Nieuwsblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
Dinsdag 9 December 1924
SSe Jaargang
per 3 maanden fl,15
J. H. KEIZER.
M Min i? npttw min pluMnte kmkiri.
Uit ons Parlement
Bo. 144 ¥KLK*»ik««ft $s
NIEU WE
LAMIJKER (jOURAHI.
Dese courant verschijnt Dinsdags, Donderdags en Zaterdags.
ABOHHKMENTSPRUB
RKDACTEUB-UITeBVBR
1UBBIL:
I oord«cl»»s> woude.
P8IJ8 OER 1-3 SRIENfUfii
fa* 1—i regela 78 c*., elks regel meer 18 et. j
Brieve*reehtrtreeka aa* de* Uitgever
Dit nummer bestaat nit twee Bladen.
EERSTE BLAD1.
D<e tegenstelling tusschen openbaar
en bijzonder onderwijs. Achterstel-,
ling en cijfers. Die salarissen.
Hooger onderwijs. Burgemeesters
en Herman Heijermans. De be
grooting van financiën. Ontwa
pening, arbitrage, de Volkenbond en
bet protocol van Genève.
De begrooting van Onderwijs bracht natuurlij
kerwijs de tegenstelling tusschen openbaar isn bij
zonder onderwijs opnieuw aan de orde en toonde
hoe mm ondanks de pacificatie, toch nog aller
minst tevreden was aan weerszijden. Beide partijen
de voorstanders van openbaar en die van bijzonder
onderwijs, voelden zich- tekort gedaan en verweten
elkaar en de regeering de oorzaak van de achter
stelling te zijn. Die verwijten namen allerlei vor
men aan. Men klaagde over de te ver. doorgedreven
splitsing, die het onderwijs zoo duur zou hebben
gemaakt, over het te gemakkelijk opheffen van
openbare en oprichten van bijzondere scholen, maar
ook over het niet gemakkelijk genoeg makien van
de openbare scholen door de ouders, over die on
gelijkheid tusschen openbaar en bijzonder voor
bereidend hooger en middelbaar onderwijs, door
dat de gemeenten openbare middelbare scholen
bouwden en vervolgscholen door nijverheidsscholen
vervingen, terwijl de subsidieëring dezer bijzondere
onderwijsinrichtingen was stop gezet, over het stre
ven zelfs om het openbaar onderwijs te vernielen.
De Arhhemscbe kwestie, waarbij handteekieningien
ten onrechte verkregen blekien, tier stichting van
een Roomsch katholieke school, deed daarbij na
tuurlijk! opgeld. En de heer Ketelaar wenscht© naar
aanleiding hiervan een onderzoek naar de werking
van het statuut der handteekningen.
De minister De Visser stelde zich in deze strijd
niet rechtstreeks partij. Maar zijn verdediging te-,
gen de heeren van rechts, die hem van achterstel-,
ling van het bijzonder onderwijs beschuldigden,
werd toch, schoon onbedoeld, min of meer een
gelijk geven aan hun tegenstanders voor wat de
finantieële behandeling van bijzonder en openbaar
onderwijs betreft. De heer Ketelaar had al bierie-
kend dat vergeleken met 1924 de bijdragen aan
de rijksinstellingen voor 1925 gedaald waren met
31 procent of f760.648 en die aan de bijzondere
gestegen met f 728.400. En minister De Visser
rekende de heeren nu voor, dat voor middelbaar
n voorbereidend hooger onderwijs in 1918 was
uitgegeven voor bijzondere Hoogere Burgerschollen
f220.000 en voor bijzondere gymnasia f175000,
terwijL nu respectievlijk werd betaald f 3.970.000
ert f 1.020.000 en dat voor rijksinstellingen deze cij
fers bedroegen f 1.443.000 in 1918 en f 3.449.000
au, waarbij dan nog kwam voor gemeentelijke Hoo
gere Burgerscholen respectievelijk f 293.000 ien
f195.000.
Maar behalvè deze strijd kwam ook die over de
salarissen in de debatten tot uitdrukking. De heer
Bakker'kwam op voor de onderwijzers ten platte
lande. En de heer Van Zadelhoff berekende dat
een 18-jarige onderwijzer sinds 1922 37 procent in
salaris was achteruitgegaan, en dat met inachtne
ming van het indexcijfer, onderwijzers te Amster
dam in 1880 meer verdienden dan in 1925. In
verband hiermede werd ook op de loondrukkendte
werking der assistenten de aandacht gevestigd,
waarvoor ,nu veelal bevoegde onderwijzers genomen
werden, maar die dan natuurlijk valLen buiten het
Bezoldigingsbesluit, waarom de heer Snoeck Hen-
kemans op extra vergoeding voor deze assistenten
met akten aandrong.
Verschillende heeren pleitten verder nog voon
Betere zorg voor hét vervolgonderwijs, waartegen
over de heer Rutgers van Rozenburg op de hooge,
kosten van dit onderwijs 4 millioen meer dan die-
middelbaar onderwijs wees. De heer Diec-
wilde de leeftijdsgrens voor het examen van
huishoudleerares verlagen. En' de heer Staalman
Meek niet geheel tevreden over -de subsidie voor
de negende Olympiade te Amsterdam die f 10.000
bedroeg.
Bij 'de afdeeling voor Hooger Onderwijs bepleit
te m-ej. Van Dorp voor meerdere concentratie en
de heer Visscher voor opgeven van het Staatsmo
nopolie. En bij de behandeling der afdeeling
Kunsten en Wetenschappen sprak de heer KLeie- -
rekooper den vvensch uit, dat een ministeriieële aan
schrijving het verbod van burgemeesters tot het
houden van tooneelyertoonmgen zou trachten in
to perken, terwijl minister Dje Visser nog eens eer-- i
biedige hulde bracht aan wijlen Herman Heijer
mans, onzen, grootsten tooneelschrijver.
- Die begrooting van finantiën bracht als vanzelf
de bezuiniging in debat, waarvan naar de meening
van den heer Hermans aan het departement zelf
niet veel te merken viel. En de begrooting van
buitenlandsche zaken gaf tal van heeren gelegen
heid hun opvattingen ten opzichte van Volkenbond,
ontwapening en arbitrage uiteen te zetten. Dat
de meeningen daarbij nogal uiteen liepien, zal wel
niemand verwonderd hebben. De heier Dresaelhuijs
besprak drieërlei standpunt, dat der neutraliteit,
dat der Tolstoianen en dienstweigeraars, die weer
loosheid willen en dat van het „allen voor één en
één voor allen", het standpunt van Genève, dat hij
voor zijn rekening nam'. Van den Volkenbond meen
de de heer Vliegen, die algemeen© vrede alleen
door erkenning van het nationale leven te verkrij
gen achtte, dat hij diende tot stabiliseering van de
bestaande machtsverhoudingen, dat de heer Rut
gers aanvulde met de opmerking, dat het protocol*"
van Genève en de arbitrage de veieiligheid van het 1
verrdag van Versailles op het oog hadden. De heer
Tilanus bleek dan ook ©enigszins' huiverig voor j
den Bond,, zoolang de tegenwoordige samenstelling i,
van den Raad gehandhaafd bleef. Diat de pact van
den Bond en het protocol van Genève geen ontwa-
pening zouden toestaan, bestreed de heer Marchant 1
uitvoerig.
De aanname va nhet amendement Boon, inzake 1
de subsidie voor de kwekschool te Heerlen, dreig- 1
de een oogenblik de ontslag-aanvrage van ministeer
Aalberse tengevolge te hèbbien, maar later verklaar-
de <de minister zich tot verdere behandeling der I
begrooting bereid.
Rechtzaken.
VOOR BEN POLITIERECHTER;.
Zitting van Maandag! 8 Pjeoember.
Mets van te halen.
Een gebrekkige oude man, die zich te 'Alk
maar had schuldig gemaakt aan verduistering
van f 22, de netto opbrengst van landbouw! 0-
ten,' dewelke hij van den heer Jb. Lend, zadel
maker alhier, in depot had ontvangen, werd op
grond van zijn armoedige omstandigheden ver
oordeeld tot f 10 boete of 10 dagen.
Eén rommelige kermisnaoht aan 't Kalvefdijkie.
Een tweetal kermisklanten hadden in den
nacht van 9 op 10 Aug. toen het Kalverdijker-
kermisfeest werd gevierd, zich nogal druk aan
gesteld en de politie bemoeilijkt bij1 het uitsmij
ten van eenige ander eoproerlingen uit de her
berg van Broers en. Ze stonden onlangs terecht,
bij welke gelegeüheid een der beklaagden beweer
de dat hier een persoonsverwisseling moest heb
ben plaats gehad. Niet: hij, maar zekere Joh. D1.
was1 de schuldige. Diaar deze opgaaf niet vol
doende weersproken kon worden, werd "de zaak
geschorst tot nader onderzoek en thans1 weer
'voortgezét. Een 6-tal getuigen, waaronder 4 veld
wachters, werden thans gehoord, en het resultaat
van het voortgezette onderzoek ter terechtzit
ting was dat de reclamant werd veroordeeld tot
f 40 boete of 40 dagen en zijn kameraad die dade
lijk bekend had tot slechts f 25 boete of 25 dagen.
Een gevaarlijke proefneming.
Een zuinige juffrouw te "Wögnum wilde eens
proheeren of ze gebruikte postzegels niet zoo
danig kon restaureëren, dat ze weer als fonkel
nieuw en nooit gebruikte dienst konden doen.
Zij flikte 'n stuk of wat gebruikte postzegels
'van 15 cent weer zoo goed mogelijk op en zette
dé proefneming door ,met een van dié opgekale
faterde postzegels op 'n brief te plakken en te
Hoorn te posten.- Met gevolg dat zij een rijks
veldwachter op de thee kreeg, die haar behoorlijk
haar les overhoorde en bovendien nog eenige
behandelde postzegels in beslag nam. De kunstige
juffrouw moest heden terecht staan ter zake mis
drijf art. 222 weth. v. strafrecht en werd ver
oordeeld tot f 150 boete of 60 dagen hechtenis.
En dat alles om drie stuivers uit te winnen!
Die ket was niet gelukkig.
De aan een ingezetene van Bakker toebehooren
de ket werd door den man zoo schandelijk ver
waarloosd, dat de rijksveldwachter aldaar, na
kennisneming van het feit, een onderzoek instel
de en procesverbaal Opmaakte. Het arme dier.
kreeg onvoldoende voedsel, stond in de koude '.No
vembernachten buiten, zonder eenig dek of eeni
ge beschutting, dan een schotje, in den modder,
zonder stroo, blootgesteld aan vorst, regen en
wind. De rijksveldwachter voorzag he,t arme dier
van, voedsel en zorgde er voor, dat het uitgemer
gelde en vervuilde dier een behoorlijk kosthuis
kreeg. Op verzoek van de justitie steldle de die
renarts .die Leur uit Hoorn een Onderzoek in en
•bracht aan de rechtbank een rapport uit.
De onverschillige kettenhouder moest hedén
terecht staan. Hij schijnt een vreemd mensah te
zijn- Hoewel flink en gezond, werkt hij nooit.
Zijn zwaarste arbeid is erwten uitzoeken. Intus-
schen moet de vrouw in werkhuizen haar kost
verdiénen. Model echtvereeniging in de binnen
landen van Zuid-Afrika. De politierechter had
beklaagde aangezegd, in persoon te verschijnen,
daar hij echter aan dien oproep geen gehoor had
gegeven, werd de zaak uitgesteld en zal de be
klaagde door den rijksveldwachter worden mee-
gébracht,
Ook 'n prachtexemplaar.
Een 21-jarig jongmensch uit Helder, wiens
voornaamste bezigheid het spelen op een mondl
'harmonika schijnt te zijn, had connecties aange
knoopt mét een 13-jarig meisje, welke 'idiote lief-
debetrekking natuurlijk niet de goedkeuring weg
droeg van -den vader dezer jeugdig©-schoone.
Hij bracht op 7 October een bezoek bij het
jonge mensch om hem aan te sporen het meisje
met rust te laten, doch ondervond geen aange
name ontvangst. De moeder, 'n pootig wijf, pakte
den man 'hij zijn jaskraag en broeksband en tor
pedeerde hem de deur uit. Toen de verontwaar
digde man weer terug kwam, onthaalde de mond
harmonica-virtuoos hem op 'n schot uit een knal-
kurkpistool a' bout portant in zijn gezicht, Waar
door de kaak werd gekwetst en heelkundige be
handeling noodig bleek. Dit beminnelijke jong
mensch stond heden wegens mishandeling terecht
en gedroeg zich zoo onhebbelijk, dat de politie
rechter hem eenige malen tot' een meer behoor
lijk optreden moest aanmanen. Het meisje ver
toeft nu hij een broeder van den vader in den
Haag -en is dus voor de affecties Van den mond-
orgelist beveiligd'. Deze werd thans veroordeeld
tot f 20 boete of 20 dagen. Die advocaat mr.
Polak pleitte vrijspraak subs, een clemente straf.
Karnemelk werd, haar bloed!.
Een huismoeder te Castricum, wier boeltje bij
executie was verkocht, had vreeselijkde bokke-
xpruik op .gekregen, omdat een buurvrouw bij
dien gerechtelijken verkoop eigenares was gewor
den van ©enige goederen. 1
Op 1 November barstte de b'om los en ging
'zij haar buurvrouw met een attenklopper te lijf
onder de bedreiging: ik zal je bril van je her
sens afslaan, welk bravourstuk dan ook maar al
'tewel gelukte. De juffrouw moest heden terecht
staan wegens mishandeling en in aanmerking ge
nomen dat zij wel eenige redenen had gehad tot
animositeit en haar beperkte financiën, werd zij
veroordeeld tolt slechts f2 boete of 2 'dagen
hechtenis.
Zeeslag; bij Noordseharwoudé.
Het koolfregat van een tuinder uit Harencar-
apel werd op 5 November onder Noordscharwoude
aangevaren door de lichte wontelenkruizer, be
mand door den 17-jarigen Petrus Bakker, Daar
de tumbouwkunstenaar uit Harencarspel rech
tens of onrechtens van meening Was dat Petrus
'hem wilde treiteren, nam hij de vaarkloet op en
gaf daarmede B. een opstopper' die hem eenige
dagen de ontmoeting in herinnering bracht. De
tuinder stond thans terecht en beweerde reeds
vroeger door Petrus onhebbelijk te zijn behan
deld'. Zoo was a leens met moedwil door het
aardappelenveld van beklaagde gereden. Het con
flict Werd nu op zeer billijke wij-ze geregeld
door f 10 boete di eden tuinder werden opgelegd
en direct door hem betaald.
Hierna sluiting.
Plaatselijk Nieuws
OUDKARSPEL.
Hét Bestuur van den Derg en Kerkmeerpoldfer
besloot tot het plaatsen van een Kromhout-p e-
troleum-motor, voor bemaling van de Dtergmeer.
N O ORPSCHARWOUDiE.
Op 'den a.s. avond van de afd. Oudkarspel—
Noordscharwoude van den Bond voor Staatspen-
sionneering, zal, naar we vernemen „Het Klei
ne Tooneel" opvoeren 't tooneelstuk „Die Vio-
liers".
BROEK OP LANGENDIJK.
i Tot ouderlingen in d-e Geref. kerk alhier zijn uit
de volgende dubbeltallen, bestaande uit beienen Jn.
Balder Jcz., H. Glas, Jc. Glas Gz. en P. Koedijk
gek-ozen de heeren Jn. Balder Jcz. len H. Glas.
Uit die der diakenen, bestaande uit de h'öerèn
iW. 'Balder Jcz., W. Dirkmaat Jnz., H. de Graaf
erf W. Visser, de heeren H. de Graaf en W. Visser,
BROEK OP LANGENDIJK.
j De correspondenten der gemeentelijke' openbare
arbeidsbemiddeling, ontvingen van het Ministerie
I van Arbeid, Handel en Nijverheid, Rijksdienst der
1 (Werkloosheidsverzekering -en. Arbeidsbemiddeling,
over den Directeur der Districts-arb-eidsbeu-rs tie
Alkmaar, het volgende schrijven
„Bij Fransch Presidentieel Decreet van 25 Oct.
1924, zijn nieuwe bepalingen vastgesteld nopens die
aanmelding en het verblijf van vreemdelingen in
Frankrijk. Daardoor zijn de vroegere bepalingen,
zooals -deze voorkomen onder punt 18 van -de „Op
merkingen en Wenken, voor landarbeiders, uitga
ve Augustus 1924)" vervallen. De belangrijkste
bepalingen van het decreet zijn:
i Buitenlandsche arbeiders, die zieh melden bij
een der imigratie-bureaux aan d-e grenzen, en voor-
zien zijn van de voorgeschreven papieren,'kunnen
daar een vrijgeleide ontvangen met het rlecht, om
zich te begeven naar de gemeente, waar zij zullen
gaan werken. Iedere vreemdeling boven -den leef
tijd van 15 jaren, die Langer, dan 14 dagen in Frank
rijk wenscht te verblijven, moet zich binnen 2 maal
24 uur na zijn aankomst, daar te Lande, aanmelden
bij het commissariaat van politie of ter gemeente-
secretarie van zijn verblijfplaats en -eene identiteits
kaart aanvragen, voor welke aanvrage hem een
ontvangbewijs wordt uitgereikt. Hij moet bij zijne
aanvrage overleggen 4 portretten, van voren en
zonder hoed genomen, en verder de -navolgende
gegevens verstrekken: naam en voornamen van
zich zelven en van zijne ouders, met vermelding van
datum en plaats van geboorte; beroep; nationali
teit; gehuwd of ongehuwd- of weduwnaar; namen,
ouderdom en nationaliteit der echtgenoote- na
men en leeftijd der kinderen beneden de 15 jaren?
laatste woonplaats- buiten Frankrijk. Deze gege
vens moeten zooveel mogelijk door authentiek© be
wijsstukken (zooals geboorte- en huwelijksacten,
paspoorten e.d.) worden gestaafd en, indien be
langhebbende zich voor goed in Frankrijk wenscht
te vestigen, moet hij bovendien opgeven de namen
van twee Fransche onderdanen -die bereid zijn voor
hem in te staan. Indien aan den betrokken vre-em-
deling het verblijf in Frankrijk wordt toegestaan,
ontvangt hij als bewijs daarvan een identiteitskaart.
D-e houder van zoodanige identiteitskaart, die gel
s' ls gedurende 3 jaren (elk reeds aangevangen
jaar wordt voor een geheel g-erekiend), moet inge
val van verandering van woonplaats in Frankrijk
zijne kaart doen afteek-enen' ter gemeentesecretarie
ot aan het commissariaat van politie in zijn nieuwe
woonplaats. De identiteitskaart van hen, die zich
niet aan de voorschrift-en houden, of wier aanwe
zigheid in Frankrijk niet langer gewensc'ht wordt
geacht, kan worden ingetrokken. Ingeval van wei
gering of intrekking der identiteitskaart moet de
betrokken vreemdeling binnen eien week hiet Fran
sche grondgebied verlaten. De Minister van Bin-
nenlandsche Zaken kan, in bijzondere omstandig-,
heden uitstel verleenen. Die vreemdeling, die zich
schuldig maakt aan wijziging of vervalsching van
zijn identiteitskaart of voor administratieve doel
einden gebruik maakt van een hem niet toehehoo-
rende kaart, stelt zich bloot aan gevangenisstraf en
uitleiding uit Frankrijk.
Nieuwstijdingen
Verduistering.
Le Hilversum is in arrest gesteld een 32-jarige
boekhouder, we eens verduistering ten nadeele van
zijn patroon. Het verduisterde bedrag loopt in
de duizenden.
De slager J. W. te Maastricht, werd door -de
politie in verhoor genomen in verband met de
knoeierijen in het garnizoen. Tijdens de laatste
herhalingsoefeningen is n.l. bij het leveren van Le
vensmiddelen fraude gepleegd. J. W. is door de
politie in arrest gesteld. Men verwacht, dat het
onderzoek' nog meer feiten aan het licht zal brein-
geïl' ,2Li 'i 3
