NIEUWE
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
Donderdag 4 Augustus 1927
36e Jaargang
Buitenlandsch Overzicht
NO. 91 IHTERC.TCLEPHOOff 52
LAIGËD1JKER COURANT
t)eze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Abonnementsprijs
per 3 maanden f 1.15.
Hedact.-Uitg. J. H. KEIZER.
Bureel Noordscharwoude
Advertentiën van 1-5 regels 75
cent, elke regel meer 15 cent.
Groote letters naar plaatsruimte
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever
,We blijken, nu wel heelemaal op den oudien
noodlotitigen weg teruggekeerd. Niet tevreden met
beschuldigingen over de toekomst:, die tenminste
nog eenig doel hebben, zij het dan een funest doel,
beginnen Euitschland en Frankrijk nu elkaar nog
bovendien te bestoken met verwijten over het ver
leden, die nergens anders toe kunnen dienen dan
de felle vijandschap uit den oorlog opnieuw aan
te blazen en een stemming te provoceereu, die
alle vredespogingen trotseert. Poincaré heeft een
tijd geleden eens het verstandige woord gespro
ken, dat het geen zin had telkens weer het oude
zeer van den oorlog open te halen, maar dat men
nu moest trachten enkel naar de toekomst te
zien om een toekomst te kunnen scheppen beter
dan het verleden geweest' was. Maar de waarhieid,
dat de woorden en 'de daden elkaar gewoonlijk
niet dekken, heeft zich ook bij hem weer "be
vestigd- -Em een rede te Orchies, een dorp, dat in
den oorlog vernietigd was en thans weer was
opgebouwd, heeft 'hij het niet kunnen laten, den
Duitschers nog eens de verwijten onder den neus
te duwen, waarvan zij zeiven niet alleen, maar
oók de neutralen sinds lang onpasselijk zijrf. Wij
weten wel, dat in iederen oorlog allerlei ongpreèb-
tigheden ge beuren en begrijpen dus ook, dat ze in
den geweldigen strijd, waarin alle Europeeschc
volken om de macht en -ten slotte om hun bestaan
worstelden niet achterwege zijn gjebleven-
Franschen en Duitschers en Eingelschen en Rus
sen, zij hebben dingen gedaan, die zelfs in een
oorlog niet toelaatbaar geacht kunnen worden-
Met die algemeene erkenning had' het uit kunnen
zijn.
Maar de Entente-regeeringen hebben gepoogd
alle ongerechtigheden den Duitschers in de schoe
nen te schuiven, het voor te stelled als hadden
dezen als barbaren huisgehouden, terwijl zijl zei
ven als lammeren terslachting waren geleid. De
omstandigheid, dat ze over de wereldpers beschik
ten en een zeer groot deel van de wereld ver-
tegenwoórdigdenf de stemming ook onder de""nëu-
tralen veelal tegen Duitsehland gekeerd was,
heeft gemaakt, dat ze in dezen opzet tijdens den
oorlog wonderwel geslaagd zijn. Maar toen de
vrede eenmaal gesloten was, de menschjen wat
nuchterder pit eigen oogen gingen zien, de En-
tenie-stateu zeiven er niet zooveel belang meer
bij hadden de Duitschers voor barbaren te doen
doorgaan en zelf zich vaak begonnen te schamen
over de verzinsels, die ze hadden rondgestrooid.,
de Duitschers zich tegen de beschuldigingen be
gonnen te verweren en de neutralen wat kriti
scher begonnen te worden, toen is het langza
merhand noodzakelijk gebleken, tal van die be
schuldigingen in te trekken. En het zou naar
Poincaré's eigen oordeel verstandig géweest zijn
de, overige nu maar te laten rusten. Allereerst
kan het oprakelen dier beschuldigingen slechts
strekken om de vijandschap gaande te houden
en zoo Europa's herstel tegen te gaan. Maar bo
vendien zijn die beschuldigingen gewoonlijk niet
meer te bewijzen en lokken alleen tegenbeschuldi-
gingen uit.
Dat is nu ook weer na Poinearé's rede te Or
chies gebleken. De Fransche minister-president
beschuldigt de Duitschers er van dit dorp zon
der eenige noodzakelijkheid of reden verwoest
te hebben. De Duitschers antwoorden, dat de in
woners Duitsche Roode-Kruis-auto's beschoten en
Duitsche Rooie Kruis soldaten aangevallen en
daarna andere Duitsche soldaten schandelijk ver
minkt hebben en daarna gevlucht zijn en dat
toen voor straf het verlaten dorp in brand ge
stoken is.
Maar de Franschen handhaven hun beschuldi
ging en halen het getuigenis van den burgemees
ter aan, wat geen bijzondere betrouwbaar .ge
tuige in dezen kan geacht worden. En de Duit
schers beroepen zich op het getuigenis van Fran
sche geestelijken ,dat ze woordelijk weergleveti,
wat voor hen zeker een heel sterk bewijsstuk
is. Nu blijven de partijen doorgaan. Met welk
nut Van de Duitschers is het begrijpelijk, dat
ze zich- verdedigen.
Maar had Poincaré voor hij deze beschuldi
ging opnieuw uitsprak zich niet zijn eigen waar
schuwing moeten herinneren? Poincaré is niet
zoo heel kort van memorie. En deze nieuwe be
schuldiging zou daarom na de beschuldiging van
den Belgischen minister De Broqueville doen ver
moeden, dat ze opzettelijk is uitgesproken. "Wil
Poincaré, die zich nooit geheel met de Locar-
no-politiek heeft kunnen vereenigen, door het
wekken van een nieuwe verbitterde stemming
tusschen Frankrijk en Duitschland trachten de
ze politiek te saboteeren.
De Fransch-Duitsche verhouding wordt merk
baar koeler en vijandiger. Heeft Poincaré voor
de volvoering van zijn plannen het versterken
van deze beweging noodig? .Want de tegenwoor
dige Fransche minister-president kan zijn oude
illusie betreffende het' Rijnland nog niet vergie
ten hebben. Wanneer hij haar een tijd lang ver
loochend zou hebben, dan was het ongetwijfeld
omdat de publieke opinie in Frankrijk en in de
Wereld hem te sterk was.
Maar er waait zoolwel in Frankrijk als in de
rest der wereld een andere, een scherpere wina
dan de laatstejaren. Wil hij daarvan gebruik
maken om opnieuw in den ouden koers te gaan
varen? Hij behoeft ook in de wereld oogenblik-
kelijk minder verzet te duchten. Want die scher
pe wind waait overal en allen ondervinden er oen
grimmigen invloed van.
Hij influenoeert Eli geland's houding 'ten op
zichte van 'Amerika en Japan s houding en
Amerika's onverzettelijkheid. Blijkbaar is men
van meening dat de vredelievende stemming nu
lang genoeg geduurd heeft en gebruikt men zelfs
ontwapeningsconferenties om nieuwe scherpe te
genstellingen te vormen of oude toe te spitsen.
[Wanneer Amerika de Ehgelsche voorstellen v'er-
werpt en het' is wel zoo goed als zeker dat het
dit doei dah be toe kent de mislukking der ma
ritieme conferentie, een nieuwte spanning tusschen
Amerika en Engeland en Amerika en Japan,
maar ook een waarschijnlijke mislukking van het
Volkenbondswerk der ontwapening en een duide
lijke algemeene terugtgang op den weg naar de
verzekering van den wereldvrede.
De gewone zigzag-weg der mensch'heid teekent
zich oo kjhier af. We gaan vooruit, achteruit.,
vooruit.
Mogen we vertrouwen, dat we toch ten slotte,
al is het langzaam, vooruitstaan
Het Poincarisme en het Eingelsche marinisme
en Mussolini en de staaft van beleg in Roemenië,
en hoeveel meer nog het is allemaal wél ge
schikt om den twijfel levend te 'houden.
Dinsdagmiddag half 3 (!n.t.) vergaderde de
Raad van bovengenoemde gemeente ten raad-
huize onder voorzitterschap van den Edelacht
bare» heer van Slooten, burgemeester, tevens
secretaris.
Afwezig de heer Kostelijk.
De voorzitter opent de vergadering met oen
woord van welkom, waarna de notulen den
vorige vergadering na lezing ongewijzigd wor
den goedgekeurd en vastgesteld.
Punt 2.
Ingekomen Stukken en Mededeelingen.
a. De rekening 1925 is goedgekeurd terug
ontvangen.
b. Blijkens schrijven van den minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen is door
de gemeente een bedrag van f 199.25 te weinig
genoten aan vergoeding voor het onderwijs.
Bereids zal dit bedrag worden toegezonden.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
c Door den heer Poland i.s bericht gezon
den zijne benoeming als raadslid niet te aan
vaarden.
In zijn plaats is benoemd de heer K. Groen
land, die intusschen bericht van aanneming
heeft gezonden.
d. Adres van hiet bestuur van de Volksuniver
siteit te Alkmaar.
Wordt onder punt 8 der agenda nader be
handeld.
e. Verzoek van het R. K. Lyceum te Alk
maar.
Wordt onder punt 7 der agenda nader be
handeld.
f. Verslag van den toestand der Provincie
Noord-Holland over 1926.
Zal ter visie worden gelegd.
g Verzoek Bestuur Bij^. school aan den Mid
delweg om beschikbaarstelling van f 100 voor
nieuwe schoolborden.
Wordt nader behandeld onder punt 13 der
agenda.
h. Schrijven van bet 'Hoogheemraadschap miet
verzoek een gevolmachtigde voor de a.s. ver
kiezing aan te wijzen.
B. en W. stellen voor de heer Wijinker, die
trt heden deze functie bekleedde, als zoodanig
wederom te benoemen.
Aldus wordt besloten.
Bij beschikking va» den Commissaris der
Koningin is den burgemeester van 1 tot 20
Augustus verlof verleend.
Punt 3.
Onderzoek der Geloofsbrieven van den heer
W. Groenland.
Als beden der onderzoekcommissie worden
aangewezen de heeren Pool, Mienes en Tromp,
die tot toelating ad visoenen.
Aldus wordt besloten.
Punt. 4.
Aanbieding Gemeen te rekening, rekening
Etectriciteitsbedrijf en rekening Burgerlijk arm
bestuur, allen over 1926.
De Gemeenterekening vermeldt, wat betreft
de gewone dienst, aan ontvangsten f 159017,425
aan uitgaven f 118908,19, alzoo een batig saldo
van f 40109.231/2.
De kapitaaldienst vermeldt aan ontvangsten
f 60784,74, aan uitgaven f 59882.63, alzoo een
batig saldo van f 902.11.
De rekening van het Electrisch bedrijf ver
meldt een nadeelig saldo van f 6044.82.
De kapitaaldienst sluit in ontvangsten en uit
gaven op f 15698.06.
De rekening van het (Burg. Armbestuur ver
meldt aan ontvangsten f 10491.991/2, aan uit
gaven f 8088.32, alzoo een voordeelig saldo van
f 2403.671/2.
Punt 5.
Benoeming Commissie van onderzoek voor
de Rekeningen.
Als zoodanig worden benoemd de heeren P0-1
land Kostelijk en Borst.
De heer Poland verklaart zijn 'benoeming
niet te aanvaarden.
De voorzitter stelt voor stemming te houden.
Na 2 vrije stemmingen worden gekozen de
heeren Kostelijlj, Borst en Tromp, die hunne
benoeming aanvaarden.
Punt 6.
Voorstel B. en W. voor het aangaan eener
overeenkomst met de commissie van beheer der
vernietigingsinrichting te Midwoud.
Volgens de overeenkomst zullen de afgekeur
de kadavers op andere wijze worden vernie
tigd dan door begraving. De groote cadavers
zullen kosteloos worden gehaald en vernietigd,
terwijl de z.g. kleinere afvallen enz. begraven
kunnen worden.
Daar bij deze behandeling voor de land
bouwers nog een klein bedrag'kan overblijven,
meenen B. en W:. deze gelegenheid te moeten
benutten om de overeenkomst aan te gaan.
Aldus wordt besloten.
Intusschen is de heer Kostelijk ter verga
dering gekomen.
Punt 7.
Voorstel B. en W'. inzake bijdrage in de
kosten voor leerlingen dezer gemeente, die het
Lyceum te Alkmaar zullen bezoeken.
Gevraagd wordt f 150 per jaar, en per leer
ling
B. en W. stellen vpor goedgunstig te beschik
ken.
©e heer Blom acht dit instituut overbodig.
De heer Kostelijk verklaart principieel tegen
stander te zijn van het Bijzonder onderwijs, niet
oni reden, dat dit onderwas niet goed is, doch
spreker is sterke voorstander van het Volks
onderwijs. De wet van 1920 heeft bij spreken
geen bevrediging gebracht en heeft deze wet
groot nadeel berokkend aan het Volksonder-
wijs.
Spreker heeft op den Landdag gehoord, dat
er muren wonden opgetrokken tusschen de kin
deren van het eigie» land.
Een zekere beteekenis heeft ook het econo
mische. De gemeente» zijn wettelijk verplicht
bij te dragen aan het Middelb. en het Hooger
onderwijs zonder verhaalrecht en zonder mede-
zeggingschap, terwijl meerendeels de beter ge
situeerden ervan prpfiteeren.
Vervolgens betoogt spreker dat voor de bij
dragen der Handelsdagschool het verhaalrecht
bestaat, terwijl voor dit instituut niet het ge
val is. Spreker is tegen subsidie.
Weth. Krom acht het niet consequent, indien
deze. school niet gelijk wordt gesteld.
Ook is het velen niet onverschillig door wie
het onderwijs gegeven wordt, want zoowel de
Katholieken als de Vrijzinnigen zijn trotsch op
hun onderwijs.
Weth. Wijjnker verklaart het eens te zijn met
den heer Krom.
De heer Poland zegt, dat de lieer Kostelijk
verklaard heeft een principieel tegenstander te
zijn, doch spreker is een principieel voorstan
der, de scheiding die er heerscht tusschen open
baar en bijzonder onderwijs vindt hare oorzaak
in de wet op het L. 0;. Daarom is het verbod
gekomen om de naam God op de scholen uit te
spreken.
De heer Kostelijk zegt evenals Kath. ouders
een bepaald onderwijs prefereerren, er even
eens ouders zij», die de Handelsdagschool pre-
fereeren. Het is dus niet consequent indien
de bijdragen voor de Handelsdagschool wor
den verhaald.
Weth. Krom zegt, dat het geheel iets anders
zou zyn, wanneer thans een Kath. Handels
school tegenover de Openbare werd- geplaatst,
doch het Lyceum staat precies gelijk aan H.
B' S. en Gymnasium.
De heer Tromp zegt dat het motief der te
genstanders gebaseerd is op het feit, dat de
wet de bijdrage niet verplichtend stelt. Mani
eën feit is het, dat indie» ouders niet vol-,
doende kunnen betalen, de kinderen noodge-
dwongen naar H. B. S. en Gymnasium gaan,
hetgeen echter een verlies voor de gemeente
beteekent daar de bijdrage hiervan grooter
zjjn.
De voorzitter sluit hierna de discussies e»
wondt het voorstel van B. en W;. in stemming
gebracht en aangenomen met 7—4 stemme»
Tegen stemden de heeren Mienes, Blom Koste
lijk en Pool.
illLi 1 bi
Punt 8.
Voorstel B. en W. inzake contributie Volks
universiteit te Alkmaar.
De raadsleden hebben hiertoe een uitvoerig
advies van B. en Wl. ontvangen.
B. en W. stellen alsdan voor als contrubuant
toe te treden.
Aldus wordt besloten.
Punt 9.
Voorstel B. en W. inzake verbetering Elec
trisch licht in het Noorderdeel der gemeente.
Ingevolge ingekomen rapport van .Jen inge
nieur is verbetering noodzakelijk, hetwelk kan
geschieden door vrijwaring, van het net, of
door het plaatsen van een transformator.
B. er W. stelle» voor een transformator te
plaatsen.
De heer Poland betoogt in een uitvoerig
pleidooi, aangetoond met cijfers, dat verzwa-.
ring van den draad een besparing van f 328
per jaar geeft, tegenover het plaatsen van een
transformator.
Snreker stelt voor niet in te gaan op het voor
stel van B. en W.
De heer Tromp merkt op, dat niet naar een
bepaalde wijk moet worden gezien, doch dat
het algemeen belang moet worden gediend.
Volgens den ingenieur zal, door het plaatsen
van een transformator goed licht gewaarborgd
zijn, ook is het Sn het belang der toekomst
met het oog op eventueele uitbreidingen.
De heer Blom stelt de vraag of er reeds ze
kerheid is omtrent de bouw van een transfor
mator.
De voorzitter deelt mede een persoonlijk on
derhoud te hebben gehad met den directeur
v. h. P.E.N. en werden geene bezwaren geop
perd. Het oordeel van' den directeur is, beter
een steunpunt mieer, dan het net en dus ook
de palen te verzware».
De heer Poland zegt, dat volgens ingewonnen
advies, de lichtsterkte in Veenhuizen precies
hetzelfde zal blijven, ondanks de bouw veel
duurder zal zij», da» verzwaring van den draad.
Dtt laatste kan uitgevoerd worden door eigen
bedrijf erf zal de verbetering voor den herfst
tet stand komen. Indien echter tot bouw wordt
besloten, kan zulks wel tot het voorjaar duren.
Ook de heer Kostelijk verklaart zich voor
het bouwen van een transformator.
De voorzitter merkt op, dat door B. en W.
de beide plannen voldoende zijn aangetoond
in het advies en mieenen zij toch het duurste
te moeten aanbevelen. Goedkoop is dikwerf
duurkoop.
Het voorstel van B. en W. wordt hierna aan
genomen met 10—1 stem. Tegen de heet
Poland.
Punt 10.
Nadere vaststelling verordening minimum
velgehalte van 2.75 pet.
Nu de Koninklijke bewilliging is verkregen,
stellen B. en W. voor de verordening opnieuw
vast te stellen.
Aldus wordt besloten.
Punt 11.
Voorstel B. en W. tot vaststelling wijziging
begrooting 1926.
Conform het voorstel wordt aldus besloten.
Punt 12.
Voorstel B. en W. onbewoonbaar verklaring
van perceel Wijk E no. 39.
De voorzitter deelt mede, dat blijkens het
rapport van den Gemeenteopzichter de toestand
der woning zeer slecht is. Ook de gezondheids
commissie adviseert tot onbewoonbaar verkla
ring.
De heer Mienes verklaart zijn stem niet te
kunnen geven, indien de onbewoonbaarverkla
ring geschiedt op grond van personen, welke
niet gewenscht zij» in de gemeente, niet te
lokken door de lage huren van dergelijke wo
ningen. 1
De heer Kostelijk verklaart, dat deze wo
ning in zeer verwaarloosden toestand verkeert
door slordig bewonen. Spr. is van meening,
dat als de eigenaar zoo weinig belang stelt
in de woning, het beter is dat het Gemieenfe-
bestuui ingrijpt.
Na een korte gedachtenwisseling wordt het
voorstel van B. en W. met algemeene stemmen
aangenomen.
Punt 13.
Voorstel B. en W. f 100 beschikbaar te stel
len voor aanschaffing van nieuwe schoolborden
ten behoeve van den Bijz. schoot aan den Mid
delweg.
Zonder hoofdelijke stemming wordt met alge
meene stemme» besloten.
De voorzitter deelt mede, dat de heer Van
Langen eenige inlichtingen wenscht omtrent de
verordening betreffende de brandweer.
Z.A. merkt op, dat ieder raadslid een exem
plaar der verordening heeft ontvangen.
De heer van Langen zegt, dat de raadsleden
wel bekend zullen zijn met de bepalingen, ech
ter de ingezetenen niet.
Spr. vraagt of het wel genoegzaam bekend
is, dat een ieder bij brand verplicht is te helpen:
De voorzitter zegt dat zulks wél bekend zal
zijn, doch velen komen bij brand niet op. Het
plan is geweest een verplichte brandweer sa
men te stellen, doch de kosten hiervan bedra
gen zekér zooveel als thans het geval is.
Niets meer aan de orde zij»de sluit de voor
zitter onder dank de vergadering.
