DERDE BUD.
ZATERDAG 2 OCTOBER 1926
Wat er om ons heen gebeurde.
Omdat Holland op 't oogenblik nu eenmaal „in
het teeken" ,van den dans staat, daarom wilden
we er ook eens iets ove rschrijven. Vooraf heb
ben we ernstig ons geweten onderzocht, daarbij
onze gevoelens ten opzichte .van den dans pei
lende, want een journalist moet objectief blijven
en mag bewust, noch onbewust door middel van
het openbaar pers-orgaan een persoonlijke mee-
uing aan het publiek opdringen het openbaar
belaft gmoet zijn richtsnoer zijn, ook al zou hij
dé gevoeligheidjes van zijn eigen „ik" daarmee
treffen.
Maar al wat ons geweten ten opzichte van
den dans verkondigde was van een gematigde on
verschilligheid; zelve beoefenen we deze edele
sport niet, maar gunnen de blijkbaar prettige ont
spanning gaarne aan anderen. Het openbaar dan
sen is, althans in ons land, nog maar van betrek
kelijk jongen datum. Gedanst werd er vroeger
binnenshuis bij familiefeestjes, op de avonden
of middagen van speciale clubs en op soirée's, ge
organiseerd door vereenigingen. In het openbaar
werd er slechts in havensteden gedanst en die ge
legenheden, de z.g. danshuizen stonden nu juist
niet in een roep van deugd en beschaving. De
„ouderwetsöhe" dansen waren over het algemeen
rustig, hoofsch en kunstig; ze werden als regel
beoefend in intiemen kring.
Gelijk heel het openbare leven' veranderd is,
gelijk de mensch onrustiger is geworden, gejaagd,
haastig en... oppervlakkig, zoo is ook de dans ver
anderd en geworden (of verworden?) tot on
smaakvol gewring en gewrijf en 'geschuifel, ge
heel aanpassend overigens aan den modernen
geest, die geen tijd meer laat voor een studie tot
iets ingewikkelds, te oppervlakkig is voor werke
lijk hoofsche manieren en die in 'de tril-schuif-
en schokbeweginkjes van den modernen dans ge
heel aanpast aan de wervelende hol-der-de-bolder
wijze, waarop de tegenwoordige jonkheid het
leven doorgaat.
.We hebben geen tijd meer voor het organisee-
ren van bals en soirees, geen lust om een clubje
bijeen te zoeken, familieleven bestaat niet meer
en dus ook geen familiefeest, we hebben bezwaar
tegen al die „gedwongenheid" en dus... zijn de
openbare dancings een uitkomst. Men kan danseD
als en met wie men wil. In de groote steden is
.het tenminste 7.00. In Amsterdam nog maar siiids
zeer kort, en alleen, door-de-week. De menschen,
door tie jakkerende moderne levenswijze toch al
tót hyper-nerveuzen verworden, zijn door het op
windend ge-jazz en het prikkelende genot( van
den modernen dans, echter in zoo'n voortd'urenden
staat van overspanning geraakt, dat ze het li
chaam niet één dag per week meer in rust 'kun
nen houden en ook den Zondag voor den dans op-
eischen, daarbij gesteund door een groot Amster-
damsch blad, dat zich tot taak heeft gesteld om
het dansen op den Zondag af te dwingen, door
op allerlei wijze een voor ons land en onze hoofd
stad smalende vergelijking te maken met het bui
tenland.
Öch, wat ons persoonlijk betreft: laat ze dan
sen en wie van meaning zijn, dat ze hun lichaam
zoo gauw mogelijk moeten slopen: laat die zeven
dagen per week dansen. Maar laten die groote
stadsbladen niet aan 'de provincie tasten. Er rij
zen in die kranten plots jammerklachten uit aller
lei provinciestadjes naar voren, waar Tiet open
bare dansen geheel verboden zou zijn. Welnu,
laat óns tenminste rft onze rust. In stad en pro
vincie missen we veel, maar we hebben er iets,
dat we niet missen willen, n.l. ons gezellig ver
keer iu familiekring, in vriendenclub en intieme
gezelschappen. En daar hebben we ons amuse
ment en ook... den dans. Als men nu echter
onze zonen en dochters uit huis zou gaan halen
om hun avonden te slijten in dancings, waaraan
we hier volstrekt geen behoefte hebben, dan
ontneemt men den meesten het mooiste, wat het'
leven in stadje of dorp biedt.
En wat de groote steden betreftwaarom moe
ten wte ten opzichte van de vrijheden voor het
d'ansvermaak toch naar het buitenland zien? De
Telegraaf heeft al haar buitenlandsche corres
pondenten naar de autoriteiten in de vreemde
landén gestuurd, om eerstens naar de daar gebrui
kelijke dans-permissies te informeeren en twee-
dens ons „achterlijk" standpunt bij die autori
teiten belachelijk te maken.
Dat is kortzichtig. In alle landen zijn van die
bijzondere zeden en gewoonten ,die door volksaard
en allerlei omstandigheden gegroeid zijn. Daarin
dt niets belachelijks In Londen mag op Zon
dag niet worden gevoetbald. Gaat de Telegraaf
in ook voor een voetbalverbod op Zonldag in
land ijveren? In New York wordt ook.op Zon
dag gedanst, maar in heel Amerika kan men geen
glas bier, wijn of alcohol krijgen. Moeten we nu'
°ok ons land gaan droogleggen Hoe arm van
geest om altijd naar „buurman" te kijken om te
te sj ui ten wat men doen gaat!
De eisch tegen den liefdadigheidsparasiet van
de Drentsche venen is nog al raak, n.l. 3 jaar
gevangenisstraf, al lijkt het ons zeer te bezien
°i de rechtbank naast het overtuigend bewijs,
Waarover geen twijfel bestaat, ook het wettig
bewijs geleverd zal achten. Mocht de „heer" Ver
smoor zijn drie jaar krijgen, dan mag het hem
ee.n troost zijn, te weten, dat ze hem door heel
het Nederlandsche volk van harte gegund zijn.
Zulke wezens moeten het maar eens aan den
lijve ondervinden, dat ons volk haar bekenden
liefdadigheidszin niet ten bate van egoistische
individuen wenscht te laten uitbuiten.
Van de week heeft de politie een hoele familie,
die aldus op de gemeenschap parasiteerde, gevan
gen genomen. Ze beijverde zich om „zonnestraal
tjes" te verkoopen ten bat© van ongelukkige
iuberculose-slachtoffers, maar het monster van
I haar egoïsme leverde den ziekeii slechts don-
1 kere schaduw.
1 Trouwens, de liefdadigheid is tegenwoordig zóó
in bijzonderheden georganiseerd, dat de macht
j van organis'aties een totale desorganisatie dreigt
te wekken. Er wordt dagelijks en van alle kanten
gevraagd, door bekenden en onbekenden. Men
weet. niet meer waaraan en aan wie(n) het goed'
of niet goed' is te geven. Een spoedige wetgevende
regeling op charitatief gebied zou wel gewenscht
1 zijn, niet omdat er nu wtel eens een dubbeltje te
veel of onnoodig uitgegeven zou kunnen worden,
maar omdat de desorganisatie er toe leiden zal,
dat het geld, waar het werkelijk noodig is, niet
I binnenkomt.
BUITENLAND'.
Poincaré heeft een koud-waterstraal gestort
over de hoofden, die. verhit waren van b lijdia
opwinding over de Duitsch-Fransche toenadering
in het onderhoud tusschen Stresemann en Bri-
and té Thoiry tot uiting gekomen. Hij blijft de
onverzoenlijke. Wel heeft hij Briand niet gedés-
avoueerd, maar door wéér eens, voor de zooveelste
maal in het openbaar Duitschland's schuld aan
den oorlog en deszelfs verwoestingen vast te stel
len, heeft hij onnoodig geprikkeld. Wat hij zei,
moge waar zijn, 't is ontactisch om steeds do
waarheid te herhalen. Als iemand gestolen heeft,
doch zijn leven beterde, dan gaat men hem niet
steeds, als men hem ontmoet, de hand drukken
onder h$t uitspreken van den groet: „Goedjen
morgen, dief". Maar waar beide landen elkaar
noodig hebben, zal de verzoening toch tot stand
komen, zelfs ondaftks Poincaré.
Dempsey heeft 700.000 gulden verdiend en is
kampioen-af; meneer, Tunney zit nu op de bo
venste sport, 't Ging er erg verheffend toe. In de
7e ronde 't kan ook de achtste geweest zijn
werd één oog dichtgeslagen; in de volgende ron
de het tweede oog; voor de 10e ronde moesten ze
hem naar het midden van den ring leiden, om
dat de man niet meer zien kon en toen deukte
zijn tegenstander hem den neus in, zoodat het
bloed hem uit den mond liep. Dat is... sport. En
alle bladen ter wereld huldigen Diempsey om
zijn moedig gevecht en Tunney om rijn over
winning. En als straks in Spanje weer stieren op
elkaar losgelaten worden, dan wenden we ons vol
ergernis af.
men hebben een rusachtige afmeting bereikt, die niet vliegen kunjnen, kruipen langs "de
zoodat zij aan de strengste eischen kunnen stammen van onze ooftboome», om aan 't
De madeliefjes, verdienen meerdere! einde der takken tegen de knopjes de eitjes
te leggen, waaruit a.s. voorjaar de rupsjes:
Van alle kanten der wereld bereikten ons be
richten over natuurrampen. Een paar dagen na
de cyclonen in Florida werd de Braziliaansche
stad I tam be door een orkaan verwoest, weer een
paar dagen later verging door een typhoon heel
de visschersvloot in de golf Macao; Italië werd
eveneens door een stormramp geteisterd. Zouden
die duizenden golfstroomen, die we met onze
radiotoestellen dagelijks de wereld rondzenden, nu
werkelijk géén schuld hebben aan deze atmosphe-
rische storingen? De natuur laat zich zoo moeilijk
d'wingeü!
voldoen
v/aar dee ring dan zij tot heden genieten, ook als'
voorjaarsplant.
Onder de vaste of vollegroinidsplanten is ook
veel, dat voor ons doel geschikt is. Allereerst
de bekende dubbelbloemige Aralis alpnia fl.
pi, In het voorjaar is deze plant als met een
laken overdekt, van de massa witte bloempjes,
'die haast geen blaadje vrij laten. De gfevuld-
bloemige .variëteit heeft het groote -voordeel
boven haar emkelbloemige zuc'cr, dat de bloei
veel langer aanhoudt, zoodait zij de meeste aan
beveling verdient. Dan hebben we de grasan
jers (Dianthus plumarius) dn de z.g. pek-an-
jer (Dianthus Viscaria), die* men niet zooveel
fileer ziet. Toch is zij mooi, niettegenstaande:
zij tot de oude planten gerekend kan wor-
en. Dankbare planten zijn ook de verschil
de Primula-soorten zooals Pr. veris. Som-
ige zijn ia ons land ook inhdsmsch, maaft
Verden door kweekers in cultuur genomen on
verbeterd. De witte Scheefbloem (Iberis sem-
pervnens) en het gele Schildzaad (Alyssum
saxatile compactum) zijn in het voorjaar ook!
mooi, als tallooz© bloemen de planten over
dekken.
Zeer aardig is een samenplanting van twee
of meer gewassen op één perk of in éóln groep,
vooral bolgewassen en-overblijvende of eenjari
ge planten voldoen goed samen. Zoo verkrijgtl
men een mooi kleureffect, door tusschen de
blauwe vergeet-mij-nietjes witte ,roode, of gele
tulpen te planten. Of de witte Arabis te ver-i
mengen met rose, rood, of gele tulpen. Derge-
geiijke combinaties zijn er te maken en voldoen
m 't algemeen goed.
■We hebben nu keus genoeg en kunnen dus,,
ook voor den voorjaarsbloei, in ónzen tuin de
meest mogelijke afwisseling aanbrengen- 1
y
In dien fruittuin. 1
Rechtzaken
ARRONDISSEMENTS RECHTBANK.
Uitspraken.
Hendrik G., Egmond a. d. H'oef, zeden
misdrijf, 5 maanden gev. voorw.; Herman J.,
Alkmaar, schuldmisdrijf, f50.— boete of 50
dagen, H. 'H>. R., Anna Paulowna, mishanden
ling, vrijgesproken, H. J. de J-, Alkmaar,
schuldmisdrijf, f 20— boete of 20 dagen, P.
de R., Helder oplichting, 1 jaar g;ev. met ge-1
vangeneming,. Jan K., Blóker, diefstal, vrij
gesproken, G. J. L., Winkel, handelsbedrog/
f300 boete of 30 dagen. Willem K., Hel
der, dienenmishandeling f 15— boete of 15
dagen, Okkle v. d. D., en Abbo H. mishan-*
deling, ieder 2 maanden gev., Joh. Jan S,j
Helder, hooger beroep zaak, f 60.— boete of
15 dagen.
Voor Huis en Hof
In dian Bloementuin.
We gaan voort met het gereedmaken van
onzen tuin m©t het oog op dein voorjaarsbloem
Behalve, de bol- en knolgewassen zijn er nog
vele planten, die ons vroeg in het voorjaar met
hare bloemen verheugen en de komst der lente1
aankondigen.
Het best bekend en het meest verspreid zijn
de vergeet-mij-nietjes, met hare vele verschei
denheden, waaronder met prachtig donker-i
blauwe bloempjes. Inderdaad, 't zijn dank
bare voorjaarsbloeisters en rij worden schien
in eiken tuin aangetroffen.
Muurbloemen behooren ook als vast nummer
op het programma van den voorjaarstuin. Het
zijn dankbare planten,. die met haar heerlijk!
riekende bloemtrossen werkelijk een plaatsje
verdienen.
Bij het verschijnen) van dit nummer, ziet
fnen in de couranten en op veilingen, alle!
soorten wintervruchten al aangeboden en ver
tegenwoordigd. Maar al moeten we ook ide'
noodige voorzichtigheid aanraden, toch zijn
wij met 't plukken vami ons wimterfruit, niet
zoo gehaast.
Hebben we nog wat mooi najaarsweer, dan
zetten de vruchten nog flink uit en ook de
smaak wint er bij. Duidelijk is bet verschil
in smaak waar te nemen en wordt juist het
fijnstej aroma in de laatste paar weken ge
vormd
Behalve deze eigenschap zullen'ook de vroeg
geplukte vruchten veel spoediger rimpelen
hetgeen wordt verergerd door ze op een war
me plaats te leggen en wel daar waar veel
ibchtverv^rsching is. Daarom dus de bewaar
plaats donker gehouden, tevens gezorgd dat
het er niet te warm is en maar slechts weinig
luchtverversching. Tocht -is ook voor-vruchten!
te ontraden.
Waarschuwden wij, in een onzer vorige óp-
stellen voor het plukken van nat fruit en voor
het op groote hoeveelheden te bewaren, waar
door het opdrogen en: uitdampen wordt tegen
gehouden, thans willen wij even de z.g. vruch
ten rekken aanbevelen. De mooiste vruchten,
die als tafelfruit bewaard worden, moeten uit
gelegd en deze op de vruchtenrekken uitge
legd. Hoogsten 2 tot 3 lagen op elkaar. De
hier be'doelde rekken zijn in den handel veri
krijgbaar, doch men kam ze ook zeer goed;
zelf maken. De latjes worden een paar centi
meters van elkander gespijkerd, en aam weers
zijden met een zwaardere lat bevestigd. Zoo
wel onder als boven, spijkert men een lat, waar-
men de ruimte verkrijgt tusschen de rekken,
die noodig is voor 2 k 3 vruchten op elkander.
Wenschelijk is het. geen latten te gebruikten,
met scherpe koeken en dus eenigszins rond
bij te schaven. Heeft men weinig vruchten,
dan is 1 laag beter dam 2 of 3, waarom de
vruchten dan met de steel naar beneden ge
legd worden. Herhaaldelijk worden de vrucht
ten geinspecteerd, de aangestokens verwijderd,
doch de goede vruchten niet iedere keer in
de hand genomen, want met Se grootste voor
zichtigheid zullen zie toch nog beschadigd kun
nen worden.
Het keukenfruit kan in platte kisten worden'
uitgelegd, nadat ze eerst op een droge plaats
zijn uitgedampt. Nooit moet men. de vruch
ten direct met lakelns of iets dergelijks dekken.
Het verdampen wordt hierdoor tegen gegaan.
De verrotting bespoedigd.
Het opknappen van de fruittuin wordt nood
zakelijk. De laatste dagen werd onze tijd door,
het plukken in beslag genomen en het onkruid:
is ons de baas geworden. Het is wel gfeten
lastig onkruid, doch hakken o"f schoffelen is
niet meer mogelijk, omdat men bet niet meer
dood kan krijgen. De grond is vastgetrapt bij
het plukken, voorat met dat natte weer, en.
daarom is het nu tijd, hem om te spitten.
Velen denken, dat dit alleen maar in het voor
jaar moet gebeuren, doch hierin vergist men
zich deerlijk. Het onkruid trekt veel voedsel
uit den bodem, het biedt een schuilplaats voor.
alle insecten, die wij gaarne zouden missen
en daarom is het omspitten het beste middel.
Die in elkander getrapte grond, wordt nu
weer eens flink los, hij kan doorvriezen, waar
door zijn porusheid wordt bevorderd en het.
zal den boomen goed doen.
De Ujmbanden, die wij in 't begin dezer
maand om de stammen der boomen gelegd
hebben, om de wijfjes van de wintervlinder te
vangen, moeten geregeld worden nagezien of.
Niet vergeten mogen we de grootbloemige'
violen (viola tricolor) die gewoonlijk dóór het J
publiek met den uitheemscben naam „pensées'\ er nog voldoende kleefstof (brumatalijm) op
worden aangeduid. Prachtige kleuren treft men) zit om de vlindertjes te vangen, want nu ko-
tegenwoordig onder ideze violen aan en de bloeë men ze uit hun poptoestand en de wijfjes,'
komen, die het jonge blad en wat nog ergfer;
is, de knoppen geheel»opvreten.
De lijmbanden zijn tot dusverre nog ide
beste hulpmiddelen om ze te vangen. De lijm,
is bij lederen handelaar in tuinbouwartikelesn
verkrijgbaar en moet als eigenschap bezitten
lang kleverig te blijven.
Zaailiitgian-Rqrziken.
Vele menschen meeneh, dat. goede vrucht-
boomen slechts laags den weg der veredeling,
enten e.d., kunnen ontstaan en het zaai
en van pitten wordt als onschuldig kinderwerk
aangeduid. Toch worden uit het zaad uitste
kende vruchtboomen gewonnen; al de be
staande goede soorten zijn langs dien weg'
verkregen.
Nu duurt 't na 't zaaien van b.v. appel- of.
perenpitten akelig veel jaren, eer men kan
gaan oogsten, maar het zaaien van perzikpitten
is een dankbaar werk. Men heeft dan vrij
veel kans een boom te krijgen, die smakelijke
vrucht-en voortbrengt en wat 't voornaamste is
z; dragen reeds op 3 k 4-jarigen leeftijd.
Hiet Aquarium.
Eenige belangwekkende en gemakkelijk te
kweeken waterplanten zijn:
Vallisneria spiralis. Deze sierlijke, hoogst be
langwekkende plant, dankt haar naam aan de
vrouwelijke bloemstengels, welke meer eten
een meter lang kunnen worden en zich na,
den bloei spiraalvormig optrekken. De Val
lisneria spiralis groeit in Zuid-Europa, voor
namelijk in de Noord-Italiaanscbe meren, waar
deze planten langs de oevers, waar het ondiep
is, als 't ware geheele weiden onder water
vormen.
Alle waterplanten, maar vooral de Vallisne-
ria's zijn nogal gevoelig voor hard water. Het
duinwater bevat nogal veel kalk, om water
planten op den duur te doen tieren. Ze groei
en wel, maar men merkt aan alles, dat da
planten het niet naar den zin hebben. Hiet
beste is gezuiverd rivier- of regenwater em
bij ontbreken daarvan bronwater, dat echter,
weer niet te veel ijzer bevatten mag.
Wat de Vallisneria vooral hoogst interes
sant maakt is de bloeiwijze. Sinds zeer lan
gen tijd heeft deze bloeiwijze de bewondering
van vele natuuronderzoekers gewekt. Zelfs
dichters hebben haar bezongen.
De Vallisneria is tweehuizig, d.w.z. de soort
is gescheiden in mannel. en vrouwel. planten.
De vrouwelijke bloemknop bevindt zich eerst
geheel onder water, dicht bij den wortelvoet.
Wanneer de tijd van bloeien nadert, zoekt
de knop de oppervlakte van het water om ein
delijk daarop te drijven. Bij'de mannelijke plant
üaaïentegen is de bloemstengel zeer kort. Deze
stengel draagt vele mannelijke bloempjes, wel
ke zeer klein zijn en omsloten door een door
schijnend vlies. Bij het volgroeien der manne
lijke bloempjes scheurt het vlies, de bloemp
jes scheiden zich van den stengel en stijgen
geheel gesloten 'naar de oppervlakte. Daar
openen zij zich, en wanneer het geluk hen
dient dicht bij em vrouwelijke bloem te dra
ven, beeft de bestuivimig plaats. Na de bie-
stuiving sluit de vrouwelijke bloem zich weder,
de stengel rolt zich als een spriraal op en
onder water heeft het rijpen der zaden plaats.
Voorwaar hoogst merkwaardig. Alleen on
der zeer gunstige omstandigheden hebben bo
vengenoemde verschijnselen in een aquarium
plaats.
De voortplanting geschiedt overigens door
worteluitloopers. Aan één uitlooper groeien
soms 5 a 6 jonge planten. Walmeer men de
planten van boven belicht, is het effect, dat
deze plant maakt noogst verrassend; net reere
lichte groen der bladeren schittert dan op die
deeien, waar het licht valt,., in ongemeen en
glans.
Het is goed wat leem of klei en wat ouden,
goed doorvroren koemest te geven; enkel vee|n
of turfgrond is voor Vallisneria wat te schraal.
De temperatuur van hgt water mag niet onder
10 graden Celsius dalen:.
Sagittaria Natans. Deze waterplant behoort
tot de familie, waartoe ook het sierlijke pijl
kruid Sagittaria sagittifolia behoort. Het va
derland van deze plant is echter N.-Amerika.
In den vorm komt het veel met ons pijlkruid
overeen, alleen met dit verschil, dat bladen
en bloemstengels op het water drijven. De
ondergedoken bladeren zijn evenals van Sagit
taria sagittifolia fraai lintvormig, donker groeln,
maar dikker dan van Vallisneria. Wanneer de
plant het naar den zin heeft, dus bij flinken
groei ontwikkelen zich spoedig bladeren, waar
van het onderdeel lintvormig, het bovendeel
breeder is ep iets toegevouwen. Nog later
gevormde bladeren, breiden dit toegevouwen
deel aan de oppervlakte van het water uit,
en vormen dan donkergroene ovale, platdrij-
veride bladeren. Door en over den bodem brei
den zich worteluitloopers van de oude plant
uit, die krachtige jonge planten voortbrengen;
de bloemen zijn wit en liggen op het water,
dus niet als bij het Pijlkruid, waar de bloe
men in trossen boven het water uitsteken, even
als de pijlvormige bladeren.
Sagittaria nataas, is een uitmuntende plant
voor het aquarium, veel sterker dan Vallis
neria, enz. .minder eischend, bovendien schaadt
een lage temperatuur van' het water haar niet.
Het bloeien geschiedt eerder, en de helder
witte bloemkroon is opvallend.
Een volgende maal zullen we nog «enige
waterplanten behandelen.
