NIEUWE" 1
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier "rr™evri't5
Dinsdag tO Augustus 192?
S6e Jaargang
v|
Plaatselijk Nieuws
Stemmingsbeeld «a Groentenland
Uit den Omtrek
NO. 102 mTERC.TELEPHOOII 52
lUI.EIIIJkEll mum
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Abonnementsprijs
per 3 maanden fl.lö. -
Redact.-Uiig*. J. II. KEIZER. - Bureel Noordscharwoiide
Gioote letters naar plaatsruimte
Brievf-n rechtstreeks aan den Uitgever
ZUiDSCHARWOUDiE.
De prijs van de melk is hier met 1 cent per
L. verhoogd en alzoo op 13 cent gebracht.
- ZUIESGHARWiOUDiE.
De vereeniging voor Zieken hu is verpleging „De
Voorzorg" vergaderde ten lokale van den heer
F. de Geus. De voorzitter drukte bij de opening
er zijn genoegen over uit, dat betrekkelijk velen
de vergadering bijwoonden, wat ongetwijfeld moet
worden toegeschreven aan punt 3 der agenda.
Na de goedkeuring der notulen 'werden eenige
mededeelingcu gedaan. Vooreerst dat het is voor
gekomen, dat den Penninigjmeester een rekening
werd gepresenteerd, zonder dat het Bestuur wist,
dat ei- een ziektegeval of operatie Was. Het. Be
stuur verlangt, dat van iedier gpval aan een dfcr
leden kennis wordt gegeven. Verder worden .nog
een drietal operatiegevallen meegedeeld, waaruit
de beteekenis van het fonds Wel blijkt. Bij één
geval zal het wel niet tot een operatie komen,
doch het Bestuur meende, dat hier sprake was
van wat in de besprekingen op de laatste leden
vergadering „een dubieus geval" is genoemd en
waarbij aan het Bestuur het recht werd gegjeven
daarover te beslissen. Eenstemmig had het Be
stuur tot- betaling besloten, wat thans door de
vergadering werd gesanctioneerd.
Alsnu werd aan de orde gesteld de reglements
wijziging. De toelichting omschreef dit aldus:
Voorgesteld wordt het reglement zoodanig te wij
zigen, dat geen vergoeding wordt gegeven voor
operatiekosten, doch wel voor verpleging, ook als
geen operatie volgt, en wél gedurende 42 da
gen in plaats van 31 dagen. De voorzitter zegt,
dat men bij de toepassing van hetgeldende regle
ment voor verschillende moeilijke dingen komt
te staan. Een geval kan lang duren, terwijl niet
zou betaald worden, als er geen operatie volgtt.
Voor de betrokkene zijn de uitgaven tcfeh belang
rijk. Vandaar dat het Bestuur voorstelt in het
Reglement- te omschrijven, dat, als de leden in
het ziekenhuis moeten verblijven, de ligdagen
worden vergoed. Bedoeling is dan verder geen
operatiekosten meer te betalen, tenzij de ver
gadering anders wil beslissen en ook deze nog
in de vergoeding wil opnemen. Dan zal, waar
voorgesteld wordt 42 ligdagen t© vergoeden, on
getwijfeld oontributieverhooging moeten volgen-
Verschillende aanwezigen voerden over dit
voorstel het woord. De een wilde graag ook de
operatiekosten in de risico blijven opnemen; een
ander vulde dit aan door daarvoor een extra-hef
fing van b.v. 25 cent in te voeren; een derdie
voelde er voor, de gevallen, waarbij geen ope
ratie plaats heeft, niet te vergoeden enz. Van
Bestuurszijde werd er op gewezen, dat door het-
aannemen van het voorstel veel moeilijkheden
en onaangenaamheden worden voor-komen. Men
zal een zuiverder toestand krijgen. Vooreerst komt
het Bestuur niet mècr voor moeilijke beslissin
gen te staan. TWeedens wordt het aantal bijdra
gen, dat vergoed wordt, vermeerderd. Derdiens
zijn er ai heel wat leden in het doktersfonds, die
dus geen operatiekosten hebben en aan wie dus,
bij operatie, f 50 'wordt gegteven, a.h.w. als een
cadeau. Zij die geen lid van het doktersfonids
zijn, beliooren over 't algemeen tot hen, die de
operatiekosten Wel zullen kunnen voldoen. Alles
bij elkaar genomen, wordt de toestand dus veel
gezonder en meer in overeenstemming' met het
doel der vereeniging.
Tot stemming overgaande werdi teD slotte het
bestuursvoorstel met algemeen© stemmen aange
nomen.
In aansluiting met de voorgaande besprekingen
werd door den heer S. de Groot de vraag geop
perd, of nu ook de vergoeding /oor mangelen
knippen komt te vervallen. Gemeend Wordt van
Wel. De secretaris, die het betreffende artikel
voorleest, is van meening, dat, om alle misver
stand te voorkomen, het noodzakelijk is, dat dit
dan ook nu wordt vastgesteld, want met het regle
ment in de-hand, waarin mangelen knippen af
zonderlijk genoemd' worden, zou de vergoeding
wel moeten worden gegeven. Ook dit werd met
algemeene stemmen goedgekeurd'.
'De rondvraag levert niets bijzonders op, zoodat
de voorzitter de bijeenkomst kon sluiten met
dank te zeggen voor de prettige besprekingen en
voor de eensgezindheid, waarmee de besluiten wer
den genomen.
NEDl KOLFBONDl
Die Wetfctrijd! Ie Lopik.
De sociëteit „Vriendenkring" te Noordlschar-
wioude, koos als korpskolvers de heeren T. Koste
lijk, P. Langedijk, A. Groot Nz., en C. Kuiper.
Als afgevaardigden naar de algemeene verga
dering werden benoemd de heeren T. Kostelijk
en J .Timmerman.
- ST. PANORAS.
Zaterdagmiddag geraakte het jongentje van
den heer v. d. Molen door een gat in de omhei
ning, hetwelk uit vlechtwerk bestaat, in een on-
die pslootje achter het huis. Geheel onder len
modder werd de kleine er reeds blauw uitgehaald.
,\Vel konden de levensgeesten nog: worden opge
wekt, doch tot heden is de toestand nog verre van
gunstig.
Wat biedt het veilingswezen, in dat aanbieden
van groenten, allen dag opniéuW, nu eens veel,
dan minder, met gisteren regjen, en nog eens re1
gen, heden in koesterend zonnelicht, met nu ge
drukte en dan weer een zeer vlugge markt, een
dankbaar object van waarneming.
Men weet eigenlijk absoluut niet, wat voor
'n goede prijs wenschelijk is. Goed' weer of slecht
weer, een vaste regel is 'onmogelijk aan te
geven. Een kleine aanvoer werkt nu eens prijs-
drukkend, dan weer omgekeerd.
WiJt ge bewijs? Neem de gele nep.
De vorige week was het weer beslist ongun
stig voor dit product, 'tgoed kwam „slof" ter
markt, zag er heelemaal niet mooi uit, maar wat
deert zul les, als de prijs ondanks vochtigheid en
slecht aanzien, goed i3?
Nauwelijks hebben we ©en dag best weer voor 't
goed, mag worden verwacht, dat nep prima droog
en mooi geel zal worden gepresenteerd', of flap,
de prijs zakt tot op bijna de helft van de vorige
week.
Gevolg is, dat sommige nep verbouwers voor
dit artikel wel weer een beetje regen zouden
wenschen, vanwege de misschien alsdan te wach-
i ten mindere aanvoer. Maar 'toch, is er veel dat
om droogte vraagt, hoewel 't zeer de vraag is,
of ook dat weer voordeelig zal zijd. We weten
't nu eenmaal niet, zakelijk heeft 't er veel van,
dat niet de mensch de toestanden be heers ch't,
dat zijn invloed op aanvoer en prijsbepaling ui
terst gering is, maar heeft 't er veel meer van,
•dat de toestanden hem beheerèdhen.
De knappe, veelkennend©, veelkunnende mensch
loopt gewoonlijk achter de dingen aan. Weinig
streeiend voor zijn gemeenlijk nog aNl hoog® hart,
maar 't is nu eenmaal zoo, al verbeeldt hij zich,
dat hij toch zoo w,at alles naar zijn hand zetten
kan.
De bloemkool handihaaft zijn aloude roem of
te wel beruchtheid, al naar ge ""t. noemen wilt,
als te zijn het meest Wisselvallig product. In
enkele dagen beleeft ge het, dat die groente van
klein 40 ct. per stuk daalt tot 14 a 15 ets., We
zijn daar zoo aan geWend, dat wie zulks heelemaal
niets bevreemdends meer vinden.
Blijft 't mooie weer wat aanhouden, dan wordt
de aanvoer stellig Weer grooter; m'et warmte eet
't menschdom dit artikel bij voorkeur niet, wat
tot gevolg heeft, dat 'het niet tot de onmogelijk-
heden behoort, we 't zelfde artikel, de vorig©
week nog bijna 40 ets., deze week voor 4 ets.
kunnen k'oopen. Als het onverhoopt, zoo komen
moeht, dan coustateeren We het feit, 'heel gewoon
en nuchter, onthouden ons van jeremiades. Zoo
is- het wisselvallige der tuinders tot een alle
daagsheid geworden,
i lm groszen ganseden gaat 't ter markt met de
j kool niet slecht. Vooral niet, als we den gang
j ter markt voor de artikelen rood en ge dl ver-
gelijken met dien van 't vorig 'jaar.
j Wel schommelen de prijzen voor gele kool weer
sterk. Vorige wieek b.v. ging menig partijtje voor
I f 7 eu een ietsje daarboven, en j.l. Maandag kocht
j men 't zelfde artikel bene&en 2 rijksdaalders.
Toch is dit geen slechte prijs te noemen, al
zit er geen buitengjewoontje aan.
De roode kool houdt aardig prijis, schommelt
lang zoo sterk niet als de gele en prijst steedfc
om de vier gulden, nu eens 'iets bovfen, dan iets
daaronderook deze prijs moge niet hoog ge
noemd kunnen wordien, slecht is hij evenmin. D'e
aardappelaanvoer wordt miftiem, 't seizoen voor
de schotten loopt op 't eind'.
Verder blijft 't prima gaan met de keurig
gesorteerde tomaten, een enkele keer liep de prijs
pittig over He twee dubbeltjes, maar j.l. Maan
dag wsrH' alweer een kwartje besteed. Beziet gfe
deze opbrengst per Kg. in 't licht van 't geen
de vorige week werd meegedeeld, dan is dit een
beste prijs.
Verder verhandelen We ter veiling snij- en sla-
boonen, met draad en zonder, suikerperen, met
de hand geplukt, ('n spotter zegt met de kloet),
stoofperen en talrijke meloenen. Gezien de gre
tige aftrek, heeft dit laatstgenoemde veilings
artikel stellig toekomst. Welke Langendijker tong
is vóór 1927 gestreeld door de saprijke meloenen
vrucht? Welke Langendijker neus'heeft vóór dit
jaar zich vergast op de frissche, pittige reuk van
dit artikel?
Die tongen zijn stellig- schaarsch, die neuzen
spoedig geteld. Thans heeft „tout Langéndijk"
de reuk en ook de smaak te pakken, daar kan
stellig wel wat meer van geplaatst worden.
Zie zoo, nu hebben we de gang Ner markt-
van de afgeloopen week in breede trekken ge-
teekend en gaan we even een kijkje nemen, wat
buiten ons N.-H.'s groentenland op groentegebiedl
voorviel.
Allereerst trekt 'n internationale tuinbouwten-
tentoonstelling de aancllacht, die te Frankfort
staat te Worden gehouden. De Duitsche, niet erg
collegiaal doende collega's zagen eigenlijk 't liefst
de Hollanders daar niet; internationaal giet uit
sluiting van Holland gaat echter niet.
VanWaar die anti-Hollandsche stemming?
Vanwege de vrees, dat de Duitsche tuinders
tegenover de öoncurreerende Hollanders 'n pover
figuur zullen slaan. Waarschijnlijk hebben de
Buitsehers gelezen van de Hollandsche successen,
behaald in de lichtstad aan de Seine.
Want heusch de Duitschiers zijn „bij'", laat
ze vrijelijk loop-en, zonder krukken, met uitzon
dering van de protectie-stutten. Daar' kunnen ze
niet buiten.
Aalsmeer heeft de Hollandsche naam eer aan
gedaan, overweldigend moet de indruk zijn ge
weest van Aalsmeer's bloemenpracht ie Parijs.
Zoo zelfs, dat toonaangevende Franschen den
Turkscnen trom hebben geroerd en de Fransche
tuinbouwers hebben toegeroepen„Let op uw
zaak, Franschen, want die pientere collega's uit
dat kleine landje aan de zee woonachtig, naar
Napoleon's woorden op het aanslibsel van Fran
sche rivieren, bedreigen, meer dan de Duitsc'hers
in '14, Paris; en dewijl Parijs zoowat 't zelfde is
als heel Frankrijk, moet ge u opmaken, teneinde
aan deze penetration paeifique, paal en perk te
stelllen."
Eien Fransehman heeft zelfs reeds de oorzaak
aangegeven, waarom dit bijna onmogelijk geach
te, den Hollanders zoo goed als1 reeds gelukt is.
Wijl ze meer kunnen dan de Franschen, nilet
omdat zij persoonlijk, hoofd voor hoofd, meer
kennis in hun bovenkamer en meer kracht in
de vuist hebben, neen, maar eenig en alleen-,
wijl die Hollanders sedert jaren 'hun kracht heb
ben gezocht en gevonden in de organisatie.
Stellig is deze Fransehman er niet zoo heel
veel naast.
Dat alles weet men te Frankfort en in Duitsc-ht
land in de leidende tuinboutwkringen opperbest.
Vandaar de vrees, overvleugeld t.e worden, wat-
de kwaliteit betreft.
De Hollanders zullen uitkomen - op deze ten
toonstelling.
W:eet ge, Wat ook opvalt Diat er reeds stemmen
opgaan in 't land, die de fwiensdhelijkheid beplei
ten van een excursie naar Frankfort van Holland
sche tuinders. Nog zoo'n dwars idee niet-. Ging!
voor enkele weken niet een gezelseha,p kruide
niers heel naar Berlin
De reiskoorts heeft half Nederland te pak
ken, misschien krijgt 'n enkele Langedijfcer kool
houwer .óók wel reislust.
Natuurlijk gaan er -ook prima N.-H. kooltjes
naar Frankfort. Daar moet reclame gemaakt, daar
komen duizenden menscben, geïnteresseerden.
In ons blad verschijnen enkele artikelen over
koolzekten, vallers ma,adjerigheid. Met belangt
stelling heb ik die pennevruchten van den mij
onbekenden, stellig ter zake kundigjen schrijver
gelezen.
Hij verwees zelfs naar een van de artikeltjes
van den Stemmingbeelder, en Wie zou zich in
soortgelijk .geval niet gestreeld gevoelen?
Ja, de Stemmingsbeeld-er wordt nog verwaand
op den duur. Hij is wat mans. Zet zelfs dien mijn
heer M. aan 't schrijven, of beter gezegd, wekt
daar indirect tos op, zij het dan onbewust.
Zelfs heeft hij 't klaar gekregen, blijkens het
voorlaatste ingezonden stuk van den secretaris
van de Pootgoodcommissie L.T.B., dat kooplui,
tuinbouwers en luinbouworgahisati-e-bestuurderen
naar Hoorn zijn getogen.
Moogt ge dien pootgcedorganisatie-autoriteit
gelooven, dan hebben diaar te Hoorn de kooplui
gezegd: „Wat gaan ons Hie goedgekeurde poters
aan!"; hebben de tuinbouwafgevaardiglden ver
klaard „dat aan verplicht veilen van pootgooi
hen geen aasje gelegen ligt"; en moeten de be-
stuurderen van de Provinciale Commissie hebben
ingezien, „dat ze voor niets en 'niemendal naar
Hoorn Waren getogen."
Vroeger hoorde men in de politiek wel eens
van iemand, die knap de zweep hanteeren kon,
als 't iwarc zijn mede- en tegenstanders joeg naar
welgevallen.
Moogt ge voornoemde autoriteit gelooven, dan
krijgt dè Stemmingfebeelder iets soortgelijks klaar
met zijn pen. Hm, hmm!, blijf bij zooveel uit-
bundigen lof nu eens gewoon! Maar bij 't lezen
van de zeer mooie artikeltjes over die planten
ziekten kW-am deze gedachte bij miji op, waarom'
wil het toch bij ons in N.-H. zoo slecht met. bet
tuinbouwonderwijs
Daar moet ik het odk nog eens óver hebbfen.
Daarover dan een volgende keer.
aansluiting aan het net hebben aangemeld, maar
de oorzaak van dit verse hijhsel ligt voor de hand
er waren bij het begin van dit verslagjaar no£
slechts 7 der op het vaste land van Noordholland
gelegen gemeenten, die nog niet tot aansluiting
hadden besloten.
Daartegenover echter kan het Bedrijf wel wij
zen op een indrukwekkend aantal (302) kilo
meters buisleiding, dat in 1926 aangjelegd en in
exploitatie genomen werd.
Het is het grootste aantal, dat tot dusver in
eenig verslagjaar werd bereikt en het zal ook
wel in de volgend ebestaansjaren van liet Bedrijf
niet. meer worden overschreden. Bedenkt men vór
der, dat tevens voorzien moest Worden in ae
tengevolge van deze en vorige aansluitingen sterk
toenemende behoefte aan watergevend vermogen
der winplaatseu, dan zal men zich kunnen in
denken. dat dezerzijds niet |wend betreurd, dat
het zoogenaamde „droge jaargetijde" in het afge
loopen jaar geen tijdperken van lang aanhoudende
droogte vertoonde. De klimatologische omstandig-
heden waren het Bedrijf in dit opzicht gunstig.
De waterwinplaatsen van het- P.W;.N. konden
dan ook de haar toebedeelde taak vervullen, zon
der dat dit bovenmatige krachtsinspanning van
het personeel vorderde.
Ouvsrwachte storingen in de#waterleverrng de
den zich niet voor.
In het hoofd buizennet, vooral in dat, hetwelk
in den slappen en tot aantasting van het ijzer
aanleiding gevonden bodem lusschen de duinen
en de Zaanstreek is gelegd, tralen nu en dan wel
defecten op, die tot onderbreking in den 'water
toevoer leidden, doch deze kondien, dank zij den
in de hoog- en de laagreservoirs van het verzor
gingsgebied aanwezigen reserv®-voorraad en de
mogelijkheid van aanvoer langs ringleidingen,
worden opgeheven, zond|cr dat de bevolking er ern
stige bezwaren van ondervond).
Het vermogen van de waterwinplaats bij Ber
gen onderging belangrijke uitbreiding door de
voltooiing en de aansluiting van een tiental die
pe putien. !:t!l)
De filtereapadteit werd vergroot door het in
gebruik nemen der nieuw gehouwd© voorfilters,
die de gebrui ksperiaden tier bestaande nafilters
zeer belangrijk verlengen en die vermoedelijk ook
een grootere filtersnelheid daarin toelaatbaar
kunnen maken.
fiit-ussohen blijft" de aandacht gevestigd op
maatregelen, om zoowel het. watergevend vermo
gen als de filtercapaciteit gelijken tred te doen
houden met de sterk toenemende behoefte ïn het
verzorgingsgebied,
i Hel, succes cener goede watervoorziening bij
de veehouderijen en zuivelfabrieken is nog Steeds
stijgend "ein zal, volgens de Besturen der betrok
ken organisaties, nog belangrijk grooter worden,,
indien het Bedrijf wijziging zou willen brengen
in het thaus bestaand tarief en daaruit een plooi
zou willen wegstrijken, die niet allee voor de
middelmatige gebruikers tot een h. i. te hoogeu
1 prijs aanleiding geeft, doch door de betrokkenen
als ©en ianbillijkhteid Wordt gevoeld. 1)
Het aantal op 31 December 1926 aan het lei-
dingnet aangesloten zuivelfabrieken bedroeg 71,
j tegen 60 een jaar te voren.
Ten vervolge op en'ter aanvulling van hetgeen
i in het vórig jaarverslag opgemerkt werd omtrent
de vermindering van het aantal officieel giecon-
stateerde typhusgevallen in de provincie Noord-
holland, welke vermindering, naar dezerzijdsche
meening, voor een groot' deel mag worden toege
sclireven aan het toenemend gebruik van leiding
water, volgt een meer uitgebreid en tot 1926
bijgewerkt overzicht van het aantal gevallen van
febrys typhïdea in dit Gewest en in de overige
provinciën, ontleend aan de gegevens, voorkomen
de iu de „Verslagen en Mededeelingen van het
Staatstoezicht op de Volksgezondheid."
Uit deze vergelij'kend© staat- nemen wij over
het aantal gevallen van febris typhoïdca in de
Prov. Noord-Holland van 1903 tot lieden:
1903 1904 1905 1906 1907
696
1911
618 428 332
1915
373"
1916
434
1917
545'
van NoordholBand
Wij ontvingen hét uitnemend verzorgde ver
slag over het boekjaar 1926 van bovengenoemd
bedrijf.
Om zijn- samenstelling en interessante gegevens
hoogst belangrijk.
Uit het Algemeen Overzicht nemen wij ae«
volgende over:
1 Het Provinciaal Waterleidingbedrijf van Noord
holland heeft in het jaar 1926 Weer een belang
rijke schrede voorwaarts gediaan op den weg zijner
ontwikkeling.
Wel valt voor dit jaar geen indrukwekkende
opsomming te geven van gemeenten, die zich voor
Jaren
Ziektegevallen 566 718 843
Jaren 1908 1909 1910
Ziektegevallen 758 637
Jaren 1913 1914
Ziektegevallen 554 434
Jaren 1918 1919 1920 1921 1922
Ziektegevallen 13§0 1151 626 511 314
Jaren 1923 1924 1925 1926
Ziektegevallen 499 345 279 160
Uit deze tabel blijkt, dat sedert 1903 (vree-
gore gegevens staan niet ten dienste) het volstrck-
ta aantal gevallen sterk- afneemt ten dat voor het
eerst in 1926 het aantal typhusgevallen in Noord-
holland, per 100.000 inwoners berekend, belang
rijk beneden het Landgemiddeld© .gebleven is.
Het aantal Noordbollandpche gevallen in 1926
1) Bij het ter perse gaan van dit verslag is in
het geopperde bezwaar voorzien door een tarief-
wijziging, die si ingegaan op 1 Juli 1927.
