Reisindrukken ui
Sovjet-Rusland.
StHaWiyii Ml»l.
Uit den Omtrek
V.
Slot.
Met welk eau tegenzin.
Mijn welwillende gids vertelde mij, dat het
iicht te begrijpen was, met welk een tegenzin,
zoowel voor den werkman als door al degenen,
die daar vroeger werkzaam geweest waren,
er thans gearbeid waiidt. Met de grootste moei-'
te was er geld los te krijgen om de hoogst
noodige reparaties te verrichten. Aan salaris!
voor de arbeiders en het personeel werd abso-
luut niet gedacht. Op mijn vraag, hoe dan een,
vader van een gezin met kinderen aan den
kost moest komen, deelde men mij) mede, dat
de werkman, wanneer hij des avonds naar huis
gaat, zich de noodige petroleum toeeigenen
moei; tweemaal per week houden zy dan een
soort beursje en de opbrengst daarvan wordt
onderling verdeeld. Het bleek, dat daardoor;
een groot gedeelte van de productie aan het
petroleum-bureau ontging, en op die manier
ook de prijs bedorven werd.
'Heel interessant was, dat juist op het mo
ment dat ik te Bakoe vertoefde, een dienster-,
der uit Moscou kwam, waarin bepaald werd,
dat niemand zich meer clandestien iets mocht
'toeëigenen. Maar over een uitbetaling van loo-
nen in plaats daarvan werd niet gesproken.
E enige arbeiders vorderden toen hun loon op.
Daar zij, gemilitariseerd waren, werd dit als een
indiciplinaire daad beschouwd, en zij werden!
gewoonweg opgesloten.
Een paar anderen verlieten Bakoe om in
Tiflis werk.tegaan zoeken. Zij werden door
de politie opgevangen en teruggebracht. Den
zelfden middag werden zij als deserteurs ge
fusilleerd.
Maar dit was toch het geduld van de ar-,
beiders te veel getart! Zij wilden en moesten;
hun kameraden wreken en des avonds kon!
ik het ontzettende schouwspel waarnemen, dat
zij als protest een paar petroleumbronnen in
brand staken. Nóg nooit had men in Bakoe!
eon zóó catastrofale brand gezien.
Om verdere sabotage te voorkomen, ge
lastte Moscou daarop onmiddellijk, den arbei
ders een weekloon uit te betalen.
Wij zien dus, dat in het „ideale land van.
den arbeider" hij| niet eens aanspraak heeft
op de allereerste mienschenrechten en er ver
vallen is tot
aan soort slavernij.
Daar de pertroleumpraductie via Bakoe naar
Londen gaat, hebben dus de incasso's ia Euro-,
pa plaats. En wijl Moscou dit geld absoluut
voor propaganda of andere doeleinden iaoo-
dig heeft, kwam men weer op het oulde systeem
terug: er werd oogluikend toegestaan, dat de
werklieden en het overige personeel zich het
noodige toeëigenden.
Niet veel beter is bet met het spoorweg
personeel gesteld. Ook dit moet clandistien
aan zijn loon komen. Dit gebeurt op de na
volgende manier: Wanneer miein in Rusland van
den trein gebruik wensch te maken, moet men
van de stationspolitie toeste.mming hebben om
De afgeloopen week was wel een zeer bijzon
dere, waatschijnlijk de meest bewogene in het sei
zoen 1926-1927.
Hoe bewogen die wel was?
Een illustratie der groote prijsverschillen was
wel, hetgeen een oouwer uit Warmenhuizen mij
vertelde. Hij had een partijtje van een 3000 K.G
goede roode kool en piesenteerde die j.l. Zaterdag
voor acht dagen voor f 10.50 per 100 kg.
Te Warmenhuizen is men zeer practisch. De-
betaalmeester vraagt na afloop van de veiling, of
iemand nog wat noodig heeft en zoo kooplui zich
melden geven zij meteen op welke kwaliteit en
grootte gewensc.ht wordt.
Daarop vraagt de betaalmeester aan de aanwezi
ge bouwers of zij wat verkoopen willen, de ver-
koop-gragen steken dan zoogenaamd op.
Onder <„op=teKen wordt verstaan, een paar
monsterkooltjes toonen, de verkoop gaat op de
gewone manier.
Wordt er te kort aangeboden en te weinig, „op
gestoken", dan vraagt de koopman een bon. Te
Warmenhuizen is rnen zeer voor ruimen van 't
goed, o.i. het eenig juiste standpunt in tijden van
overproductie.
Welnu, een koopman, gewapend met een bon,
bood voor de kool, waar de bouwer f 10.50 vroeg,.
f9.50, later f 10.Tot koop kwam het niet.
Gaan de prijzen omhoog, dan zijn er altijd men-
schen, die gewoonweg wonderen verwachten. Zoo
waren er, die n.b de stellige verwachting uitspra
ken, dat de kool begin Mei f 25 per 100 kilogram
opbrengen zou.
De betrokken bouwer redeneerde anders en gaf
(van achteren) als zijn meening te kennen, dat een
prijsstijging van fo.15 per kooltje in enkele dagen,
zonder aantoonbare, redenen, als abnormaal moest
worden aangezien.
Hij laadde de partij dan ook in zijn vaartuig, op
Dinsdagmiddag en een koopman bood toen al ruim
15 igulden. Hij besloot te veilen op den volgenden
dag en maakte f 17.60. Een prijsverschil in drie
dagen tijd van belang.
In Noordscharwoude heeft zich, naar men mij
verzekerde, het geval voorgedaan, dat een koopman
voor 14 dagen in de veiling een flinke partij goed
kocht voor f 4.— ïuim en deze in de afgeloopen
week voor f 17.60 verkocht. Dat zijif van die zeld
zame gevallen, die men, bij wijze van spreken,
de stad te verlaten; slechts met een dergelijk'
bewijs kan men een spoorwegbiljet verkrijgen.
Bij het vertrek van iedenen trein wordt het;
getal der meegaande passagiers vooruit beJ
paald, daar verschillende plaatsen voor milii
tair transport of beambten moeten worden vrij
gehouden. Komt nu een reiziger aan het loket,
en verlangt hij een biljet, dan deelt men hem,
mede, dat voor dien dag alle plaatsen uitver-
kocht zijn. Maar geen nood: een pakjesdrager
biedt hem dan het verlangde biljet tegen het
dubbele bedrag aan, en de helft hiervan wordt
in de kas van het spoorwegpersoneel gestort,
waaruit dan de uitbetaling van de loonem ge
schiedt.
Wanneer nu arbeiders van die twee belang
rijkste bedrijven qp die manier aan hun loon
moeten komen, kan men gemakkelijk begrijpen,
hoe het met de andere arbeiders gesteld is.
Te 's-Gravenhage was een Hollandsch con
sortium gesticht, dat concessionnaris voor man-:
gaan-ijzerterreinen in den Kaukasus was ge-!
worden. In hel belang van den geheelen op
zet had de Nederlandsche Regeering den ver
te gehwoo rel iger van dit concern tot Hollaadsch
Consul te Batoem benoemd. De nuchtere Hol-
landsche werkgever, die v3.n het gezonde prin
cipe uitgaat, dat men slechts van goed door
voede werkkrachten voldoende werkkracht kan
verwachten, zond groote hoeveelheden levens-
midldeLen .naar Batoem, welke dagelijks ponds
gewijze onder het personeel .en de arbeiders
zouden verdeeld worden. Doch de Bolsjewisti
sche autoriteiten verboden de uitdeeling van;
deze levensmiddelen en beschouwden dit als!
anti-Bolsjewistische .propaganda; immers, zool
zeiden zij, wanneer wij den kapitalisten zoudenj
toestaan hun werkvolk goed te voeden, dan:
zouden zy conflict met hun eigen werktiejdenj
krijgen. Het oorspronkelijk vastgesteld rant
soen werd tot op een minimum teruggebracht.
Ik ving dit laatste artikel aan met de op-:
merking, dat men zich over niets meer moet
verwonderen. Maar toen ik in Europa terug-;
kwam, verbaasd^ het mijj toch te vernemen,
dat onder sommige Europeesche arbeiders nog
een soort s ympathie voor het communisme be
stond. Ik kan die antevredenen als mijjn vastJ
staande overtuiging mededeelen, dat nergens;
ter wereld, (zelfs de koelie 'in Indië, zelfs de
transportneger in Congo niet) de werkman het
zóó bitter slecht heeft als in Sovjet-Rusland.
Het ve ree n i g in g s we zen in Rusland is een aan
fluiting, want op een vergadering heeft iemand
den moed, zich vrij te uiten. En aan het gezins
leven is alles onttrokken. De huisvader weet
niet, hoe aan geld te komen om den honger
van zijn gezin te stillen. Ein oók de rijpere;
jeugd heeft er geen idealen meer, want zij
wordt opgevoed in losbandigheid.
Men zal zich dan ook kunnen voorstellen,
hoe 'overgelukkig ik mij gevoelde voor het'
eerst weder voet op Nederlandschen bodems
te kunnen zetten, en dat ik diep vervuld bert
den innigen weuschMoge ons land voor de
„zegeningen" van het Communisme te alle tijde
gespaard blijven!
aan den balk mag schrijven. 1
In het laatst van de week ging het anders, 't
Ging Donuerdag te Warmenhuizen al heel erg
stug, men hield er de koolaanvoer zoo ongeveer
geheel on. Dat was een slecht teeken. Immers
Warmenhuizen veilt het laatst op den dag. na
Broek en Noordscharwoude. Wie op beide laatst
genoemde markten niet goed kan slagen, gaat
nogal eens naar Warmenhuizen. Daar is de kool
het duurst geweest, maar de teruggang vertoont
zich er het eerst.
Vrijdag gaf een nog stuggere markt te zien en
j.l. Zaterdag moest men vaststellen, dat het avans
op de prijzen weer geheel is weggevallen.
Het is wel een wonderlijk verloop geweest, en
kele gelukkigen hebben ervan geprofiteerd. On
willekeurig krijgt men de gedachte, dat de prijs
stijging wat geforceerd is geweest en haar oor
zaak voor een deel te danken was aan meerderen
vraag, .lie in de hand gewerkt is door de koude,
maar dat niet-gerechtvaardigd optimisme de zaak
wat overbodig heeft opgedreven.
Stabiliteit kennen we 'tegenwoordig niet meer.
Te Broek is de roode kool nu officieel geruimd.
De aanvoeren zijn niet groot meer in dat artikel,
en men diene te bedenken, dat er heel wat van
andeTe veilingen naar hier zijn gezonden, die niet
in de telling zijn opgenomen.
Toch neemt men algemeen aan, dat de aanwe
zige voorraden van alle soorten grooter zijn, dan
er volgens dè telling moesten wezen.
De rijd zal wel leeren, of deze meerling juist is,
't Is echter om naar aanleiding van de kan
sen nog iets op te merken, bepaald jammer, dat,
de inzinking zoo ras op de stijging gekomen is. 1
Al kon de hoogere prijs voo rde rest de situatie
niet meer redden, het moreel effect was groot.
Derf bouwers werd een hart onder den riem ge-
schoven, want zoo redeneerden velen als
het weer ons helpt en de aanvoeren zijn niet te
groot, dan bewijst een prijsverloop als de vorige
week toch, dat kool een gewenscht artikel is en
blijft.
De gang ter veilingen op Vrijdag en Zaterdag
heeft aan deze optimistische beschouwingen een
gevoelige knak gegeven. Wie kan factoren aanwij
zen, waarom de kool in het begin van de week zoo
oploopen en gedurende de laatste helft der week
zoo rapide moest dalen? Oorzaak' vaststellen is
moeilijk, uit de gevolgen, tot eeri oorzaak besluiten
gewoonlijk aanvechtbaar.
De risico is en blijft in den groentènteelt en
groentenhanuel heel erg groot.
In het Centraal Orgaan van j.l. Zaterdag kwam
een ingezonden stuk v6or=naar aanleiding van een
artikeltje in hetzelfde blad, in het voorlaatste nr.,
dat handelde over de moeilijkheden in koollaand.
De inzender is blijkbaar groentenhandelaar en
wijl hij onderteekend met stadsmensch, in een
onzer groote steden woonachtig. Het lijkt me niet
ondienstig dit stukje eens over te nemen. Hier is
een practicus aan het woord, iemand die blijk-
baar dagelijks gelegenheid heeft, de wenschen van
het publiek tc bestudeeren. Naar dezulken te
luisteren, Is nooit overbodig.
HET GETIJ VERLOOPT.
Het stukje onder het hoofd „Der tijden on-
gunst'" in het nummer van 22 April j.l.,. is zeer
belangrijk en waard door handelaar en koolverbou
wer gelezen te worden. De tegenwoordige1 hoeveel
heid verbouwde kool kan niet meer verbruikt wor
den. Ook reclame k«n in deze niet voldoende hel
pen, omdat andere factoren het publiek andere
wegen wijzen. De laatste jaren wordt gedurende
den kooltijd, ten zeer groote verscheidenheid van
producten uit binnen- en buitenland aangeboden,
waardoor tenslotte de kool het onderspit, moet
delven.
Door de uitbreiding van den kassenbouw is men
in staat de meest gewilde soorten groenten tot
laat in het najaar en vroeg in het voorjaar te be
komen. Conservenfabrieken en drogerijen in bin>-
nen- en buitenland leggen zich toe, op het meest
uitgebreide sortiment van groenten en fruit, waar
door het publiek zeer groote keuze heeft in de fij
nere soorten levensmiddelen, waaraan voor het
klaarmaken weinig werk behoeft te worden ver
richt
Op het gebied van klaarmaken van groenten of
aardappelen wordt de consument tegenwoordig
zeer verwend. Vele winkeliers maken de produc
ten schoon voo rhun klanten, andere hebben in
hun winkel een electrische schilmachine staan, en
men kan voor slechts eenige centen de aardappelen
laten schillen.
Aan kool is echter 'nog al wat werk en van
roode kool krijgt „de hulp in de huishouding" vieze
handen. Vroeger lette men daar niet op, doch te
genwoordig heeft: men de veel geriefelijker produc
ten, al zijn die wat hooger in prijs. Ook de billijke
prijs van het vleesch dóet aan het verbruik van
kool veel afbreuk.
Om eenige verbetering in den toestand in het
kooldistrict te brengen, heb ik de volgende „mid
delen" hooren noemen:
1. Geen kool verbouwen op die gronden en in
die streken waar kool slecht groeit. Deze kool is
in den regel smakeloos, wordt even goed op de
markten aangevoerd, doch doet het verbruik ver
minderen.
2. Verplichting van den koolbouwer, om bij de
te leveren kool op de verplichte veiling, een nader
vast te stellen percentage eerste soort kool te
leveren.
Dit percentage moet worden vastgesteld door
Ve'dingsbestuur en handel.
Dat is, volgens onzen zegsman, noodig om op de
binnen- en buitenlandsche markten, tegen con-
curieerende'prijzen prima kool te leveren,-waardoor
het publick er toe aangetrokken wordt of blijft
meer kool (smakelijke) te eten.
Voo rde afwijkende soorten! zullen dan wel slech
tere prijzen gemaakt worden, doch het gevolg
zalt och wezen, dat minder goede kwaliteit kool
bedorven op den mesthoop komt.
Een ander, met wien ik over deze zaak sprak,
beweert, dat de itoolbóuw om eerder genoemde
omstandigheden moet worden ingekrompen. In
Noordhi Hand, zegt deze, bevinden zich goede
gronden voor den verbouw van hier gewilde soor
ten aardappelen, ook van vroege witvleezige, hier
voor kan men, in tegenstelling van wat men vroe
ger in Noordholland gebruikte, uitstekend plant
goed bekomen. Ook voor late witvleezige soorten
is goede grond aanwezig, waarvoor men echter
pootgoed uit Engeland moet laten komen. Uitbrei
ding van de uienteelt is niet aanbevelenswaardig,
omdat de ui zoowat in dezelfde omstandigheden
verkeert als de kool.
Men zegt wel „De geheele wereld is eene stad",
ma.w. zooals het hier is, is 't overal, welnu hier
vindt men stemmen uit één stad.
Aan de Noordhollandsche verbouwers en den
Handel is het echter, om in gemeenschappelijk over
leg te treden tot algemeene verbetering van den
toestand.
STADSMjENSCHJ. 1
- SINT MAARTEN.
Vrijdag vergaderde de Afd. Blond v. Staats-
pc-nsionneering alhier in Café „de Tuinbouw"
Ook hier weinig belangstelling. Aanwezig; rnet
bestuur 10 leden. Voorz. opend met een ge-'
past woord deze bijeenkomst en mocht hierbij
het genoegen smaken dat zich ter verg. een;
nieuw lid aanrnelde. De notulen, hierna gele-'
zen, werden zonder op- of aanmerkingen on
der dankzegging goedgekeurd. Ingekomen was,
een stuk, inhoudende de aanbeveting door de
fqderatie Hollandsch Noorden van candidates
voor hec Hoofdbestuur en wel de heeren de
Boer, Dorhout en v. d. Velde. Besloten werd
deve candidates te steunen. Door den heer
Glas werd thans een beknopt verslag der laag
gehouden federaltieverg. gehouden waarna volg
de rekening penninigmees(ter. Bij! monde van het'
pas aangeworven lid de heer H. Baanders,.
werd tot goedkeuring hiervan deadviseerd. De.
onlv. was f 293.66 uitg. fl85.99x/2, dus saldo
f 107.66V2- Als bestuursleden treden af de hee-.
ren P. Appel en G. Bruin Kz. beiden herkies
baar, De beer Appel werd gekozen en geko
zen werd die heer J. de Pee Hiz. punt 8. Biehan-:
deling beschrijvingsbrief kan geen voortgang,
vinden, daar de afid. deze nog niet in bezit
had. Bleslotien wend toch heden tot verkiezing
afgev. over te gaan en aan het bestuur ter be
oordeeling over te laten of deze agenda be
langrijk genoeg was, om' er 2 afgev. heen te;
zenden. Als zoodanig werd gekozen de heer
A. Louw en als pl vervanger de heer P. Ap
pel. Als afgev. naar de federatieverg. werd ge
kozen de heer, J. Glas en als plaatsvervanger
de heer D. Biurger.
Bij de nu volgende rondvraag werd op het
voorstel van den heer Biurger besloten om het
laatst" aandeel der aangegane leening zijinde
f 9.31 uit te betalen Niets meer aan de orde
zijnde wordt in dank door den voorz. geslo-
ten.
Binnenland
DE WEGENBELASTING.
Op de vragen van den heer Kortenhorst be
treffende het verletenen van geheele of ge
deeltelijke vrijstelling van wegenbelasting aam
hen, die tijdig een daartoe strekkend verzoek
hebben gedaan, heeft ide heer de Geer, minis,
ter van financiën, het volgende geantwoord;
Voor zooverre de adviezen, welke op de ver
zoeken om vrijstelling van wegenbelastingi
van. ambtelijks en andere zijde zijn La-gewon-;
nen, tijldig het Departement van Financiën
hebben bereikt, zal vóór 1 Mei a.s. op die ver-,
zoeken zijn beschikt.
Het lig; niet in het voornemen voorloopige
vrijstelling te verleenen, indien', door het laat,
indienen der adressen of door vertraging in,
het uitbrengen der adviezen, niet tijdig eea
beslissing kan worden genomen.
De aanvragers behooren in dat geval vóór,
16 Mei 1927, d.i. de dag, waarop vólgens het
Koninklijk besluit van 5 Februari 1927 art 15
der wet in werking treedt op de gewone wijze,
aangifte te doen en tegen betaling van het
verschuldigde ibedrag een belastingkaart in
ontvangst te nemen. Mocht op het verzoek la
ter gunstig worden beschikt, dan zal de be
lasting of de te veel betaalde belasting worden
terugbetaald.
Rechtzaken
VOOR DEN KANTONRECHTER.
Zitting van 29 April.
Geen lieveling dier Goden.
Een te Egmond a. Zee wonende jonge troller-
visscher, Dirk G-, in de wandeling Dirk van Oli-
l>olie genaamd, it een geraffineerde konijnjenstroo-
j»er en mag zied ais zoodanig niet verheugen in.
de bijzondere sympathie van den kantonrechter.
Deze heeft niet veel medelijden met den fortuin-
loozen konijnenmepper en het feit dat hij op heien
nog in het hotel „De houten lepel" vertoeft, tón
einde 'de hem wegens strooperij opgelegde straffen
uit te brommen, kon niet verhinderen, dat de
arm eDirk heden weer tot f 8 boete of. 4 dagen
en tot 2 *maal f 50 boete of 2 maal 25 dagen werd
veroordeeld, ter zak© strooperij met den lichtbak
en het loopen op verboden duinterrein.
Geen Korreltje graan werd! doorgezeefd.
De heer Jacobus S. autobusondernemer te Heer-
li. ugow aard, was op 26 Febr. met 2 bussen naar
Alkmaar gereden, in wélke bussen gezelschappen
hadden plaats genomen, die de missie tentoon
stelling wenschten te bezoeken. Een van de bus
sen werd al heel gauw aangehouden en geconsta
teerd1 ,dat deze bus niet was goedgekeurd. Pro
cesverbaal en veroordealing volgde natuurlijk,
maar ook de tweede bus viel ia (Tanden van de
zoo niet nimmer slapende, dan toch in elk geval
uitgeslapen politie. Voor deze overtreding moest
mijnheer S. nu weer terecht sta'an en werd hij
veroordeeld tot f 7 boete of 3 dagen.
Bij spel of vermaak, let op uw saeck.
De heer v. d. P. uit Reuzebanen te Alkmaar is
als handelaar in sappig ooft en gehemelte kiete
lende rum boontjes aan velen bekend. Ook de
kan toni-echter is met de reuzebanaan bekend en
kreeg heden nog eens gelegienheid die kennisma
king te hernieuwen, toen de heer v. d. P. terecht
stond omdat hij verzuimd had betreffende zijn
14-ja.rigen bediende Roman, die nu echter bleek
pas 13 jaar te zijn, de arbeidslijst bij te houden.
Winkeldrukte was de oorzaak dat de heer v. d. P.
deze belangwekkende bezigheid hadgestaakt.
'tóVas hier natuurlijk: Geld of de kinderen wak
ker, en de nijvere burger der Victoriestad werd
tot f8 boete of 4 dagen veroordeeld. Hij betaald
natuurlijk graag, maar had misschien voor die
8 piek meer lol verlangd.
Een heel nuttig wetje.
Hoewel we niet samengaan met al te vurig-
dierenbeschermers, die algeheel trekhonden verbod
verlangen, juichen wij het van harte toe, dat het
trekhondenwetje aan het mishandelen en uitbui
ten van net trouwe' huisdier paal en perk stelt.
En liet was dan ook aan dit wetje te danken,
de hondenrij'der Piet W. te Koedijk, die eien clrach-
i.igen hond voor de kar liet trekken, werd gever
baliseerd en rieden, veroordeeld tot f 5 boete of
3 dagen. De getuige Jan W., hoewel behoorlijk
gedagvaard, was niet verschenen en tegen hem
zal voermoedelijk een strafvervolging worden in
gesteld wegens niet nakomen van zijn wettelijke
verplichting.
De verkeerspolitie heeft er den wind ondier.
Met behulp van hun punctueele chronometers
stelde op 16 April de aan den Kennemerstraat-
weg te Alkmaar opgestelde verkeersagenten vast,
dat de melkrijder A. Zvan Heiloo met zijln;
vrachtauto G. no. 30120 32 komma 7 reed en dus
de maximumsnelheid had overtreden, waarop ver
baal volgde. De overtreder kreeg nog 'n machti
ging thuis om de zaak te kunne nschikken, maai-
kwam heden mededeelen, dat hij 't zonde van 't
geld vond- Aangezien nu volgens de meening van
den kantourechter zijn' ambtelijk bedrijf geen
kruidenierswinkel is, had behandeling plaats en
werd de verdachte tiot f 5 boete of 3 dagen ver
oordeeld.
