Stemmingsbeeld -it Groentenland
Uit den Omtrek.
SPORT EN WEDSTRIJDEN
J.l. Donderdag bevatte ons blad een ingezon
den stuk, namens tie beide aardappel-pootgoed,'-
commissie3 aan den Langendijk en voor haar ver
antwoordelijkheid aan het adres van den ,.Heer
Stemmingsbeelder."
Dit stuk was mij buitengewoon welkom, eh
ik heb het met groote belangstelling gelezen
Menigeen zal hat misschien vreemd vinden, de
ze betuiging van ingenomenheid met dit stuk,
een addertje onder het gras zoeken en deze uiting
niet au serieux willen nemen. Edoch, het is in
derdaad het geval, want deze publicatie geeft
mij den sleutel iu handen, om de geheele houding
en mentaliteit der leidende figuren te doorzien,
Reeds sedert geruimen tijd waren de handelingen
dezer pootgoedcommissies mij een interessant ob
jec-t. van waarneming. Ik stelde mij deze vra
gen: „Waarom handelt men aldus". „Hoe zijn
die handelingen psychologisch en sociaal te ver
klaren."
Voorop ga de opmerking, dat alle waarneming
een zuiver subjectief karakter draagt, cn hef
beeld dat ik mijn lezers voorhoud, dus vrucht
is van zuiver-persoonlijke waarneming en gevolg
trekking.
Nu meen ik, dat we de handelingen der poot-
goedcommissie moeten verklaren uit een der
meest schadelijke karaktertrekken van ons Ne
derlandse he volk. Ein die karaktertrek is de veel
te ver doorgedreven zucht tot individualisme.
Schipper op eigen schip, persoonlijkheid willen
wezen, eigen haantje moet koning kraaien, gemis
aan sociaal gevoel, gebrek aan organisatorisch be
sef. En dat alles komt voort uit geloof, vaak ge
heel te goeder trouw, aan de buitengewone kwa
liteiten van eigen inzicht- Een halsstarrig vast
houden aan die meening, nooit voor overtuiging
door redeneering vatbaar.
Al kwam een socioloog als Prof. Veraart, een
econoom van de standing van Prof. Diepenhorst
dezulken ook zeggen, dat hun doen aan allo
gezonde maatschappelijke en sociale principes 13
gespeend, het zou niet baten.
Zij hebben hun eigen meening. Die is vastge-
worteld en dreigt bij zulke naturen te ontaarden
tot een idéé-fixe.
Heb ik nu de mentaliteit u geschilderd, de
lezer heeft recht op bewijsvoering. Welnu, ik
zal trachten die zoo objectief mógelijk te ge
ven en mij houden aan de publicatie van voor
noemde commissie. Zie ons Donderdagnr-
Ge proeft, zoo ge niet van litterair en zielkun
dig orfënteeringsvermqgen geheel zijt ontbloot,
de geschetste geestesgesteldheid reeds in
de eerste zin. Hoort het in dit mooie, typeerende
„van nu voortaan geen roeping meer te gevoelen
op het geschrijf van A. T. in te gaan." De voor
treffelijkheid van eigen, eenig juist inzicht,
wordt dadelijk voorgehouden. Wat zou dat „ge
schrijf?" Met de vormen neemt men het niet
zoo nauw.
Men weet immers, wie dat schreef, al staat
er geen onderteekening onder het geïnerimneier-
de artikel. Al is de redactie in zoo'n geval ver
antwoordelijk, daaraan stoort men zich niet. Men
zegt dia is het.
Dat men van het geschrijf des Stemmin.gisbeel-
ders zich niets aantrekt, het geen antwoord meer
waardig keurt, dat alles is gevolg van het geloof
aan de onovertroffen juistheid van eigen idée.
Niemand is in staat dezulken te overtuigen.
Houdt hen voor, dat in het economische leven,
in het verkeer tusschen koopers en ver koop er?
bepaalde vormen gelden, aangeduid met de term
in het vorig Stemmingsbeeld - naast gelijke
rechten, gelijke plichten' - het geeft geen zier.
Laat de Provinciale Commissie hen beleefd uit-
noodigen ter vergadering, meerdere malen achtten
ze het overbodig te komen. Ze zegjgen daardoor,
ge weet onze meening en daarmee basta.
Wordt aan hun wenschen niet voor 100 pCt-
voldaan, dan is met zulke menschen niet te
ploegen of te eggen.
Lezers, indien ge nog' twijfelen mocht aan de
FEUILLETON
Nacht en Morgen
103)
HOOFDSTUK XLVII.
Nog iets uit Austin's dagboek.
fIn de treurigste stemming keerde ik van
Winchester naar Clapham terug. Ik was 121 't
bezit van den sleutel tot Mathilda's raadsel
achtig gedrag, maar had tevens een on-
overkomelijken slagboom tusschen haar en mij
opgericht. Zij! zou 't mij vreesde ik, nooit ver
geven kunnen, djat ik door'mijine volharding
niet alleen haar vaider in 't verderf gestort,
maar ook onuitwischbare schande over haar
gebracht had; en wel verre van aan de mo
gelijkheid een-er verzoening te denken, stelde
ik mij vpor, dat zij mij zou verafschuwen.
„Geen enkele maal kwam het bij mij op,
dat het Jozief Wilmot gelukken zou, zijn ver
volger te ontkomen, Ik had een veel té hoo-
gen dunk van Carter's geslepenheid en
voortvarendheidom iets anders te kunnen
denken, dan dat de kreupele moordenaar, on
bewust van het te Winchester voorgevallene,
zijn wisse buit gewonden zou zijn. Eiken mor
gen als ik de „Times" in handen nam, ver
wachtte ik daarin te zullen lezen, dat de
sluier, die de misdaad tot hiertoe bedekt had.
eindelijk was opgeheven, an de dader zich in
handen van het gerecht bevond. Dit bericht
kwam' echter niet en met niet weinig verba
zing las ik daarentegen, omstreeks eene week
na myne terugkomst in de dagbladen het ver
haal eener worsteling, die aan boord eener
juistheid van mijn voorstelling* dan vraag ik nu
uwe aandacht voor het m.i. sterkste bewijs.
De kooplieden hebben aan misleiding gedaan.
Zoo zeggen de pootgoedcommissies. Waarin die
bestaat? Wel ze hebben geloof geslagen aan de
offieieele berichtgeving van de Próvinciale Com
missie. En nu ware die misleiding 11. b. voorko
men, indien de handelaren, alvorens die bekend
making te gelooven, eerst eens naar de betrouw
baarheid ervan bij de Pootgoedcommissie hadden
geïnformeerd.
Lees het stuk van j.l. Donderdag er maar op
11a. Ge kunt tot geen andere conclusie komen.
Is nog verdere bewijsvoering; noodig?
Het gevaar van deze houding is, dat er ont
bindende kracht van uitgaat. Het saamhoorigi-
hoorigheidsbesef wordt ondermijnd.
Hoe tallooze malen, raadpleeg de geschiedenis
maar, heeft deze echt-Hpllandsdhe karaktertrek
tot separatie geleid.
Ein nu wordt krachtens het karakter dezer
geestesgesteldheid op deze Waarschuwing geen
acht. geslagen, 't Neemt echter niet weg, dat
het tot de taak van de Pers behoort, waar zich:
de ongewenschte symptomen voordoen, waar
schuwend op te treden.
Of het aangenaam voor de betrokkenen is of
niot, dat maakt geen verschil. Zelfs neemt de
Stemmingsbeelder geen notitie van al of niet
aanwezige „roeping" bij de pootgoedcommissies
tot weerlegging.
Nu zou ik van deze affaire kunnen afstappen,
edoch, nog een opmerking meen ik te mogen
maken.
Ein wel over het nut van minimumprijzen. De
Heeren doen het voorkomen of daarin nu eigen
lijk dt Provineiak Commissio zich groote 1 ijks
bezondigd heeft. Dat lijkt volgens hen
nu nergens op.
Ik kan me voorstellen, dat deze redeaeering
op sommige eenvoudige tuinders indruk maakt.
Echter, men dieue wel te onderscheiden.
Gesteld, men vraagt aan een koopman en aan.
een bouwer: „Wat. dunkt u, zijto goedgekeurde,
met groote zorg bewerkte aardappelen voor plant-
doeleinden meer waard dan consumptie-aardap
pelen
Het antwoord zal van beiden luiden: „Onge
twijfeld zijn de eersten meer waard."
Nu is het maar de groote vraag, of die meer
dere waarde zich ook manifesteeren zal in den
prijs. Die beide grootheden, Waarde en prijs, dek
ken elkaat lang niet altijd, geen sprake van.
De vraag is dus in dit geval, kan men de ge-
wensehte overeenstemming tusschen waarde en
prijs bevorderen door het bepalen van een mi
nimum
Reeds dadelijk dringt zich de gedachte naar
voren: welke waarborg geeft die minimumprijs
bepaling den bouwers? Garandeert de pootgoed
eommissie dien minimumprijs? Dat kan die com
missie niet, zij kan dien wel stellen, maar niet
garandeeren, en dat is juist de gevaarlijke, de spe
culatieve zijde van die minimumprijsbepaling.
Alle risico wordt op de bouwers afgewenteld.
Nu is dat op zich zelf zedelijk allerminst on
geoorloofd, mits men op redelijke gronden de
nuttigheid kan aantoonen.
Van de pootgoedcommissies (zie boven), is
zulks niet te verwachten, die weten het, het is
onbegonnen werk zulks varf hen te vorderen.
Wie vroeg in de oudheid naar de betrouwbaarheid
van het orakel te Delphi?
Neemt men als onderste grens aan de waarde,
.au de consumptieaardappelen, met een kleine
verhooging, zooals de Provinciale Commissie deed
dan is zulks uog te verdedigen. Hoewel, indien
absoluut geen vraag bestaat voor het artikel, die
ééne guklen oorzaak kan worden van een strop.
Straks is de tijd van Schotten voor consumptie
voorbij. Is er een matige vraag, dan bestaat .de
mogelijkheid, dat men bij een te hoogan mioi-
Doensche bark op Ide hoogte van kaap „Spurn"
tusschen den voormaligen balling Steven Wal-
lance en den vervolgenden Londenschen poli-
tie-beambte John Carter had plaats gehad en
geëindigd was niet het verdrinken van den eer
ste. Moet ik aan de vergissing in den naam
van den voormaligen balling denken? Maai
de medegedeelde bijzonderheden gedoogden dit
niet; en hoe zou Wilmot dien kant uitgeko
men zijn? Waren er bij de Londensche poli-
iie-personeel twee beambten van lenzelfden
naam? Of z.o(u d.e man, dien ik kende, een
zoo gewichtige prooi als Jozef Wilmot, eens
klaps in den steek hebben gelaten, om een
anderen misdadiger die hem onmogelijk zoo
veel belang kon inboezemen, tot in zee na te
zetten?"
„Na lang tevergeefs een antwoord op deze
vragen gezocht te hebben, werd het raadsel
mii door Cartier zelve opgelost, die mij te Clap
ham kwam opzoeken.
„Ik heb u niet geschreven, mijnheer Aus-
1", ze ide hijg „omdat ik niet besluiten kon
om u met een paar woorden mijne nederlaag
te melden, en mij, na mijn vertrek uit Win
chester, de tijd beeft ontbroken, om eenen om-
standigen brief te schrijven."
„Uw nederlaag?" riep ik slechts met momt©
mijne vreugde verbergende, hoewel ik ©enigs
zins vreesde dat ik zijne woorden verkeerd uit-
Legde. ,,Is Jozef Wilmot dan ontsnapt?
„Helaas!" antwoordde hij met een gefronst
ge-laat, „het valt een oud-gediende, zooals ik,
pijnnjk tot de bekentenis te moeten kom;en,
dat hij om den tuin geleid is; maar het zou mii
niet baten, al wilde ik de zaak voor u ven
bloemen. En het ergst van alles is, dat een
mumprijs slechts een gedeelte kan plaatsen, en
met de rest blijft zitten. En bij- een vluggen
handel kan men alle minimum wel missen.
duist dan is de minimumprijs-bepaling het ge
vaarlijkst, als zij effect moet sorteeren, nl. bij
stuggten handel.
En men vergete nooit, dat Noordholland in ae-
zou geen monopolie bezit. Het nut van die mi
nimumprijs-bepaling is zeer twijfelachtig!-
Uiteindelijk zit er aan deze geschiedenis nog'
eeu zeer gevaarlijke kant, een radicaal-verkeerde
zelfs.
De opzet van de Nederl. Maatschappij van
Tuinbouw en Plantkunde is geweest, de bevor
dering van de binnenlandsche cultuur. De bekte
planters behooren in ons land te worden uitgezet
en moesten niet over de grens gaan.
Voor dat .doei behoort propaganda te worden
gemaakt. Elk jaar opnieuw hoort men van on
gemakken in de aardappelen; van ziektekiem-
vrij pootgoad wordt in hef binnenland nog bitter
weinig gebruik gemaakt. Eu ik vraag, wat ge
beurt er gedurende de groeiperiode ter bestrij
ding van de gevreesde Phytopfotora Infantans:
aardappelziekte? Buiten de bestrijding op de ge
keurde velden, wordt er weinig aan gedaan. Hoe
veel zal dit jaar weer verloren zijn gegaan, door
het niet toepassen van de bekende bestrijding,;
middelen
En het buitenland krijgt grootendeels ons bes
te plantgoed. Neen, in orde is dit zeker niet,
Zonder schokken ging het, kalmte kenmerkte
het marktverloop der vorige week. De tomaten
veiling blijft hier uitmuntend marcheeren,
aanvoerders zijn tevreden met de gemaakte prij
zen. Ben mooi resultaat, dat tot voldoening stemt.
De roode kool houdt best prijs, het blijift om
de 7 gulden idraaien, iets er boven, iets er onder.
De bloemkoolprijs is goed, edoch, de bouwers
klagen erg- over draaierij in het gewas. Het euvel
moet zich ook voordoen in de late kool.
De aanvoeren in aardappelen zijn gering, d»
prijzen zijn niet hoog.
Plaatselijk Nieuws
Gaarne vestigen wij ide aandacht op de in
dit nummer en dat van Zaterdag voorkomeinde
advertentie, betreffende den Landdag van
„Volksonderwijs", welke op initiatief van -de
afdeelingen te en om Alkmaar in den Stede-
lijken Muziektuin aldaar zal worden gehouden
op a.s. Zondag 31 Juli, des morgens half twaalf
(n.i.j, waar als sprekers zullen optreden de
Heeren KL Ide Vries en Mr. P. J. Oud, afgewis
seld door zang en muziek. Met aandrang wek
ken wij alle voorstanders van Openbaar Onder
wijs op, dien Landdag te bezoeken en den
jongeren adviseeren wij!: organiseert fiets
tochten
naar dein Landdag van „Volksonderwijs."
- SINT PANCRAS.
Onze plaatsgenoot, Jb. Ploeger, amateur bil
jarter, leverde Zaterdag op het groene laken
een mooie prestatie door een partij, libre te
beëindigen met een serie van 14 caramboles,
waarin moeilijkheden werden overwonnen, wel
ke algemeen bewo|ndering wekten.
N. N I E DO RP.
N. V. Vi. 1 nam Zondag j.l. aan de seriewed
strijden van „Excelsior" te Anna Paulowna
en speelde aldaar tegen Sparta 2 waarvan zij
na een onfortuinlijken wedstrijd met 10 ver
Loor.
- OUDKARSPEL.
D. T. S. 3 speelde Zondagmiddag voor de
nederlaag wedstrijden tegen Vrone 2 en won
daarvan met 4—0.
Morgen, Woensdagavond, speelt D. T.'S. 1
wederom een vriendschappelijke wedstrijd te
gen eien Alcmaria combinatie. De kaasstad
bewoners komen met het volgende elftal uit:
W. Kpppen (3).
Janson (2) Jaspers (2).
Jonker (2) L. v.d. Horst (2) G. Pie f3)
J. Geels (2), Hartland (1), Homan (1), T. Bos
(2), Jo Bos (1).
De Dieetjes brengen het volgende elftal in 't
veld:
C. Swager.
van Dijk C. Kroon
Jb. Speets W. Kos H. Kuiper
Jn. Eeoen P. de Geus Jb. Kos S. Kuiper Jb.
Kliffen.
Het voetballievenld publiek staat dus onge
twijfeld een mooie wedstrijd te wachten.
meisje, Wilmot's dochter, my. bij den neus heeft
gehad."
„Mathilda?" riep ik vol verbazing uit.
„Ja hernam hij, „Mathilda Wilmot, in de
gedaante van eene onnoozele dienstmaagd."
„Hoe is dat mogelijjk geweest?" vroeg ik
„Hoeft Wilmot dan gelegenheid gevonden
om1 zich in te schepen en het vasteland te
bereiken?"
„Ik heb alle reden om te veronderstellen,
dat dit niet gebeurd is," hernam hij, „want
eveniftin in de Engelsche, als in de Fransche
en in de Hpllandsche havens heeft men iets
van den kreupelen vluchteling vernomen. Ze
ker heeft hij begrepen, dat hij in de val zou
loopen, als hij zich op die wijze uit de voeten
trachtte te maken, en houdt hij zich nu in
©en hoek van het land schuil, waar 'hij niet
te genaken is."
„Carter verhaalde mij daarop zijn gansch-e
wedervaren, en alles werd mij nu eensklaps
duidelijk. Mathilda was mij, na het ontvani
gen van mijn laatsten brief, naar Winches
ter gevolgd, en in plaats van haar evenbeeld
nad ik haar-zelve daar twee malen ontmoet.
„In eene zaak vergist gij u," zeide ik tob
Carter, nadat hij geëindigd had. „Wilmot is
met door zijnen vriend Wallance, maar door
zijn dochter van het naderende gevaar onder
richt. Zij heeft te Winchester al onze gangen
bespied, en is u daarop naar de Abdij vooruit-;
gesneld."
„Het spijt nTij, dit te vernemen, mijnheer
Austrn, antwoordde Carter, verdrietig het
hoofd schuddende: „want nu moet ik u als
de oorzaak van Wilmot's ontsnapping bie-
schouwen. Haidt gij mij uw vermoeden me-
STEEDS AANHOUDENDE VOORUIT
GANG IN KINDERUITZENDING.
Onverminderd duurt de vooruitgang van het
Centraal Genootschap voor Kiederherstel
lings- en Vacantiekolonies voort.
Tot October zijn behalve nog ee-nige in het
Noorderhuis, alle plaatsen in de 9 tehuizen be
zet of besproken.
Omstreeks 1 October begint de z.g. winter
verpleging.
Ook hiervoor is de belangstelling sterk stij,
gende en zeer terecht.
De z.g. gele propaganda-brochure, met af
beeldingen van alle tehuizen, is omgewerkt in
herdruk.
Wie een exemplaar wenscht, kan dit beko
men bij A. C. Bos te Egmond aan Zee.
Radio-Omroep
EERSTE LANGEDIJKER RADIO-CENTRALE
D. SCHL'ITEMAKER Jr., Noordscharwoude
Woensdag 27 Juli.
11.20—>2.35 Tijdsein; Concert en Solisten.
Daventry
12.35—2.Lunchmuziek, trio de Rozenboom
5 .-6.!A.N.R.O.-orkest.
6-6.30 Lezing Stedenverwarming.
6.30-7.45 A.N.R.O.-orkest.
8.10 Concert van de Italiaansche opera. Am
sterdam. Concertgebouw.
10.30—12.Dansmuziek uit Scheveningen
Donderdag 28 Juli.
11.'0—12.35 Zie Woensdag.
12.35-2— Zie Woensdag.
6 .8.1A.N.R.O.-concert.
8.10 Ned. Chr. Radiovereen.
Vrijdag 29 Juli.
11.1.0—12.35 Zie Woensdag.
12.35—2.— Zie Woensdag.
5 .7.A.N.R.O.-concert.
7 .7.45 Vrijjz. prot. radioomroep.
8.10 Kurhausconc., hierna tot 12.20 Daventry
Zaterdag 30 Juli.
12.35—2.Zie Woensdag.
2.4.;Filmmuziek
4.6.;Dansmuziek.
6 .8.— A.N.R.O.-concert.
8.10 V.A.R.A. Hierna tot 12.20 Daventry.
Zie voor veridere bijzonderheden de „Aether
bode." Abonnementen worden door ons aan
genomen.
degedeeld. dan zou ik, door middel van de
telegraaf, mijn man ingerekend hebben.'"
„Na het vertrek van Carter, wien ik de
beloofde som ten volle uitbetaalde, evenals
of hij in alles geslaagd was, kon ik niet na
laten, den Hemel vurig voor het ontkomen
van Wilmot te danken. Ofschoon zijne gevan
genneming en veroordeeling het hart vam
haar, die ik meer dan zij zelve liefhad, zoit
verpletterd hebben, had ik niets gedaan, om
den loop van het recht tegen te houden; maar
daar het der Voorzienigheid behaagd had, den
schuldige, zonder mijn toedoen aan de men-
schelijke gerechtigheid te onttrekken en Ma
thilda voor nog grooter ellende en schande
te behoeden, verheugde ik mij van ganse her
harte o» t-r de wending, die de zaïk genomen
had. Ik telde Wilmot's misdaad alles behalve
licht; de voorbedachtelijjke en verraderlijk
moord, dien hij begaan had, vervulde mij met
afgrijzen; maar ik hoopte, dat hij, in 't leven
gespaard blijvende, de grootte van zijn mis
drijf inzien, en daarover een oprecht berouw
aan den dag zou leggen.
„Mijn tweede gedachte gold Mathilda. Nu
haar vader gered was, dacht ik voor een
oogenblik dat onze vereeniging nog niet tot
'de onmogelijkheid behoorde. Spoedig was ech'
ter deze zoete waan voorbij, en ik zeide tot
mij zeiven: „Helaas! waar vlei ik mij mede?
Al gelukte het mij, haar op het spoor te ko
men, zij zou toch even onverzettelijk zijn als
ze te Shomcliffe was. In jplaats van haren
vader aan zijn lot over te laten, zou ze mij ze
ker antwoorden, dat de ongelukkige haar bij
stand meer dan ooit behoeft, en haar besluit
dus onveranderlijk is!"
(Wordt vervolgd.)
