NIEUWE
Dinsdag 6 Juli 1920
86 e Jaargang
Uit ons Parlement
SHMmSGSBEELD üll SRBEHTEHlflHB
Plaatselijk Nieuws
NO 79 IHTERC. TELEPHOON 52
LANGERUKER COURANT
Een suppletoir© Marinebegrooting,
een interpellatie en het Neder-
landsch-Duitsche Handelsverdrag.—
De classificatie der gemeenten.
Een raadsadviseur bij' marine en de
marineopleiding. Duitsche %n Ne.
derlandsche concessies.
Alvorens met vacautie te gaan, een vacantie,
die dit jaar wel wat erg laat begonnen is, heeft
de Tweede Kamer nog een suppletoire Marinebe
grooting, het Nederlandsch-Duitsche Handelsver
drag en een interpellatie van den heer Moller over
de classificatie van de gemeenten volgens het
bezoldigingsbesluit voor burgerlijke ambtenaren
afgedaan.
Over de classificatie bleek de heer Moller niet
te best te spreken. Hij. achtte de indeeling wille
keurig en de overgangen niet geleidelijk. Boven
dien vond hij het verkeerd, dat de provincies als
eenheden waren beschouwd in plaats dat het land
verdeeld was in economische geografische een
heden, dat slechts in 600 gemeenten een onder
zoek was ingesteld en dat voor grondslag van het
belastingcijfer alleen de inkomstenbelasting was
genomen. En hij vroeg daarom den minister, of
dieze het stelsel niet eveneens onjuist vond toege
past en niet geneigd was, de onbillijkheden, uit
di ©toepassing voortkomende, te "herstellen en of
hij het geheele stelsel niet onhoudbaar achtte.
Maar minister De Geer bleek van een héél andiere
meening en vond het stelsel allerminst onhoud
baar en dacht voorloopig niet aan herziening.
En do Kamer bleek het al evenmin met den heer
Moller eens en verwierp nadat er op gewezen was,
dat pri ncipiëele behandeling yan deze aangele
genheid in de oommissie voor georganiseerd over
leg thuis behoorde, de motie, waarin de heer Mol
ler de regeering. uitnoodigde de oöbillijkheden uit
de classificatie voor de ambtenaren voortvloeiende
op te heffen.
Over de suppletoire Marinebegrooting heeft de
Kamer het niet erg lang gemaakt. Het bouwen
van torpedojagers, bet scheppen van den post
van raadsadviseur en de verplaatsing van de
marine-opleiding van Gorcum naar Vlissingen wa
ren de punten, die in debat kwamen. Omtrent dit
laatste punt vertelde de minister, dat te Gorcum
de opleiding van het personeel der kanonneer
boten minder goed mogelijk was, omdat het drie,
vier dagen varen was naar Hellevoetsluis en dat
hij in Vlissingen alle personeel in het mobilisa-
tie-oentrum bijeen zou hebben. En de motie, die
de heer De Visser indiende, om de regeering te
verzoeken alsnog de overplaatsing nader te over
wegen, werd door de Kamer verworpen. Wat den
raadsadviseur betreft, dien beweerde de minister
noodig te hebben bij het nagaan der bezuinigin
gen en bij de reorganisatie der marine.
'Het NederlandschD.uitsch Handelsverdrag
heeft wat langer de aandacht der Kamer bezig
gehouden. En het bleek wel, dat dit verdrag haar
maar matig naar den zin was, al heeft zij er dan
ten slotte genoegen mee genomen. Men meende,
dat-Nederland maar weinig bereikt had alleen
een reductie op invoerrecht van f 6.1 millioen.
zei de heer Kortenhorst en vond het vreemd,;
dattegenover Men vrijen invoer van Duitsche
kolen in Nederland geen vrije invoer van"Neder-
landsche kolen in Duitschland verkregen was.
Toch wareneer ook, die de concessies, inzake land
en tuinbouw verkregen, van groote waarde acht
ten. En eerst minister Van Karnebeek, daarna
minister De Geer verdedigden het verdrag uit
voerig en somde er in den breede de voordeelen
van op. Tegenover twee concessies van Neder-
landsche zijde, die nauwelijks een offer waard
waren, zoo beweerde de heer De Geer stonden
vier D'uitsche concessies, waaronder o.a. die van
het. ipzake vdorkeurtarieven gelijkstelling ver
krijgen met andere havens. Het eenige offer bij
het verstrekte c rod iet vond hij het renteverlies
van 5 ton. De heer Van Karnebeek deelde boven
dien nog mee, dat op verlangen van de Duitsche
regeering het contingent steenkolen van hier uit
te voeren, nog niet openbaar gemaakt mocht wor-
den. 1
De bepaling, dat bij verwerping van het ver
drag invoerrechten zouden moeten worden bijbe
taald, noopte blijkbaar verscheidene heeren om
voor te stemmen. De motie van den heer Knot ten-
belt, heropening der onderhandelingen vragende
omdat, de meestbegunstiging niet voldoende gere
geld 'was én de voordeelen onevenredig waren aan
die, welke Duitschland verkreeg, werd dan ook
verworpen en het verdrag goedgekeurd.
t Drukfoutenduiveltje deed de vorige maal ge-
d^oht van zich spreken. In 't vorige stemmings-
"odd toch stond:: ,,en gereisd met ambtenaar
"hanienziektenkundigen dienst, met ,,uien" ©en
geanimeerd gesprek gevoerd": Dit moest zijn „met
enz." Daarover werden nogal grappen vier- j
Kocht, een koopman had zelfs de bewuste zin
u'igeknipt en las hem voor.
Overigens is er ter veiling niet zoo bizonder j
ve*i nieuws. Die duimen der kooplui hebben 't j
Zwaar te verantwoorden, zoo energiek wordt op
i de knoppen gedrukt, 'tls een heele toer, als de
j markt vast staat, zooals j.l. Vrijdag, op zes gul-
j den per 100 Kg. voor exportaarüappelen,' om dan
van zeg twintig de eerste te wezen. Banken schud
den van 't duwgeweid, de gezichten staan hoog
rood, elk zenuwtje is gespannen.''t Is als 't ware
een sport, wie dan 't eerst is. Elke druk wordt
beoordeeld; zitten allen heel knap, dan heet het,
„die was reus an". Een ander maal heet 'tdrukje
weer flauw of lui; is die animo zeer groot en
wordt even te krap op de knop gedrukty zoodat
de wijzer ©en dubbeltje hooger wijst, dan is weer
da algemeene uitroep„hij hangt". Wat gewoon
lijk met een tergend lachje gepaard- gaatde „han
ger" heeft natuurlijk de „damp" in, en je kunt
't gewoonlijk aan 's mans geiicht zien ook.
Na afloop Van den verkoop gaan de heeren
dan vergelijken, wie de goedkoopste aardappelen
'heeft en 't is typisch, dan kan je d'r van op
aan ,dat allen de goedkoopste hebben.
Hoeft Jaap een heele boel gekocht en was hij
gelukkig, Piet beweert, er waren toch nog al
partijen bij „met Duitsche label", zie je.
Verder booren we eiken morgen opnieuw 't
volgende.
1 Jaap: Gister in de Streek, waren "de aardappe
len weer duurder. 'tLiep op. Voor Duitschland
niets geren vraag, maar net kwam Engeland op
tijd 'nog .af.
Piet: De Streek bepaalt -do markt, man, dat
staat als 'n paal boven water. [Wat denk je van
Jaap: Engeland is er nog niet en daarom! zal
't wel zakken. Vanmiddag misschien 'hooger.
Uit 'deze gesprekken, die eiken morgen in ver
schillende variaties te beluisteren zijn, valt de
conclusie te trekken, dat er een zeer sterke invloed)
uitgaat van de markt te Grootebroek, dat die
markt' den toon aangeeft voor den aardappel-
hairdei.
De vorige week bezochten we ook eens enkele
veilingen om „de Oost", n.l. die van Obdarn en
Avenhorn.
De Obdammer veiling ligt zeer gunstig aan 't
spoor, maar bepaald ongunstig wat 't vaarwater
betreft. De verkoop daar is dan o„ok op export
aangewezen. De indruk die men van de markt
daar krijgt, is bepaald gunstig, de aanvoeren zijn
van beteckenis. Er was dien dag n.l. ongeveer
18 'waggonladingen, die eenzelfden prijs- konden
opbrengen als te Broek en Noordscharwoude. De
Langehdijker kooplieden, de exporteurs, zijn er
bijna allen zelf aanwezig of hun •Vertegenwoor
digers.
'tKan niet ontkend, dat het markt bestuur ook
alles iu 't werk stelt, om deu handel te bevorde
ren. Komt een koopman te kort, doordat de aan
voer te gering was, zoodat een wagon zou moe
ten blijven staan, de bouwers werken mee, om
den koopman te gerieven. De verlading verloopt
vlot en is in vergelijking met den Langendiijk,
goedkoop te noemen, f 7.50 per waggon. Er wordt
heel wat per as aangevoerd; die partijen worden
boven" geladen, in tegenstelling inet de par
tijen, per schuit aangevoeld, die in „de put" in
de wagou komen.
Die lijn aan 't vaarwater ligt lager dan die
vlak bij 't station; deze ligt gelijk met den weg
voor het station.
Ziet men daar de omgeving eens aan, dan is
in deze streek de mogelijkheid van toeneming van
tuingrond zeer groot. Toch is de afwezigheid
van goed vaarwater een belemmering.
De toestand te Avenhorn verschilt' weer veel
met dien te Obdam. De laatste veiling heeft haar
ligging aan de ringsloot vóór, een tweetal over
halen geven gelegenheid de goederen in motor
schepen te lossen. Ten opzichte van het vervoer
per spoor ligt- Avenhorn weer heel wat ongun
stiger daa Obdam. De voormannen te 'Avenhorn
hebben groote moeilijkheden moeten overwinnen,
vóór ze in staat waren Op redelijke gronden een
blcel var. hun veiling' te verwachten.
Die laadplaats toch heeft de tuinbouwvereeni-
ging zelf moeten bekostigen en deze ligt, naar
schatting 3 a 4 K..M. va'n de veiling. Als men nu
weet, dat deze aanleg plus de beide ovèrhalen en
't veilingsgebouw meer dan 60 mille hebben ge
kost, de omzet in de laatste jaren V21 millioen is
geweest, krijgt men toch respect voor de mannen
die dit alles hebben weten klaar te krijgen. De
helft var» deze som is reeds geamortiseerd, zoodat
de levensvatbaarheid' van deze veiling bewezen
is. Ook van Avenhorn kan gezegd en mag ver
wacht worden, dat daar de tuinbouw nog aan 't
opkomen is.
Evenals te Obdam worden alle pogingen aan
gewend, den handel ter wille te zijn.
Typisch was het b.v. te Obdam. Wordt een
koopman aan de telefoon geroepen, dan kan hij
verzoeken, even me't veilen te wachten, wat dan
gereedelijk wordt toegestaan.
De "veilingen hadden een vlot verloop, 't ging
er in 't gebouw rustig toe. Van overbodige drukte
en hinderlijk lawaai was geen sprake. De onder
linge verhouding tusschen kooplui, bouwers en
veilings besturen is landelijk-gemoedelijk. Men
spreekt elkaar aan met Teun, Jaap en Klaas, en
de bouwers op hun beurt, Hendrikken, Corren
Jannen eveneens.
De zakkenkooplui zijn als nijvere "bijen en om
zwerven de koopers; in de hoop hun waar kwijt
te raken. I
Zoowel de herberg te Avenhorn als di» te
Obdam, waar betaalmeester, bestuurders en koop
lui elkaar dagelijks treffen, hebben zoo heele-
maal niets ,kroe.gachtigs".
't ls er zoo, ja, je zoudt geneigd zijn te schrij
ven: vertrouwelijk, zoo goed iu elk opzicht. Men
heeft zoo den indruk, dat deze herbergen voor
zien in een bepaalde behoefte, dat deze beslist
noodig zijn.
En welken indruk van de bedrijven men krijgt P
Diat er veel arbeid verricht wordt, en noodig
is, voor die aardappelen en andere gewassen da-ar
ter veiling zijn. Ga het den tuinders daar goed,
moge hun arbeid bekroond worden met goed re
sultaat.
'tKwam mij gewenscht voor, óók eens wat van
de buitenveilingen te vertellen. We zullen gele
genheid krijgen, naar we hopen, verschillende
andereu nog te beschrijven; zoo geven we meer
in overeenstemming met den titel van deze ru
briek, indrukken weer uit Groentenland.
BROEK OP LANGENDIJK.
Gedenkteekcn voor Juliana van Stolberg,
Het zal zeer waarschijnlijk bekend zijn, dat
zich in den lande een Comité heeft gevornpt, het
welk zich ten doel stelt gelden in te zamelenJ
teneinde ter gelegenheid van het bereiken van
den aehttienjarigen leeftijd door Prinses Juliana
van Oranje-Nassau, op 30 April 1927 een gedenK-
toeken te onthullen voor de Moeder van Willem
van Oranje, J uliana van Stolberg, naar wie de
Prinses is genoemd.
Het Comité voor Noord-Holland met 'uitzon
dering van Amsterdam richt zich tot ons met
de hier volgende circulaire:
Gedeuktecken, voor Juliana van Stolberg.
Deu 16eu Februari 1506, dus 420 jaar geleden,
werd op 'het Slot Stolberg, nabij het stadje van
dien naam in den Benedeu-Hartz, geboren Juliana
van Stolberg, de Moeder van .Willem van Oranje,
den Vader des Vaderlands.
In den strijd om de vrijheid van het Nederland
sch© Volk heeft Juliana vati Stolberg in stilte
een groot aandeel gehad.
Haar geloof, haar dienende liefde, haar 'trouw
en standvastigheid- zijp een lichtend voorbeeld
en eene "bezielende kracht geweest voorhare Zo
nen in hun groot ondernemen de Vrijheid der
Nederlanden te grondvesten. Zij kweekte in hen
de zedelijke eigenschappen, welke alleen hen kon
den in staat stellen goed' en .bloed te' offeren
Ovoor hunne rechtvaardige zaak.
Iu óogenblikken van twijfel en tweestrijd was
het Juliana van Stolberg, die aan Willem van
Oranje den eisch van diet hooge beginsel, den
eisch van het'geweten voorhield en hem tot vol
harden bewoog, waarom zij dan ook wel ,,het ge
weten van haren grooten zoon" genoemd wordt.
De beproevingen zijn haar niet gespaard. Zij
zag verscheidene harer zonen sneuvelen; de aard-
sehe goedere n van haar en de haren werden geof
ferd^ blind en eenzaam, doch in onverzwakt ge
loof, stierf zij.
Deze edele Vrouw is door Hare Majesteit, on
ze geliefde Koningin, tot eerste 'peetmoeder ge
geven aan Hare dochter, Prinses Juliana van
Oranje-Nassau.
Prinses Juliana hoopt, op 30 April 1927 den
aehttienjarigen leeftijd te bereiken.
I11 den lande heeft zich een Comité gevormd
met het doel dit feit te vieren door de onthulling
van een gedenkteekcn voor de doorluchtige Stam-
vrouwe van het Huis vau Oranje-Nassau, naar
wie Prinses Juliana is genoemd. Het heeft aan
Hare Majesteit de Koningin, met dit denkbeeld
in kennis gesteld, behaagd van Hoogstderzelver
waardeering te doen blijken.
Het ligt in het voornemen het gedenkteekcn
te plaatsen te 's-Gravenhage, zoo mogSlijk op
het Juliana van Stolbergplein, het middelpunt
van verschillende straten, die hun naam ontleenen
aan Prinsessen en Vorstinnen uit het Huis van
Oranje Nassau
Het hieronder vermelde Comité heeft zich be
last mét het inzamelen van gelden voor het boven
vermelde doel iu Noordholland, met uitzondering
vau Amsterdam, voor welke stad een afzonderlijk
Comitégevormd is.
De verwachting moge Worden uitgesproken, dat
dit doel uwe instemming zal hebben en dat u
van deze instemming ziilt willen doen blijken
door het schenken van eene bijdrage. Elke bij-
drijge zal dankbaar worden aanvaard.
Het Comité voor Noordhollan'd,
piet. uitzonderiug van Amsterdam,
Jhr. Mr. Dr. A. Röell, Commissaris der Ko
ningin in de provincie N.-H., eere-voorz.
Jhr. Mr. D'. E. van Lennep, Kamerheer ï.'b.di.
val H. M. de Koningin, Lid van Ged. Sta
ten van Noord-holland, te Heemstede, Voorz.
Jhr. Mr. Th. M. van Asch van W-ijck, Admini
strateur aan de Provinciale 'Griffie van N.-
H., te Haarlem, (Bloemhofstr. 3), Secretaris.
Jhr. F. Teding v'. Berkhout "Jr., Directeur van
de Haarl. Bankvereeniging, te Haarlem, Pén-
ningmeester.
G. C. van Balen Blanken, arts, 'te Spanbroek.
Mr. G. J. Bisschop, Burgemeester van Hoorn.
Di. de Boer Dz., Voorzitter van de Holl, Mij. van
Landbouw, te Stompetoren.
Jhr. Mr. J. W. G. Boreel van Hogelanden„ Ka
merheer i.b.d. van H.M, de Koningin, Oud-
Lid van Gedeputeerde Staten van "Noord-
holland, Oud-Burgemeester van Haarlem, te
Velsen.
Mevrouw Si C. C. Bronsveld-Vitringa, Oud-Lid
van de Tweede Kamer der 'Staten-Generaal,,
te Hoorn,
W. Houwing, Burgemeester Van Helder.
W'. J. Kernkamp, Lid van de Prov. Staten van
.N.-H., Dijkgraaf van het Hoogheemraadsch!
van de Uit waterende Sluizen in Kennemer-
land en Westfriesland', te Edam.
E. Luden, Lid van de Prov. Staten van N.-H.;
Voorzitter van Stad en Lande van Gooi
land, te Hilversum.
O. Maarschalk, Lid vau de Prov. Staten van N.-.
II., Burgemeester van Haarlem.
G. A. dc Reede, Majoor der Infanterie, Garni-
j zoensoommandant, te Haarlem.
Mr. P. J. Reijmer, Oud-Lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, Burgemeester van 'Hil-
J versum.
Er. A. A. vah Schelven, Hoogleeraar aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam, Voorz. van
de „Groep Nederland" van het Algemeen
Nederlandsch Verbond, te Haarlem.
Mr. A. Slob, Burgemeester vin Haarlemmermeer.
P. Slot, Burgemeester van Broek op Langend'ijk
J. A. E. Verkade, Voorzitter vau de Kamer van
j Kooph. en Fabr. voor Zaanland, te Zaandam.
1 Wi- C. A. Vink, Kapitein ter Zee, Commandant
der Marine-Kazerne, te Helder.
Mr. W- C. Wendelaar, Burgem. van Alkmaar;
J.'J. M. Wi.egman, Burgemeester vah Heemskerk
C. Wilg tfan der .Wal, te Hilversum.
O. Wijle nes Spaans Jr., Dijkgraaf van het Hoog
heemraadschap Noordhollands Noorderkwar
tier, 'te Anria-Paulowna.
Aan bovenstaande uiteenzetting behoeft niets
toegevoegd.
Uitgenoodigd door dit Comité om zich met. de
inzameling van gelden voor dit doel in zijne ge
meente te belasten, heeft ondergeteekende dit
gaarne aanvaard.
Te dien einde zal a.s. week Woensdag en Don
derdag een rondgang in onze gemeente worden
gedaan door P. Dirkmaat, waarbij ieder. in de
gelegenheid wordt gesteld zijn bijdrage te schen
ken.
De Burgemeester vau Broek op Langendij'k,
30 Juni 1926. P. SLOT.
BROEK OP LANGENDIJK.
Ten lokaLe va iryden heer S. Borst hield de
Ver. ,,'t Belang der Jeugd" Zaterdagavond haar
26e jaarvergadering, welke werd bijgewoond
door 5 bestuurs- en 26 gdwoine leden. Kwart
voor acht heette de voorz., de heer H. Kamp
de aanwezigen hartelijk welkom en wijdde daar
na woorden van dank en erkentelijkheid aan de,
nagedachtenis van het onlangs ovèrledén be
stuurslid, de heer A. Vlug, die bijna 25 jaar lid
der vereeniging was en haar en 't openbaar,
onderwijs krachtig steunde en verstond. Door
zich van hunne zetels te verheffen, toonden alle
aanwezigen hunne instemming met deze wel
verdiende hulde.
Vervolgens las de secretaris, de'heer Zaal,
de notulen der vorige vergadering en "bracht
hij als penningmeester het finantieel verslag
uit, waarbij bleek dat er een voordeelig saldo
was van f 16.28. De bestuursverkiezing had tot
uitslag, dat de heer T. Kliffen Jnz. herkozen
werd en dat in de plaats van den Heer Vlug!
gekozen werd de heer Jac. J. Well. Vervolgens
was aan de orde: Het Schoolfeest.
Op de vraag van den voorzitter, of er dit jaar
nog feest zal worden gehouden, nu er al maan-
delkijs geofferd moet worden aan de 3e leer
kracht, werd na een woord van aanbeveling"
van den heer P. v.d. Molen, algemeen bevesti
gend geantwoord. Besloten wertl maar weer
vrijmoedig bij de leden aan te kloppen, om een
extra-bijdrage, die, naar men hoopte, zo omild'
zal zijn, dat de leerlingen van de 4 hoogste;
klassen een autotocht naar Amsterdam zullen
kunnen maken, ter bezichtiging van Artis, de
Nieuwe Kerk en 't Koninklijk Paleis op den
Dam, en de 4 laagste klassen een autotocht
„het rondje om'". Als collectanten gaven zich
op de heeren F. Bommer, C. Kaas, Th. de
Haas en B. v.d. Holt, die tevens als leiders,
zullen fungeeren. Als geleidsters werden eenige
jonge dames genoemd, waaruit het bestuur
een1 keuze kan doen voor den 2en feestdag.
De datums van het feest werden bepaald op
Donderdag. 15 en Vrijdag 16 Juli, terwijl de
collectanten a s. Woensdag zullen beginnen om
uiterlijk Zaterdagavond klaar te zijln.
Na de gebruikelijke rondvraag, die weinig
opleverde, sloot de voorz. de vergadering met
dank voor de flinke opkomst en met de beste
wenschen voor het slagen van de collecte en de
schoolfeesten.
