EEN GROOTSCH PLAN
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
Dinsdag 31 Januari 1928
37e Jaargang
Uit den Omtrek
No 13 imterc. telephoon 52
NIEUWE
LAAIÏERIJKER ('GERANT
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zatcrüag
Abonnenwntsprij s
per 3 maanden f 1.15
Hedact.-Uitg. J. II. HE1ZER - Unreel Noordscharwoude
A dvertentiën van 15 regels 75
oent, elke regel meer 15 cent.
Groote letters naar plaatsruimte
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever
M. de Redacteur,
Met belangstelling las ik in uw blad, dat eerst
daags „een belangrijke vergadering" zal plaat^
vinden, bijeen geroepen door den Burgemeester,
van Koedijk, tot bespreking van „een grootsch1
plan", nl. een nieuw aan te leggen weg Heerhugo-,
waard—ZuidscharwoudeKoedijk, waarvan voor
den Langendijk de grootste beteekenis is, een ver
binding van de vier Langedijker dorpen met de,
aan de overzijde van dien polder gelegen gemeen?
te Koedijk.
Dat een dergelijke weg midden door den 4803
Hectaren grooten polder Geestmer-Ambacht geen,
overbodige weelde mag genoemd worden, is door
den heer Kostelijk in de Statenzitting zeker vol
doende aangetoond, waar deze memoreerde, dat
zijn pojder de polder Heerhugowaard groot'
3500 Hectaren door 13 h 14 verkeerswegen door
sneden wordt, terwijl onze polder de polder
Geestmer-Ambacht groot 4803 Hectaren, dus
nog 1303 Hectaren groot er en zeker nog veel
belangrijker yat producten betreft dan de pol
der Heerhugowaard geen enkele verkeersweg
bezit.
Die dan ook den toestand van den polder Geest-
(mer-Ambacht kent en -weet, dat deze groote tot
nog toe welvarende polder geheel van dwarswe
gen verstoken is en de dorpen van dezen polder
zoo goed als alleen in een cirkel op (of dichjj in
de nabijheid om den dijkrand zijn gebouwd, zal
het dan ook alleszins moeten toejuichen, wan
neer een flinke verkeersweg de tegenovergestel
de kanten van den polder met elkander in verbin
ding zou brengen.
(Er is zeker geen enkele zoo dich't bebouwde
en belangrijke polder in geheel Noordholland te
vinden, welke zoodanig van verkeerswegen ver
stoken is dan juist de polder Geestmer-Ambacht,
met z'n betrekkelijk bloeiende tuinbouwbedrijven
en z'n sedert de laatste jaren sterk toegenomen'
en steeds uitbreidende bevolking.
Daar dan ook bij uitbreiding dezer bevolking
en bij gebrek aan verkeerswegen door den pol
der, deze zich alleen langs den éénen bestaandem
verkeersweg op of langs den dijkrand moeten ves
tigen en deze weg de daarvoor benoodigde wonin
gen en gebouwen niet kan bevatten, zijn aan den
Langendijk de onmogelijkste woningtoestanden
ontstaan en moet een groot gedeelte der wonin
gen en gebouwen op de naast de dorpsstraat lig
gende akkers worden geplaatst, welke bebouw
de akkers de nu zoogenaamde eilanden van den
Langendijk vormen. Nu zijn deze eilanden met
al hunne bruggetjes, nauwe paden, hoeken en ho
len, zeker wel bijzonder typeerend voor onze
srteek en heel aardig om te zien voor den vreem
deling, die zoo'n enkelen keer den Langendijk
komt bezoekert, voor de bewoners zelve bieden
ze dikwijls een groot ongerief, daar noch de
bruggetjes, noch de smalle straatjes voor eenig
modern verkeer zijn ingericht, en zelfs gevaar op
leveren, waar deze paden, dikwijls onbeschermd,
langs een di^pe sloot loopen, dan wel dat ze de
bewoners plezier zouden opleveren.
't Is dan ook zeker jammer, dat deze .onge-
wenschtc toestand niet jreeds een 50 jaar eerder
is ingezien, want wanneer de op de eilanden, ge
plaatste gebouwen, op een verkeersweg dwars
door den polder waren gezet, dan zouden ze ze
ker met bijbehoorende terreinen en erven, reeds
ïang tot aan den overkant tot Koedijk zijn gena
derd, zou menigeen, die nu naar de Zomersioot,
de Diepsmeer of de Krommezool moet varen, z'n
land dichter bij huis hebben gehad, niet dagelijks
dikwijls een paar uur tegen harden wind hebben
behoeven op te boomen, wat groot tijdverlies ver
oorzaakt en zou de West „the far West"
niet zoo stiefmoederlijk zijn behandeld als nu
misschien wel eens het geval is.
Enfin, niet alles is te voorzien en wat (toen is
verzuimd kan nu nog weer worden ingehaald en
al zou het in de toekomst zeker ook jgewenscht
zijn dat minstens 3 verkeerswegen den polder
doorsnijden, nl. deze in bespreking v. d. Langen
dijk naar Koedijk, een tweede van Sint Pancras
acor of langs de Daalmeer naar het Zuideinde van
Koedijk en een derde in de richting Noord-Zuid
vanaf de Huisjes bij Kalverdijk in aansluiting op
den weg van Dirkshorn, langs of door de Kerk-
meer, langs de Oostzijde van de Diepsmeer, en
verder langs de Zomersioot tot aan het Noordeinde
van Sint Pancras of aan den weg door de Daal
meer, mag het reeds een stap in. de goede richting
genoemd worden, wanneer deze eerste weg, als
verbinding tusschen den Langendijk en Koedijk,
een afstand van ongeveer 5 Kilometer z'n beslag
4011 krijgen. Voor zoo'n weg is m.i. alles vóór en
niets tegen te zeggen.
Toch, M. de Redacteur, is er nog wel een be
langrijk punt om nader onder de oogen te zien, en
dat is de plaats waar deze weg zal .worden ge
legd. Ik lees juist zoo richting Heerhugowaard
ZuidscharwoudeKoedijk, en hoewel het mij niet
bekena is, waar die weg de gemeente Zuidschar
woude zoo ongeveer zou moeten kruisen, vermoed
ik wel dat de bedoeling zal zijn de H'asselaa(rsweg|
door te trekken en zoo in de richting van het zoor
genaamde Zuidscharwouder Pad den Langendijk
te snijden en vervolgens re'cht door naar Koedijk
te trekken.
'N a vtaag ik me af of dit wel de goede plaats
is, waar- deze weg zou komen te liggen.
Om verschillende redenen toch, welke ik na
der noop aan te toonen, zou ik meenen, dat heil
zeer wenschelijk zou zijn voor dezen weg een
eenigszins noordelijker richting te kiezen.
In de eerste plaats toch, dient m.i. bij thet
:aanleggen van een. weg door den polder Geestmer-
Ambacht, rekening te worden gehouden met de
belangen van de bewoners van de in het midden
van den polder Geestmer-Ambacht gelegen polder
Diepsmeer, de grootste en eenigste bewoonde pol
der.
Wanneer de weg wordt gelegd zoo ongeveer in
het midden van de gemeente Zuidscharwoude, dan
zal deze voor de bewoners van den Diepsmeer-
polder, die nu van alle verkeer te lande versto
ken zijn, weinig of geen voordeel opleveren of hen
uit hun isolement verlossen en waaar deze bewo
ner, bijna alle katholiek zijn, en dus dikwijls naar
he. Jen Noordscharwoude gaan, zouden ze, wan
neer ze nog bij winder of andere omstandigheden
vat. dezen weg gebruik zouden willen maken, zulk
een koiossalen omweg moeten nemen, dat deze
weg, op meer dan een kwartier Zuidwaarts van de
Diepsmeer gelegen, voor hen totaal waardeloos
zou blijken.
Een nieuwe weg toch dient langs of althans;
op zeer korten afstand langs den Zuidelijken dijk
van de Diepsmeer te loopen, wil hij voor de be-
woners van de Diepsmeer eenig nut opleveren.'
In de 2e plaats komt een groot gedeelte van 't
verkeer uit de Heerhugowaard niet alléén langs
den Hasselaarsweg maar in hoofdzaak langs den
Laanderweg, vooral in doorgaand verkeer met de
dorpen Oude 'en Nieuwe Niedorp, Waarland," Win-
I kei en Noordelijker plaatsen en wanneer straks de
I Zuiderzee zal worden drooggelegd de daar aan te
leggen dorpen, zoodat een noordelijker verbin-
dingsweg voor dit belangrijk dorpencomplex al-
leszins gewensc.ht is.
In de 3e plaats is er een kanalenplan en zonder
hierop te willen vooruitloopen, bestaat er kans
1 'dat een groote kanaalsluis zal worden, gebouwd
bezuiden de sluis van den Noordscharwouder Pol
der. Mocht deze dus komen te liggen tusschen, den
Amerikaanschen windmolen van den Noordschar
wouder Polder en de eerste zuidwaarts daarvan
gelegen boerderij van Gutter, dan zou men dezen
sluisbouw tevens kunnen benutten tot het daar
over maken van een brug, wat zeer dikwijls, b.v.
over de sluis te Zaandam plaats vindt en wat een
gnorme besparing van bruggenbouw zou geven.
Dan bestaat er ook nog zoo iets als een Noor-
dermarktbond in de gemeente Noordscharwoude,
welke een groote aantrekkingskracht op de tuin
bouwers van de geheele streef uitoefent, zoodat
bij doorgaan van het plan,, de bezoekers van de
markt liefst langs den koristen weg naar die
markt zouden willen gaan. En nu zou het m.i. en in
het belang van de provincie en in het voordeel
van de geheele betrokken streek zijn, al deze .be
langen te combineeren en inplaats van de richting
van het Zuidscharwouder Pad te volgen, wat door
nieuwen bruggenbouw en het wegruimen van be
staande gebouwen een zeer duur plan zou kunnen
worden, een 10 minuten of een kwartier Noor
delijker te trekken.
Wanneer nl., zooals gezegd, een nieuwe sluis
volgens het kanalenplan zou worden gebouwd en
de provincie er voor te vinden zal zijn deze op
de aangeduide plaats te bouwen en daarover mef
betrekkelijk geringe kosten een rijbrug kan wor
den geiegd, zal daarmee oen enorme besparing
worden verkregen, temeer waar siuis en, brug door
één persoon kunnen worden bedient, terwijl, wan
neer deze brug onder de gemeente Zuidscharwou
de rou worden gelegd, op de plaats waar nu de
Lange brug is, de aanleg van zoo'n brug over de
ringvaart, dan kanaal, met zeer groote kosten zou
gepaard gaan, een afzonderlijke bediening zou
•behoeven en een belemmering van de scheepvaart
zou blijken te zijn. Hier is dus wel een samengaan
van zeer groote ook financieele belangen en wel,
om het nog eens te herhalen: eerstens 2 voedings
wegen Laanderweg en Hasselaarsweg, van waar
uit het verkeer uit Heerhugowaard en verder Oost
en Noordwaarts gelegen plaatsen dan zou kunnen
samenvloeien; en ten tweede combinatie van sluis
en brug ,a\s belangrijke kostenbesparing en goed-
kooper bediening.
Neemt men dan vanaf deze brug denkbeel
dig nog' maar de richting naar het dorp Noord
scharwoude, dan zal men zoo ongeveer in rech
te lijn uitkomen benoorden de pastorie der Ge
reformeerde Kerk, fegenover het zoogenaamde
Gortersdiepje, zoo ongeveer het middelpunt van
den Langendijk en tevens van den polder Geestmer-
Ambacht, terwijl men om den dorpsweg te krui
sen siech'ts voor geringe kosten zal komen te
staan, daar de daartoe benoodigde perceelen, ge
legen aan de Noordzijde der Geref. pastorie van
betrekkelijk geringe waarde ^jjn, terwijl aan de
Westzijde van de straat geen bebouwde perceelen
worden aangetroffen en men dus onmiddellijk in
rechte ïijn Westwaarts kan trekken langs de Zuid
zijde van de Moiensloot om vervolgens bij het zoo
genaamde krom van deze sloot naar de Noord
zijde over te steken, om dan vervolgens steeds in
rechten lijn zoo ongeveer aan de Zuidzijde van den
Polder Diepsmeer of in de onmiddellijke nabij
heid daarvan op te komen, waardoor de bewoners
van dien Polder uit hun eenzaamheid zullen wor
sen verlost en langs dezen weg op de kortst mo
gelijke wijze het dorp en hun kerkgebouw te al
len 'tijde zullen kunnen bereiken.
.Zoolang echter de plaats, waar eventueel een
nieuwe kanaalsluis zal worden gebouwd nog niet
is bepaald, zal men m.i. het beste doen de thans
joestaande verbindingswegen tusschen de Heerhu?
gowaard en den Langendijk, nl. de Roskambrug en
de weg langs de veiling v. d. Noordermarktbond
naast den spoorweg, voor rijverkeer ook vanaf
den Hasselaarsweg te blijven gebruiken, daar deze
twee wegen ruimschoots in een goed verkeer tus
schen de Heerhugowaard en den Langendijk voor-
kien. 1
Zelfs zou het ernstig overweging verdienen,
wanneer bijv. de kanaalsluis tusschen deze twee
toegangswegen kwam te liggen, deze twee toe
gangswegen, ook wanneer soms het kanalenplan
vöor deze streek geheel in duigen mocht vallen,
Ie blijven gebruiken en geen nieuwe rijbrug er
gens Zuidwaarts bij te bouwen, daar zulks bij deze
bestaande toegangswegen absoluut overbodig mag
genoemd worden.
Men zou dan, inplaats van den nieuwen weg door
het Geestmer-Ambacht te leggen langs de Molen-
kloot, evengoed den toegangsweg naar en langs de
Veiling van den Noordermarktbond rechtdoor kun
nen trekken en de richting van den weg door
het Geestmer-Ambacht kunnen nemen langs de
Noordzijde van de Schoutensloot, waarbij men
hveneens aan de Zuidzijde van den Polder Dieps
meer zou opkomen en met een lichte ombuiging
naar Zuid langs den dijk van de Diepsmeer op de
zelfde plaats zou uitkomen, waar anders de weg
langs de Moiensloot zou komen te liggen. Welke
van deze 2 richtingen langs de Moiensloot dan
jwel langs de Noordzijde van de Schoutensloot
dus de beste mag heeten, kan door autoriteiten
nader worden overwogen. In elk geval maakt dit
weinig verschil, maar zal de hoofdzaak, verlossing
van de Diepsmeer uit z'n isolement daarmede wor
den bereikt, wat voor de bewoners van dezen pol
der een uitkomst mag heeten.
Vanaf de Diepsmeer kan men dan, eenigszins
naar Ijet Zuid-Westen ombuigende, den Noordelij
ken dijk van 2e Kleimeer opzoeken, waardoor
ook deze Polder verbinding krijgt, om dan ver
der in rechte richting op Koedijk af te stevenen,
om dan zoo ongeveer uit te komen bij den steiger
van het overzetveer naar de overzijde van het ka
naal, bij de tramhalte voor de tram naar Schoorl
en Alkmaar, alweer dus een combinatiepunt, daf
men op deze manier kan benutten en vanwaar mep
dan verder z'n richting kan zoeken naar Schoorl
of Bergen.
Want hoewel men de hoofdbedoeling van de
zen weg, nl. een verbindingsweg tusschen den
Langendijk en Koedijk niet uit het oog mag verlie
zen, meen ik toch dat men zich'hier niet toe mag
bepalen.
Een weg toch, die Oost- en West-Noordholland
en straks ook de Zuiderzeeprovincie met elkander
moet verbinden, zal niet aan dit doel beantwoorden,
(wanneer hij te Koedijk tegen het Noordhollandscb
Kanaai doodloopt.
Als verkeersweg kan deze weg slechts waarde
hebben, wanneer hij in rechte richting doorloopt
naar Bergen in verbinding met Bergen aan Zee.
Eerst dan zal hij als verbindings- en verkeersweg
tusschen Oost en West belangrijke perspectieven
openen en zal het daarom zeer wenschelijk zijn ook
de gemeente Bergen, voor wie deze weg met het j
oog op het vreemdelingenverkeer zeer belangrijk
zou kunnen worden, in deze plannen te betrek
ken. Waar reeds bij vroegere pogingen, het toen
malig hoofd der gemeente Bergen z'n sympathie
met een dergelijk plan te kennen gaf, valt er ze
ker niet aan te twijfelen of deze gemeente zaTf
gaarne den aanleg van een weg vanaf het Noord-
hollandsch Kanaal tot aan de kom der gemeente
Bergen, ongeveer uitkomende bij het Russische Mo
nument, op zich nemen, temeer waar reeds een
gedeelte van dezen afstand weg is, terwijl misschien
of zeer waarschijnlijk het Rijk met het oog op
defensiebelangen, ook nog wel te vinden zou zijn
waai een zoo breed opgevatte weg de snelste
verbinding tusschen Oost en West Noordholland
zou vormen zijne financieele medewerking te
verleenen.
Waar ik dus meen te hebben aangetoond, dat
bij den aanleg van een weg door den polder Geest
mer-Ambacht de meest wenschelijke richting zou
zijn, deze te leggen vanaf het centrum der ge
meente Noordscharwoude, tevens centrum van den
Langendijk, en eveneens van den Polder Geestmer-
Ambacht, of iets Noordelijker vanaf den toegangs
weg naar de veiling van den Noordermarktbond en
waarbij bovendien de afzondering' van den Polder
Diepsmeer wordt opgeheven, de Kleimeer een ver
binding krijgt en men zich te Koedijk onmiddellijk
bij het tramverkeer kan aansluiten, met alle kans
op een verbindingsweg naar de kom der gemeente
Bergen, komt de groote vraag: Wat kosten zal de
ze weg meebrfengen en wie zal dat betalen? Want
bij aile plannen en goede bedoelingen is dit gef-
woonlijk de vraag waarop de groote plannen eD
goede voornemens stranden.
Toch, M. de Redacteur, meen ik, dat we hier,
wanneer uw artikel de bedoelingen ongeveer juist
weergeeft, reeds een heel stuk op den goeden weg
zijn. De provincie interesseert zich voor dit plan
en wil op hare kosten den weg aanleggen, wan
neer de betrokken gemeenten- en polderbesturen
genegen zouden zijn de benoodigde gronden gratis
beschikbaar te stellen. Dat is reeds een aardige
stap in de goede richting*. Hoe groot nu kunnen
de kosten voor de betrokken belanghebbenden
(worden, wanneer deze op dit alleszins billijke voor
stel zouden ingaan?
Nemen we aan, dat de weg van Langendijk
naar Koedijk een lengte zal hebben van 5000 Me
ter, bij een breedte met bermen etc. er jbij van
20 Meter, dan wordt dit een gezamenlijke opper
vlakte van 50CO X 20 100.000 vierkante Meter of
wel 10 Hectaren. Nemen we nu de waarde fvan
het te onteigenen land op een doorsneeprijs van
f4000 per Hectare, dan zou dit voor de 10 Hj.A,
te onteigenen gronden een bedrag worden van
10X4000 £40.000.Me dunkt een niet on
overkomelijk bedrag, waarbij den aanleg van de
zen weg zooveel belangen zijn gemoeid, minstens
vier gemeenten, Noordscharwoude, Zuidscharwou
de, Oudkarspel en Koedijk, de geheele polder
Geestmer-Ambacht, de bannen Noordscharwoude,
Koedijx en Oudkarspel, de Polders Diepsmeer en
Kleimeer en misschien ook nog andere corpora
ties als bijv „De Noordermarktbond", bij deze
zaak zijn betrokken, en zich voor deze zaak zou
den kunnen interesseeren. Me dunkt, daar zal bij
goeden wil dit bedrag geen onoverkomelijke hin
derpaal blijken te <zujn, en mag het zekerg&-
wenscht heeten, dat, waar de provincie zich op
het oogenblik voor dit plan bijzonder schijnt te
interesseeren en de noo'dige kosten van aanleg op
zich wenscht te nemen, dat daar de betrokken
corporaties zoo spoedig mogelijk de handen ineen
slaan, om het ijzer te smeden zoolang het heet'
is, want deze weg zal op den duur blijken te zijn
in het belang van woningbouw, in het belang van
.flen tuinbouw, in het belang van het verkeer, zoo
wel plaatselijk als doorgaand, in het belang van
den geheelen Polder Geestmer-Ambacht en de ge
heele streek; zal blijken in een bestaande behoefte
te voorzien.
In dank voor de plaatsing,
N.-S.
V.
WARMENHUIZEN.
ZjiekenkluiStverplegingl.
Vrijdagavond vergaderde de vereeniging voor
ziekenhuisverplegog iinde kolfbaan van'H. Slik
ker. Aanwezig zijn 9 bestuursleden en 19 leden.
De vóorz. opent de vergadering, heet ie aan
wezigen welkom en memoreert in dezie twleede
algemeene vergadering dat het aantal ledien weer
is toegenomen en de financieele toestand giunstig
is te noemen. Nadat de notulen zijn voorgelezen
en goedgekeurd, brengt de Secretaris 'het jaar-
vierslag uit, waaruit onder meer blijkt dat het
aantal aangesloten gezinnen van 350 is gestegen
tot 378 en het aantal leden van 1530 tot 1655,
waarvan 1408 betalende en 247 niet-betalen.ien.
Voor rekfening der vereeniging werden 34 perso
nen verpleegd met een totaal aantal verpleegfla-
gen van 406.
'De financieele toestand van de vereeniging is
gunstig te noemen, daar het batig saldo met
ruim f 300 is gestegen.
Ten slotte wordt dank' gebracht aan den medi-
schen adviseur Dr. v. Hesteren voor zijn inedewer-
king en steun aan de vereeniging.
Goedgevonden wordt flat fle uit te keeren ver
goeding aan den Penningmeester wordt vastge
steld op f75.
De rekening welke bereids door twee leden uit
de vereeniging is nagezien en in oifle bevonden,
wordt eveneens goedgekeurd. De inkomsten be
droegen als volgt: sado '26 f211.54; inleggeldi
nieuwe leden f 15contributie leden f 1756, terug
ontvangen verpleegkosten Raad van Arbeid f114
rente kasgeld f20.88. Uitgaven waren: verpleeg
kosten ziekenhuizen f1174, bodeloon f 129.70,
vervoerkosten f 145.60; contributie K. v. K. en
Federatie f28.33; vergoeding penningmeester 775.
porto's enz. f27.15, drukwerk f 14.50, batig sal
do f522.94, totale uitgaven en inkomstenf 2117.22
Tot reservelid van de financieele commissie
werd benoemd de heer Jb. van Baar en herkozen:
de aftredende bestuursleden C. Dekker Mz.; P'.
J. Mink en D. W,ildeboer. Het salaris "van den
bode werd vastgesteld op f10 per keer, in totaal
f130, en werd het reglement gewijzigd in dien'
zin, dat aan art. 4 een tweede lid werd toege
voegd: „mede kunnen ook lid zijn, degenen, die
behept zijn met een bestaande of verouderde
kwaal, ondier bepaling, dat het betrokken lid
hiervoor niet voor rekening van "de vereenigjing
kan worden verpleegd."
De vergadering wordt vervolgens gesloten.