Abdijsiroop
Stop dien hoest...
NIEUWE ÜNfiEDIJKER COURANT
Sport en Wedstrijden.
Plaatselijk Nieuws
ZATERDAG 20' SEPTEMBER) 1924.
TWEEDE BLAD.
Belgische Brieven.
De Vlaamsche beweging.
(Vervolg).
BRUSSEL, 9 Sept. 1924.
Wat te voorzien was is gebeurd, de oorlog heeft
de taalstrijd aanmerkelijk verscherpt, feitelijk ge
heel van karakter doen „veranderen. Voor 1914
ging het kibbelen zoo gemoedelijk mogelijk en de
verhouding tusschen beide „soort Belgen" werd
toen vaak als voorbeeld gesteld voor de inwoners
van Boheme, waar tusschen Tsjechen en Duit-
schers een intense rassenhaat heerschte. Dat de
Vlamingen hun landgenooten in 't Oosten en Zui
den uitscholden voor „Walenkop", dat zij in hun
geestdrift wei eens meer dan strikt noodig is,
het rijmpje aanhaalden:
„Wat AValsch is
Valsch is",
en dat omgekeera het Elamins wel eens met min
achtend accent werd uitgesproken, wat men vrij
wel öp dezelfde wijze beschouWen moet als dat
de zeer verlichte Amsterdammer nog wel eens
over het „donkere Zuiden" praat (bedoeld als een
vriendelijkheid tegenover de Noord-Brabanders),
dat de Friezen voor stijfkoppen worden uitge
scholden, nog sterker aan de wijze waarop bij'
sommige kleinsteedsche Amsterdammers nog ge
sproken wordt over Haarlemsche muggen, ten vijl
het nog niet lang geleden is (misschien is htót
hcclemaal nog niet „geledien") dat in Roltterdam
een groote animositeit tegen Amsterdam bestond
om van den Hege met z'n houten hammen én
flesschen bietenwater maar niét té gpreken.
Dit dus wat bettreft de verhouding tusschen
AValen en Vlamingen, voor '14. In enkele Vlaam-
sche steden en speciaal in Gent had dé taalstrijd!
een economische ondergrond. Gent is, zooals ge
weet de stad van de katoenbarons en de arbeids
voorwaarden ware^v daar veel ongunstiger dan
in Henegouwen. Die katoenbarons gebruikten on
der elkaar uitsluitend de Eransche taal. Vlak
tegenover hen stond de fabrieksarbeider, die uit
sluitend Vlaamsch sprak, heel heerlijk Gentech-
Vlaamseh, maar toch Vlaamsch. Was de pro
vincie Oost-V laanderen, waarvan Gent zooals u
weet de hoofdstad is, over 'tgeheel overwegend
Katholiek, in Gent en de voorstad Ledeberg
kreeg onder de arbeidersklasse, die daar een zeer
groot percentage der bevolking vormt het socia
lisme al spoedig vasten voet. (Ik behoef hierbij
'maar den naam Van der Velde te zetten). Naast
die soci.aal-democraten werd ook een katholiek-
democratische partij gesticht die naar hun leider
en oprichter, abt Daens uit Aalst, al spoedig ae
Daensisten werden genoemd.
Beide democratische groepen waren volbloed
Vlaamsch, stonden lijnrecht tegenover de Fransch
sprekende katoen-baronspartij. Daarbij sloot zich
aan de linkervleugel der liberale partij', die door
Het Laatste Nieuws en de Vlaamsche Gazet,
beiden onder directie en hoofdredactie van den
heer Julius Horst Sr. ook in Gent veel invloed
uitoefenden. Doch er was nog een derde groep die
in Gent niet onderschat mocht worden: de z.g.
kleurlooze middenstand. Gent is altijd een stad
geweest waar de namaak-deftigheid welig tier
de. Tenminste onder de middelklasse, die zich
'dan ook absoluut niet encanaillearen wilde mest
de wel een weinig erg ruwe „arbeiders" en daar
om zich grootendeels van het Eransch bediendb.
Daarin werden zij gestijfd door de vreemdelingen,
door de Hollanders, die hun moedertaal hier mee-
rendeels verloochenden, zich niet de moeite wilden
geven het Gentsche paitois te begrijpen en nog
minder hun stamgenooten op te wekken de ge
meenschappelijke taal zoo zuiver! mogelijk te spre
ken. En door de Duitschers. Als de middenklasse
/in Gent verfranscht werd is hat wel in de eerste
fdaats aan de Duitschers te wijten, Wij' wisten
in de industrie verschillende goede betrekkingen,
't zij op kantoor, maar nog meer in de machine
kamer te bemachtigen en de zién dachten er natuur
lijk niet aan Vlaamsch te leeren. Maar nog me(er
merkte men hun invloed door het café-wezien.
De groote café-restaurants en hotels waren voor
een niet gering deel in handen van Duitschers,
die Duitsch personeel namen en ook Duitschfe!
kellners. W|anneex men als Hollander, zoovéél
eerbied had voor zijn moedertaal' vóór '14 in(
„Cambrinus" het welbekende en uitmuntende res
taurant in de Vlaanderensitraat, iets in Neder-
landsch-Vlaamsch te bestellen, was/er geen sprake
van dat de kellner u verstond. Wlaarhij dan ook
nog kwam dat die verfranschte Duitsche kellner
fcok een soort deftigheid geworden was, de def
tigheid van den valet de chambre en dies oor
deelde dat in een établissement waar hij serveer
de dat ordinaire knechten- en meidlentaaltje van
het land niet thuis behoorde. 1
Thans is de toestand geheel anders: Cambri
nus staat nog op dezelfde plaats en al zitten de
werkelijke eigenaars nog achter dén Rijn, de pa
troon en de gar gons, die we in de Van Artev^ldfe-
stad te zien krijgen, zijn Belgen, ZoodaJt ze den
Vlaamsch sprekenden cliënt natuurlijk behoorlijk
te woord staan. Want b ijslot van rekening kent
ieder Gentenaar „Gentsch", wat toch ook
Vlaamsch is, terwijl de ©enigszins algemeen ont
wikkelde, waartoe we zeker een kellner in eep
grootr estaurant mogen rekenen, wel degelijk
weet hoe het volgens dé regelen moet worden ge
sproken.
Ik moet hier noodzakelijk even een kleine af
wijking maken. Het is verschillende Hollanders
opgevallen, terwijl zij voor den oorlog in Brussel
in de groote café's uitsluitend Fransch moesten
spreken, wijl de kellner hen anders niet verstond
of veinsde hen niet' te verstaan, zij thans inlet het
het grootste gemak overal met beschaafd Nteder-
landsch terecht kunnen. Zij leiden hieruit af, dat
Brussel in de laatste jaren veel Vlaamacher is'
'geworden dan vroeger. Dat is echter ©en dwaling.
In het stukje Brussel, dat door de meeste vreem
delingen hoofdzakelijk wordt gefreuenteerdde
Rogierplaats voor het Noorderstation, de boule
vards met inbegrip van de de Brouchère-p laats
«tot aan het Zuidersta/fcion, wemelde het van
Diuitsche kellners. Het indertijd zoo mooie (nu
dat het door Heineken geëxploiteerd wordt zoo
vervallen) café des Augustine was vroeger eigen
dom van de brouwerij in München. De Duitsche
kellners zijn weg; dit alleen is de reden, dat men
in de grootste Brusselsche café's tegenwoordig
overal met Vlaamsch terecht kan.
Verslag, van tien Proef- en Schooltuin ^Kcnne-
merland" te Alkmaar over het jaar 1923.
WSj nemen daaruit het volgende over:
I Algemeene Opmerkingen.
Het jaar 1923 was, wat de !weersgeslteldh|eid
betreft, voor den tuinbouw buitengewoon ongun
stig. Het grootste deel van den zomer kenmerkte
zich door hijzonder koud' weer, wat dé mislukking
Van verschillende culturen tot gevolg had. Eu
toen het eindelijk, in de eerste helft van Juli,
warm begon te worden, Was de hitte al spoedig
zóó ondragelijk, dat deze als ze lang gedluurd
had nog meer schade zou hebben gedaan dan
de voorafgaande kou.
Zooals vanzelf spreekt, heeft de proeftuin de
nadeelige gevolgen van een en ander ruimschoots
ondervonden, vooral wat het koude weer betreft,
aangezien de grond, die tot heden bij ons in ge
bruik was, door zijn lage ligging en groote voch
tigheid vin nature slecht bestand is tegen koude
weersgesteldheid. Verschillende proeven zijn hier
door dan ook geheel of gedeeltelijk mislukt. D'it
oetreft vooral de gewassen, die veel warmte noo
dig hebben, zooals b.v.stam- en stokboonen. Deze
zijn zóó slecht gegroeid', dat hét groote moeilijk
heden heeft opgeleverd, om de in vorige jarep
aangekweekte selecties te behouden. Het was n.l.
haast niet mogelijk rijpe zaden te winnen en het
staat nog te bezien, of het van deze artikelen
gewonnen zaaizaad wel voldoende kiemkracht héb
bemzal.
Een ander artikel, dat bijzonder zwaar getrof
fen is door het koude weer, is de aardbei. Zoo
als overal elders, was' de bladontwikkeling prach
tig en de bloei rijk, doch voor de vorming van
vruchten was de temperatuur blijkbaar te laag,
aangezien de vruchtopbrengst niét veel grooter
was dan 1/10 deel' va-ij normale jaren.
Ook de vruchtboomen hebben, hoewel dé appe
len matig bloeiden, zoo goed als niets opgeleverd,
daar de vruchtzetting vermoedelijk ook door
het koude weer achterwege bleef.
Verder heeft de proeftuin schade ondervonden
van de opheffing der Rijkstuinbouwwinterschool
Deze opheffing was n.l. voor de gemeénte Alk
maar aanleiding, om aan het terrein een andére
bestemming te geven, zoodaJt wijf dit tegen 1
Januari 1924 moesten verlaten. Dit is van groe
ten invloed geweest op hét aankweeken van jon
ge groentenplanten, die wij gewoon zijn in Sep
tember te zaaien en in bakken té overwinteren.
Verdeeling van het terrein.
Dezelfde verdeeling van- den tuin In 14 ver
schillende vakken, zooals wij in de vorige jaren
hebben gehad, bleef ook in 1923 bestaan.
De vroege aardappelen, afkomstig uit geselec
teerde partijen, werden weder voortgekWeekt on
der toezicht van het Bestuur, bij kweekers te
Koedijk en te Oterleek. De daar beiteelde opper
vlakte, bestemd voor de tteelt van roege aardap
pelen voor de leden, bedroeg ongeveer 2 H.A.
De totale geldelijke opbrengst bedroeg:
Van vak
1
f 64.29
2
- 209-74
3
- 306126
4
- 251.-35
5 (de bakken)
- 1208162
6
- 32.23
7
- 163.14
8
- 22.49
9
- 39.19
10
- 39.10
11 (bloemen)
0.—
12
- 230.67'
13
- 248132
14
- 66.87
15 (schutting)
- 76167
Totaal
f 2959:24
keuring waren aangegeven, te' Koedijk geen goed
keuring konden verwerven, terwijl die te Oter
leek, welke ten deole van dezelfde herkomst wa
ren, in de hoogste klasse werden goedgekeurd.
Van deze laatste werden de poters voor de
leden verkrijgbaar gesteld en ook het pootgoed
voor eigen gebruik gewonnen. Door de leden werd
9600 K.G. aangeschaft, terwijl1 heft eigen poot
goed 1000 K.G. bedroeg.
Verder werd een hoeveelheid van 10.000 K.G.
verkocht aan de vereeniging „Westland" ten be
hoeve harer leden, terwijl de rest grootendeels
'door den verbouwer voor diens eigen culturen
behouden werd.
Dat de leden van de proeftuin geen grootere
nnhoeveelheden hebben aangeschaft, meenen wij
te moeten wijten aan de omstandigheid, dat dfe
vroege aardappelteelt, in de laatste jaren niet
voordeelig geweest is en hierdoor "de animo is
verminderd om kosten te bestedén aan de aan
schaffing van nieuw pootgoed.
Het Jaarverslag over 1923' van dé Vereeniging
luidt als volgt:
In dit verslag waren wij bij onze vereeniging
ingeschreven als lid: 98 personen, 13 vereenigin-
gen, 2 'donateurs en gaven 12 gemeenten een sub
sidie.
Evenals in de verslagen over de vorige jaren
werd vermeld, zou eene meerdere belangstelling
verwacht mogen worden in onze vereeniging, die
zich toch ten doel stelt om het tuinbouwbedrijf
te bevorderen. De vereeniging geeft aan hare
leden een minder direct voordéel, zooals b.v. vei-
lingsvereenigingen, maar draagt toch zeker bij
door het nemen van proeven en de verbetering
van cultuurgewassen de welstand der tuinbou
wers te verhoogén. Daarom mag wel dank ge
bracht worden aan de leden, die de vereeniging
trouw bleven en door hun lidmaatschap blijk
gaven dat zij vertrouwen hebben, dat door we
tenschappelijk werk de bloei van de tuinbouw
wordt bevorderd. Moge al onze lederuin zien dat
door bekendmaking van het doel van den Proef
tuin zoowel in hunne plaatselijke vereeniging als
hij hunne kennissen, zij zelf werkzaam kunnen
zijn tot bevordering van hun eigen belang zoo
wel als dat der buitenstaanders.
Dit jaar werden als geselecteerde aardappels
alleen geteeld de Séhotsche muis, waarvan 9600
K.G. door de leden werd afgenomen, en de ver
eeniging zelf 1000 Kilo' hield om in het volgende
jaar uit te zetten.
Gedurende het jaar werden 2; algemeene ver
gaderingen en 8 bestuursvergaderingen gehouden.
Door de herkiezing van de aftredendie bestuurs
leden de heeren M. Sikkes en Jb. Zwetsman on
derging het bestuur geene verandering.
In het vorig jaarverslag werd reeds gewezen
op de geringe belangstelling, die de Rijkstuin
bouwwinterschool in deze streek ondervond en
werd reeds de vrees uitgesproken dat de kans
zou bestaan dat deze school werd opgehevén.
Deze vrees werd bewaarheid en de regeering ging
over tot opheffing. Déze opheffing zal wel voort
gesproten zijn uit de heerschendie richting tot
bezuiniging, die niet naliet ook veel op land- en
tuinbouwgebied te besnoeien, maar was zeker
voorkomen indien deze streek door toezending
van meerdere leerlingen blijk had gegeven groo
tere belangstelling in tuinbouwonderwijs te stel
len. Aan dit geval mogen de tuinbouwers een
voorbeeld nemen, en zich inspannen dat ook door
meerdere belangstelling in den Proeftuin deze
tenminste in stand blijft.
Geselecteerde vroege' aardappelen.
Evenals in de beide vorige jaren, werden ook
weder in 1923 geselecteerde vroege aardappelen
geteeld, teneinde de leden' van ziektevrij pootgoed j
te voorzien. Waar echter gebleken was, dait voor
de Engelsche meerendeels witvleezige, benevéns 1
voor de oude Hollandsche soorten geen belang- j
stelling bestond, bleef in 1953 de teelt beperkt
tot de bekende Scholtsche muis. Daarom wer- j
den de nakomelingen van enkele vroeger geselee- j
deerde stammen uitgeplant bij de heeren M. Cou- i
wenhovc-n te Oterleek en KL Stam Mz. te Koe-
dijk en wel bij den eerste ongeveer 11/4 en bij den
laatste ruim 1/2 H.A.
Van de witvleezige Engelsche soorten werden i
slechts eenige in 1922 uitgekozen stammen aan- 1
geplant, teneinde daarvan in hét vervolg kleinere
ziektevrije partijtjes beschikbaar te houden. i
AV at de ontwikkeling van hét gewas betreft,
wérd die niet alleen door het korte voorjaar
vertraagd doch tevens schadelijk beinvloed door
de vele nachtvorsten, die nog heel laat in het
seizoen invielen. Wlaar het loof in zeer geringe
mate door de vorst werdi getroffen, kreeg het
in sommige gevallen een1 eigenaardig geel gevlekt,
uiterlijk, dat wel eenigszins aan top bont deed
denken. Daaraan meenen wij on. ook te moeten
toeschrijven, dat de aardappelen, die voor de veld1-
voordat Uw verkoudheid ontaardt
in een ernstige en moeilijk te
genezen borstaandoening. Neem de
kleine oorzaken weg en voorkom al
dus de groote gevolgen met de ver
zachtende en genezende Akker'»
Doordat de school werd opgeheven en het om
liggend terrein door de gemeente Alkmaar be
stemd werd voor bouwterrein, moeslt de vereeni
ging uitzien naar een ander terrein, geschikt
voor tuingrond.
Na onderzoek van eenige gronden werd beslo
ten het door de gemeente Alkmaar aangéwezen
terrein aan den Heldersohen weg als proeftuin
te huren. Om tot 'dit besluit te komen had uw
bestuur eenige keeren een onderhoud met het
college vin Burgemeester en Wethouders, waarin
dit college steeds habe bereidwilligheid! toonde
om onze vereeniging te steunen.
De vereeniging gaat door deze verandering
van terrein een nieuwe periode tegemoet, laat
ons hopen dat dit een gunstige moge zijn en lei
den zal tot vooruitgang van haarzelf en hierdoor
tot bloei van de tuinbouw. i
VC ETB ALPRAATJE N. H. V. B.
In aanvulling op mijn voorspellingen van Don
derdag j.l. nog eenige regels. In de eerste plaats
heeft de Secretaris van den N.H.V.B. het noodig
geoordeeld enkele wijzigingen in het Programma
voor a.s. Zondag aan te brengen.
10. Zoo vervalt hier Schagen—H. R. C. 2',
zoodat het Schager publiek het zonder compe-
tietie-wecl strijd zal moeten stellen.
4C. In deze afdeeling is de wedstrijd D.T.S. 2
tegen Groot Schermer 1 vervallen. De voethal-
liefhebbers in Oudkarspel zullen alleen de ad-
spiranten tegen Alcmaria in actie kunnen zien,
welke wedstrijd echter het aanschouwen wel
waard zal zijn. Jammer dat de wedstrijd reedfe
om 1 uur (n.t.) plaats vindfb. Dan zit men te
„middagen". In deze afdeeling is CJ3.V. 2 te
ruggetrokken, zoodat de spelers een reisje naar
Casmcum wordt bespaard. Rood-Wüt 2 bezet hier
voor de opengevallen plaats.
In 5B is alsnog ingedeeld V.A.F.C. 4, zoodat
deze afdeeling momenteel 8 elftallen telt, elk
met 14 wedstrijden voor den boeg.
In 60 gaar alleen dé wedstrijd D.T.S.-Alc-
maria door, de andere wedstrijden Zijn allen uit
gesteld'. In 't geheel bestaat de adspirantenaf-
deeling uit 7 elftallen. Schoorl en Rood-Wi.t zijn
teruggetrokken terwijl Bergen is toegelaten. De
spanning zal hier geweldig zijn. De kleine Bér-
genaren etjaan als uitstekende spelertjes bekend.
Indien Pluvius ons nu zijn milden zegen wil
sparen, zal èr geducht van leer getrokken wor
den. Een ieaer werke mee aan een regelmatig
en ordelijk verloop. De fluitsignalen klinken. Er
op los jongens. Het spel gaat beginnen.
VETERAAN.
N. H. V. B.
Programma 28 September:
IC. Geel-Wit 1iSehagen 1 Hartland.
Bergen 1Q.S.C. 3 Stemman
Schagen 2H. R. C. 3 Verhagen
iHollandia 5Vrone 1 12 uur, Sijm
,D'. T. S. 1—Alkmaar 2 Harthoorn
Holland 1V.A.F.C. 2, Dé Koning
Zeevogels 1Heiloo 1 Prins
Uitgeest 2Alcmaria 4 v. d. Hoven
'Alkmaar 3Zeevogels 2, 12 u v. Son
V.A.F.C. 3—D.T.S. 2, 12 uur, C Mol
Gr. Schermer 1—S.O.V.V. 1 Nierop Groot
Schoorl 1—Rood W[it 2 A. A. MoJ
Heiloo 2—D.T.V. 1 Govers
Vrone 2—Schoorl 2 Jb. Hartland
S.O.V.V. 2Bergen 2 G. Molenaar
Alcmaria a.V.A.F.C. a. 12 u. Kroese
Hollandia aD.T.S.-a. 12 uur Bakker
Indien geen tijd vermeld, aanvang 2 uur. D,e
eerstgenoemde clubs zijn ontvangende partij.
Bijgenoemde namen, aangestelde scheidsrechterG.
2B.
20.
2D'.
4C
5B.
6C.
Uit den Mntrek
ZIJDEWIND. r
Ter gelegenheid van de kermis alhic#, die het
weer in aanmerking genomen, nog al een druk
bezoek bad, vooral Woensdags, werden alle 3
dagen volksfeesten gehouden, met den volgenden
uitslag:
Maandag. Driebeenloop voor jongens. Ie prijs
A. Groen Gz., en A. Dekker; 2e prijs B. Ruiter
en S. Bakker; 3e pr. C. Stadegaard en J. de Boer.
Volgde fietsen met hindernissen voor jongens.
Ie prijs M. Hoek, 2e prijs G. Jansen, 3e prijs
A. Koomen en de 4e prijs O. Hof. Hiervoor waren
26 deelnemers.
's Middags ringsteken voor gehuwde paren op
ten lorrie 18 paren namen hier aan deel. De le
prijs werd gewonnen door Mevr. G. Bruin-Kuij-
per en den heer L. Valk. De 2e prijs door den
heer J. Witte en echtgenoote. Die 3e prijs door
M. de Graaf en echtgenoote en de 4e prijs door
Mevr. Hoedjes en den heer P. Jasper.
D insdagvoormiddags. Tonkruien voor mannen.
22 deelnemers. Ie prijs A. Bruin, 2e prijs Jb.
Berkhout en de 3e prijs G. Bruin.
Namiddags ringsteken voor paren. 25 pareff)
kampten mede om de prijzen te behalenle prijs
■Mej. T. .Wüt Pd. en den heet' Mi van Raar; 2 e prijs
Mej. G. Schilder en C. Wit; 3e prijs Mej. Ml
Beers en J. Bijwaard. Rij loting vielen nog prijzen
te verdeelen aan de heeren A. Korver, G. Veld
man en P. Tesselaar.
Woensdagvoormiddags vlaggetjesloop voor meis
jes tot 15 jaar. Hiervoor waren 30 liefhebsters.
De gelukkigen werden hierbij' Aagje Droog, Door
van Lier, Marie Sinnige, Aagje Droog Pd., Ma
rie Groen, Betje Zijdewind, Neelltje Sinnige, Aafje
Tesselaar en Marie Broersen.
Namiddags stoelendans voor dames 28 dame.?
dansten mede. De beste danseressen bleken te
zijn: Rika Wijnker, Aafje Raatgers, Gree Jong,
en Anne Zijdewind.
Tot slot tonkruien voor gehuwde dames. De
le prijs werd behaald door Mevr. J. Veldlman-
Bloothoofd. De 2e door Mevr. J. Wdt-Ligthart.
De 3e door Mevr. P. Hoebe-Meijn,é en de ,4®
prijs door Mevr. J. Groot-Zwart.
De prijzen bestonden meest in kunsltvoorwjerpen.
OUDKARSPEL.
Naar we vernemen zijn alhier twéé rijwielplaat
jes gestolen. De politie doét ondérzoek en denkt
de dader op liet oog te hebben.' Er wordt streng op
toegezien.
OUDKARaREL.
Gevonden voorwerpen.
Gevonden een gouden broche. Inlichtingen ter
Secretarie.
BROEK OP LANGENDIJK.
Gevonden voorwerpen.
Een tahaksdoor; een zakmes; een schaar; twlee
vulpennen en een zakdoek.
