LaMjüsr Cora (Tun Bsatf)
Alkmaar.
BONDEIRDAG 30 APRIL 1925.
UIT DEN OMTREK.
W ARMENHUIZEN.
[olitiek advies 104, Mr. Bomans*39, Van der
3, G. Jansen 1, Mr. Lfeesbeng 1, G. Bon
Burger 3, Van Dijk 1, Jae. Groen 44, A.
.erakker 132. Ongeldig 2, uitgebracht 333
amen. Leden 450.
WARMENHUIZEN.
Gymnastiek', ^r.eeniging.
knze gymnastiekvereeniging D.W.V. heeft Zon
te Hoorn bij de gehouden wedstrijden weder-
goed succes geoogst.
2de Vereenigingsprijs werd hem toegekend,
vereeniging scheelde 1,12 punt met Haarlem,
[den eersten prijs verwierf.
[ie 2de pers. prijs werd toegekend aan den
S. Potveer, aan P. Quant en G. Potveer ieder
3de Pers. prijs en aan Jae? Rozendaal een 4de
prijs. Het is weder voor de vereeniging een
de aansporing om op dezen weg voort te gaan
W ARMENHUIZEN.
Onderwijs.
fcaar wij vernemen is tot onderwijzer aan de
School alhier benoemd de he r W. Koot.
erwijzer met hoofdacte te Castricum. De he
ide zal op 24 Juni a.s. in functie, treden er.
en aangewezen als hoofd van de op te rich
Jongensschool.
W ARMENHUIZEN^
I Mond- en klauwzeir.
bok in deze gemeente is wederom een geval
1 mond- en klauwzeer geconstateerd.
Be Watersport!eesten te Alkmaar.
[n de dezer dagen ten stadhuize te Alkmaar
louden vergadering ter bespreking van de plan-
voor de Watersportfeesten die op 1 Juni te
:maar gehouden zullen worden, is in begin-
besloten vrije deelname bij een punten wel-
jd uit te lokken door geldprijzen van b.v.
lö, f 10 en f5 uit te loven. Mogelijk zon ook
een wedstrijd van Alkmaarder3 met roeiboo-
ingelascht kunnen worden,
te afdeelingen Schuttevaer van Broek op I.an-
dijk en Alkmaar zullen voor de geheele rege-
zorg dragen en onderzoeken welke grachi
daarvoor het beste leent. Wellicht zal de
i nemersi n ge 1 gr ach t de beste plaats zijn.
)e versierde en met vlaggen getooide Langen-
;er schepen zullen na terugkomst van de zeil-
1st rijden in de onmiddellijke omgeving van
Waagplein een ligplaats kiezen,
e mogtelijkheid wordt nagegaan om het nn-
ii van de afd. Schuttevaer in de Langendijken
Pinkster-drie naar Helder te sloepen.
Ie afdeeling Alkmaar van Schuttevaer beoog
met bloemen en vlaggen versierd schip in
centrum der stad neer te leggen. Alcm.irin
V. V. is met de voorbereiding van hare Ker-
je d'Eité geheel gereed en heeft een bedrag;
f 250 voor de watersportfoesten aan het Alk-
.rsche comité ter beschikking gesteld.
'nzake den 2 K.M. wedstrijd der Ver. dé Alk-
irsche Waterratten bestaat alle kans van sla-
De baan kan worden gelegd in 'het Noord-
lil. Kanaal met de startplaat in het afgeslo-
kanaalvak, zoodat de zwemmers zich in de
e van het Alkmaarsche Veem kunnen ver-
iden.
'evens zal ter opluistering in het afgesloten
taalvak een pantomine (bruiloftsgroep) kun-
worden gehouden, benevens een gecostumeer-
wedstrijd met hindernissen, een redidingsdo-
instratie voorheen en thans alsmede een wei-
lijd in ringsteken met kano's. Het betalend
bliek zal bij de groentenveiling dezen wedjstrij.
Innen volgen.
[Nagegaan zal worden op welke wijze het pu
|ek in de gelegenheid zal wordlen gesteld .1
ilwedstrijden te volgen.
|Het zal wellicht practisch zijn één groote pa
'iersboot die voldoende comfort biedt om ce.
it aantal menschen langen tijd te herberge:
een vooraf te bepalen uur uit Alkmaar n.ia
It wedstrijd-terrein te laten vet trekken waar-
elkeen tegen geringe betaling den wedstrijd
|1 kunnen volgen. Eventueel zou deze boot op
(paalde uren te Akersloot kunnen aanleggen
meerder publiek, dat ua het vertrek uit A'lk-
i ris gekomen, aldaar op te nemen of er af
laten.
[Nadere berichten daarover zijn nog te wachten,
"enige reclame-platen zullen de aandacht op
zeilwedstrijden en de feesten te Heller en
ikmaar vestigen.
Het bureau vau de Kamer van Koophandel
ift. acht verguld 'zilveren medailles beschik
ar gesteld, te verdoelen, tusschen de oommissie
Alkmaar en die te Helder.
Daar burgemeester Wendelaar binnenkort voor
eigen tijd de stad zal verlaten is voor de hoofd-
ding der Alkmaarsche feesten een drieman-
ap gevormd bestaande uit de heeren Mr. J. P.
sman, S. W. Arntz en C. C. H. Walraven.
Het driemanschap zal er voor zorgen, dat de
"sten een ordelijk verloop hebben, de ontvangst
oorlijk wordt geregeld, uitnoodigingen wor-'
gezonden enz.
Nader zal vastgesteld worden waar te Alk-
ear de prijzen zullen worden uitgereikt.
.MAARTEN.
De Afd. van het „Witte Kruis" alhier, verga
lde ten huize van den heer J. Schermerhorn,
stemgerechtigden waxen aanwezig.
De v'oorz. opende niet een welkom dé verg.,
waarn ade lezing en goedkeuring der notulen
volgde.
Medegedeeld werd dat de aanbouw bij het ma
gazijn, benoodigd tot bergplaats der ligtenties
f 490 in totaal had gekost.
Bij de ingekomen stukken werd de uitneodi-
ging tot bijwoning eener te Haarlem te houden
verg. ter bestrijding t.b.c. voo rkennisgeving aan
genomen. Een verzoek, om mede te werken dat
de nieuwe aanbouw te „Heidcheuvel" geheel tot
stand zou komen van liefdegaven der leden wel
ke, naar men dacht, door het offeren van f 1.
juist het benoodigde kapitaal, zijnde f 60.000 bij
elkaar zou brengen, vond geen instemming. Bij
bespreking om alhier een openb. verg. te doen
houden ten doel hebbende de bestrijding der t.
b.e. en door een bekwaam persoon met. woord
en beeld te doen demonstreeren, werd, met het
oog op de hooge kosten en het vergevorderd sei
zoen, tot de komende verg. aangehouden.
De rekening, onderzocht en goedgekeurd door
de heeren J. Bijpost, P. Breed en Di. A. Blom,
gaf aan een ontvangst, met saldo 1924 f 798.55
en uitgaaf f 418.77, batig saldo f 379.77.
Bij de bestuursverkiezing werd de secr. de heer
Jb. Schermerhorn, bij acclamatie herkozen en voor
de heeren P. de Geus en J. Strooper, niet herkies
baar ,de heeren P. Breed en Ds. Snethlage. Voov
de te Alkmaar te houden algem. verg. werden
als afgev. gekozen de herren P. Breed en L. Bar-
ten en als plaatsvervangers de heeren A. Blok
en J. 3chermerhorn.
Hierna bracht de heer Blok ve-slag nit over
de in 1924 gehouden algem. verg., doch deed'
mededeeling dat het hem niet mogelijk was ge
weest een goed verslag te doen daar door hun
'bijna niets kon worden verstaan door de slechte
plaats hem toegedacht en door het lawaai dat
aldaar heenscht. De heer Kusters uit Alkmaar
was voor hem enkel verstaanbaar en aan hem is
het dan ook te danken dat deze algem. verg. dit
jaar in Alkmaar gehouden zal worden.
De te rooting werd hierna vastgesteld op eene
ontv. en uitg. groot 758.02.
Hierna volgde sluiting door den voorz., waar
hij door deze dank werd gebracht aan dé afgv-
tredene bestuursleden voor hetgeen zij aan deze
afd. ten goede hebben gedaan.
LOUIS BOUWMEESTER, f
Met Louis Frederik Johannes Bouwmeester is
do groots e Hollandsche tooneelspeler der laats te
honderd jaren heengegaan. En als men vraag,
waaraan hij zijn grootheid te danken had, dan
is het antwoord: Aan zijn genialiteit.
Nadoenerij is hem altijd vreemd geweest, van
elke dóór hem gespeelde rol had hij zijn eigen op
vatting en speelde haar zóó dat het volmaakte
nabij werd gekomen. I
Schitterende oreaties heeft hij gegeven van som
mige klassieke karakterrollen, („Shylock", „Ri
chard III") hoewel hij echter getoond hoeft het
begrip der klassieke rust te missen. In Sophoc
les' „O/edipus" viel zijn spel van romantieken
hartstocht geheel buiten het kader van dit werk.
Ook zijn karaktervertolking in stukken uit Je
romantische periode en uit den modernen tijd
(o.a. Panoras Duif in Heijermans' „Schakels")
waren voor hét publiek momenten van het hoog
ste kunstgenot.
Geboren te Middeiharnis, 5 September 1842.
ejen dorp, dat van Rotterdam uit bezocht werd
door het gezelschap, waaraan zijn moeder als
actrice verbonden was, groeide Louis op te mid
den van reizende en trekkende tooneelspelers en
voelde in zijn jonge jaren weinig voor dit leven
van meer ontbering dan genot. Toen was zijn
ideaal een flink matroos te worden. Dooh zijn
vader ,de acteur L.'l.G. Rozenveidt, stond geheel
vreemd tegenover de verlangens van zijn zoon
en dwong hem min of meer tot de plichten van
zijn eigen beroep: komediespelep. Tot zijn 19e
jaar diende de jonge Louis nu dit, dan dat gezel
schap, en zwieri nu hier, dan daar. En kreeg al
spoedig pleizier in zijn „vak"; de zee had afge
daan. Ruim 19 jaar oud, sloot hij een vast jaar-
oontxact af met Boas en Judels in de Salon des
Variétés.
Toch had hij nog geen gelegenhleid gehad, zijn
talenten te toonen, zijn spel was niet beter dan
dat zijner medespelenden. Zijn debuut als „Fri-
dolin" in „De Boodschap naar de Ijzersmelterij'
was alles behalve een succes.
Spoedig kwam echter voor hem „het groote
moment". Het toeval bezorgde hem de rol van
„Raphael" in „Marmeren beelden, ijskoude liar
ten", van Bamere en Thiboust". Zijn oreatie
was schitterend, het publiek geraakte in extase,
het sluimerend talent van Bouwmeester was ont
waakt en zou zich spoedig in volle glorie ont
plooien. De cholera-epidemie van 1866 bracht een
kink in den kablel. De eerste periode nam een
einde. Bouwmeester verbond zich met Bamberg,
de Boer en S. Kapper. In Tivoli en later in de
Plantage trad hij vele malen op. Later als Louis
Bouwmeester en Co. in de Kalverstraat. Dit duur
de tot- 1873. E)en nieuwe firma werd gesticht:
Boas, Judels en Louis Bouwmeester. De „Salon"
werd opnieuw bespeeld. Totdat in 1878 Jules
zie hterugtrok wegens financieele moeilijkheden
en Bouwmeester een contract sloot met „Het
Nederlandsch Tooneel". Een evenement in zijn
leven. Want de stukken, tot nutoe gespeeld,
muntten niet uit door kunstwaarde, hoewel Louis
ze door zijn machtig talent tot een groot succes
wist te maken. Noemen w eslechts: „De oude
Korporaal" de „Twee Weezen", „Michael Stro-
gol'f". Thans echter, op het Leidsche Plein kwam
do verandering. De „volksaeteux", bijgestaan door
uitnemende krachten, verbaasde en veroverde „den
deitigen middenstand" door zijn geweldige pres
taties. Zijn eerste optreden aldaar, als „Jasper"
in „La joie fait peur", was een openbaring. Zoo
veel echt gevoel en zooveel ingehoudenheid had
men niet verwacht bij den „volksacteur". In
„Don César de Basan", „D eKat van den Tower"
van H. J. Schimmel, „Tartuffe", vierde Louis
triomphen. 1
Met „Romeo en Julia" van Schakespeara leed
hij echter een nederlaag, stem, physiek noch tem
perament waren voor deze rollen geschikt. Dit
bleek, later ook met „Hamlet".
Dan, 4 September 1880 speelde hij voor het
eerst den „Shylock" nit Shakespeare's „De Koop
man van Venetië". Een rol, die hem lief gewor
den is, waarin hij al zijn talenten kon ontplooien,
waarin hij kon toonen, wat hij mans was, waarin
hij het publiek avond aan avond in vervoering
bracht.
Dat ook het komisch talent niet ontbrak, be
wees hij in Me rol van „Antolyeus" uit Shakes
peare's „Winteravon-dspreekje" en in „Macbeth".
Zijn verdiensten hieven niet onbeloond.
Koning Willem III schonk hem in April 1382
de groote gouden medaille van verdienste en ont
ving den kunstenaar in audiëntie. Onvermoeidl
werkte hij voort, tort hij in 1887 een mijlpaal in
zijn levten bereikte.
Als Lodewiik XI vierde hij zijn 25-jarig jubi-
deum. Op waarlijk trrooteche wijze werd hij ge
huldigd. Taxeira dfe Mattos vervaardigde zijn
buste.
Tot 1890 bleef hij werkzaam in den Stads
schouwburg, 20 Februari van dat jaar werd be'
houten gebouw door brand verwoest, zoodat het
genschap dakloos werd.
Er kwam echter hulp in den nood: de heer A.
van Lier s'elde den Schouwburg in de Plantage
Fransche Laan ter beschikking.
In 1894 werd de nieuwe Stadsschouwburg ge
opend en vierde Bouwmeester daar nieuwe triom
phen. ALs „David Sichiel" uit „Vriend Brots",
als „Jean Darlot", was hij zonder weerga. Een
tweede officieel blijk van waardeering was de
hem m 1897 '-erteende orde van Oranje Nassau.
19 December 1901 was een nieuwe mijlpaal in het
leven van den grooten kunstenaar. Toen was hij
40 jaren aan het tooneel. Het gansche land juichte
hem toe in de rol van „Herodes". Daarna ging
het met het geheel K.N.T. naar Parijs, wair in
het huis van Molière het Theatre Francais de
„Koopman van Venetië" gespeeld wrd met Bouw
meeste rals Shylóck. Fransche ar is'en en F an-
sehe pers waren uitbundig in hun lof voor den
Hollander. Een hooge onderscheiding valt hem
en deel: de benoeming tot Officier d'Academie.
In 1902, na 23 jaar aan het K.N.T. verbonden
te zijn geweest, deed de heer Huizinga, destijds
oprichter van het „Lyrisch Tooneel" hem zulke
groote aanbiedingen, dat hij den Raad van Beheer
van het K.N.T. ervan in kennis stelde, voorstel
lend te blijven, indien hem ook hier hetzelfde
aanbod gedaan zou worden.
De Raad van Beheer ging niet op zijn voorstel
in en Bouwmeester nam afscheid van het Neder
landse^ Tooneel. D1 everandering is hem echter
geen verbetering geworden, na zijn debuut in
1902 als „Mefisto in Faust", werd hij ernstig
ziek en moest de nieuwe onderneming opgegeven
worden. Na zijn herstel stichtte hij „Het Hnpr-
lemsch Tooneel" ging in 1905 op tournée naar
Indiöë, speelde in 1906 den „Shylock" te Keu
len maakte in 1908 opnieuw een reis naar Indië
en kwam na zijn terugkeer bij de Gebr. van
Lier, waar hij tot 1913 bleef, daarna bij Horman
Heijermans, keerde in 1915 terug bij „Het Neder
landsch „Tooneel", doch verloor in 1920 zijn
engagement door het uitbreken van de artisten-
staking. Opnieuw kwam hij bij h|et gezelsehap van
Hernian Heijermans, vervolgens korten tijd bij
zijn zoon Louis en zwierf daarna door het land
met een eigen gezelschapje. In 1921 speelde hij
den Shylock te Weenen en te Stratford on Avon,
in het Shakespeare Memorial Theater. In Aug.
1923 trof den reeds bejaarden man het ongeluk,
dat hem toen bijna het leven kostte: Op het Roe-
'lo fHartplein te Amsterdam werd hij door een
automobiel overreden. Vele weken bracht de ge
wonde door in de Ziekenverpleging aan de Prin
sengracht, talloos waren de bewijzen van deel
neming, die hij van verschillende zijden onder
vond.
Langzamerhand kwam er verbetering in zijn
toestand ,het ijzer_terke lichaam liet zich niet
overwinnen terwijl ook de wil om beter te wor
den veel ten goede deed.
Een blijde tijding bereikte hem op z'n sick
bed: z'n bevordering tot Officier in de Orde
van Oranje Nassau.
Na zijn hers el maakte Bouwmeester nog een
tournée door het land, waar hij Overal'gehuldigd
werd op een wijze, als wellicht nimmer een Ne
derlandsch kunstenaar ten deel viel.
Eind 1924 was de gezondheidstoestand1 van on
zen kunstenaar van dien aard, dat hij voortdurend
de kamer moest houden.
Op 6 April 1925 moest d!e oude tooneelspeler
Öplotseling in de Ziekenverpleging aan de Prin
sengracht worden opgenomen, omdat operatief in
grijpen dringend noodzakelijk bleek. Nog den
zelfden avond onderging hij een lichte buikope
ratie met goed gevolg.
Helaas heeft deze operatie echter te veel ge-:
ëischt van de krachten van onzen eminenten ac
teur. Eerst bemerkte men een lichte verbetering
ia zijn toestand, doch na eenige dagen luidden de
berichten minder guns fig. Langzaam aan ging
de toestand achteruit en toen het bericht kwam
dat plotseling de langzame slooping van dit
krachtige lichaam zich versnelde, toen wist wei
geheel Nederland dat het zijn grootsten acteur
wel spoedig zou moeten missen.
Thans is Louis Bouwmeester van ons heenge
gaan. En met weemoed staat ons volk met ont
bloot hoofd geschaard om de baar van zijn groot-
sten acteur.
ledereen is Opgetogen
over de volstrekt Pijnlooze en toch Radicale
werking van Mijnh rdt's Laxeortabletten. Doos
60 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
NA D|E WERKSTAKING IN DRENTHE.
Werkstaking. Wie zou er vroeger, voor 40
jaar, aan gedacht hebben dat die ooit in Drenthe
zou komen Om in' de werkbehoefte te voorzien
en geld te verdienen trokken de Drentsche ar
beiders overal heen in het voorjaar naar de Oost-
L'rentsche venen, in den hooitijd naar de Gronin
ger kleistreken en later naar Noord-Hollanl, in
September naar de veenstreken met veel aard-
appelbouw. En altijd wist de Drentsche arbeider
zich zoo te gedragen, dat hij daar waar hij eens
geweest was en gewerkt had, weer komen durfcLe,
dat hij er een goeden naam had achtergelaten.
Waar werk was, trok hij hieen, en als er geen
werk te vinden was, wat in den winter voorkwam
dan ging hij het hleideveld in om heide te plukken,
waarvan hij bezemen maakte voor het schrobben
en boenen, of hij haalde berken rijshout uit het
boseh ,om daarvan een andere soort bezems te
maken ,voor den doxschvloer te gebruiken. Dat
binden van bezems werd bij slecht weer in huis
verricht, en als weg en weer geschikt waren,
irok hij met een zwaar beladen kruiwagen de
veenkoloniën in, liep als koopman in bezemen
de huizen aan om alles te verkoopen en kwam
des avonds vermoeid en met welvoorziene beurs
tehuis. Deed hij dat niet, dan zou hij de badeeling
der kerkelijke diaconie noodig zijn, en al deed de
honger het brood der bedeelden goed smaken
de schande der bedeeling, Idie het gevolg was van
onwil of luiheid, zou een smet werpen op ziin
naam dien hij er door bezoedeld achtte.
Toen de eerste werkstakingen in de jaren voor
19G0 in de venen plaats had, liepen de arbeiders
uit de Drentsche dorpen en gehuchten die op
het veen werkten er voor weg. Zij wisten het
ma r al te goed hoe zij in den vorigen winter,
als de vorjt het werk verminderde, op schaatsen
over de kanalen waren gereden, naar den veen-
boer, hun werkgever in het voorjaar, van wien
zij geld Ier leen of in voorschot ontvingen als
de i« is in huis plat was, en hoe .zij daar hij
dien werkgever ontvangen werden. Daarom wil
den zij zich niet bij de stakers aansluiten, en gin
gen huiswaarts, om terstond terug te keeren,
zoodra zij vernamen dat de s'aking, met of zon
der loonsverhooging, geëindigd was.
De oor ogsjaren hebben de orde en regel die er
in het volksleven bestond, en den aard der bevol
king .waarbij eerlijk en trouw zijn, den grondtoon
vormde, verdoofde. Men betaalde den werkwil
ligen in den tijd der mobilisatie, toen er gebrek
aan werkkrach en was, vaak meer dan zij eisjh-
ten als dagloon, om te toonen, dat -.hun werk
gewaardeerd werd en. dat er ook toen nog een
goede verhouding bestond tusschen dén werkgy-
v enden landbouwer en zijne arboeidiers.
Sedert dien tijd kwam de omkeering. Dat de
boeren hun koren en aardappelen, en de verve-
ners hun brandstof zoo duur verkochten, was
den afleiders een doorn in het oog. Daar hadden
zij hun werk aan verricht, en meenden nu dat
hen een deel van de winsten toekwam, die de
boeren er voor in hun beurs lieten glijden. Dit
was eene meening, die niet in hun eigen brein
was opgekomen. Zij was in de veenstreken, onder
de mei-.L.renische veenarbeiders aangekweekt.
Vroegere pogingen om haar pok in Drenthe in
gang te doen vinden, waren mislukt, maar nu,
onder den drang van de omstandigheden als ver
oorzaakt door de distributie en de schaarsehte
van levensmiddelen, vond zij een meer vrucht
baren bodem in Drenthe. Het werkloosheidsbe
sluit van 1917 had aanleiding gegeven tot de op
richting van afdeelingen van landarbeidersbon-
den, waarvoor veel propaganda gemaakt werd,
in die afdeelingsrvergaderingen sloten zich de
leden nauw aaneen en er werden stemmen ge
hoord di ed egapingen tusschen werkgevers en
werknemers steeds grooter maakten. D «strijd
die zich elk voorjaar openbaarde over den loou-
.eisch der arbeidersbonden en de loonsregeling door
de werkgevers aangeboden, trok bij de arbeiders
in de zandslrteken, leden eener andere afdeeling
di ebij denzelfden bond was aangesloten, steels
m«er belangstelling, en de arbeiders kwamen ook
hier met looneischen die door de werkgevers «iet
ingewilligd werden, omdat zij zoowel vaa do
eene als van de andere zijde, de vrijheid wensoh-
ten ie behouden. Het gevolg hiervan was eene
vermindering van werkverschaffing in die tijden,
waarin zij het buiten de hulp van die arbeidefs
konden s veilen, om in andere tijden, die van hooi
en korenoogst, te betalen wat de bond voor dat
wer khad aangegeven, Vele leden begrepen niet
dat zij zelf hierbij schade leden, naardien de
landbouwers hen vele dagen zonder werk lieten
zitten, waarin zij nog wel iets zouden hebben
.kunnen verdienen.
De strijd was hiermede begonnen en hij werd
in 1924 aanmerkelijk afgekoeld door de in om
vang toenemende malaise in het veenbedrijf. On
ze arbeiders in het zandgebied vonden daar in
het voorjaar geen werk meer. De trek der ar
beiders naar Noord-Holland wa3 geëindigd.
Er gingen nog wei eens enkelen als oude beken-
deu weer heen, maar de Drentsche grasmaaiers
hadden er hun vroeger stevigen naam verloren.
Zij die naar de veenkoloniën waren geweest in
den aardappe-.oogstti.jd, konden daar niet meer
terecht, al wilden zij ook voor het door de boe
ren aangeboden loon werken. Zoo werkte de eene
groep aroeiders de andere tegen. In de zandstre
ken, zooais te Borger, Buinen, Drouwen. Er was
toen nimmer een werkstaking voorgekomen. To
Odoorn hadden in het jaar te voren de aardappel-
deivere het werk gestaakt wegens een loonge i
