Draaihartigheid - „Maadjerigheid" - Het vallen
Plaatselijk Nieuws
j Geëxecuteerd
Uit Polderland
Ais bijzonderheid kan Wiorden medegedeeld dat
alle ingeschrevenen, totaal 23, voor den dienst
geschikt zijn bevonden.
5 ingeschrevenen zijn vrijgesteld 'wegens broe-
derddenst.
HA RFNKARSPFL.
Petrus Baai 18; J. Bakker 30; H. J. Bruin 4;
J. W. Burger 28; J. Buter 5; M. Burger 19; Th.
Bekker 16; W. Dekker 1; C. Doekes 10; Th. J,
Bodeman 11; J. Duives 20; J de Groot 8; P.
Hoogland 31; J. Huibert 29; A. Kant 3; A. Kop
pel 12: P. Kieft fr; N. Klok 2; A. Komen 22;
S. Kuipers 17; A. Liefhebber 26; J. P. Holten
21;, P. Plak 27; Th. Schotten 24; P. Schouten
23; J. C. Spaans 15; Fr. Stoop 7; J. Thijm 13;
W. H. Veldman 9; P. v. d. Horst 25; P. Zutt 14
ST. MAARTEN.
J. Dekker 8; K. de Geus 1; C. Augustus 5; C,
Kossen 9; N. Kossen 2; S. KTUger 13; H. Kuit
7; G. Mulder 14; J. Nieuwenhuizen 15; K. Rus
6; C. Snijder 12: A. van der Steen 16; W. Stroo
per 11; K. Tiel 10; P. ie Vries 4; K. Witte 3.'
ST. PANCRAS.
J. Dekker 1; G. de Waal 2: B. den Hartigh 3;
G. Boon 4; C. Petit 5; K. Wagenaar 6; H., de
Vries 7; S. Zsegers 8.
Aan den dienstplichtige, H. Wiedijk, is door
beschikking van den Minister van "Oorlog vrijstel
ling verleend voor den tijd van 1 jaar wegtens
kostwinnerschap.
per 1000 bedroeg. Totale opbrengst plan, f1600.
Waar het veenbedrijf. vooral de laatste jaren, 1
nogal aan eritiek heeft blootgestaan, hetzij ten
rechte, of ten onrechte, kwam 't ons nogal ver-,
meldenswaarcl voor, nu al stemmen te hooren
opgaan, welke de opheffing van het veenbedrijf
betreurden, wijl deze als werkverschaffing vele
arbeiders ten goede kwam. Vooral treedt dit np
in het licht ,daar op het oogenblik reeds een
tiental arbeiders zonder werk is, welk aantal
eerder toe dan afneemt. In-dit verband lijkt 't ons
I voor de toekomst van het gemeentebestuur van
I St. Paneras goed gezien, dat zij op een groot
gedeelte van het gereedschap heeft weten beslag
te leggen, zoomede van de keet, welke in de
veenderij gevestigd- is, waarop het "fhotto:
Eerst ging ik hard
Toen stond ik stil
Slaap nu maar in
Die na werken rusten wil.
- OUDKARSPEL.
Door de afdeeling van de S.D.A.P. is het
volgende schrijven tot de afdeeling van da
Vrijz. Dem. Bond alhier gericht:
Mijne Heeren.
Onze afdeeling heeft gisteravond een leden
vergadering gehouden, waarin' o.rn. de afloop
der laatstgehouden gemeenteraadsverkiezing
ter sprake kwam.
Gezien de veranderde samenstelling die den
nieuwen raad zal hebben, zal volgens ons oor
deel het college van wethouders eenige veran
dering dienen te ondergaan, wil deze zich af
spiegelen in de uitspraak der kiezers.
Ge zult het met ons eens zijn, dat de uit
spraak der kiezers zich naar een sterkene de
mocratische richting heeft ontwikkeld, zoo
zelfs, dat de candidaten onzer afdeeling met
het hoogst aantal .stemmen uit de bus gekomen
zijn. 1
Onze vergadering was van oordeel, dat de
wil der kiezers geëerbiedigd behoort te wor
den en in den uitslag zeker ligt opgesloten,
dat het college van wethouders in de komende
periode gevormd wordt door de afdeelingein
van de S.D.A.P. en de V.D.
W« besloten u voor te stellen hiervoor een
bespreking te houden tusschen de beide bestu
ren onzer afdeelingen op een door u te be
palen datum. Mocht u een bijeenkomst niet
noodig achten dan kan door beide afdeelingen
schriftelijk één candidaat naar voren gebracht
worden, die dan wederzijds wordt overgeno
men,
We vertrouwen, dat u vroegtijdig een verga
dering voor uwe leden zult willen beleggen,
opdat we in elk geval voor 6 Sept. a.s. zou
den kunnen vernemen, hoe de uitspraak uwer
afdeeling in deze geweest is.
Nlmens de afd. S.D.A.P.
(volgt onderteekening.)
- OUDKARSPEL.
Gevonden voorwerpen, terug te bekomen aan
het Raadhuis te Oudkarspel,
y 1 fitterstang.
portemonnaie met inhoud.
sierspeld.
- BROEK OP LANGENDJJK.
.Wegéns hoogten oudej-dkxrn heeft- dé heer H. v.
d. Molen, koster der Chr. Geref. kerk, eervol
ontslag aangevraagd als zoodanig en verkregen-
Er is in zijn plaats met ingangl van 1 Sept. a.s.
benoemd C. Kloosterboer Dz.
- BROEK OP LANGENDIJK.
Zaterdag werd de koopman 'S. Kramer op het
Noordeinde aangereden door een atfto, komende
uit'Den Haag. K. raakte van de fiets, welke
geheel verbogen werd terwijl hij zelf met zijn
hoofd op de straat terecht kwam en de wielen
der auto over zijn linkerbeen 'gingfen. Buiten be
wustzijn binnengedragten zijinde bij de Wed. Wa
genaar, alwaar hij weder spoedig1 bijkwam, bleek
alras dat het ongeluk zich ernstiger liet aanzien
dan al reeds net geval wlas. Behoudens enkele
schrammen aan 'hoofd en been, blijkt K. geen
nadeelige gevolgen ondervonden 'te hebben van
zijn val.
De inzittenden der auto waren genegen om de
schade te vergoeden, daar 'bet ongeval gehjeel
aan de nchauffeur te wijten was.
De bewering, dat onze koolgewassen dit jaar
veel „ongemak" hebben, zal, dunkt me, wel
geen tegenstanders vinden. Inderdaad wordt
ons Langedijker hoofdproduct door ziekten en
beschadigingen getroffen in een ergere mate
dan de laatste jaren het geval is geweest.
We kunnen die verschijnselen als volgt rang
schikken
1. De draaihartigheid.
2. De beschadiging der koolvlieg, op zijn
Langendyksoh „maadjerigheid" geheeten.
3. Het vallen.
4. Het aloude knoppen knolvoet, waar
tegen het aangewende middel „Gasooite" he
laas niet blijkt te helpen
Verschillende, neen veel akkers zijn door
één of-meer ziekten zóódanig geteisterd, dat
de opbrengst heel gering zal zijn. l>e finan-
ciëele gevolgen kunnen gevoegelijk buiten be
schouwing blijven; ieder kan zich die indenken.
Ik meen er goed aan te doen, even mede
te deelen, wat de oorzaak der draaihartigheid
is. Een heel klein mugje van pl.m. 2 m.(M.
lengte de geelachtig gekleurde koolgalmug
legt haar eitjes in de harten der koolplanten
en aan de jonge eind- en zijspruiten.
Uit die eitjes ontstaan larven, die aan de
jonge bladstelen der hartblaadjes zuigen, die
daardooi opzwellen en krom, groeien. Het ge
beurt vaak, dat de hoofdknop tot rottting over
gaat; de plant is dan absoluut verloren.
Ook kan het zijn, dat door de aantasting
zich verschillende zijkropjes vormen, waaraan'
de naam „zevenklappers" te danken is. In dit
geval verkrijgt men door het ontwikkelen van
één dier kropjes soms nog eenige opbrengst,
b.v. bij Deensche witte kool
De bloemkool vooral heeft veel te lijden
dat de andere sluitkoolsoorten niet vrij blijven,
kan men dit jaar helaas maar al te duidelijk
zien
Men neemt aan, dat de plant niet meer aan
getast wordt, wanneer zich eenmaal een kropje
heeft gevormd. De teere bloemkooldeelen blij
ven vatbaar en gaan spoedig tot rotting over.
De larve verpopt zich in den grond. Na
Uit den Omtrek
II EER IIU G OW AARI).
In den nacht van Donderdag op Vrijdag zijn
aan den Ru sten burger weg; van den heer D. Stam
'n 50 a 60 kippen gestolen. Vreemd keek die
eigenaar op, toen hij heden, Vrijdagmorgen, zijn
beestjes Iwilde laten 'knopen ten er "bij het Openen
der hukken geen te voorschijn kwam.
HET LAATSTE BEIDjRIJF.
Het laatste bedrijf van de Veenderij:, in easu
de verkooping van dqji overgebleven turf, is
Maandag afgtespeeld. Tengevolge van het natte
weet, waardoor de bouwers allen tijd hadden,
was de belangstelling bijzonder groot. Van beide
gemeenten waren het Daglelijksch bestuur, bene
vens de armvoogden aanwezig, waarvan vooral
die van St. Pancras een groote hoeveelheid koch
ten, zoodat aan deze turf door de losse arbeiders
nog wel een daglgeld zal kunnen worden verdiend
Voor particulieren, die zelf den noodigen ar
beid van drogen en thuis halen kunnen verrich
ten, viel deze middag gtoedkoope brandstof te
verkrijgen, daar de doorsneeprijs ongeveer 80 et.
'pl.m. een maand ontstaat hieruit een volwas
sen insect, een nieuwe generatie, en dat gaat
zoo door tot in het najaar. Die mug brengt den
winter door in popvorm in den grond, of op
beschutte plaatsen, b.v. onder afval enz. Hiet
volgend jaar Mei begint ze haar vernietigend
werk weer, waarvan in Juni de verschijnselen'
zichtbaar zijn.
Vliegend kunnen die insecten zich moeilijk
verplaatsen;' wel kan de wind ze van den;
een en akker naar den anderen meevoeren.
Vooral 1915 heeft zich gekenmerkt door ern
stige beschadiging door de koolgalmug. Ook!
toen waren er akkers, waar men naar een ge-
zond exemplaar moest zoeken.
Dit jaar heeft men zelfs koolrapen aange
troffen die „draaien." Zoo na verwant aan
onze kool, behoeft ons dat niet te verwonderen.
Tier bestrijding van dit kwaad worden in
de werken over plantenziekten oa. aangegeven:
1. Bespuiten, na 't uitplanten, met een op
lossing van 2 pCt. groene zeep (herhalen, tot
dkool zich „gezet" heeft).
2. Bespuiten met zeepspiritus2 pCt. groene
zeep en 1 pCt. brandspiritus., en nog eenige;
andere middelen.
Behave, dat in groote bedrijven deze bestrij
dingsmiddelen moeilijk uitvoerbaar zijp, moet,
worden medegedeeld, dat gecontroleerde gun
stige resultaten tot heden niet zijn vastge
steld. M. i. kan een strenge winter ons beter
helpen. Het laat zich indenken, dat een groot
gedeelte der larven in den grond door strenge
vorst ten gronde gaat.
De temperatuur is in den gepasseerdien win
ter zelden benedén het vriespunt geweest
i De omstandigheden, om in het leven te blij
ven, waren voor de insecten wel gunstig.
't Is uiterst gewaagd op het gebied der plan
tenziekten beweringen wereldkundig te maken,
doch deze beschouwing lijkt mij éénvoudig en
wel aannemelijk. Jammerlijk kunnen wij onze
bestrijding op dien basis niet inrichten; op
bet klimaat toch kunnen wij geen invloed uit
oefenen.
Nieuwstijdingen
ONGEVAL VLIEGTUIG K.L.M.-LIJN
LONDEN—AMSTERDAM
Bij de K. L. M. is bericht ontvangen, dat hét
nieuwe Fokker-vliegtuig Hl-NADU, uitgerust
met twee Jupiter-motoren, bij Seven Oaks 10
minuten vliegen van Ci*oydon omstreeks 8 uqr
40, vermoedelijk ten gevolge van een breuk in
het richtingsroer, een noodlanding heeft moe
ten maken.
De K. L. M. deelt.verder mede:
Omtrent het ongeval met de H.-NADU ver
neemt de K. L. M. van haren commiercieel|en.
vertegenwoordiger te Londen, den heer Kauff-
man, die zich aan boord van het vliegtuig
bevond, nog het volgende, t
Het toestel vloog laag over het park van.
een groot Engelsch buiten bij Seven Oaks,
toen het richtingroer afbrak en het toestel
stuurloos werd. De vliegtuigbestuurder Van
Dijk wist met groote vaardigheid het vlieg
tuig in de kruinen der boo men neer te zetten.
Daarbij geraakte de rechter motor een zwanen
boom en werd naar binnen gedrukt, waardoor
de rechts naast den bestuurder zittende wertüig,
kundige werd gedood.
De inzittende passagiers zijn er allen met
zeer lichte snij wonden afgekomen, zoodat het
eerste bericht omtrent twee ernstig gewonden
gelukkig niet bewaarheid is.
De inzittenden waren: de heer Odding en
mej. Dijkstra uit Meppel (snijiwonden), de heer
Den Hertog, Alphen a. d. Rijn (blijkbaar on
gedeerd), de heer Broek uit Zwolle (lichte
snijwond), de heer Kauffmann, K. L. M. Lon
den (lichte kneuzing); al deze Nederlanders,
hebben reeds telefonisch hunne familie inge
licht.
Voorts zaten nog in het toestel de heer en
mevrouw Lengerke, Engeland (lichte snijwon-
den) en de heer Mac Fadyen uit Schotland
(oh gedeerd).
De bestuurder Van Dijk kreeg eenige lichte,
snijwonden in het gelaat.
De passagiers werden gastvrij op het kasteel
opgenomen en konden, na verbonden te zijn,
naar Londen terugkeeren.
Alle opvarenden waren vol lof over het koel
bloedig optreden van den bestuurder Van Dijk,
die ook terstond na de landing alle noodzas
kelijke maatregelen nam. Het vermoeden be
staat, dat de meeste verwondingen zijn ont
staan door het inslaan der triplex ruiten in
den eersten schrik en de haast om het toestel
te verlaten.
Met een extra vliegtuig der K. L. M. zijn de
chef van den technischen dienst der K.L.M.,
een vertegenwoordiger van de directie, een ver
tegenwoordiger van het departement van Wa
terstaat en een ir. der -Fokkerfabriek naar
Engeland vertrokken.
Buitenland
Te Moskou heerscht een geweldige hitte; de
temperatuur steeg tot 122 graden Fahrenhleit,
zoo wordt aan de „Crt." gemeld.
In het aardbevingsgtebied van Namangan in
Turkestan heeft een hevige aardschok de oude
moskee vernield. Doordien de aanvoer van levens
middelen zeer moeilijk is, dreigt te Namang]an
een sta dvan 70.000 inwoners, hongersnood te zul
len uitbreken. Zaterdagnacht zijn slechts zwakke
schokken gevoeld en men koestert dientengevolge
de hoop, dat de aardbevingen aan het afnemen
zijn. De bevolking heeft een aanvang met de op
ruimingswerkzaamheden gemaakt.
EEN STORMRAMP.
Nabij de stad Delidzjan in Armenië heieft
een orkaan gewoed, tengevolge waarvan de
naburige bergrivier buiten hare oevers is ge
treden. Ettelijke tientallen personen, onder wie
vele kinderen, talrijjke gebouwen en-groote hoe
veelheden vee zijp door het water meegesleurd
GEEN KORTE ROKKEN.
De huisvaders moeten hun gezag doen gel
den, opdat hun vrouwen zich fatsoenlijk klee
d-en, Broeders moeten er op aandringen, dat
hun zusters geen korte jurken dragen.
Dit is in het kort de uiteenzettting van het
standpunt van de katholieke kerk, gepubliceerd
in het officieele orgaan van het Vaticaan de
„Osservatora Romano", welk blad een cam
pagne op touw heeft gezet tegen de onwel
voeglijke kleeding in Italië.
Moeders en dochters moeten worden gedwon
gen het gezag van haar man en vader te eer
biedigen, zoo luidt het verder. Indien hij wei
gert tusschenbeide te komen, stelt dit hem
bloot aan de verdenking, dat de bedoelde klee
ding zij|n goedkeuring heeft. Broeders moeten
er op letten, dat hun zusters zich houden aan
de christelijke beginselen. Zij moeten niet al-
leen van hun overredingskracht gebruik maken.
maar deesnoods krachtige maatregelen nemen.
I De paus heeft reeds zijp goedkeuring uitge
sproken over het herderlijk schrijven der Lom-
bardijsche*bisschoppen, gericht tegen de hui
dige mode, met name die op (d« Lido.
Veel winkels in Italië etaleeren speciale mo
dellen van behoorlijke kleeding: de mouwen
bedekken driekwart der armen, de rokken rei-
ken tot onder de knie, de boord bedekt den
geheelen hals.
AARDBEVINGEN.
Gisteren werden aan de universiteit van Ge
orgetown (bopdsdistrict Columbia) hevige aard
schokken geregistreerd, die naar gemeend
wordt 2300 mijd ten Zuiden van Washington
hebben plaats gehad.
Eureka en andere plaatsen in het gebied van
Humboldt werden gisteren kort na den middag
door. de hevigste aardbeving opgeschrikt, die
daaar sedert 1906 is voorgekomen. Zij duurde
vijftien seconden en beschadigde het brandal
armstelsel. 1
Sacco en Vanzétti hebben religieuseri bij
stand geweigerd.
Alle bijzonderheden voor de terechtstelling
zijn gereed. Behalve de gerechtelijke ambte
naren en de doktoren zullen de corresponden
ten van de Associated Press en het Reuter-
Agentschap de eenige civiele getuigen zijn.
De electrische stoel is in gereedheid gebracht
D-executies zullen te middernacht beginnen
en waarschijnlijk tegen half één, Amerikaan-
sche tijd, geëindigd zijn.
D|e familie der veroordeelden.
—Zaterdag en Zondag heeft de echtgenootie
van Sacco haar man in de doodencel bezocht.
Luigia Vanzetti, de zuster van den terdood-
ver-xjrdeelde, die Vrijdag in de Ver. Staten
was aangekomen, bracht een bezoek aan haax
broeder, dien zij in 19 jaar niet meer had ge
zien. Zij zonk ineen door ontroering toep hij
haar omhelsde.
SACCO EN VANZETTI.
TV Amsterdam is 't tot ernstige relletjes ge-,
komen, waarbij de politie van de blanke sabel'
moest gebruik maken en eenige personen werj
den gewond.
Heden morgen ontvingen wij per draad be
richt, dat Madeiros Sacco en Vanzetti heden
nacht werden geëxecuteerd.
Eerder werd uit Boston geseind:
Dezer dagen was ik in de gelegenheid je,
polderland nog -eens vluchtig te bezien, 't Was
'n regenachtige dag, zoel, wat broeierig, pre-,
cies 'n atmosfeer waarin gemaaide tarwe licht
schiet, de erwten, zoo reeds gemaaid -en op 't
land liggend, gemakkelijk bederv-en en de ha
ver z'n mooie kleur verliest.
Maar nog stond de tarwe op de halm, moest
de haver nog gemaaid en zag men slechts,
hier en daar wat erwten, die gezicht waren.
Om! de tarweakkers zag ik op vele plaatsen
'n strook gemaaid; de maaimachine stond hier
en daar op 't veld, onder een oliekleed. Graag
had ik de machine in werking gezien; als.
trekkracht bezigt men een stevig driespan, 't
is zwaar werk voor de beesten. Ook ziet men
de tiactor voor de zelfbinder gebruiken.
Wat is er toch 'in ,'t boerenbedrijf op de
klei ontzaggelijk veel veranderd in vijf en twin
tig jaar. Hoe krijgt het modem polderbouw-
bedrijlf een mechanisch aapzien. Dat is elec-
trische verlichting, electrisch kamen, wasscbeh,
stofzuigen, dorschen, pompen, bietensnijden
enz. enz. Ook zag ik op de boerderij reeds
electrisch koken en braden, 'n niet dure
nieuwigheid, vanwege -de geringe stroomkos-
tan onder de rook van de hoofdstad.
Vergelijkt men de toestanden van nu eens
met die vóór vijf en twintig jaar, dan merkt
men, dat er groote vooruitgang is gekomen.
Bij jullie in Polderland heeft de doischvlegel
nooit burgerrechten veroverd. Wie de mooie,
rhytmiscji-e vlegel-drieslag op den dorschvloer
wil hooren, 't schijnt 'n kunst dien te kunnen
meeslaan, moet naarxDnente, OverijseP, Lim
burg of Brabant. Daar kunt ge dien drieslag
nog bewonderen, op kleine boerderijen. Op
de grooteren heeft de machine ook dóór de
vlegel verdreven. Maar al was voor vijf en
twintig jaar bij jullie reeds de machine in ge-,
bruik genomen voor zaaien en dorschen, 't
verschil in de machines op de boerderijen toen
en nu is groot.
De zelfbinder kende men niet, dan van hoo-
re i en zeggen en van 'n foto uit Amerika.
Toen nog kwamen uit Drenthe, Overijssel en
België de scharen „pikkers", om den oogst
te maaien met de zicht.
Hoe verstonden inzonderheid de Belgen het
zichten, wat lange, lange dagen maakten zij.
En 's avonds hoorde mee op hoeve aan hoeve
het haargetik, het slaan met de hamer op de
zicht, om deze scherp te hebben voor den
volgenden morgen.
Nog wordt menig perceel bij jullie met de
hand gemaaid. Niet elke boer maait zijn oogst
met den zelfbinder, veler bedrijf is te klein,
om deze betrekkelijjk dure machine rendabel
te kunnen gebruiken. Maar het voordeel is er,
dal men in voorkomende gevallen niet van
menscheukrachten alléén afhankelijk is, des
noods kan men van de machine gebruik ma
ken, als de nood aan den man komt.
Wat fijn we toch kortzimnige menschen. 'k
Herinner me 'nog, hoe voor ruim vijj en twin
tig jaar de eerste eenvoudige machines uitkwa
men, waarmee gras en ook karwei gemaaid
werden.
Nog herinner ik me, hoe 'n arbeider, "n
beste kerel, toen een machine werd geprobeerd'
om er karwei mee te maaien, op den boer toe-,
stapte en quasi ernstig dezen een doosje lu-,
cifers aanbood.
Om 't ding te verbranden. Want op die ma
nier waren er straks geien mensghen meer noo-;
dig. Sinds zijn tal van machines ingevoerd en|
wat toen niemand heeft durven voorspellen,'
kan thans gezegd. In geen bedrijf is er zoo
weinig werkeloosheid als juist op de groote
bouwbedrijven, ondanks de machines.
't Is bij jullie 'n critieke tijd. Nog enkele
dagen slechts en de oogst zal gemaaid zijn.
Indien ooit droogte noodig is, dan gedurende
den zichttijd en de periode van het narijpen.
Ja, de uitkomst van 'n heel jaar werkeni
wordt grootendeels beheerscht door het weer
gedurende den oogst. Een luttel aantal weketn,
hoogstens vier en daarvan hangt zoo veel af.
Niet alleen voor den boer, maar ook voor den;
gebruiker. Immers zoo heel best staat het er
niet voor. Uit Amerika en Canada bericht men,
een oogstverwachting beneden 't middelma
tige, Rusland, voorheen groot exporteerend
land, telt nauwelijks meer mee. De aardappel-|
oogst in Europa schijnt niet bjjster gunstig
uil te vallen. Zoo is een goede oogsttijd voor
granen en peulvruchten van zoo overwegend\
belang voor heel de menschheid.
Zoo ooit, dan wordt de menschelijke afhan-
j Lelijkheid in den oogsttijd voor ieder, die op-1
merken wil, duidelijk-
Moge het gegroeide in goeden staat worden
j geborgen in de schuren
Radio-Omroep
Radio-Centrale HART KUIJT.
.Woensdag 24 Augtustns.
12.35--2.00 Lunchmuziek Hilversum
3.20 Populair klassiek concert Davekïry
4.455.45 A.NjR.O. orkest Hilyèrsum
5.45— 6.20 Krujüge vertellingten
