NIEUWE
Donderdag 8 Juli 1926
86e Jaargang
BuiMandsch Overzicht
NO 80 INTERC. TELEPHOOM 52
LMGEDIJKEli
De Lustrumfeesten en de Zuiderzee
De Politiek-Economische toestand in Frankrijk
BINNENLAND.
In dezen tijd van "dreigende w-eelde-verte-
jings belasting en yele andere „lasten", die met
den algemeen en veelgebruikten verzamel
naam „naweeën van den oorlog" betiteld ple
gen te worden, is het wel een zeer verheugend
teeken, dat wij zoo nu en dan den blik kunnen
richten op het een of andere actueele feit,
dat spreekt van levenskracht en levensblijheid,
opeen feit, waaruit blijkt, dat ons volk zijn hart
wijd opent voor het schoone, het opwekkende
en verheffende van goede kunst. De Utrecht-
sche studenten hebben met He opvoering van
het Openluchtspel „Ichnaton" een prestatie ge
leverd, waaraan, al moge er hier en daar
iets aan hebben ontbroken om haar volmaakt
vlekkeloos te doen zijn van uitvoering in
elk geval de haar toekomende hulde met volle
maat moet worden toegemeten. De dpi zenden
en duizenden, die tot na middernacht in
Utrecht's straten op het voorbijtrekken van
Horemheb's stoet te hebben gewacht en dien
held met donderende toejuichingen begroette
leveren het bewijs, dat ons Nederlandsche volk
het fanLastische van het spel en het schitterende
van dien optocht, met alle schoonheid, die er
van uitging, op de juiste waarde heeft weten
te schatten.
Het schoonheidsgevoel is in ons volk al heel
Het schoonheidsgevoel is in ons Volk al
heel sterk ontwikkeld en daarom meenen wij
er goed aan te doen, één der eersten te zijn om;
er op te wijzen, dat binnen afzienbaren tijd,
dat Volk zal komen te staan voor een schioon-
heidsvraagstuk van den eersten rang. Immers,
over eenige jaren zullen wij een stuk land rijker
zijn, dat de geweldige oppervlakte zal hebben
van 224.000 H.A.. Wanneer die reusachtige
opppervlakte thans nog bekend als de Zui
derzee, uit de golven dier zee zal zijn ver
rezen en ons een twaalfde provincie zal heb
ben aangebracht, dan is het te laat om met
plannen van bebouwing voor den dag te komen.
Thans reeds moeten de mogelijkheden, die met
dit prachtige land te bereiken zijn, onder het
oog worden gezien en overwogen. En wij ho
pen en vertrouwen, dat de vraagstukken, die
zich bij de exploitatie van de Wieringermeer,
(één van de kleinste der toekomstige polders,
met een oppervlakte van circa 20.000 H.A. en
die het eerste aan Üe beurt zal komen) zullen
voordoen, met een dermate critischem blik en
overwogenheid onder de loupe worden geno
men, dat wij voor een herhaling van het af
schrikwekkende „recht- en rechthoekige" ver-
deelingssysteem, zooals dat in den Haarlem
mermeerpolder werd toegepast, gespaard blij
ven.
Het had heel anders gekund. In den Haar
lemmermeerpolder wordt het gevoel door al
die rechthoekigheid onaangenaam aangedaan
en het is in onzen grootsten polder lang niet
zoo mooi als het er kon zijn. Wie wel eens het
schitterend beeld van klare luchten, molligs
groene weiden en grazend vee bij lichten wind
en helderen zonneschijn goed in zich heeft la-
ten doorwerken, zal het terstond met ons eens
zijn, dat het groote, nieuwe land, dat binnen
luttele jaren door ons Volk aan de zee ont
wrongen zal zijn voor het rechthoekslot ge
baard moet blijven. Het spreekt vanzelf, dat
aan verschillende technische eischen moet wor
den voldaan, zelfs waar die in lijnrechten strijd
zijn met de belangen der schoonheidsidéedoch'
er is een groot verschil tusschen een exploi
tatie, die eenlijk en alleen het technische ge
deelte in het oog houdt en eene, die op ver
standige wijze het mooie beeld van lucht en
uei en water relief wêet te geven door kunst
zinnige bebouwing. f
Ons Nederlandsche Volk heeft schoonheids
gevoel; het blijkt bij iedere gelegenheid, die
zich voordoet en moge er daarom voor gezorgd
worden, dat, althans in groot-e lijnen, de plan-
Ueti voor een evenredige combinatie van doel
matigheid en fraaiheid gereed zijn, zoodat de
00glegging der Zuiderzee een mijlpaal worde
'n onze geschiedenis een monument van tech-
•j'ok. ee nbron van welvaart en een bewijs voor*
jk nationale gevoelens, die zich luide uitspre-
voor al wat goed en schoon en fraai is.
n BUITENLAND.
Tte aandacht van de geheele wereld olijft
p steeds gevestigd op de moeilijkheden, die
nesident Doumergue iedenen dag opnieuw
zulT te mak'ein heeft. En men vraagt zich af,
uilen tenslotte de pogingen, die worden aan-
govvend, den verwachten uitslag brengen? Of
jn <lie pogingen misschien in een verkeerde
tjCrtlng geleid en zijn de plaatsen waar de poli-
eke en economisch hefboomen werden aan
gezet om den Franc weder naar bijven te stu
wen, verkeerd gekozen?
Het vereischt op de eerste plaats een diep
gaande studie van het geheele regeerings-steï-
1 sel en de. politieke partijen, die zich daarin
hebben gevormd om een gedeelte van den hui-
digen toestand in het juiste licht te kunnen be
zien, doch om een waarlijk volkomen beeld
te krijgen van de groote wonden in het tril-
lende vleesch van het arme Frankrijk, zou men
bovendien de industrieele mogelijkheden van
het land en bovenal de draag- en veerkracht
van het volk qua volk tot op den bodem moe
ten peilen.
Of de pogingen, die worden aangewend hét
gewenschte resultaat zullen hebben, of de sinds
eenige dagen weder teruggeroepen Minister
van Financiën, Caillaux, het klaar zal spoten
xtot de stabilisatie van den franc te geraken en
het duizendkoppige monster de inflatie
zal kunnen verpletteren ziedaar de vraag,
die de gemoederen in alle hoofdsteden der
wereld bezig houdt, de vraag, welke alle beurs
mannen zich telkens weer stellen. Dat het zóó
niet verder kan gaan zal een ieder duidelijk:
zijn en het is dan ook volkomen zeker, dat een
man als Cailjaux met drastische maatregelen
aan zal konjem om tot een toestand te geraken
die, zoo zij al niet normaal is, dan toch den weg
tot normaliteit aanmerkelijk zal effenen.
Caillaux vervult wel de minst benijdenswaar
dige ministerspositie van Europa. Men moet
niet uit het oog verliezen, dat, behalve de bui
tenwereld, op de eerste plaats het Fransche
volk zelf, met al zijn politieke schakeeringen, de
oogen op zijn financiëiffninister gericht houdt
en bij _een temperamentvol volk als de Fran-
schen is het uitblijven van kritiek natuurlijk'
ten eenenmale uitgesloten. Daar komt nog bij,
dat een volk, dat reeds zoovele malen een af
treden, zoowel van ministers individueel als
van het geheele ministerie en bloc heeft meege
maakt, uit den aard der zaak wantrouwig wordt
wanneer het alweer een andere samenstelling
der regeering ziet. Deze kritiek a-priori onder
vond Caillaux al dadelijk bij' de ontvangst der
der nieuwe regeering in de Kamer, waar zij met
een doodelijk zwijgen werd begroet. Nu is het
een bekend feit, dat in geen enkel land ter we
reld en zeker niet in Frankrijk aan een regee
ring, welke miet op een meerderheid in de Ka
mer steunt, een lang leven beschoren kan zijn.
Uit de verklaring der regeering blijkt dan ook
duidelijk,-dat zij die meerderheid op een snelle
en afdoende wijze tracht te bekomen. Cail
laux immers, probeert het kapitaal gerust te
stellen door verlaging der inkomstenbelasting
en der zegelrechten. Verder de verklaring
zal hij den franc stabilis-eeren en onderd-ehand
de onafhankelijkheid der Bank van Frankrijk
ongerept laten. Nu lijkt het ons geenszins over
dreven, als wij beweren, dat, wanneer Caillaux
deze prestatie levert, hij de meest op den voor
grond tredende en verdienstelijke Minister van
Financiën dezer eeuw genoemd mag worden.
Wij kunnen tot onze spijt, de vele voetangels
en klemmen, welke de nieuwe Minister zal
hebben te ontwijken, niet alle in dit artikel op
sommen, helaas ontbreekt ons daartoe de plaats
ruimte. Misschien komen wij in een der volgen
de artikelen hierop nog eens nader teurg.
Intusschen de interpellaties in de Kamer
over het finantieele beleid zijn uitgesteld tot
de volgende week en zien wij met gespannen
verwachting den loop dezer besprekingen tege
moet. Terdieu gaf echter reeds uiting aan de
ongerustheid van het parlement over de kwestie
der buitenlandsche credieten en vroeg aan den
Voorzitter'Briamd ervoor e zorgten, dat de re
geering geen verbintenissen tot het verkrijgen
van zulke credieten zou aangaan, vóór en aleer
de Kamer daarin gehoord was. Dit geeft geen
blijk van buitengewoon vertrouwen van het volk
in zijn regeering. En zooals de plannen er thans
uitzien lijkt het ons niet, dat wij gerechtvaar-)
digd zouden zijn, indien wij al te groote ver
wachtingen van Briand's nieuwe kabinet koes
terden.
De fijne meus der beursmannen schijnt dat
al geroken te hebben. Na een kleine stijging
van den koers op het bericht, dat Caillaux de
portefeuille van financiën zou aanvaarden,
kwam al spoedig weder een daling bij het
bekendmaken van zijn plannen tot stabilisatie.
Wij hopen... en wachten af hoe de toestand
zich zal ontwikkelen.
"President Hindenburg heeft zich tot nu toe
maar moeilijk terecht kunnen vinden in de vrij'
kleurlooze rol, die staatshoofden in onze con-
stitutioneele staten te vervullen" krijgen èn die
voor ben en hun ambt ongetwijfeld het vei
ligst is, omdat hij hen buiten de partijstrijd
houd. In tegenstelling met zijn voorganger
Ebert, die zich aan deze rol zeer stipt hield,
heeft hij al enkele malen getracht zijn Opvatting
mede gewicht in de schaal te doen leggen, wan
neer omtreint het een of ander beslist moest
worden
En laatst nog heeft zijn brief omtrent de
onteigening der goederen van üe gewezen
Duitsche vorsten, die tegen het referendum,
propaganda moest maken, een heftige onte
vredenheid tot ver buiten de kringen, die voor
de onteigening stemden, gewekt.
Maar dit persoonlijk verwijt kan ook zijn
goede zijde hebben.
En die zijde heeft het nu in den jongsten
brief van den president aan den Duitschen mi
nisterraad geopenbaard.
Nadat de sociaal-democraten besloten had
den, tegen het regeeringsontwerp te stemmen,
was alle kans op aanneming verkeken. En de
ministers overwogen daarom als oplossing ont-
j binding van den rijksdag of ontslag van hét
geheele ministerie. Maar beide middelen zou-
j den ongetwijfeld weinig doeltreffend zijn gé-
j bleken. Een ander ministerie had zich voor de-
j zeilde moeilijkheid geplaatst gezien om een
ontwerp samen te stellen, dat een voldoende
meerderheid in den rijksdag had kunnen vin
j den.
En door ontbinding van den rijksdag en
j niieuwe verkiezingen zou geen dusdanige ver
andering in de samenstelling gekomen zijn, da:
deze meerderheid zich zou gevormd zou heb
ben. President Hindenburg heeft dit ook be
grepen en in zijn jongsten brief aan den minis
terraad van zijn gevoelens uiting gegeven.
Noch van ontbinding van den rijksdag, noch
van ontslag van het kabinet, zegt hij, verwacht
hij een oplossing van de kwestie der schadeloos
stelling aan de gewezen vorsten en hij raadt
daarom het kabinet aan van beide af te zien.
En het kabinet heeft dien verstandigen raad
gevolgd- ..Het zal voorloopig de kwestie der
schadeloosstelling blauw blauw laten in de
hoop, dat in dit najaar of nog later de gedach
ten en de opvattingen der partijen voldoende
veranderd zullen zijn om opnieuw een oplos
sing te probeeren. Ondertusschen zullen alk
processen tusschen de bondsstaten en hun ge
wezen vorstenhuizen geschorst blijven, doordat
de wet van 31 December verlengd is.
Het is dus ëen tijdelijk, ontloopen van de
kwestie.
Maai- wanneer een kwestie momenteel onop
losbaar blijkt, is dat inu eenmaal het middél,.dat
over blijft.
In Engeland zijn ze ook met een dergelijk
middel aan 't proeven nemen. Want wat de re
geering nu in de kolencrisis voorstelt, is ten
slotte ook maar een ontloopen van de kwestie,
die zich opdringt. De mijnen kunnen onder de
tegenwoordige voorwaarden niet rendeeren dan
ten kosten van'den mijnwerker. De regeering
stelt dus voor dezen die kosten te laten dragen
door verlenging van den werktijd, waarvoor
da wet op den 8-urigen arbeidsdag in de mijnen
reeds iingenomen, en verlaging van het loon.
De mijnwerkers verzetten zich nog halsstar
rig. En Coock, de wat heet gebakerde secreta
ris van den mijnwerkersbond houdt heftige
redevoeringen tegen deze oplossing en spoort
tot volharden van het verzet aan. Maar de nood
zal tenslotte wel tot toegeven dwingen. Een der
gelijk afgedwongen oplossing kan echter slechts
tijdelijke waarde hebben en alleen volledige
reorganisatie van het mijnbedrijf, kan de Engel-
scbe mijnen in staat stellen te concurreeren en
daarmee de werkelijke en blijvende oplossing
bre'ngen.
De oplossing, "waarnaar men in Frankrijk
zoekt, zal al evenmin makkelijk en wel te vin-
dein zijn. De finantieele nood kan nu, als de
nood het de Engelsche mijnwerkers zal doen,
dwingen een of andere tijdelijke regeling te aan
vaarden, die een tijdelijke verademing brengt.
Maar voor een werkelijke oplossing zijn maat
regelen nqodig, waartoe Frankrijk niet gemak
kelijk zal overgaan, omdat daardoor de machts
positie, die zij zich in en buiten Europa ver
overde, zou worden aangetast. De daling van
de franc en de ontreddering der Fransche fi-
nantien zijn het gevolg daarvan, dat Frankrijk
reeds veel te lang boven zijn stand geleefd
heeft en daarmee niet enkel zijn geld, maar ook
het vertrouwen bij anderen is kwijt geraakt.
Dat kan, .evengoed als bij het individu, dat
boven zijn stand leefde, slechts op één manier
weer goed gemaakt worden, namelijk door ra
dicale verandering van levenswijze. Maar een
volk valt dergelijke veranderingen nog heel wat
moeilijker dan een individu, wien het al vaak
veel strijd kost.
Ook Mussolini heeft voor zijn volk de nood
zakelijkheid van een radicale bezuiniging be
grepen, al zoekt hij die dan te verkrijgen door
middelen, die op den duur wel niet toereikend-
zullen blijken: Italië's finantieele toestand is
minder slecht dan die van Frankrijk of België,
maar heel veel scheelt het niet, en de lire is
dan ook evenals de franc tot een bedenkelijk'
peil afgezakt. Ook Italië zou daarom evenals
de twee gejnoemde landen een radicale ver
andering van levenswijze moeten invoeren.
Maar dat zou een fascistisch Italië, dat juist
lichtelijk aan grootheidswaanzin lijdt, wel wat
veel gevergd zijn. En Mussolini wil het daarom'
met economische maatregelen tot verhooging
van de productie, vermindering van de produc
tiekosten en versobering van weeldeuitgaven
probeeren, teneinde langs dien weg zoo moge
lijk de handelsbalans te verbeteren. Tot 30
Juni 1928 wordt daarom de" bouw van weel
derige huizen verboden, zoowel als de opening
van nieuwe koffiehuizen, proeflokalen, theesa
lons, dansgelegenheden en dergelijke, terwijl
het maximum-aantal bladzijden voor dagbladen
op zes gesteld wordt, zomder dat vergrooting.
van formaat geoorloofd zal zijn en ook een ver
lenging van den werktijd met één uur per dag
toegestaan wordt.
Of het halpen zal? De fascistische militie
wordt uitgebreid en is de laatste drie maanden
met 20.000 man toegenomen. De eerste kazerne
der militie zal te Rome gebouwd worden. Af-
deelingen handgranatenwerpers en mitrailleurs
worden georganiseerd. Dat is niet de manier
om bezuinigingsmaatregelen doeltreffend te
maken.
Plaatselijk Nieuws
NOORD-SCHARWOUDE.
Het gasverbruik van particulieren over de
(eerste 5 maanden van 1926 was 7761 M3 hooger
als in hetzelfde tijdvak van het vorige jaar
of in percenten uitgedrukt 2.8 pet.
Het electriciteitsverbruik van particulieren
over hetzelfde tijdvak was met inbegrip van
hel grootstroomverbruik 19570 K.W.U. of 28.3
ptt. hooger, zonder_het^grootstroomverbruik
bedroeg de vermeerdering 8483 K.W.Ü. of
14.6 pet.
Besloten werd aan de Raden voor te stellen
den prijs van het gas voor gaskachels te ver
lagen tot 5 cent met ingang van 1 October a.s.,
de bedoeling van deze verlaging is het gebruik
van gaskachels onder ieders bereik te brengen
door 'dien lagen prijs, deze prijs kan concur
reeren met elke vaste brandstof, zoodat een
groote afname van kachelgas hiermede bereikt
kan worden, wat wederom gunstig zal werken
op de rentabiliteit van het gasbedrijf. Wel gaat
de aansluiting van gaskachels geleidelijk voor
uit, maar het is het gasbedrijf om groote hoe
veelheden te doen, zoodat v-eflaging de beste
oplossing is. Bij de meeste gasfabrieken is te
genwoordig voor gaskachels een prijs van 5
cent per M3. ingevoerd met buitengewoon
gunstig resultaat.
Dp een verzoek van „Het Witte Kruis" om
afstand van een gedeelte der voormalige sto
kerij van de gasfabriek, teneinde daar een bad
inrichting op te stellen, werd goedgunstig be
schikt.
NOORDSCHARWOUDE.
Gevonden
1 vest, waarin horloge.
1 portemolnnaie met inhoud.
1 gratis verstrekt rijwielplaatje 1926.
2 kindertaschjes.
Inlichtingen kunnen worden verstrekt door
de politie te Noordscharwoude.
BROEK OP LANGENDIJK.
Gedurende de maand Juni werd op 16 dagen
regen in den meter gevonden tot een geza
menlijk bedrag van 41.5 m.M., terwijl de ge
middelde regenval der maand 57 m.M. be
draagt. Zes dagen gaven minder dan 1 m.M.,
10 gaven- meer dan 1 m.M. De regenrijkste dag
der maand was 2 Juni met 9.2 m.M., tijdens
een donderbui. In 't geheel is dit jaar nu 284.9
m.M. regen gevallen, tegen 278 m.M. gemid
deld. Maandag 1.1. viel hier tusschen 's middags
2 en 's avonds 8 uur n.t. niet minder dan 20
m.M regein.
BROEK OP LANGENDIJK.
Dinsdagnacht werden ontvreemd in de Ri-ng-
sloot twee dekkleedein, bruin van kleur, ge
merkt J. J. Gootjes, H. H. Waard.
De lengte der kleed-en is 6 Meter en de
breedte 3 Meter.
Een ieder, die hieromtrent inlichtingen kan
verstrekken wordt verzocht zich t-e wenden tot
dein Rijksveldwachter of den eigenaar te Broek
op Langendijk.
RECTIFICATIE.
In ons nummer van Donderdag 1 Juli komt
het volgende bericht voor:
Zuidscharwoude.
De melk is 1 ce|nt per L. in prijs verlaagd.
Men betaalt nu 10 cent.
Wij verzoeken onzen lezers hiervoor te lezen:
Men betaalt nu 12 cent per L.
