Dinsdag* 26 Novemhnr moA
38s Ja rgaar
inde» a
NO. 138' isfssb reLsraaaa m
LMG1DIJOR ('01 RUT.
UIT ONS PARLEMENT
Die coalitie en haar beginsel. Partij
formatie op een grondslag van sociale
beginselen. Democratische samenwer
king. Katholieken en socialisten.
Het financieel herstel, kapitaalvorming
en belastingen. Toekomstige bezuinr
gingen. Arbeidsbegrooting. In de
Eerste Kamer.
Kritiek op de régeering, houdt al® vanzelf
kritiek o pde meerderheid in, waarop die regae-
ring steunt. En wanneer die meerderheid uit een
combinatie van partijen bestaat, dan moet de
grondslag, waaro p|die combinatie is tot stand
gekomen, het natuurlijkerwijs ontgelden. Sinds
jaar en dag is dan ook de coalitie van Katholie
ken, Anti-revolutionairen en Christelijk-Histori-
gche nvan de zijde der oppositie aan heftigié
.aanvallen bloot gesteld en wordt het bestaan
van de eenheid ontkend, waaro pdezte coalitie
partijen zich gaarne beroepen. De heer Troelstra
maakte van deze ontkenning het uitgangspunt
zijner laatste uitvoerige rede, die hij1, nu hij zich
uit het politieke leven terug gaat trekken, in (ie
[Tweede Kamer hield, ten einde de oorzaken van
de verwording van ons parlementair stelsel ten
de noodzakelijkheid eener nieuwe partij-formatie
te bepleiten, die gebaseerd zou zijn op beginselen
en opvattingen van socialen aard. Hij wees daar
bij op de onmogelijkheid om bij de bestaande par-
t-ijgroepeering zelfs de wenschen der onderschei
dene meerderheidspartijen te bevredigen en op
de ontevredenheid en onrust, die onder de reeht-
gehe kiezers beerschte en op de. tegenspraak tus-
schen de theologische leuze, die werd aangehe
ven en de leuze, die in werkelijkheid bleek te
gelden. Want het ging, meende hij, tien slotte
|om de vraag of het grootkapitaal de staat -zou
beheerschen of de staat het groot-kapitaal. En om
Ide ongeschiktheid van dit "groot-kapitaal zélfs
voor kapitaalvorming duidelijk te maken, herin
nerde hij er aan, dat in 1921, '22 en '23 de ban
ken en 72 ondernemingen;, gezamfenlijk 490 mil
lioen verspeeld hadden. Eien partij-formatie en
een regeering op anti-kapitalistischen, democra-
[tischen anti-militairistiscben grondslag achtte hij
daartoe zeer wel mogelijk. En als twee hoofd
punten voor het program eener dergelijke régee
ring noemde hij de kwestie der ontwapening en
die van de democratie in het bedrijfsleven door
middel van medezeggingschap der werknemers
en, van bedrijfsorganisatie, waaromtrent wel een
modus vivendi te vinden zal zijn. Blijkbaar dacht
[hij daarbij aan een samenwerking met de kathor
jlieken. Hij wees althans o pbet samengaan van
centrum en sociaal-democraten in Duitschland en
voorspelde de mogelijkheid, dat de uitslag der
[verkiezingen de katholieke partij zou kunnen
dwingen zich onder de leiding der democratische
elementen te plaatsen. j
Maar d eleiding der katholieken bletek weinig
teigd, o pde uitnoodiging in te gaan. oolas-,
heer Schokking een partij-groepteering krach
tens het geestelijk beginsel op den voorgrond
stelde, zoo noemde ook de heer Nolens het chris
telijk beginsel de grondslag der eenheid van. de
coalitie en van de katholieke staatspartij. Een
iraktische samenwerking met andere partijen
-chtte hij afhankelijk van eenstemmigheid ten
pzichte van de .hnuwelijkswetgeving, van de
handhaving der gelijkstelling van openbaar en
bizonder onderwijs, van voortzetting van het fi-
Inantiëel herstel en verlaging van-de belastingen,
lie het zwaarst drukken op de minst vermogen-
len, van medewerking in de uitvoering van het
>rotocol van Genève en van bevordering van
Ie sociale vrede door samenwerking van werk
gever en werknemer, welke samenwerking hij in
verschillenden vorm mogelijk achtte.
Ook de heer Rutgers, als leider der anti-revo- j
lutionaire partij, bleek de bestaande partij-for
matie de meest wenschelijké en natuurlijke te
ichten. Hij verdédigde de politiek der anti-revolu-
ionnairé partij en trachtte in een uitvoerig be-
Mg aan te toonen dat ontwapening in strijd
'as met het protocol' van Genève en dat dit
[protocol onze weermacht geheel in dienst zou
is tellen van de handhaving van het recht. Uit
voeriger bestreed zijn partijgenoot, de heer Schou
ten, de opvattingen van den heer [Troelstra. De
rechtsche politiek noemde hij! zelfs den grond
slag voor de ontwikkeling van ons politieke leven
op stabiele basis en de eenheid onder de demo
craten, zelfs onder de sociaal-democraten met
sociale aangelegenheden achtte hij totaal zoek.
Naast deze critiek op regeering en coalitie,
was vooral de finantieele politiek het hoofdpunt
van het gevoerde debat. Men bleek hét er uiet
algemeen over eens, dat het herstel van ons finan-
tiëel evenwicht aan het beleid en de maatrege
len van den heer Colijn té danken was. En meer
dan een afgavaardigde verweet dezen minister,
dat hij de toestand opzettelijk te donker had af
schilder d. En de heer Vliegen wees daarbij
de stijging van de middelen dooi' de vermteer-
derde opbrengst der inkomstenbelasting, van de
posterijen, het registratierecht enz. Tevens be
cijferde hij-, dat inkomens van f 100.000 in Am
sterdam slechts 37, in Rotterdam 321/2 en in den
Haag 371/4 procent aan belastingen betalen en
dat van het totale inkomen slechts 12 procent
jaan belastingen'betaald wordt.
Maar minister Colijn, die' zich uitvoerig tegen
de aanvallen verdedigde, kwam tot geheel "gin
der euitko-msten en noemde 30 prpoent van het
volksinkomen. Hij herinnerde er daarbij1 aan, dat
het tekort 130 millioen had bedragen; waarvan
doo rbelastingverhooging en salarisverlaging 63
en op andere wijze 70' millioen Was gevonden
en dat de effectieve bezuiniging I81/2 millioen
had bedragen. "Wat de toekomst aangaat, was de
opbrengst van enkele middelen onzeker en de
opbrengst van de inkomstenbelasting waarschijn
lijk Jager, terwijl plannen als de drooglegging
van de Zuiderzee in sneller tfempo een dergelijke
verhooging der uitgaven noodzakelijk maakten.
Om dit dreigende tekort te dekken, zou dan
alleen op/ defensie, sociale verzekering en onder
wijs kunnen bezuinigd warden. En de minister
beval alle partijen aan, daarop haar aandcht te
vestigen.
Deze aanbeveling konden de beeren zich reeds
op de avondvergaderingen herinneren, waar de
Arbeidsbegrooting behandeld werd. De sociale
verzekering kwam er. uitvoerig ter sprake ten ge
volge van de plannen van minister Aalberse om
ziekte en ongevallenverzekering samen te kop
pelen, waartegen vooral de heer Snoeek Henke-
mans zich nadrukkelijk .verzette, om voor een
samenkoppeling van ziekte- en invaliditeitsverze
kering op te komen. Verder werd vooral de uit
voering van de Arbeiderswet - besprokfen, waarbij
de heer Brantigam tegen den langen werktijd
der bootwerkers opkwam en een motie indieude
ter herziening der Stuwadoorswet en die minis
ter verklaarde, dat in 91 procent der onderne
mingen de Arbeidswet onverkort gehandhaafd
werd en zich tegen de verlenging van den ar
beidsduur uitsprak.
Bij de algemeene beschouwingen diende de heer
Ter Hall nog een motie in ten gunste van de
politie der voor 1923 gepensioneerden en kwam
de heer Braat voor het platteland en d'e heer
'Wijnkoop voor de kleine hoeren op, die hij! pacht-
vrijdom en rentelooze voorschotten wilde ver-
In de 'Eerste Kamer werd de 'wijziging, van
art. 26 en andere artikelen der Arbeidswet goed
gekeurd.
Piaatsellfk Nieuws
m, NIÖOLAAS EN KERSTMIS.
'Arbeid in Broodbakkerijen SlL Nicolaas
en- 'Kerstmis. j 1
'De Minister van Arbeid enz. heeft go|e;djg.e-
vbnden:
A. Aan. hoofden of bestuurders van broodbak
ker ij en waarin tevens koek, banket, chocolade en
suikerwerken worden vervaardigd, in alle gje-
meenten des Rijks te vergunden, dat in afwij
king van het bepaalde bij art. 24 der arbeidswet
'1919, in bet tijdvak van 17 November tot en
met 5 December 1924 op werkdagen en bovendien
op 22, 23, 24, 29, 30 en 31 December-1924 door
de in hunne onderneming werkzame jongens van
1.6 en 17 jaar gedurende-ten hoogste 10 uren
pier dag arbeid wordt verricht, onder voor
waarde dat:
A. de besrokken arbeiders niet langer dan 55
uren. per week arbeid verrichten.
B. De arbeidstijd in zijn geheel gelegen is tus-
sehen 7 uur des voormiddags en 7 uur des na
middags. j
Diat ten aanzien van jongens werkzaam in een
broodbakkerij, bepaalt, dat, indien deze op Za
terdag tusschen 1 en 6 uur des namiddags arbeid
verrichten, zij in dezelfde week, hetzij! op ten
minste één anderenwerkdag na 1 uur des na
middags, hetzij op Maandag voor 12i/2 uur des
namiddags, geen arbeid mogen verrichten.
Dat in het tijdvak van 17 November tot en
met 5 December 1924 op werkdagen, en boven
dien op 2-2, 23, 24, 29, 30 en 31 December
1924, de werktijd' van de in hunne onderneming
werkzame bakkersgezellen per dag met ten hoog
ste, twee uren en per week met ten hoogste 12
uren wordt verlengd.
Hoofdeii of bestuurders dezer genoemde on
dernemingen er aan te herinneren, dat zoolang
van de vergunning gebruik wordt gemaakt, over
eenkomstig het bepaalde bij art. 10, derde lid
van bet rusttijden en arbeidslijsten besluit voor
fabrieken of werkplaatsen 1923, uit een naast de
arbeidslijst opgehangen geschrift op duidelijke
wijze moet blijken, hoe de werkuren over de
verschillende dagen der week worden verdeeld.
OUDKARSPEL.
Zaterdag j.l. hield het Departement van de
Mij. tot Nut van 't Algemeen z'n eerste buiten
gewone vergadering in dit seizoen. Jammer
maar, dat de opkomst van. de leden zoo gering
was. Maar wanneer de weggeblevenen hooren,
wélk een avond het geweest is, zullen zij het
jammer vinden, dezen avond niet te hebben bij-.
Nadat de voorz. de El.'A. heer A. C. Kroon de
bijeenkomst met een toepasselijk woord had ge
opend, werd het woord gegeven aan Mej. Nel.ly
Menagé Challa, van Nieuwe Niedorp, die dezen
avond zou optreden.
Het eerst bracht zij voor 't voetlicht„R,ika
van den Djominé", tooneelspel in 3 bedrijven en
I daarna de „Plaatsvervanger". 1
En er is genoten. Van het begin tot het einde.
'Op meesterlijke wij:ze weet mej. Menagé Challa
een aangename verschijning en over een wellui
dende stem beschikkende de figuren in de
door haar uitgebeelde stukken te doen leven.
Zij weet haar toehoojrders te boeien, die om 't
zoo eens te noemen, als 'tware aan haar lippen
hangen.
Onder diepe stilte volgde men haar voordracht
werd men door haar medegesleépt.
Het was niets teveel, toen wij reeds eerder,
op grond van onz eervaring-schreven, dat 'teen
pracht-igen avond zou worden.
Zij weet een gehetelen avond op een hoogst
aangename wijze te vullen, een avond, dien men
niet licht zal vergeten.
Aan het einde van haar optreden -werd haar
een hartelijk applaus gebracht, dat niet genoeg
kon weergeven hoe, men haar optredén waar
deerde.
Die voorz. uitte in zijn sluitingswoord zijn
erkentelijkheid aan het adres van Miej. Menagé
Challa voor haar optreden.
Die avond werd afgewisseld door muziek van
een Dame en Heer uit Hoorn, die zeker een
woord van dank mag worden gebracht voor hun
'keurige spel.
Met hunne medewerking bleef men nog lan
gen tijd gezellig bijeen.
Deze eerste „Nuts"-avond mag zeker bijzon
der geslaagd worden gefreeten.
OUDKARlSPEL.
Gevonden voorwerpen.
1 ceintuur damesmantel.
1 wollen jongens muts.
Inlichtingenbij den Gem. veldwachter.
BROEK OP LANGEND!JK.
Zondagmiddag 2.30 uur, hield Ds. Jukema zijn
intreerede in de Nied. Harv. Kerk alhier, naar
aanleiding van Joh. 1:23, het eerste gedeelte: „Ik
ben de stem -les roepende in de woestijn." Spr.
verdeelde den tekst in drie gedeelten, n.l. „Die
Boodschapper", „De Boodschap", „De Gebood-
schapten." In vergelijking met Johannes dien Doo-
per paste spr. deze drie punten toe op de stonde
van- heden, nu voor het eerst hst Woord door spr.
aan de gemeente gebracht werd. S!pr. hoopte dat
de gemeente in hiïm niets anders zou zien dan ook
een mensch zijnde, die alleen van God gezonden
was om de gemeente blekend te maken met dien
weg, die leidt tot onze zaligheid. Spr. zal daarom
niet anders verkondigen dan den Christus dier
Schriften, den eenigen Naam die onder den hemel
gegeven is tot onze verlossing. Spr. hoopte daar
om dat de gemeente, - als „Gieboodschapten" zich
zei ven zouden kennen als zondaars voor God; dan
zal er zegen te verwachten zijn van het Woord..
Na /iet beëindigen zijner diep ernstige, en tege
lijkertijd toch 'zoo schoone rede, richtte spr. zich
nog tot verschillende personen ien colleges, wi-en
hij allen een hartelijk woord van Wélkom toeriep
en voo:r zich, en zijn gezin de samenwerking op
elk gebied inriep..
Ds. Buiskool van Sint Pancras, (consulent;),
richtte tenslotte eenige bemoedigende, en ook
woorden van 'dank tot den nieuwen Leieraar en
verzocht de gemeente hem toe te zingen Ps. 20:1.;
BROEK OP LANGENDIJK.
De collecte voor de Kerk, gehoudens tijdens
het dankuur voor het gewas in de Ger. Kerk alhier
heeft opgebracht de somma van f 34.3-/1
BROEK OP LANGENDIJK.
Gevonden voorwerpen.
Een heerenrijwiel.
Een paar heerenwanten.
Een huissleutel.
Een gouden -damesring belegd mlet haar.
Een kinderportemonnaie met inhoud.
Een kinderwantje.
Inlichtingen bij den gemeenteveldwachter Nieu-
w-enhuis.
Rechtzaken.
VOOR DEN POLITIERECHTER,.
Middagzitting van Maandag 24 Nov.
Met de stille trom.
De eerste zaak van heden betrof een uitspraak
tegen een minderjarige. Wat ter loos was, kon
den w-e niet gewaar worden, maar de b'ekl. werd
vrijgesproken.
'tWas weer mis met hem.
Een grofgebouwd jongeling werd door twee
'rijksveldwachters aangevoerd, het masker voor
en gekleed in de elegante evening dress van den
rijksmoulin du chocolade. Deze snaak was een
voorw. veroordeelde, die opnieuw buiten de streep
was gegaan en op' wien nu de voorw. straf werd
ten uitvoer gelegd. f
j Een reuzoboffer.
Een polderjongen uit Wieringen, die een col
lega met een bierflesch op z'n kop had gekrie
beld, en deswege was veroordeeld tot. f 10 boete
of 40 dagen, was tegen dit vonnis in verzet ge
komen, omdat de boete hem wel wat pep.erig
toescheen. Terwijl hij' bovendien beweerde uit zorg
voor zijn eigen veiligheid met het bi'erfleschje
gemept te hebben. En waarempel, de snuiter had
suc-ces, werd ten slotte door den politierechter
vrijgesproken, 40 piek verdiend.
Met de zuurtjesfleseh er van, d,oor.
Een steunpilaar van de landbouw uit de Beeni-
13ter nam gedurende de Rijeprkérmis nit een snoep
winkel 'n fleseh met zuurtjes weg. De fléschi
werd stik gooid en 'de balletjes onder d'e jeugd
verdeeld. Maar 'twerd 'n duur grapje. De flesch
met de zuurtjes werd hem berekend op 2 gul
den en de -politierechter taxeerde vandaag 'de
mop op 10 gulden boete of 10 dagen. Zure zuur
tjes, Theo.
Op z'n ouwen dag er nog tussehen.
De kolosaaT^verscherpte keuringsdienst is oor
zaak, dat menigeen een bezoek op de zondaars-
bank moet brengen, die daar tevoren niet aan
gedacht had. i
i Vooral de water en melkboertjes hangt dit
gevaar boven het hoofd. Vandaag hadden we
weer 'n 70-jarig veeboertje uit Mtedemblik, die
aan een slijter melk had afgeleverd met 28 dee-
len water op 100 deelen kattenjandoedel, welk
mengsel- hij volle melk beliefde te noemen. Maar
Dr. Moll haalt er de kwaje kiezen wel nit!
De oude heer zat in zak en asch en jammerde
over zijn armoede en rimmetiekferige. vrouw, dat
een steen zou veranderen in mosterdpap. Maar
de politierechter legde hem het vuur na aan de
schenen en wist hem tot op 'n halve cent voor te
rekenen, hoeveel geld hij nog in z'n bezit had.
Ja, Dorus, 'tis met die groote heeren slecht melk
drinken, ze slurpen de melk er af en smijten de
waterdeelen tegen je kersepit. Geëischt werd 14
dagen gevangenisstraf, waarop de oude man om
'n geldboete smeekte. Maar dat laat de wet hier
niet toel Enfin, de politierechter zal de zaak
tot nader onderzoek in banden stellen van de
reclasseering en misschien komt de oude heer
er met een voorw. straf af.
Een sleclite mossel.
De schipper van de U. K. 212 was zoo brutaal
geweest een partijtje züiderzeeschelpen, die door
aen arbeider C. B. te "Wijdenes bijéén waren ge-
viscbt, in de wacht te sleepen. Hij verkocht die
schelpen voor f 675 maar het blijkt thans zoo
klaar als koffiedik, dat hij een slechte negotie
heeft gemaakt, wegens diefstal toch werd hij
heden veroordeeld tot 14 dagen gevangenis voorw.
maar met de bijzondere voorwaarde, dat hij bin
nen 6 maanden den benadeelde in bet bezit stelt
van de 20 gulden, die B. beweert, dat d:e partij
schelpen nominaal waard was.
[Men kan op, alle slakken geen zout leggen.
'Dit' spreekwoord lijkt ons gepast te bezigen
in een zaakje van vernieling tegen een -boerenar
beider te Obdam, di eheden terecht stond omdat
hij te Spanbroek op 12 October het bovenrui t
van een herberg met een dxankglaasje had stuk
gegooid. 1
Beklaagde had bereids de schade f 3.50 aan dén
kastelein voldaan en beweerde, dat hem een drank
glaasje was toegeworpen. Hij had dit glaasje
opgevangen en het zonder te wéten, waar het
neerkwam, achter zich verder geworpen. Er zat
absoluut niet bij hem de bedoeling voor, er een
glasruit mee te vernielen. Die getuigen spraken
dit niet tegen en het sloih was da® beklaagde werd
vrijgesproken.
Niet met je profane handen aan 'djeu gjezalfdle
der wet.
Een 23-jarige landarbeider uit Petten, die in
den kermisnaeht .van 7 op 8 'October te Zijpe
door 'de politie uit een dorpsherberg werd ge
kegeld >omdat hij aldaar hinderlijk was, gaf een
der uitsmijters, 'n onbezoldigd rijkszeldw.-jacht-
opziener 'n watjekou, dat hij omver tuimelde. Ook
bedreigde hij den jachtopziener nog dat hij; 'm,
als ie 'm in 't jachtveld met de lichtbak tegen
kwam, hem neer zou leggen.
Gelukkig werd dit echter beschouwd als ijdelé
dronkenmanspraat en hem, toen hij heden wegens
mishandeling van een ambtenaar terecht ..stond,
niet ten laste gelegd. Hij kwam er met een
boete van f20 of 20 dagen nog vrij genadig af.
'n Oomplimenten§e dame. 1
Een gehuwde juffrouw uit Castricum' kreeg
het met den politierechter te kwaad omdat zij
een andere Castricummer huismoeder op 17 Sept.
in het openbaar uitermate grof beleedigd had.
Ze had deze dame toegevoegd: Rotwijf, je stopt
je man in een gekkenhuis - en gaat zelf met an
dere heeren uitl Zoo'n insinuatie kon oen fat
soenlijk evrouw niet verwerken als een gesui
kerd amandelbroodje en de loslippige dame uit
de aloude 'legerplaats van Kennemérland werd
heden veroordeeld tot f30 boete of 30 dagen
hechtenis. Een der getuigen, de verpleger van
Duin en Bosch Oudejans, die schriftelijk had
medegedeeld, dat zijn dienst hem belette, als ge
tuige te verschijnen, zal waarschijnlijk overeen
komstig art. 444 wetb. v. strafr. gerechtelijk
worden vervolgd. De officier nam met die ken
nisgeving geen genoegen en er werd acte ge
vraagd en verleend van de nietvérsehijning.
Een beetje al te kras.
Een arbeider uit Hensbroek moest zich als
beklaagde verantwoorden, omdat bij op 13 Oc
tober het zoontje van zijn mededorpeling Bart had!
opgenomen en in een sloot geworpen. De jon
gen was nogal hevig aan 'tbakkelijen met zijh
zoontje en beklaagde kon natuurlijk niet aan
zien dat zijn telg werd afgedroogd. Niettemin
erkende beklaagde zelf, in zijn drift te ver te
zijn gegaan. H ijhad echter afgewacht, tot de
'jongen weer ongedeerd op het droge was gekrab
beld. Daar er dus verzachtende omstandigheden
aanwezig waren, vergenoegde dé politierechter
hem f 10 boete of IQ dagen 0 J>te leggen.
