1 1 NIEUWE i 8
Nieuwsblad v. Holl. NoorderkwartieH!-»'er""i™nJ;' m5
Donderdag 18 Augustus 1927.
36e Jaargang
Buifenlandsch Overzicht
Buitenland
Stemmingsbeeld Groentenland
NO. 97 IPTERC.TELE-PH90H 52
LiPEDURGR (III RUT
Be««et-l)Hg. J. H. HMEB. Bureel Xoordscharwoude
Nadruk verbaden.
De illusie van den Volkenbond: heeft maar
heel kort geduurd. Toen nu wijlen president Wil
son als een moderne apostel met deze nieuwe
boodschap des heils uit de Nieuwe Wereld kwam,
scheen 'het een oogenblik alsof het door oorlog1
en haat verwoeste Europa haar als de eindelijk»
belofte der verlossing uit haar ellende en hul
peloosheid aanvaardde en geloofde, dat ze 'het
wonderlijk geschenk was waarmee hetzelfde Ame
rika. ,dat ter verdediging1 van democratie en be
schaving (te hulp gesneld was, de oude wereld
uit den bom der oorlogsbedreigingen «bevrijden
zou.
De vrede van "Versailles, die van Amerika's
nieuwe boodschap en van Wilson's program 'de
meest krasse verloochening bleek, heeft deze illu
sie van bevrijding, die een oogenblik in zoo harts
tochtelijke geestdrift uitsloeg dat de Amerikaan-
sche president als een held der menschiheid zijn
triomftocht dö>r Europa's steden kon doen, to
taal vernietigd. Men zag, dank zij het werk van
Clemenceau en Lloyd George, dat Wilson's stre
ven te niet deed, ook den Volkenbond tot het
werktuig vervormd, dat de hegemonie der En
tente en de oogenblikkelijke machtspositie der
overwinnaars bevestigen moest. Em zoo men hem
nog als een hieuw statuut in het internationale
leven aanvaardde, was het nauwelijks met een
glimpje wanhoop nog, dat hij dat Internationale
leven in andere banen zou kunnen leiden.
Maar de drang naar zelfbehoud tracht ook
het zwakke vonkje van hoop tot een verwar
mend vuur aan te blazen. We konden niet ge-
Looven, dat onze Wes'tersche cultuur bestemd was
in den Titanisehen worstelstrijd der volken en
rassen om le wereldheerschappij te niet te gaan.
En de drang naar zelfbehoud, die zich daartegen
verzette, greep naar wat we een oogenblik als
het redmiddel handen gezien. Na de pijnlijke ont
goocheling van Versailles richtte de hoop der
menschheid zich opnieuw op en trachtte hot ge
loof aan een toekomst van vrede en aan den Vol
kenbond als een middel om dien toekomst te ver
zekeren, te herstellen. Men poogde den Bond
werkelijk tol het intermediair tusschen de vol
ken te maken. En langzaam, o heel langlzaam
slaagde men er 'in hem eenigiszins van karakter
te doen veranderen en niet langier het uitsluitend
instrument der 'overwinnaars te doen blijven,
witartoe de regelingen dier overwinnaars hem ver
vormd hadden. Maar het bleek niet mogelijk hem
tegelijkertijd de positie in het internationale leven
te g-éven, die hem een hesliswenden invloed zou
geven en hem tot een bewaarder van den vrede
zou kunnen maken. Naarmate hij het karakter
verloor, dat de vrede van Versailles hem gege
ven had en hij 'zich van werktuig der overwin
naars tot internationaal instituut vervormde, naar
die mate namen ook zijn beteekenis en zegging
schap in 'het internationale leven af.
De bereddering der groote internationale aan
gelegenheden we rei weer meer en meer het werk
der groote mogendheden, wier macht in den Vol
kenbond zelf afnam, terwijl aan den Bond slechts
het kleine wtei*k bleef voorbehouden. Wanneer
tusschen Zuid-Slavië en Italië een oonflict dreigt,
dan is het niet 'den Volkenbond, aan wiens tus-
scnenkomst de oplossing van een dergelijk conflict
was opgedragen, die een strijd weet Te voorkomen,
maar zijn fiet de groote mogendheden, die de
twee partijen tot elkaar brengen. De positie van
den Volkenbond als internationale rechtbank
wordt miskend en de zekerheid der waarborgen,
die ziju wlerkzaamheid voor 'den internationalen
vrede zou kunnen stellen, ondermijnd.
Het heeft de Jouvenel, den* vertegenwoordiger
van Frankrijk in den Bond', aanleiding gegeven
om als zoodanig ontslag to nemen. De opvatting
van de taak van den Volkenbond, die uit deze.
nieuwe internationale politiek spreekt, beteekent,
zoo meent hij, „dat Frankrijk in den Volkenbond
niet het inslrument van de internationale politiek
I ziet, dat het, in plaats van zïjn invloed te gebrui-
ken om de debatten naar "Genéve te verleggen,
het lien zal aanwenden om hem op zij te schui-
i ven'Het wias begrijpelijk, dat deze opvatting
j bij Frankrijk en anderen de overheerschende zou
worden, zoodra hun invloed in den Volkenbond
j daalae.-Fin het is ietwat naïef van De Jouvenel,
daaraan aanstoot te nemen. Kan de vervorming
I die ae Volkenbond van Wilson onder de han-
i den van de overwinnaars uit de grooten oorlog
ondergaan heeft, hem dat 'niet leereii?
j De stemming was en 'is er nog heclemaal niet
naar, bij geen enkele staat en geen enkele regee
ring, om de eigen macht uit handten te geven
en over le dragen aan een internationaal instituut.
Of zou de Jouvenel werkelijk meenen, d!at
Frankrijk straks de beslissing over de bezetting
van het Rijnland aan den Volkenbond zal laten,
tenzij bet. er verzekerd van kan zijn, dat deze
in zijn geest beslissen zal? De kans is groot, dat
Duitschland de kwestie voor den Bond zal bren-
gen. En het is duidelijk ,dat Frankrijk zich daar-
1 op al voorbereidt. Daarvoor dienden Poinearé's
redevoeringen te Lunevdlle en Orchies en de Bro-
queville's besehuldigingen over de plannen van
het Duitsche ministerie van rijkswteerbaarheid en
de rapporten van generaal Gevillaunat, den op
perbevelhebber der Fransche bezettingstroepen,
ovet de samentrekking van Duitsche troepen aan
don grens van het bezette gebied..
Frankrijk wil ongetwijfeld stemming maken te
gen Duitschland en ook Engeland en de andereu
tegen vermindering der bezetting innemen, ten
einde een eventueele beslissing van den Volken
bond tegen die vermindering te doen uitvallen.
Lukt dat niet, dan zal het in het gevaar, dat van
Duitschland's kant heet te dreigen, zeker een
reden vinden zich aan de beslissing van den Vol
kenbond te onderwerpen, wanneer het er tenminste
niet in slaagt ook deze aangelegenheid weer aan
de jurisdictie van den Volkenbond te onttrek
ken. Want dat. zal het wel allereerst trachten te
verkrijgen. Het is het streven, dat zich bij' alle
groote mogendheden openbaart en 'dat de Vol
kenbond bedreigt. De Jouvenel's verzet zal daar
tegen niet baten, wie de macht heeft, geeft haar
niet vrijwillig uit handen. Dat geldt niet alleen
voor Frankrijk.
In Busiand bewijst de felle strijd tusschen re
geering en oppositie een zelfde streven. En wan
neer Trotzki en de zijnen nog niet onmiddellijk
en onvoorwaardelijk uit de oommunistische partij
gezet zijn, dan is dat alleen, omdat de regeering.
een 'dergelijke maatregel met het oog op Trotz-
ki's invloed niet goed aandurft.
Het is 'ook de strijd om de macht, die in de
Valera's plotseling besluit nu mettSijn aanhangers
den eed aan koning George wiel af te leggen en
zoo in het Iersohe parlement zitting te kunnen
nemen, tot uitdrukking komt. Het is de strijd,
die overat gestreden wordt. Ein daartegen blijft
ook de Volkenbond voorloopig maohteloos.
groet stond nooit kool, en 't knopt en draait er
afschuwelijk. Alsook op die gewezen aardappel-,
erwten of graanakker vallen de koolplanten óók
als muizen, die met typhus geïnfecteerd zijn.
t Is nn eenmaal zoo, dat men alle verschijnselen
iu de natuur, vaak wegens het niet kennen van
toestanden en feiten, onmogelijk kan verklaren.
Maar men dient te rekenen met hetgeen èn the
orie èn praktijk als regel leeren, ni. dat geen
grond op den .duur een eenzijdig gewas verdraagt.
De komkommertijd voor de courant zal spoedig
tot het verleden behooren. In ons groen ten land;
is iets nieuws aan de ordte, dat straks stellig
een praeht-onderwerp voor deze rubriek zal wor
den. Zoo iets als de Twuijverwegkwestie, dile
nu eens een accuut dan weer een chronisdh na-
righeidskarakter vertoont. Men gaat nu de af
sluitingsborden te lijf, 'n eerste symptoom van
dadelijk verzet, 't Wordt straks nog gezellig, en
'k raad den Uitgever van ons blad aan straks 'n
extra pagina voor "den Twuijverweg te reser-
veeren.
En óók voorloopig 'n paar kolommen voor „in
gezonden" voor de nieuwe, ingrijpende, giawicbf-
tige zaak, door den Vierbond aan de orde go-
steld.
De trouwe lezers van ons blad lazen natuur
lijk het verslag van de jongfe'te vergadering van
den Vierbond.
Het gaat over den aanvoer van góede kool in
December. Jaar in jaar uit is door den handel
geklaagd over den aanvoer in die maand, alsmede
gedurende de eerste helft van Januari. Dan ple
gen immers de bouwers die kool te presenteo
ren, niet voor beiwaring geschikt, kool, die 'n
Amsterdammer niet geheel ten onrechte met Oen
minder vleienden naam van „vulles" pleegt aan
te duiden.
Goede kool zocht men in die veilingsperiode
gewoonlijk te vergeefs. Voor noodzakelijke aan
vulling, ten behoeve van den handel, is het zoo
bi zonder door St. t ancras en Noordscharwoudo
geliefde bonnenstelsel uitgevonden!
Nu is dat bonnenstelsel waarlijk door de koop
lui geacht als pinkpillen en abdijsiroop door de
H.H. doctoren.
Alleen met dit verschil, dat de eersten de bon
netjes als een noodzakelijk kwaad (van wege ge
woonlijk duurdere aankoop) en de laatsten die
genoemde veel gebruikte, zoogenaamde medica
menten als een beslist kwaad beschouwen.
Als te vermelden vermeldenswaardige bizon-
dorheid1 moet nog bericht, dat de reclame voor
onze onovertroffen, prachtige, welgesor teerde win
terknol gewoonlijk in de „vullesperiode" wordt
gedreven, wat op inlanders en buitenlui een aller
zonderlingste indruk maken moet.
Op dit alles is natuurlijk door handelaren en
tuinbouwers meermalen gewezen. Men was over
tuigd iets te moeten doen, om tot verbetering,
zoo mogelijk opheffing van het euvel te komen.
Daarover is, ben ik wel ingelicht, geen mee-
ningsverschil. Het staat voor allen vast, dat de
toestand ter markt in reeds genoemden tijd niet
good is. Maar wat nu te doen, welk middel tot
verbetering aan te wenden?
Tweeërlei methode is aangegeven. Men had te
kiezen tusschen 4het verplichte aanvoer-systeem
en het vrijwillige.
Diat het eerste niet gekozen is, zal Weinigten
verwonderen, 't Is bijna ondoenlijk.' Iemand te
verplichten om zijn bewaarkool, die hij stellig
tot Mei wil bewaren, kool van de allerbeste kwa
liteit, reeds in December te veilen dat men
daarvoor "terugdeinsde, wie durft er wat van., te
zeggen
DE AARDBEVING TE ST. MORITZ.
De correspondent van het ,,Berl. Tag." te
St. Moritz meldt nog cemige bijzonderheden
over de aardbeving van Vrijdag op Zaterdag.
Het eerste beven werd gedurende enkele se-,
condon waargenomen 's nachts tegen twee uur.
Dee ruiten rinkeldenmeubels spiegels en schil
derijen bewogen. Vijf minuten later volgde oen
tweede schok en korten tijjd daarop nog een,
beide echter veel zwakkier. Niettemin vermeer
derde zjj terdege de schrik ten ontsteltenis, die
onder de uit hun slaap gewekte bevolking,
en gasten waren ontstaan. Allen ijlden, in wilde
verwarring en in nachtgewaad gekleed de
straat op. Moeders met kinderen op d.en arm
liepen rond, luid om hulp roepende. Zenuw-,
achtig en angstig vertelden de menschen elkaar,
hun ervaringen, in alle mogelijke tale werd
wild. door elkaar gepraat. Gedurende de aard-,
beving was de hemel bewolkt.
Teneinde zooveel mogelijk die paniek stem-»
ming te bezweren en de onrustige menigte,
die daarbuiiten op straat door elkaar liep, wat
te kaïmeeren, werden alle hotels hel verlicht.
Maar pas heel langzaam, toen geen nieuwe!
schokken' werden waargenomen, trad geleide
lijk de rust weer in en zocht een ieder zijn,
kamer weer op.
Dergelijke berichten komen ook uit Pont-
resina.
In Chur werd de beving heel zwakjes waar-
genomeen1
Nergens is schajde aangericht.
En nu moge "de georganiseerde N.-H. tuinder
een zeer volgzaam mensch wezen, een dergelijke
dwang, een zóó diep in zijn bedrijf ingrijpende
maatregel doorvoeren, zonder dat hij in verzet
komt, k zou het eerst moeten zien, voor aan
lijdzaam volgen te gelooven.
Blijkbaar hebben de leiders de groote bezwaren
van het verplichte systeem helder doorzien en
dit niet gewild.
Nu is het vrijwillige systeem aan de vereen i-
gingèn aanbevolen, waarbij den verkoopers van
goede kool een toeslag zal worden gegeven van
f 5 per ton. De bedragen, voor de toeslag noo-
dig, meent men te kunnen verkrijgen, door het
veilingspercentage vanaf 1 Januari voor kool met
1 pet. te verhoogen.
I Een commissie van drie personen kreeg tot taak
eens een onderzoek in te stellen, of op grondivan de-
I veiiingsomzetten in de laatste jaren gedurende
j het winterseizoen, mag worden verwacht, dat 1
pet, voor gemeldcn toeslag voldoende zal zijn.
-Van de plaatselijke organisaties zal dit voorstel
J worden aangebódjen, dat stellig heel wat tongen en
pennen in beweging zal zetten.
t Is toch maar een voorrecht, als je in de cou
rant mag schrijven. Je behoeft niemand (behjal-
j ve den Uitgever!) te vragien, of dit of dat wel
gepast zal wezen. Of de groote men voor xt oor
deel van zoo'n persmuskiet ook maar 'n oortje
geeft.
de schrijft het maar neer, en bekommert je er
heelemaal niet om, of men 't prettig dan wel
vervelend vindt.
Ten opzichte van deze zaak meent de Stem-
mingsbeelder dat de Vierbond groote voorzich
tigheid in zijn voorstel heeft betracht. Het doel,
daarover zal niemand 'n kwaad woord kunnen of
durven zeggen. Algemeen leeft de "overtuiging
wel, dat er iets gebeuren moet.
Welnu, bij aanneming van dit voorstel door de
respectieve organisaties gebeurt er wat. Met vol
doening moet reeds het pogen worden begroet.
Men o verrekent de kosten, en kan dan straks in
de practijk het resultaat^eens rustig bekijken.
Dat de kool na 1 Januari met 1 pet. wordt
belast is alleszins te verdedligen, aangezien het
voor de houders van kool v,an groot belang is, dat
't goed geruimd wordt. Mei, Juni 1927 diene
hier tot afschrikwekkend voorbeeld!.
Ter veiling gaat 't kalm. De aardappelen wor
den gretig gekocht, de gele kool is mooi opge-
loopen, met de roode kool is 't een tikje beter
dan vorige week.
Eiken Din dag wordt er veiling gehouden op
papier van niet aangeboden poters, dus daar gaat
't ook goed moe. In onze hypermodern inga-
rieht, verplicfft veilingssysteem, zien toch nog
altijd quasie veilingsgetrouwen kans, den vrijbui
ter to spelen.
En maken, althaus trachten ons wijs te maken,
dat zij branaen van ijver en liefde voor de orga
nisatie!
RinaLdo Rinaldini, de beroemde Italiaanschie
vrijbuiter was in zijin tijd, op zijn manier óók
weldoener oer menschheid, en bij de boeren zeer
populair.
De bloemkool is nu erg duur, bracht tot 36
ets. per stuk op. Met de tomaten blijft 't naar
iwensch gaan, terwijl bij 'n eerstvolgtenden wereld
oorlog waarschijnlijk gieen handgranaten, maar
meloenen zullen gebruikt Worden, om booze vijan
den onschadelijk te maken!
Onschadelijke werpoêfeningen worden dagelijks
gehouden, niet op de Mokerhei, te Milling(en,
oï Ede, maar ter Broekerveiling met me
loenen.
DE AARDBEVINGEN.
Een der correspondenten van het „Hbld."
schrijft ter aanvulling van het bericht over de in
Ober Engadin in den nacht van Vrijdag op Zater
dag gevoelde aardschokken het volgende:
Nadat het den geheelen avond gelicht, zwak
gedonderd en geregend had, en alle gasten der ho*
tels zich te bed hadden begeven, werden wij om
2 jy uit den slaap gewekt, doordat we met ons
bed heen en weer geslingerd werden. We vroegen
«elkaar: ..wat is dat?" Totdat we tot de ontdek
king kwamen, dat het een aardbeving was. Een
tweede en een derde schok volgden. Uit het raam
was niets bijzonders te zien. Alleen, dat in allo
omliggende hotels de lichten opgingen. Daarna
hoorden we gestommel op de gangen, alle gasten,
gekleed of met mantel en jas over nachtgewaad
sommigen met de. koffers in de hand, verlieten
hur. kamers en gingen naar beneden. Zij verza
melden zich in de hal of gingen naar buiten. Dq
dames waren erg geschrokken, omdat de wasch-
ioesteÜen op haar tafels heen en weer schudden
en het electrisch licht uitging. Nadat men ruim
een uur buiten had heen en weer gewandeld, be
gaven allen zich weer ter ruste, ofschoon van
slapen niet veel kwam, vooral, omdat ons gezel-t
schap reeds orrf 6 uur bij de hand moest zijn vooq
een tocht naar Alp Griend. Ook daar had men de
aardschokken gevoeld. Een gids, die ons op den
Morteratschgletscher begeleidde, vertelde, dat men
daar de schokken, die hevig waren, gevoeld had.
Sedert 15 jaar was dit in Ober Engadin nieft voor
gekomen. Van ongelukken of schade werd hier
niets vernomen.
De vorige week bevatte het stemmingsbeeld
gedeeltelijk een indruk over dien stond van t
groentengewas in 't Geestmerambacht.
Da stand van 't te velde staande goed, voorna
melijk van bloemkool werd treurig genoemd, en
die van bewaarkool laat veel te wenschen over.
Dit deed me denken aan enkele opmerkingen,
reeds vroeger in deze rubriek geuit. Reeds werd
de aandacht gevestigd op de wensöhelijkheid van
inkrimping van den verbouw van bewaarkool,
omreden de te groote hoeveelheid een belemmering!
was voor 'n behoorlijke prijsvorming.
Tal van tuinders erkenden wel de theoretische
juistheid der opmerking, maar zagen er geen gat
in, hun teeltplan in dien geest te wijzigen, door
andere gewassen als erwten, late aardappelen
daarin op te nemen. Dat kon eenvoudig niet,
de akkers waren voor andere cultures nu een
maal te klein. Men meende alleen en uitsluitend)
op groenten te zijn aangewezen. Andere gewas
sen honden onmogelijk zooveel opbrengen, op die
kleine peroeelen, dat de tuinders er van konrlen
komen.
Hoe hoog men nu ook de meening der prac
tici moge schatten, toch komt bij mij ernstige
twijfel op, gezien de stand van 't gloed, of dis
redeneering wel opghat.
In ernst vraag ik allen, meent men, dat de
miserabele bloemkool, waar men op sommige ak
kers naar 'een goed exemplaar moet zoeken, wel
loonend kan zijn? Als men tal van late koolakkers
in 't ambacht beziet, komt men tot de slotsom,
dat er wei wonderen mogen gebeuren, wil er I
nog een matige oogst van dat land komen. Fen I
matige erVteuakber belooft meer als de beste
bloemboolakker onder 'Langendijk', zoo meen ik
vrij te kunnen zeggten.
'tHeeft er veel van, dat heel wat land uitein
delijk „uitgekoold" raakt, de eenzijdige cultuur
heeft èn grond, èn plant met tal van schadelijke
ziektekiemen besmet.
Scherp treedt het verschil naar voren, als men
eens koolakkers betreedt, .waar in geen jaren
kooi op stond, 'k Had juist vorige week de .ge
legenheid dit verschil op te merken, op die ak
kers moest men naar draaiers zoeken; op de
t andere naar goede exemplaren.
Men behoeft toch wel geen practisch tuinbou
wer te wezen, om te kunnen zien, dat ieen cultuur-
methode als jaren en "jaren gevolgd, de 'oorzaak
moet zijn van de narigheid, thans in 't veld'
voor ieder te aanschouwen.
Toch zeker mag deze conclusie wel ter over
weging worden aangeboden rlat een gaan in de
reeds jaar in jaar uit gevolgde lijn, altijd maar
kool na kool of planten van dezelfde familie,
de groote oorzaak moet zijn van de ellende, thans
op de akkers te zien. Ten t weede, dat het gezegde,
wij "kunnen niet anders dan kool bouwen, wijil
ons land daar uitsluitend voor is ingericht, en
andere cultures te weinig opbrengen, geen kracht
meer "heeft, wijl de zieke gewassen Toch zeker
minder opbrengen, dan een normaal graan-, erw
ten of late aardappelgewas. Waar nog bijkomt,
dat indien men tot verandering van cultuur be
sluit, zulks op den duuivde opbrengsten van 3e
koolakkers ten goede moet komen.
Fin men redeneere nu niet en putte geen kracht
uit exceptioneele gevallen, als b.v. op die nieuwe
