke haar
vrijer verwittigt dat zij op1 'n „noflik" samen
zijn hoopt en als het dan blijkt dat de 'minnaar
niet opdaagt, wil ze geen „gedoente" meer met
hem hebben en als hij dan terug pfent dat 'het 'was
los gedwas, en dat zij toch in de aanmin
nigheid van zijn hart is vast gevroren, dan wil
„zij" ook wel weer en h'oopt hem 'savonds na
(„jounskoft" hij de homeye te ontmoeten. Zoo
'wordt de minnetaal in het Hollandsch en Eriesch
„vermoord". Een brave Hendrik, die naar de
stad ging „uit van huis", kreeg de vermaning
mee, vooral niet te poezjen (morsen), maar in 't
„begroentje" aan tafel te gaan en de beentjes op
het kleed te leggen. Toen hij zijn karbonaadjei
„behiimmele" had, legde hij zijn eigen lange btee-
nen op de tafel, omdat moeder hem dat zoo 'ver
ordineerd had.
Bekendi s, dat Jurjen, de zoon van Jakketsje,
als grenadier gelegen had in Den Haag, een stad
„helfte grooter als de heele wereld", alwaar hij
ohet nest-gesjoend had, waar de koninginne uit-
'bredt is. Die ordinaire boeretaal verleert mien
van zelf heel gauw, als men zoo'n p'aar maand;
elders is. Maar van de „grauwe earte" die Jak
ketsje op het vuur had, lustte hij wel een,
„prootje". i
Hoe moeilijk Groningsch'e kinderen en school
juffrouwen, die Hooghaarlemmerdieksch praten,
elkander verstaan, blijkt wel uit hét schetsje
dat wij hier citeeren:
De kinderen zijn den eersten dag op schfool en
de juffrouw tracht hen aan 'tpraten te krijgen:
Juvver wol lutjen an "t proaten hebben, en
vruig: i 4
„Dairs, main ie?" zee d'r aine. „Joa, 'n bult
moezen". I
„Nee, zulke diertjes meen ik niet. Mij dunkt,
ik heb bij Geertje de Graaf wel eens varkens ge
hoord".
Geertje lachte ais, moar kopschudde van „nee",'
Zai was nait bang veur juffrauw, de juffrauw
(was lezzent nog bie heur in hoes west, dou
Marchien zaik was. Moar „varkens" harren
ze nait. f j
„J;awel, Geertje, ik hoorde ze knorren in 't
hok achter de schuur."
't Lutje ding schotterde 't- uut.
„Dat wazzen zwienen!" Zoo'n domme juvver!
„Wie van jullie heeft 'koeien op stal?"
„Wie hebbèn 'n hol," kwam mit zien zwaore
stem Jannes van Oltje Stoet uut de honk.
„Jba, voader gait t oavend mit kou noar joen
bol tou!' zee lutje Jan. „Ik mog mit, zee Voader."
Doar begreep' juffrauw niks van.
Dou ze ien t speulen bovenmeester d'r noa
vruig, lachte 't ól moar ais en zee: „D'a's een
stukje natuurlijke historie, juffrouw, in de kennis
waarvan onze boerenkinderen u de loef afstek'en."
De zinnen enkel door de eerste letters aandui
den is een eigenaardigheidje dat meer en meer
burgerrecht verkrijgt. Zoo. bestaat te Haarlem
een H.V.G.B. Men moet. Haarlemmer zijn om
'ie weten dat hiermee een bad- dn zweminrich
ting mee'bedoeld wordt. De oorspronkelijke naam
van de vereeniging was Het VijGeBlad. Men be
weert dat de Hollanders geen humor bezitten,
maar in het buitenland is de oorspronkelijkheid
en kernachtigheid van deze benaming nog niet
overtroffen. Toen de koninklijke goedkeuring op
de statuten moest worden gevraagd, was er even
wel geen enkel bestuurslid, die met deizen titel
bij JEL M. dorst aankomen. Men besloot dus om
de vier letters H.V.G.B. te bewaren en er een
nieuwen naam uit te distilleeren. Dit bleek ver-
sehrikkelijk moeilijk, en ten slotte moest men
zich neerleggen bij een motto, namelijk Hoer-
Glijk Verkwikt Gezonde Beweging. Het was
zeer zwak, maar H. M„ niets kwaads vermoedend,
verleende er de K. G. op.
„What is in a name?" Niet veelzeggend en
toch ook wel weer, anders had dé dienstbode hij
een Amsterdamsche familie ook wel onder eigpn
vlag gevaren, maar aangezien deze er niet Hfe-
paald vlekkeloos uitzag, probeerde ze h'et met
een andere naam, wat lukte ook. Bepaald for
tuinlijk ging het der familie niet, toen deze hulpl
in de huishouding over de vloer was. Het begon,
i6p' zekeren avond toen de familie thuis kwam en
al haar zilverwerk, een bedrag vertegenwoordi
gende van ongeveer 15 a 1800 gulden, miste. Er;
waren duidelijke teekenen van diefstal aanwezig,
De politie nam de zaak in onderzoek. Het bleek
haar, dat het dienstmeisje dien avond alleen thuis
was geweest. Op aandrang van een barer vrienden,
een bekende van de politie, opende zij de deur en
liet hem binnen. De dief stelde eetn omvangrijk
.onderzoek naar zilver in en verdween spoedig
sehen naam had verhuurd, zoo mede den dief
evenals in haren vorigen dienst onder een val-
met den buit. Zoowel het dienstmeisje, dat zich
werden gearresteerd.
Van een ander 'meisje, dat echter eefa. jongen
is, meldt men uit den Noordoosthbek van Fries-,
land. Daar maakte een hij en zij zich gereed tot.
den grooten stap en 'de ambtenaar, welke ge
woonlijk voor de „papieren" zorgt, kreeg op
dracht de boel voor elkaar te brengen. Maai*
'toen de opdracht ten uitvoer gelegd zou worden
kwam er een leelijke vèrgissing voor den dag..
De jongeman was voor een kwarteeuw als meisje
gehoekt en.... eu.. was dus geen jongen maar efeii,
meisje. En daar een huwelijk tusschen twee jitex-
sonen van dezelfde kunne verboden is, werd hem
medegedeeld, dat zijn huwelijk voorloopig niet
zai kunnen worden voltrokken. Eerst zal verbete
ring' van de geboorte-akte dienen p'laats te heb
ben. En daar zijn allicht een p'aar maanden mee
Dat liefde vindingrijk is, 'tUtreoh'tsche geval
uit de dierenwereld bewijst het weer. Daar had
een poes in de holte van een hoogen boom een*
kraamkamer ingericht. Toen de kindertjes klein
waren, ging moeder alleen uit, maar nu ze groo
ter werden en af en toe eens ov(ef den irand
keken, nu durfde ze het niet langer te .wagen.
Tot tweemaal toe waagde zij, telkens met een
jong in den hek, een sprong van 5 a '6 meter
hoogte-
Schreeuwend van p'ijn kwam ze op den grond
terecht. Poes wilde andermaal den boom beklim
men, want daar in de h'oogte zaten nog twee;
poesjes; af en toe zag men de jonge katejs bovfeffl
den rand van het gat uitkijken. Maar de moeder-,
poes was te afgemat voor verdere klim- en spring-
partijen. En boven in het boomgat piepten nog
twee jonge poesjes. Een bestuurslid van Diertein
bescherming schafte raadeven de brandweer,
opbellen, en den commandant vertellen met welke
moeilijkheid men zat. Deze begreep de geschiede
nis en beloofde onmiddellijk „assistentie" te zul
len zenden. De telefoon was nauwelijks afgebleld,
of een brandweer-auto kwam al aangedreund. De
zware wagen werd onder den boom gereden, eten
brandweerman klauterde op de Magirusladder,
en bereikte zoodoende het poesennest. Hij moest
z'n heelen arm in het boomgat steken om bij die
schuilplaats te komen en haalde er achter elkaar
de twee poesenkinderen uit. De brandweer werd'
vriendelijk bedankt en de zware machine ver
dween weer van het tooneel.
.Maar een steek
Houdt het toch',
Zei een leek".
In het Chr. blaadje „Het Schouwvenster" stond!
onlangs een anecdote te lezen over den bejaarden
ds. G. Men zat te zijnen huize over ervaringen^
bij het huisbezoek te praten. „Ja", nam een der
ouderlingen het woord, „zoo b.v. dezer dagen...,
Ik bezocht een broeder, die zeer wle'inig medele
vend was. en onderhield hem omtrent zijn plicht
'getrouw met de gemeente op te komien,.... En
'•weet gij wat hij zei?... Dat 'de pïeeken hem nite't
?boeiden-, de dominée's waren te ouderwetsch naar
zijn zin... Br moesten eerst eens wat van die
oude dominé's worden opgeruimd, dan zou hij
eens zien". Ds. G. zei niets. Maar de. ouderling
wilde weten, hoe dominé nu- zoo- iets vond. Was
het niet verschrikkelijk?
„Ocli," meende „de oude man" (zoo noemden
de meer bejaarden onder het volk hem gaarnje),,
„ik zal de broeders eens wat zeggen. Mijn dochj-
tef ruimde van de week wat oude papieren op... (en
Aoeri vond zij daartusschten een oude rekening van
'den hoedenmaker, uit den tijd, toen ik nog een.
steek droeg. Op die rekening stond: Voor U Wel
Eerwaarde geleverd: Een steek f15... Wiel, zijn
we nu niet vooruit gegaan?... Toen moest ik voor
een steek vijftien gulden betalen, en nu krijg ik
eer gratis een."
Tot besluit een beschouwing uit het „Hbld."j
over de „thee- en bierbelasting".
In _4e Tweede Kamer hebben enkjele drank-,
bestrijders gemeend, dat het onbillijk was beiden
te belasten, want de thee is een edeler, onschade-,
delijker en nuttiger drank dan het bier. t
Dat is heelemaal niet zoo.
Iemand die boven zijn bier is maakt geen
vuiler indruk dan iemand, die boven zijn thee
water is. Als men 20 jaar lang 10 Seidels Mun-
chener drinkt, krijgt men wel een Münchenejj
Bierherz", maar in mijn encyclopaedic vind ik:,
De tbeïne het speciale alkaloid van dq
thee is een geweldig vergif. Ingespotjen
achter het oor van een olifant, veroorzaakt
1/20 gram binnen 10 seconden een hartver
lamming. i
Dit is zeker heel prettig te weten voor eepi
reiziger in thee, die in de wildernis zonder ge*
weer een dollen olifant tegenkomt, maar 't bewijst
toch, dat thee niet onschadelijk is.
Thee is heel gevaarlijk de Amerikaansche
revolutie was een thee-revolutie. Zij begon in do
vBostonsche haven, waar men honderden kisten
■overboord wierp en hij gaf zeven jaren harden
strijd. i r
Bier is goedig. De Beiersche Putsch Hitler-
Ludendorff (men leze onzen Nijpels) is een bier
revolutie begonnen in een Brauhaus en den
volgenden dag bedwongen.
Maar welk volk heeft jarenlang de sterkste
thee ter wereld gedronken? De Russen! Twaalf
glazen thee zoo zwart als inkt was „niohewo"
voor de helden van Dostojefski. Zoo is de Russi
sch er evolutie, een langdurige, hardnekkige, mee
doogenlooze krankzinnigh/eid niets dan een
groote hheïne-vergiftiging uitgedistilleerd in
den Samovar.
„Laat de fiscus dus alleen h'et theedrinken te
gengaan," zeide mijn vette vriend Dicky Obesius.
„Belasting op' bier? Bier brengt zijn eigen be
lasting mede. Zie mijn embonpoint. Maar wie
wordt belast met een theebuik
