NIEUWE i
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
Dinsdag 4 October 1927.
36e Jaargang
Stemmingsbeeld Groentenland
Waar blijft de Democratie?
NO. Il7 IMTERC. TELEPHOON 25
lANGIDIJKER III UU1
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Abonnementsprijs
per 3 maanden f'1.15. -•
Kedact.-Uitff. J. II. KEIZEK.
Hé, wat is me dat een gemak. Je 'weet geiwoon-
weg hedenmorgen 3 October niet wat je over
komt, zoo eenvoudig, gewoon als 't nu weer is.
.Wat is dat al weer lang geleden, dat we onsf zoo
op ons gemak gevoelden. Wat bedoeld wordt?
,Wel menschen, nog toe, wat anders dan het
voorwerp, waar ge dagelijks naar kijkt, naar den
tijdaanduider, de klok?
Ge hebt nu niet meer op uw vingers te rekenen,
zeven uur is eigenlijk zes, ga ik met de bus) van
15 uur, dan weet ge nu op uwe vingers tellend!,
dat dat vervoermiddel te drieën na den middag,
ook volgens uw klok en niet als vroeger om twee
uur vertrekt.
Wat- een gemak, en wie is daar nu niet op
.gesteld. 0, die tijdmisère, vanwege den zomertijd.
Hoeveel menschen zouden voor hun bus, boot,
trein, een uur te vroeg 'of een uur te laat zijn
gekomen. Hoeveel narigheid met 't oog in 't
gezin met schoolkinderen, hoeveel vergaderingen
in de war, wijl vergeten is te annonoèeren oudé of
nieuwe tijd. Wat is het in dien grond toch 'n
gekheid en onnoQd'ige ballast, heel die zomertijd.
Waarom laat men de klok niet de klok, de
zonnetijd, zonnetijd? Waarom begint men "in de
steden dan niet op zonnetijd 8, in plaats van op
zonnetijd 9 uur? Al die groote economische, hy
giënische, sociale geneugten van den zomertijd
zijn verkrijgbaar, als men de klok die klok laat,
ƒ365 dagen in 't jaar, en niet"gaat{knoeien
Laat dé treinen alle een uur vroeger loopen,
dan hebben de forensen uit 't Gooi, Bloemen-
daal, Zandvoort, om dan Haag, om Arnhem en
Utrecht gelegenheid op tijd' op hun kantoren te
wezen. Zié 'k begrijp heel de noodzakelijkheid
van die klokkenverza'tterij niet; 'k acht haar
overbodig. Wie de zomertijd zoo aangenaam, zoo
prettig, zoo gezond vindt, welnu hij beginne een
uur vroeger, allemaal best. Wat is daar in vre
desnaam tegen?
•Maar nu hebben we het voorrecht weer, dat
onze huiselijke klok zich conform -de dorpsklok
gedraagt. We rekenen niet meer, hoe laat 't
nu eigenlijk is, behoudens dan, wanneer het 0
uur is (spoorboekje) en boven de .13. Dat is nog
een beetje lastig, inzonderheid voor menschen,
die in hun jeugd niet genoten va® de geneugten
van het zevende leerjaar. Maar dat is nu ook de
eenige narigheid nog, dat spoorboekje met èijn
getallen van 16, 17 en 19.54; wie zooveel gesloel-
haspel met den tijd' gewend is, kan dat, beetje
wel verdragen.
Ons veilingsgedoe heeft zich ook aangepakt en
begint nu zonnetijd acht uur en we zijn hiernredo
in de herfstperi.odc gekomen.
'tGaat met den productenprijs goed, wat is nu
eigenlijk goedkoop
De witte kool brengt tegen andere jaren 'n
goeden prijs op, ongeveer het dubbele van verle
den jaar: toen was het strijk cn zet f 1 en 0.80
koperen centen per 100 Kg. De aanvoeren van
witte kool zijn niet groot, en dat is maar goed
ook, anders was het nog de groote vraag, of de
prijzen wel stand zouden houden. Opmerkelijk
is de geringe vraag voor dit artikel int 't buiten
land, er gaat 'n schijntje witte kool in den spoor
wagen.
Ook de aanvoeren van de andere koolsoorten
blijven gering. En 't is hoofdzakelijk "aan dien
zeer beperkten aanvoer te danken, dat de prijzen
betrekkelijk hoog zijn. Die kooplui hengelen ge
woonweg om 'n bestellinkje, van eenige graagte
is werkelijk geen sprake.
Met de bloemkool gaat 't, wat de prijst betreft
best. Er zijn sommige gelukkigen, die ondanks
een slechten teelt, nog een dragelijke opbrengst
hebben. Laatst voer 'n bouwer voorbij en hij
keek nogal vergenoegd. In zijn schuit 'n dikke
200 bloem kooltjes, bloemkool mocht je 't niet
noemen. Wat heb je gemaakt? Een kwartje.
Nou, wie doet je dan wat? Want als die man
nu eens 1000 in plaats van die 200 stuks had
gesneden, d'ie morgen, op datzelfde perceel, dan
had zijn buurman 'óók een goéd gewas en we zou
den dit jaar een bloem'kcolovervloed hebben be
leefd. En 't ware zeer de vraag of alsdan de 1000
koolkes 'n stuivertje per stuk hadden opgebracht.
Wie dus een dragelijke opbrengst heeft, (en zoo
zijn er nog al wat, de Broekers b.v. snijden zeiven
over opbrengsten op) die maakt 't zoo slecht nog
niet. De wat minder vruchtbare jaren zijn de
slechtste voor de tuinders nog niet, a'l moet er
uitdrukkelijk bij vermeld, dat er óók menschen
zijn, wier bloemkool zoo goed als totaal verdraaid
is, en voor wie een prijs van f.50 per 100 geen
opbrengst geeft. Ze telen geen goed en dan is
men „au bout de son latin". -
Em nu gaan we zachtjes aan alweer onze aan
dacht wijdén aan 't wintergewas en wisselen van
gedachten over vermoedelijk gegroeide, straks te
oogsten hoeveelheden. Dat doen we élk jaar, dus
ook dezen herfst.
•E'n al zijn er onder alle omstandigheden en in
alle tijden zwartkijkers en optimisten, wat de
opbrengst betreft, hebben de pessimisten de bo
ventoon en vinden. M meeste gehoor en ook ge
loof. De oogst over de geheele linie, voor zoover
geplukt, gerooid of gedorschen, is tegengevallen
en waarom zou men voor den te snijden oogst,, de
kodl, een uitzondering mogen verwachten?
Daar is geen reden voor, de stand is over 't
algemeen vrij slecht, zelfs plaatselijk uitgespro
ken slecht, als men vele bouwers geloof mag
schenken. r
Maar als men hoort, welken prijis men voor
srneo zen kool durft besteden, dan moet de kool
op die akkers nog zoo slecht niet wezen: want
wat voor de bloemkool geldt, is ook voor de win-
terkool van kracht. Geen "kilo's, geen opbrengst.
Uit .die prijzen spreekt een optimisme, «ontegen
zeggelijk, wat de straks te maken prijs voor de
winterkool betreft.
Er valt echter zoo bitter weinig peil op de
tegenwoordige toestanden te trekken, voorzichtig
heid is en blijft eisch.
In 't Centraal Orgaan (voorlaatste nummer),
schrijft een inzender of misschien wel medewer
ker over kóól. Hij had vernomen, wat men hier
va.n plan was te doen, n.l. een premie te geven
voor goede kool in'December aan te voeren. De
schrijver, 'n man van de practijk, geef-t als zijn
meening weer, dat de slechte kool in massa in
den herfst aangeboden, de vraag naar het artikel
gewoonweg bederft. Een meaning, die de meeste
kooplui van harte onderschrijven.
Om nu aan het euvel van de massa) rommel in
den herfst te ontkomen, geeft hij' 't volgend© idee
a«an ,de hand. Hij wil overgaan al dadelijk tot
een geheel nieuw aanvoersysteem, door den bou
wers de verplichting op te leggen, hun goed zoo
te markten, dat alle kwaliteiten aanwezig zijn;
bv. 30 pet. beste, 40 tweede en 30 pOt. derde kwa
liteit,, alle premie kan dan z.'i. vervallen,, de
maricten worden goed voorzien, het buitenland
kan dan goede kwaliteit krijgen-
Z'C.cals men ziet, wordt hier de voorkeur aan
dwaftg boven vrijheid gegeven en dat is bedenke
lijk, tenminste voorloopig. Indien aan den ver
keerden toestano' langs vrijwilligen weg een eind
kan gemaakt, is zulks verre boven Yiet dwang
systeem te verkiezeu.
Onder voorbehoud, dat het effect sorteert, is
dit niet 't geval, dan zal men tot andere maak
regelen moeten overgaan en dan blijft er weinig
anders dan gedwongen maatregel over. Maar heb
ben de koolpessimisten gelijk, dan zal de zaak
in 1927 lang niet zoo nijpen als in 1926, vanwege
de veel mindere voorraad. Toch zal 't zaak wezen,
de marktvoorziening in December in de gaten
te houden. Welke fabrikant zou 't in zijn hoofd1
krijgen in 't begin van 't seizoen zijn tweedie
kwaliteit de wereld in te sturen 't Komt niet
in hem op, de eerste zendingen zijn voor zijn
zaak, behooren het althans te zijn, de reclame
makers bij uitnemendheid. Hier doet men precies
andersom, de rommel voorop, 't goede product
eerst op 't eind. En dat kan niet goed zijn, al
moet erkend, dat de gang van het koolbedrijf van
nature in den herfst heel wat rommel, niet te
bewaren, oplevert. Die rommel niet veilen, staat
gelijk met verlies nemen. Duis imJoét dat goed wel
weg ,maar naast dat inferieure wat superieur,
is met 't oog op den naam van het product iin
't buitenland noodig.
Wij vernemen, dat men enkele akkers aan den
Langendijk met bloembollen zal bezetten. Vrucht
wisseling dus; 'tkan ook Oiiet uitblijven.
Bureel üoordscharwoude
bracht zal worden de stichting van een eigen)
I gebouw aan den Langendijk.
1 Januari 1928 zal het 25 jaar geleden zijn
j dat de afdeeling dier S.D.A.P. is opgericht.;
i Dit gebeuren zal feestelijk herdacht worden.
Een Commissie werd reeds samengesteld
- BROEK OP LANGENDIJK.
Ingekomen en vertrokken personen Sept. 1927.
IngoamVen: G. Pielkenrood, hulp in de huis
houding, van Medemblik naar hier Dorpsstraat 433
N. de Boer, dienstbode'van Andijk naar hier Dijk
10 T. Krui-, dienstbode van Losser naar hier,
Dorpsstraat 417. L. Weerstand, dienstbode, van
Urk naar hier, Dorpsstraat 179. A. Leegwater,
verpjeegster, van Leiden naar hier, Dorpsstraat
248. H. van der Hurk, arbeider, van Zuidschar-
woude naar hier, Dorpsstraat 278. G. de Rui
ter, hulp in de huishouding, van H.eerhugowaard
naar hier, Dorpsstraat 394.
Ver)rokken: G. Biersteker, dienstbode van hier
naar Warmenhuizen, Krabbendam. N. M. Buij-
ze, kweekeiinge van hier naar Haarlem, Schoter-
boschstraat, 31. G. Swager, huishoudster van
hier naai Doorn, Dorpsstraat 41. E. Malefeijt,
zonder beroep, van hier naar Alkmaar, Leegwater
straat 13. G. Balder, huishoudster van hier naar
Medemblik, Achterom, Wijk 2 no. 203. G. de
Boer, dienstbode van hier naar Andijk (Oost( Knok
kel 25. J. Akkerhof, arbeider van hier naar
Andijk (Oost.j R. Struik, dienstbode van hier
naai Hoogeveen, Haagje A 336. J. Maakal,
dienstbode, van hier naar Oudkarspel.
OUDKARSPEL.
Vergezeld van een aantal supporters, trok D.
T.S. Zondag naar Heiloo, om aldaar L club van
dien naam te Lekampen en waarmede yij tevens
haar eersten competitiewedstrijd in de 1W klasse
N.H.V.B. inzetten. 'tSchijnt dat het voor D T.S«
een bijzonder zware, taak is om Heiloo in eigen
home te verslaan. Ook thans moesten zij, na met
de rust met 21 te hebben voorgestaan, met het
kleinst mogelijke verschil door een pinalty het
onderspit delven.
Dirc-et na aftrap ontwikkelt zich een vlug op
en neergaand spel, dat echter meer spannend dan
mooi is, waaraan de harde wind dwars over het
veld, veel schuld aan heeft. Na geruimen tijd ge
lukt het den linksbinnen van Heiloo, doordat de
rechtsback van D. het leder niet vlug genoeg wist
weg te werken, met een hard schot te scoren.
De rechtsbuiten en 'dito binnen van TV verwisse
len van plaats, waarna het iets beter gaat. Het
spel blijft op en neer golven. Na eenigen tijd komt
met een hard schot van dén voet van den rechts
binnen de gelijkmaker. Juist als de linksbinnen
van D. er 21 van maakt, fluit de scheidsrechter
rust, én wordt dit doelpunt niet toegekend.
l'n de tweede helft neemt D'. al spoedig de lei
ding. We dachten reeds dat het hek' nu van den
dam was. Maar edoch, de uitvallen der rood-
jakken waren zeer gevaarlijk, terwijl de verdedi
ging: van D. af en toe zeer raar stond te schutte
ren. Het duurde dan ook niet zoo heel lang, of
de Heilooërs zagen hun werken met den gelijk
maker bekroond. Kort hierna viel hen een pinalty
te beurt, welke in een doelpunt werd omgezet.
Even later denken we Eeoan te zien doelpunten,
maar zijn schot suist echter razend hard langs
hiet doel vlak. Meer en meer verstrijkt de tijd,
maar de gelijkmaker blijft uit. Met de overwin
ning in zicht speelt Heiloo stug verder en als
tenslotte het fluitje voor de laatste Maal weer
klinkt, heeft D.T.S. haar eerste 2 puntjes ver
speeld.
Enfin, a.s. Zondag tegen EoodhWit beter!
Advertentiën van 1-5 regels"75
cent. elke regel meer 15 cent.
Groute letters naar plaatsruimte
Briey n rochtstreeksaan den Uitgever
Plaatselijk Nieuws
- ZUIDSCHARWOUDE.
In de gehouden vergadering der afd. Lan
gendijk I der S.D.A.P. werd het aftredend
gewestelijk' bestuur weder Candida,at gesteld.
Medegedeeld werd dat door het Instituut
voor Arbeidersontwikkeling o.m. een filmavond,'
georganiseerd zal worden.
Op uitnoodiging van de afdeeling te Noord-
scharwoude werden twee leden n.l. de 'Heenen
P. Gutter en P. Kist aangewezen om een bij
eenkomst bij te wonen, waar tersprake ge-
De vorige week vergaderden de raden der
gemeenten N.- en Z.-Scharwoude gezamenlijk.
De heer ir. Ringers gaf inlichtingen over de
voorgestelde Kanalisatie; alsvorens over deze
gewichtige zaak te beslissen, wenschte men;
over zuivere gegevens te beschikken. j
E>en alleszins te waardeeren houding der
edelachtbare raadsleden. Maar, we zijn geneigd,
te vragen: H.H. raadsleden der beide gemeen-,
ten, hoe zit het met uw door velen uwer zoo.
graag vertoonde democratie? Men zegt van
U, dat ge alleszins democratisch zijt.ge noemt
uw partij bij, voorkeur met dien naam ein
voegt daar nog allerlei voorzetsels vóór, als
Vrijzinnig-Sociaal, ja één partij is zelfs Voor
uitstrevend Vrijzinnig en alles „democratisch"
Nu heb ik altijd gedacht, dat democratie
zooveel beteekende als invloed van het volk
op de regeering. En 'k word daarin versterkt,
als ik van de Vooruistrevende Vrijzinnige Par-,
tij te Z. S. hoor beweren, dat krachtens de uit-
j spraak der kiezers aan die partij een wethouï
1 derszetel toekomt. Hier is geien sprake var*
volksinvloed., neen veel sterker, van volkswil
En de S.D.A.P. spreekt van volkssou vereiniteit.
I En ^e leven in een buitengewoon politiek)
j verlichten tijd, we verheugen ons in algemeanf
stemrecht; vader Staat heeft zooveel met ons
j advies (stemdwang) in de zaken op, dat hij!
ons verplicht tot meeleven. Aldus in den alge-
j meeneri poiitieken toestand,
j Maar wat doet gij, raden van N. en Z. S.?.
Gij zoo democratische leden, wat daast ge nog,
van democratie?
j Vergun me U allen verstokte conservatieven
i te noemen, gij S.D.A.P.'ers, gijl V. D. en ook!
gij V. V. D.'ers. Gij zijt in werkelijkheid echte
naneven van de aloude reganfcenpartij vóór 1795,
.en neefjes van de oud-liberale na 1815.
O, die waren veel minder politiek, 'k\
had haast wat anders geschreven. Z:e kwamen
er rond vooruit, we regeeren binnenkamers,
laten t domme volk, dat immlers van regeer
kunst evenveel begrijpt als van de zwarte
kunst, buiten alles.
Maar gij, Heer.cn, zegt, anders te wezen en
doet als die vreeselijke regenten. Kijk, dat
hebt ge nu tweemaal de dorpsbevolking, die
ge in verkiezingsdagen aait, vleit, en prijst
geflikt; n.l. dat ge het buiten alles houdt.
I Daar was de Twuijverwegkwestie. Toert
kwamen al de democraten van den La agent
dijk samen en ^men sprak zeer democratisch!
over 't volk, bij dat volk (in Concordia) zoin-)
der dat volk. De deurtjes gingen dicht, echt,
regentenachtig, potdicht.
Toen is nog de democratisch schijn gered,
er kwam voor dat volk, dat stemrecht heeft;
en stemmenmoet en op welks meeleven ImeirJ
zeg! prijs te stellen, nog een perscommuniqué-
De. Naar we vernamen van te voren al klaah
gemaakt en na zeer breedvoerige beraadsla-i
gingen der democratische.' heeren, geslikt.
Enfin, dat was nog zoo'n beetje te dragaal;
Maar 't gaat van kwaad op erger. Vorige
week was weer een zeer gewichtige zaak aan;
de orde. In beide gevallen en in Ide Twuijver-i
wegkwestie en in de Kanaknzaak verklaar ik
met geen mogelijkheid in te zien, waarvoor
in vredesnaam nu geheimdoenerij en onder
onsjes noodig zijn. Wie kan zich ter wereld
nu publieker, algemeener belangen voorstel-'
len als een wieg, en kanalen?
En in de Ranalenzaak hebben de heeren
het noodig geacht de laatste schijn van demo-j
cratie^af te schudden. Zelfs is dat volk, daf
een wil heet te bezitten, dat men in verkiezinlgs-
dagen souveroiniteit toekent, nu zelfs 't ge
bruikelijke communiqué'tje onthouden.
Meenen de heeren soms dat zulks door 't
volk niet wordt opgemerkt? Dat het niet aan
voelen zou, het verschil tusschen voorspie
gelingen en doen? M. Hi., of beter (dan blijf
ik in de vorm) Edelachtbare Heeren, dan ver
geet ge dan we leven in 1927 en de regenten-!
kliek onherroepelijk zijin tijd gehad heeft.
Wat kunnen wij raadsleden daar nu aan
doen, hoor ik al een derqocraat „in de panarie"!
zeggen. t
Ik antwoord „alles." Zie, het volk begint;
óók iets te snappen van een gemeentewet, ien|
het leest bijv. dat aan het hoofd der gemeentel
staat de Raad, M. H„ de Raad.
Ge kunt u niet verschuilen achter deze of
gene autoriteit, maar gij, democratische raads
leden, gij staat met u alle® aan die door hef
volk verfoeide göheimdoenerij schuldig. Ge
hebt de macht, de wettelijke bevoegdheid,'
daaraan voor eens en altijd eten eind te maken;
En mdien ge dit nalaat, vergun, me. dan1
U Vrijzinnig Democraten, Sociaal Democraten,
Vooruitstrevend Vrijzinnig Democraten aan
den Langendijk te noemen, met volkomen ne
gatie van uwe veronderstelde verschillen ia
graad van (brrr) democratie—, de reinste
representanten van de aloude regentenpartij
van den jare 1780, conservatie! in hart e® nie
ren, regeerders achter gesloten deuren, onder-
onsjes-menschen.
En het volk trekt deze alleszins gerechtvaar^
dig.de conclusie op grond van ide feiten „De;
tijds verandering, de leuzen verwisselen, er is,
niets nieuws onder de zon."
A. T. I
