NIEUWE
De Verkiezing voor hei
Hoogheemraadschap
Hooge Boomen...
No. 19 mTERc. telephoon 52 Dinsdag 1 November 1927
36e Jaargang
LtMDIJkER (OI K iVI
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag Nieuwsblad y. Holl. Noorderkwartier -7
-■°CT3,,,.anliUrTk -■ Hedact—Uitje. J. H. HE1ZËB. - «„reel .%oord«charw«ude
Wij wetem thans, dat een dure verkiezing I
moodig zal zijn. De pogingieini, den hoofidinget i
landen die kostetn te besparen, die door terzake j
kundigen op het groote bedrag van pl.m/
fi25.000 zijn begroot, hebben gefaald.
Wij achten het gewenscht, onze lezers eelti
en ander van deze zaken mee te deleten. 't
Bleek ons nd. bij navraag, dat slechts zeer
weinigen met de zaken van hiet Hoogheemraad-
schap op de hoogte zijn.
Bij de verkiezingen voor dit college Idoet'
zich niet alleen nu, maar deed zich reeds inj
het verleden, 'het gemis voelen van orgalnji-l
salie der kiesgerechtigden.
Gevolg hiervan is een minimale belangstel--
ling voor deze toch uit zakelijk oogpunt zooi
belangrijke verkiezingen.
Geen enkel organisatorisch contact bestaat
tusschen kiezers en gekozienen en om nu «eni
germate in deze leemte te voorzien, alsmede
om de kiesgerechtigden tot meer meeleven te
bewegen, hebben de voormannen zich af
gevraagd, hoe kunnen we 't best die kiezers'
bereiken.
Het oog is toen gevallen op de politieke or-1
ganisaties. Men ging uit van de meening, dat'
men op deze wijze het beste de kiesgerech
tigden zou kunnen bewegen van hun gewensch-
te deelneming te doen blijken. j
De vraag, die hierbij gesteld kan worden,
is of dit nu de meest gewenschte toestand'
kan genoemd worden. Hierop zullen de toon
aangevende figuren pi.i. zonder twijfel een ont
kennend antwoord geven.
Ideaal is de gevonden oplossing geenszins.
'Nu toch is het mogelijk, zelfs waarschijnlijk',
dat meinschen met veel politieken invloed, zon
der dat zij eenig belang hebben bijl 'het Hoog-i
heemraadschap, daarvan misschien niet eensf
kiesgerechtigd zijn, toch een voorname rol spe
len. i
Ongetwijfeld is dit de zwakke zijde van de
gevolgde methode.
Wil men echter rechtvaardig oordeelen, dan)
dient vóór alles rekening te worden, gehouden/
met het feit, dat er geen enkele organisatie
van kiesgerechtigden bestaat. Men moest een
keuze doen; makkelijk is het nu te gaan cri-j
tiseeren. 't Is heelemaal geen kunst, de zwak
ke punten bloot te leggen, wat ook niet is
verzuimd. I
Indien men echter voldoende rekening 'houdt;
met de genoemde omstandighedenis er ze
ker nog al wat voor te zeggen ook.
In de eerste plaats hebben manlryen van in
vloed, (namen laten we maar achterwege) die
het vertrouwen in de Provincie genieten, e'n
dit door hun werk op dit tërrein hebben ver-:
werven, de nuchtere werkelijkheid zich voor
oogen gesteld. - i
Deze is, dat in een overwegend R. K. om
geving, de kiesgerechtigde ingelanden hum
stem bij voorkeur op een geloofsgenoot uitbren
gen. Men kan met Mr. Breebaart al honderd
maal betoogen, dat een Hoogheemraadschap
een heel ander aspect vertoont, wat de belan
gen betreft, als een gemeente of provincie,
de werkelijkheid is deze, dat die menschen deze
onderscheiding beslist niet maken.
't Zal wel niet mogelijk wiezen, dit, gezien de
practijk te ontkennen. We zij|n er van over
tuigd, indien men er toe zou overgaan, teen)
organisatie van kiesgerechtigden voor 't Hoog
heemraadschap in 't leven te roepen, men ook
me' de richtingen zal hebben te rekenen.
Men dient met dit alles goed rekening te
houden bij het beoordeeLen van den toestand.
Zoo zijn de leidende menschen van Vrijzin
nige, Christel. Historische, Anti-Revolutionaire,
Roomsch Katholieke, Sociaal Democratische
richting, alsmede van den Vrijheidsbond met
de Hoofdingelanden iiru vergadering samen ge-i
- komen, ten einde den toestand onder de oogen
te zien.
Niet om de politiek in WaterschapszakeU
te importeeren, maar lettend op 't geen 't nuch
tere zakelijke leven te aanschouwen geieft, met
elkaar te overleggen, hoe 't best te handeten.
Trouwens is dit niet de eerste maal, datj
zulks geschied.
Motief was, besparing van kosten. En daar
voelt zeker elke ingeland voor. Door overleg!
i t i
kwam men tot accoord en nu zou men meewein,! j
dat algemeen dit resultaat zou worden toege- j
juicht.
O, neen, wat vroeger wèl goed was, deugt
plotseling niet meer. Zien we eens, uit welken 1
hoek het verzet op kwam.
DE OPPOSITIE^
De reeds genoemde Mr. Breebaart schneteÜ
in de pers eenige artikeltjes. De Alkmaarschej
Courant schaarde zich aan de zijde van de;
oppositie. Hoe zwaar hadden de compromis
menschen zich bezondigd.
Zij toch brachten de politiek in waterschaps-
zaken.
En een versje van demi volgenden inhoud'
stond in genoemd blad afgedrukt:
Wie maakt 't bestuur 't meest paraat.
Roomsch Katholiek of Democraat?
Wie keurt het best der dijken grond,
De Rechtschen of de Vrijheidsbond?
Wie stuit ér 't water van de zee,
Is 't iets voor de Si. D. A. P.?
Als politiek de zee moet .keeren,,
S. D. A. P. het water weren,
Dan dreigt ons altijd, luister goed,
't Gevaar van den gekkurden vloed.
In dit versje wordt zoo ongeveer het be
zwaar der oppositie geteekiend. O, afschuwe
lijke politiek.
E|n nu zullen de oppositie-meinschen het ver
baasde Noord-Hollandsche volk eens toornen',
hoe 't moet.
Een gemengde bevolking miet gemeenschap
pelijke waterschapsbelajngenziet, zouden we'
zoo nuchter weg zeg/gien de zakien 't liefst be
stuurd door kundige, vertrouwde mannen; in
dat bestuurscollege zullen toch ©enigermate dé
schakeeringen, die onder die ingelanden voor
komen, moeten worden gezien.
Zoo meenen de mannen van 't compromis/
Maar de oppositie weet 't altijd beter.
Daarover in ons volgend nr. meer.
Het vocrloopig verslag over het Xe hoofdstuk
onzer Staats begroeting (Arbeid, Handel en Nij
verheid) bespaart onzen Minister dg critiek op
2ijn bewind niet.
De aigemeone beschouwingen beginnen reeds
met een klacht over de onvruchtbaarheid van
zijn bewind en wordt uiting gegeven aan een
gevoel van onvoldaanheid.
Nadat de hier aan 't woord zijnde leden ver
schillende voorbeelden hebben aangevoerd om
deze meening te staven, wordt hunnerzijds ver
klaard: „De Minister heeft niet veel anders ge
daan dan adviezen inwinnen en ter beoordeeling
zenden aan andere adviescolleges." Em verder:
„De Minister mist de kracht tot regeeren en ver
liest zich in bespiegelingen en overwegingen. In
dit tijdsgewricht behoort een man van de daad het
departement te bebeeren, niet iemand, die te wei
nig practlsehen zin heeft om te doen wat de tijds
omstandigheden! vragen.r'
Sommige leden verklaarden daarom, dat hun in
deze omstandigheden de lust en de moed tot op
bouwende critiek ontbraken. Hoewel zij niet twij
felden aan den ijver vaa den Minister, achtten zij
hem tot behoorlijk opbouwend werk niet in staat.
Andere leden achtten de Critiek op het beleid
van den Minister overdreven en onbillijk. Men
moet niet vergeten, dat het beleid' van dezen
Minister gezien moet worden in het licht van de
financieele omstandigheden, waarin het Rijk eeni
ge jaren verkeerd heeft en van do vele moeilijk
heden, waarmede het Nederlanidsche bedrijfsleven
te kampen had en heeft. Fienige dezer leden merk
ten op, dat het voor iemand', die niet alsl lid der
Tweede Kamer geleidelijk in de zaken van het
departement is ingegroeid, een buitengewoon moei
lijke taak is, bet beheer van dit departement plot
seling op zich te nemen, biet het minst, 'omdat
dit departement de laatste jaren 'zoo belangrijk
is. uitgebreid.
Arbeid.
Verschie'dene ledten betreurden het, dat de Mi
nister niet overgaat tot verdere invoering van de
Arbeidswet. Nu de financieele toestand bevre
digend is, zou er alle aanleiding zijn het aantal
arbeidsinspecteurs te vermeerderen.
O.m. werd gevraagd, waarom nog steeds niet
het vérpleginigsbesluit is verschenen. Men ves-
tigde voorts ae aandacht op de handels- en kan
toorbedienden, het verplegend personeel, de chauf
feurs, de koetsiers en het personeel in de binnen-
beuitvaart.
Verscheidene leden zagen niet 'in, waarom het
noodzakelijk ie de regeling van den werktijd van
winkelbedienden vast te koppelen aan een wet op
de winkelsluiting. Andere leden kramen hier
tegen op.
Verscheidene 'leden drongen aan 'op spoed met
de omwerking van 'de Stuwadoorswet. Het schrik
barend 'aantal ongevallen, vooral in de Rotter-
damsehe haven, deed bij deze leden de vraag
rijzen, of het toezicht op den arbeid en op het
siuwadoorsmateriaal wel voldoende is.
Verscheidene leden drongen aan op maatregelen
terbescherming van land- en tuinbouwarbeidiers.
Velen hunner arbeiden 3500 uren en meer per
jaar. De Zondagsrust, komt niet tot haar recht en
de loonen zijn dikwijls zeer laag.
Gevraagd werd, of de Minister niet van oordeel
is, dat voor den landbouw een stelsel van wette
lijke loonminimia, zooals aanbevolen is door de
laatste Intern. Arbeidsconferentie, gewenscht zou
zijp.
Eenige leden waren van oordieel, dat maatrege
len moeten worden getroffen ter bescherming van
arbeiders in de huisindustrie. Aangedrongen werd
op oen week vacantie aan de arbeiders met be
houd van loon; voorts op spoedige ratificatie van
de conventie betreffende den minimum leeftijd
voor kinderen in de industrie en van die betref
fende den arbeid van kinderen in den landbouw.
Gevraagd werd', door welke beginselen de Mi
nister zich bij het verleenen van overwerk ver
gunningen laat leiden, en of hij een overzicht
kan geven van "de werktijden in Dnitschland en
in België. Andere leden achten het de plicht van
eiken Minister van Arbeid om zoo streng moge
lijk de 48-urige werkweek te handhaven-
Betreurd werd dat er nog niets bereikt is, om
aan toonkunstenaars Zondagsrust te verzekeren.
Verscheidene leden drongen er op aan, dat be
middelend zal worden opgetreden nog voordat sta-
kingeu zijn uitgebroken; daartoe zou een bureau
in het leven moeten worden geroepen. Eenige
leden meenden, dat niet alle Rijksbemiddelaars dte
kwaliteiten hebben, voor deze functie vereisdht.
Uit den Omtrek
- SINT MAARTEN.
r Bij de heden gehouden openbare verhuring ten
huize „Rust en Lust" aihier, van het land der Al
gemeen e Armen dezer gemeente, heeft dit in mas
sa opgebracht f6195,tegen f 5333-in 1923,
idus een verhoogmg van f862.
SINT PANCRAS.
- Waren de verwachtingen omtrent den oogst
'der bewaarkooi niet hoog gespannen, nu we mid
den in de campagne zitten van hot koolthuishalen,
blijkt de teeLt nog tegen te vallen. Was vorige ja
ren een opbrengst van 80010:0* kg. dee^sqhe
witte per snees algemeen regel, thans behoort een
opbrengst van 500 kg. tot de beste, terwijl het'
met de hier weinig geteelde roode kool nog min
der is geste.u. De savoye kool behoort dit jaar
tot het beste gewas.
Nieuwstijdingen
11 1 r i i p
ERNSTIGE FABRIEKSBRAND
TE WORMERVEER.
Een brand, die een buitengewoon fel karakter
droeg, heeft Zaterdagmiddag een groot gedeelte
Van de oiiefabriek van de Fiiroa Crok en Laan,
geheeten „de Engel" te Wormerveer verwoest, en,
is oorzaak geworden, dat nagenoeg de geheele,
brandweermacht van de Zaanstreek den strijd te
gen het vuur moest opnemen. Deze brand is een,
van de grootste geweest, die sinds lange jaren de
Zaanstreek hebben geteisterd.
D'e Lrand ontstond omstreeks vier uur, wellicht 1
door kortsluiting in het coprapakhuis Bombay, en j
verbreidde zich zeer snél, tengevolge van de brand
bare voorraden. Het werkvolk de fabriek was
'nog voiop in werking kon bijtijds het gebouw j
ver.aten. Persoonlijke ongelukken kwamen dan ook j
niet voor.
De brand moet tusschen 5 uur en half zes
op zijn ergst zijn geweest. De hoog opslaande vlam
men waren meer dan een uur ver in den omtrek
te zien. Tijdens den brand is gebleken, dat de
branddeuren, welke de fabriek van de pakhuizen
Ü.IJIIIm] l'v bTÜHi u- ii
schelden, zich hebben, begeven. Dit moet dan ook
de oorzaak zijn, dat hel? vuur zich zoo snel in het
{abriekencomplex heeft verspreid.
De frontbreedte van de fabrieken bedraagt niet
minder dan 50 meter.
Op het terrein van den brand waren de burge
meesters van Koog aan de Zaan, Zaandijk, Asseg(-
delft en Wormer aanwezig.
De fabrieken zijn op beurspolis verzekerd.
Het verkeer tusschen de zaangemeenten. was
geheel gestremd.
De brandweer was van alle zijden op komen
dagen.
In hoofdzaak waren de pogingen van de brand
weer erop gericht, de fabriek zelf te behouden,
waarin men heel goed is geslaagd. Hierdoor en ook
omdat de firma nog groote fabrieksgebouwen bezit
die aan de overzijde van de wegsloot zijn gelegen,
behoeft het bedrijf niet stil te liggen.
Den bewonderaars van historische, gebouwen zal
het aangenaam zijn te vernemen dat de oude mo
len ,,Het Veulen" behouden is gebleven.
Aanvankelijk werd groote vrees gekoesterd voor
twee tanks, die elk met 200 ton cacaovet gevuld
waren en die aan het pakhuis Dakota, waarin de
Brand het ergst en het langst gewoed heeft, gren
zen. De brandweer slaagde er gelukkig in het
gevaar af te wenden.
Vijf flesschen zuurstof, waarvan er drie on
der 175 atmosferen stonden en die reeds tamelijk
verhit waren, kon men bijtijds in de Zaan werpen
Langs de wanden van het groote steenen pak
huis Dakota lag een groote partij voorslag koeken
opgestapeld, die aanvankelijk als vuurscherm voor
de .aangrenzende perceelen diende, doch later met
£le enorme voorraad copra voor het vuur een wel
kome prooi was.
De brandweer heeft zich op loffelijke wijze van
haai taak gekweten.
Duizenden waren getuige van den brand.
De schade wordt op een half millioen gulden
Begroet. 1
1 1
EEN GEVAL VAN SCHIJNDOOD.
Men meldt uit Wassenaar aan de „N.Crt.":,
Er heeft zich in deze gemeente een geval,
van schijndood voorgedaan. Een huisvader van!
negen kinderen was Maandagavond overleden
en 'in den loop dezer week gekist. Alles was
voor de begrafenis gereed, doch toen Vriji
dagmiddag defamilie bijeen was voor de be
grafenis, hoorde men in de voorkamer, waar!
de doodkist stond, gestommel, en toen men ide
kist opende, rees de man overeind, vragende/
wat er toch wel met hem gebeurd was. Ook/
vroeg hij iets te mogen gebruiken. v
Het geval bracht groote ontroering teweeg.
De vrouw kreeg een bloedspuwing en twael
familieleden vielen flauw.
DE CORRUPTIE IN HET GASBEDRIJF.
B. en Wl van Utrecht hebben aan den h'eer
J. F. Bruinwold Riediel, .directeur der gemeen
telijke gasfabriek aldaar, meegedeeld, dat zij'
voornemens1 zijn den gemeenteraad voor te stellen
hem, ingaande 1 November 1927, oneervol ont
slag te verleenen doch alvorens daartoe over te
gaan, hem krachtens het Ambtenarenreglement
in de gelegenheid te stellen, een' beroep te doén
op de commissie van advies voor ambtenaarszaken.
Vermoedelijk zal deze aangelegenheid te zijner
tijd in geheime raadszitting worden behandeld'.
De gemeenteraad van Edam' heeft onlangs
den directeur van het gasbedrijf, tegen wien be
schuldigingen van corruptie waren ingebracht, in
zijn functie gehandhaafd op grónd van een ac
countantsrapport.
Daarna hebben drie raadsleden (1 soc,-dem., 1
R.-K. en 1 AB,) aan Ged. Staten om' een onder
zoek gevraagd, evtentueel vernietiging van het
raadsbesluit.
Naar het „H.bld." nu verneemt, is echter thans
de justitie bezig een onderzoek in te stellen.
Efn het soc.-dem. raadslid Sdhagen heeft aan
B. en W. de schriftelijke vraag gesteld of het
waar ia. dat 'Oe kosten van het accountantsrap
port f 2000 'bedragen.
DE HANDEL IN BLANKE SLAVINNEN.
De Parijsche politie heeft in den laatsten tijdl
speciale aandacht geschonken aan handelaars in
blanke slavinnen. In de afgeloppen maandi heeft
zij Volgens de „Daily Mail" verscheidene dezer
sujetten gearresteerd, die binnenkort voor den
rechter zullen moeten verschijnen. Eien goede
vangst heeft zij gedaan met de arrestatie van Elloi
Carré, van wien men beweert, dat hij een for
tuin aan zijn afschuwelijken handel heeft ver
diend. Hij moét een luxueus ingerichte villa be
zitten in een der voorsteden van Parijs. Door zijn
bemiddeling zouden ongeveer 4000 vrouwen van
Europa naar Ziuid-Amerika zijn gebracht.
