Ons Westfriesland
Dit was tevens aanleiding ofti twat af te zetten,
waarover ook niet te klagen viel en tot heden blijft
(aanhouden.
Eveneens is dit het geval geweest met de 'gele
kool, goede prijzfen bij een goeden omzet en ;'wi-o
hiervan geprofiteerd heeft, behoeft zich tot heden
niet te beklagen, want het moet weer erkend wor
den, er is voor de z.g.n. „taaie 'boeren" tot heden
niet aan gewonnen, integendeel. Toch willen we
hopen, dat hun nog een kans geboden wordt, om
(de geleden schade in te halen en deze kans lijkt
ons niet denkbeeldig, al zal voorzichtigheid ge
boden zijn.
Hadden we gehoopt, dat de deensche witte kool
in gelijken tred zou meegaan, dit is tot heden een
'bedriegertje geweest, één vleugje en het stond stiL
Hiervan is ook maar door weinigen geprofiteerd,
tenviji een groot kwantum nog wacht op betere-
.tijden, daar het momenteel niet loonend is voor de
bedongen prijsjes. Mocht er aanstonds1 nog wat
meer vraag naar dit mooie product komen, eerst
dan zaï er van een goede koolcampagne gesprok
ken kunnen worden, want juist hiervan ligt verre
het grootste kwantum. Mocht het evenwel aan
stonds blijken, dat de groote vraag hiernaar te
lang op zich laat wachten, dan zal de uitkomst
voor menig tuinder nog niet meevallen, vooral niet
voor de kleinen onder ons, die hun vleugels piet
verder kunnen uitstrekken dan tot eigen bedrijf.
Met dit laatste bedoelen we, dat onze tuinbouw,
wat de teelt van wintericoo! betreft, een geheel
anderen kant uitgaat. We zijn aan het verplaatsen
aan het zoeken naar beter, aan het uitbreiden in
pclders waar de teeltrisico meer beperkt wordt.
Of men laat de teelt geheel aan anderen over en
hoopt t er gelegener tijd tot dat het gewone kwan
tum bereikt of overschreden wordt en tracht hier
mede eigen tekortkoming te dekken
Dit is een verschijnsel dat meer en meer op
den voorgrond treedt en verband houdt met ver
schillende reeds eerder genoemde ziekteverschijn
selen, welke de teelt van roede kool zeer bemoei
lijkt en riskant maakt. Dit sluit tevens in zich, dat
onze intensieve Langedijker koolbouw vcor een
'groot deel teniet gaat en wij daardoor moeten uit
kien naar andere gewassen, waarmede we onzen
goeden bodem productief kunnen maken. Ver
schillende wegen zijn hiervoor wei aan te wijzen,
b.v. door middel van wisselbouw onzen grond rein
houden met het verbouwen van erwten of granen
om later weer een poging te kunnen wagen.
Anderzijds worden door ondernemende en tevens
Énantiee, krachtige menschen pogingen aange
wend ora een geheel nieuwe richting uit te gaan
door het bouwen van warenhuizen en diuivenserres
Weer anderen leggen zich toe op den bloembollen
cultuur en trachten hiermede hun bestaanszekerheid
te ver hoog en Dit alles wijst er op, dat we nood
wendig een anderen kant uitgedreven worden. We
zeggen „noodwendig," doch willen hopen dat er
iets goeds uit geboren zal worden voor de 'toe
komst. Een goed voorbeeld wordt nu reeds gege
ven dcor ons Provinciaal Bestuur, docr oók in
onze centra een voor ons geheel nieuw proefbe
drijf te stichten, ter verkrijging van meerdere ken
nis ook in deze richting.
Na dit woord vooraf, wil ik even met u nagaan,
wat er in het afgeloopen jaar door onze vereeni-
ging is ge.daan om zoo mogelijk onze zakejn in
goede banen te houden of zoo mogelijk te bevor
deren.
gebeurtenissen van grooten omvang hebben dit
jaar in onze vereeniging niet plaats gehad.
Verandering in bestuursfuncties heeft niet plaats
gehad en de onderlinge samenwerking met bestuur
en met leden is steeds goed te noemen. 1
Door de opnieuw benoemde zetkoolcommissie.
die het vorig jaar eer. goed werk verricht heeft, en
Imet veel toewijding een mooi kwantum zaad ge
wonnen heeft van de meest geschikte exemplaren
roode winterkool, waardoor de leden steeds ge
waarborgd zijn jarig zaad, van goede hoedanigheid
van vereenigingswege te kunnen betrekken is ook
pu weer aan den arbeid gegaan en heeft :ook np
weer een heel kwantum opgeslagen.
Deze arbeid kost de vereen, een vrij aanzienlijk
bedrag, zooals u aanstonds uit de rekening zal blij
ken, maar, hier staat onmiddellijk een goed bezit
aan zaad tegenover, waarvan verwacht mag wor
den, dat hier ook gebruik van zal worden gemaakt.
De kunstmestcommissie, hoewel in aantal klein
,doet voor de leden gioote daden en heeft meerma
len blijk gegeven een helder inzicht van zaken ,te
hebben, hetgeen den leden meermalen een aardig
voordeeltje bezorgde. Over de uitvoering hunner
werkzaamheden is uw bestuur ten zeerste tevreden
en we hopen dat u hiermede zult instemmen, als u
aanstonds verslag zal zijn gedaan.
De mandenccmmissie heeft eveneens haar werk
goed verricht, ten genoege der deelnemers.
De broeiramencommissie heeft zeker dit jaar
geen uitgebreide taak gehad, toch zal het goed zijn
haar te handhaven, niet wetende wat de toekomst
ons biedt.
Rest ons nog oiize correspondenten van den
Planlenziektenkundigen dienst. Ook dat Instituut
is met zijn ijverigen medewerker, den heer Mal-
lekote, er steeds op uit, de verschillende ziekten in
onze gewassen op te sporen, om zoo mogelijk de
zelfde weer te bestrijden.
Er is ook dit afgeloopen jaar speciale aandacht
geschonken aan het ontsmetten van koolzaad met
Germisan tegen het „vallen" van de kool en (de
z.g.n. „kankerstronken." De uitslagen kunnen u
bekend zijn, ze waren jammer genoeg niet vol
doende steekhoudend om met vol vertrouwen hier
op door te gaan, al hopen we dat toch eerunaaf het j
middel gevonden zal worden.
Uw bestuur heeft het afgeloopen jaar drie be
stuursvergaderingen gehouden, terwijl er met de
leden eveneens drie maal vergaderd is.
Ons ledental breidt zich weer gestadig uit en
.bedraagt nu 19Ö leden.
De proeftuin, waarvan onze vereeniging lid is,
wordt steeds bezocht door onzen voorzitter, die
aari genoemde inrichting tevens een leidende func
tie vervult.
Geen wijziging kwam er in onze vertegenwoor
diging in ons marktbestuur en steeds waren uwe
vertegenwoordigers op iedere bijeenkomst van dit
lichaam.
M..H, hiermede heb ik u het voornaamste uit
•ens vereenigingsleven medegedeeld, naast een meer
algemeen overzicht, met betrekking tot onze be-
tirijven. Het zal u wellicht opgevallen zijn, dat on
ze plaatselijke vereeniging niet meer dat heeft te
presteeren als toen we nog niet aangesloten waren
bij onzen „Noordermarktbond." Toch hoop ik even
wel, dat u aangetoond is, dat er nog voldoende ar
beidsveld overblijft, dat vaak beter plaatselijk ge
regeld kan worden en dat het bestaansrecht onzer
vereeniging ten volle rechtvaardigt.
Tegelijkertijd kan onze plaatselijke vereeniging
een stuwkracht zijn voor onze hoofdorganisatie, een
vereeniging, die haar tijd begrijpt en steeds bereid
gevonden wordt haar medewerking te verleenen
aan algemeene belangen, welke in onze veilingsor-
ganisatie naar voren worden gebracht en welke
■steeds beoogt een idealen toestand te scheppen.
Wc hopen dan ook, dat we steeds bereid gevonden
werden mede te willen werken aan weloverwogen
voorstellen, welke ons bereiken van eigen Provin
ciale of Landelijke organisaties, en die steeds ver
band houden met onze eigen belangen.
Steeds moeten we bereid gevonden worden on
ze producten zoodanig te sorteeren en aan te bie
den, dat ze elke concurrentie van het buitenland
doorstaan kunnen en onze producten, voorzoóver
we hier zelf iets aan kunnen doen, zoo gemaakt
worden, dat we zoonóodig elk tarief, dat er op ge
legd wtrdt, te schande maken door ons uitblin
ken op de buitenlandsche markten. Maar.... dan
moeten we in sorfimige gevallen ons niet laten af
schrikken door wat meer arbeid, arbeidskracht is
er nog genoeg en wat nood als onze arbeid daar
door voldoende beloond wordt?
Anderzijds moeten we eveneens ais plaatselijke
organisatie bereid gevonden worden, onze verkoop
inrichtingen zoodanig te maken, dat het aantrek
kelijk en geriefelijk is, zoo dat we allen zeggen:
dadr en dédr aileen is onze plaats om onze pro
ducten aan te voeren en ten verkoop aan te bier
den, dadr kunnen we reeds een dag tevoren alles
heenbrengen, dóór kan ons product, desnoods één
of meer dagen liggen, zonder dat we ons bezorgd
behoeven te maken voor weersgesteldheid of 'an
derszins. Maar dan moeten we ook niet terug
deinzen voor een uitgave, welke wellicht aanstonds
gevraagd wordt. Met een ongemerkt offertje wor
den ai deze idealen door samenwerking verkregen,
naar we hopen, tot heil van onzen tuinbouw.
Onder applaus en hartelijke woorden van dank
dcor den voorz. gesproken, wordt dit verslag dóór
de vergadering ontvangen.
Dan wordt door den penningmeester, den heer
Keeman, rekening en verantwoording gedaan
van zijn gehouden beheer.
Met inbegrip van het saldo 1926 f 1796.32 heb-
.ben de ontvangsten bedragen f2662.18, de uitgaven
f914.50, zoodat het saldo thans bedraagt f 1747
alzoo een achteruitgang van f48.64.
Bij monde van den heer K- Zeeman rapporteert
de commissie na accoordbevinding tot goedkeu
ring, waartoe onder dank voor het gehouden beheer
(kor de vergadering wordt besloten.
Bij de hierna gehouden bestuursverkiezing wordt
het aftredende bestuurslid, de heer G. Barten met
87 van de 95 uitgebrachte stemmen herkozen en
aanvaardt deze herbenoeming.
Op verzoek van den voorz. geven, zich thans
nog een zestal personen op voor het nemen van
een proef met het door de commissie gewonnen
taai en extra-taai rood koolzaad.
Eveneens wordt onder dé daarvoor gegadigden
verloot 9.5 ons bloemkoolzaad tusschensoórt en
3 ons kortbeen, tegen.f6.per ons.
Dan w:rdt aan den heer K- van Dijk, £ecre*
van de kunstmestcommissie, gelegenheid gegeven
'vcor het uitbrengen van zijn verslag.
Het was te verwachten zoo vangt dit ver
slag aan dat het slechte finantieele resultaat
Van het v-.orgaande jaar, zijn invloed ook zou laten
gelden op het terrein onzer commissie. Dit is dan
ook gebeurd, ofschoon nogal niet in erge mate.
;Boekten we in 1926 59 betrekkende leden met to
taal 217061 kilogram ten .bedrage van f 199^8.24^
in 1927 liep dit terug tot 49 betrekkende leden met
totaal 204650 kilogram ten bedrage van f17127.24.
Er werden dit jaar 11 monsters getrokken, waar
van er 10 aan de gestelde eischen voldeden. Het
eene monster, waarbij dit niet het geval was, be
trof een partij Patent kali van de Maartlevering.
Het onderzoek hiervan wees een gehalte aan van
23.5 pCt., het appèlonderzoek 22.5 pCt., dus een
gemiddelde van 23 pCt. Het hierna ingestelde 2de
onderzoek, omvattende 2 monsters van 2 verschil
lende partijen, wees een gehalte aan van 27.6 pCt-
voor de eene en 24.7 pCt). voor de andere partij, zoo
dat van de laatste fo.35 per 100 kg. gekort werd.
Nog wilde ik eraan herinneren, dat dit jaar on
ze commissie maar uit 2 leden bestond. Dit was
eigenlijk een proef. De beslissing, of deze proef in
regel zal worden omgezet, is natuurlijk aan de
vergadering. Onzerzijds is er geen bezwaar tegen,
terwijl het de vereeniging kosten bespaart.
Et hadden dit jaar weer 4 leveringen plaats ®p
de gebruikelijke tijden.
De Maartievering in gedeelten aanbesteed werd
opgedragen aan de firma Haijtema op 2110, K-G.
super na, die door den heer Verburg werd gele
verd en bestond uit:
I345° zwavelz. ammoniak geh. 20.49 pCt.
a f13.40 per 100 kg. is f180230.
5950 kg. zwavelz. ammoniak geh. 20.49 pCt.
a f'3 55 Per too kg. is f806.23...
1285c kg. chilisalpeter geh. 15.6 pCt. a f15.15
'per 101 kg. is f1946.78.
9700 kg. chilisalpeter geh. 15.6 pCt. a f13.55
per 100 kg. is f1314.35.
26400 kg. superfosfaat geh. 14.9 pCt. a f2.8"
per 100 kg. is f739.20.
2110- kg. superfosfaat geh. 13.8 pCt. a 12.521/2
per 100 kg. is f 532.77.
435o kg. patentkaii geh. 24,7 pCt. a f6.63 Per
100 kg. is f288.40.
5400 kg. patentkali geh. 27.6 pCt. a f7.05 per
,ioo kg. is f380.70.
99350 kg- kalizout geh. 40.5 pCt. a f 5.9(8 per
100 kg is f559.13.
5400 kg. kalizout geh. 40.5 pCt. a f 6.4,5 pen
100 kg. is f348.30.
1700 kg. kaiksalpeter B.A.S.F. a f12.25 Per
100 kg. is f208.25.
1700 kg. kaiksalpeter a f 12.20 per 1O0 kg.
is f207.40.
1900 kg. zwavelz. kali a f 12.60 per 100, kg.
is f239.40.
50 kg. kalk a f2.20 per 100 kg. is f 1,60.
1199300 kilogram totaal tot een bedrag van
f 9374-81-
De Meilevering werd gegund aan de firma Haij
tema en bestond uit:
21600 kg. zwavelz. ammoniak geh. 20.68 pC.t.
a f 13-35 Per 100 kg. is f2883.60.
106-0 kg. chilisalpeter geh. 15.7 pCt. a f15.20
per 100 kg. is f 1611.20.
1 3100 kg. kaiksalpeter B.A.S.F. a f12.98 per 100
kg.i s f401.45-
I 22800 kg. superfosfaat geh. 14.7 pCt. a f2.68
I per 100 kg. is f611.04.
12400 kg. patentkali a f 7.0(4; per 100 kg| js
f168.96.
2800 kg. kalizout 40 pC.t. a f6.48 per 100 kg.
is f 181.44. -•
loco kg. kalk a f 1.60 per 100 kg. is f 16.
100 kg. ureum a f33.per 100 kg. is f 33^
64400 kg. totaai tot een bedrag van f5906.69.
De Juniievering. werd gegund aan de N. V. Krol
en G">. en bestond uit:
4250 kg. chilisalpeter geh. 15.6 pfC't. a f16.74;
I per 100 kg is f711.45.
I 2400 kg. kaiksalpeter B.A.S:.F. a f 12.79 per
ioo kg. is f306.96.
6650 kg. totaal tot een bedrag van f1018.41.
De Oct iberlevering werd gegund aan de firma
Haijtema en bestond uit:
1260.. kg. kalizout geh. 41.9 pCt. a f6.33 Per
100 kg. is f 797-58.
1700 kg. kaik a fi.75 per 100 kg. is f29.75..
14300 kg. totaal tot een bedrag van f827.33.
Dc 4 leveringen tezamen bedroegen .204650 kg.
tot een bedrag van f 17127 24.
Voor levering op Maart 1928 werden de volgen
de partijen gegund aan den heer Verburg: 9200 kg.
zwavelz ammoniak, 6200 kg. chilisalpeter, 8400
kg. kaiksalpeter B.A.S.F. en 4071,0 kg. superfos
faat en aan de firma Haijtema 10500 kg. pat^nt-
kaïi en 7400 kg. kalizout 40 pCt.
Voor levering laatst April 1928 werd 13800 kg.
zwavelz ammoniak gegund aan „Het Landbouw-
kantcor,' vertegenwoordiger de heer Kansen.
De oesteedde prijzen in 1927 waren over het af-
gemeen neg weer lager dan in 1926. Er is reden,,
om aan te nemen dat 1928 zich door nog voor-,
deeligei prijzen zal onderscheiden. De kalimest-
stcffen blijven vrij stabiel en zullen dit wel blijven
als gevolg van het samengaan der Duitsche en
Fransche producenten, waardoor concurrentie is uit
gesloten Of ons ten aanzien van de stikstof een
zelfde politiek t-e wachten staat, zal voorloopig]
nog wel een vraag blijven. Onmogelijk lijkt het ech
ter in de toekomst niet. Hét is intusschen ite ho
pen, dat dit niet gebeurt, daar de gevolgen zich'
natuurlijk in onze portemonnaie zouden doen ge
voelen. -
Hiermede ben ik aan het einde van mijn verslag
gekomen. Dat de leden hun belang mogen begrij
pen en in steeds grooter getale deelnemen aan ón
zen coöperatieven aankoop,
Door den heer K. Wagenaar wordt namens de
rnandenctmmissie het volgende, verslag uitgebracht
Aangekocht zijn: 330 witte manden met rotting
ooren en kimmen a fo.77 is f254.10. 105 wit
te manden a f0.69 is f72.45. 18 witte tralie-
manden a f 1.is f 18.34 rotting tralieman
den a f 1 60 is f 54.40. 1 30 dichte rotting man
den a, fi.60 is f48.Totaal 517 Imanden te
gen f 44.6.95-
De Glascommissie brengt bij monde van den
heer J. Lindeboom verslag van hare werkzaamhe
den uit, en zegt: We hebben in het afgeloopen
jaar omgezet 40 lijsten a f 1.48 is f 59.20., &n 4
kisten glas a f19.75 is f 77-totaal f136.20.
Dc-lijsten werden geleverd door F. Veerman te
Westwoud en het glas door v.d. Heuvels Glashan-
del te Delft.
1 kist glas is er voor reserve aangekocht, zooi
dat de leden in de gelegenheid zijn, ook één o£
meer ramen te betrekken, op een voordeelige ma
nier. Dit heeft goed voldaan, want deze voorraad
is op 4 ramen na geheel opgeruimd.
Hiermede meen ik ons werk te hebben weer
gegeven en hoop dat dit jaar het onder (glas gev
'teelde een rijke vrucht mag voortbrengen.
Alle heeren rapporteurs ontvangen,! een woord
yan dank voor het verrichte werk.
Eenige ten opzichte van de kunstmest gestelde
vragen, worden door den heer v. Dijk beantwoord.
Genaderd tot het punlt voorstellen voor den
Noordermarktbond, .worden geen voorstellen inge
diend, maar wordt door den heer IJ. Kaan jjje
vraag gesteld, hoe het staat met de plannen tqt
overkapping van het water bij het veilinggebouw.
De heer Kliffen antwoordt hierop, dat 3 bouw
kundigen zijn benoemd, die ieder een pian moeten
inleveren voor het overkappen van al het water.
Benoemd zijn ais zoodanig de heeren H. Tauber
te Oudkarspel, S. Vis te Oudkarspel en Joh.
Oosterlee te Noordscharwoude.
Gistermiddag, zijn er besprekingen gevoerd met
de h.h. bouwkundigen.
Dc groote vraag is nu, wie van hen het beste
plan inlevert, teiwijl het marktbestuur de hoop
gevestigd heeft op een plan dat met één spanning
kan worden volstaan.
Opdracht is vérstrekt tot het indienen van twee
plannen.
Tevens moeten de plannen voor de algemeene
vergadering worden klaar gemaakt. Wat het kosten
zal weten we niet, maar het zal zeker ,in de; dui
zenden loopen. 1
De heer A. Barten herinnert aan de reserve die
gevormd zou worden voor, den bouw van een nieuw
veilinggebouw. Komt, daar nu niets van? zoo vraagt
De heer Kliffen antwoordt, dat het bestaande
voorloopig blijft, maar het plan moet zoo gemaakt
dat later een mooi geheel wordt verkregen.
De voorz. zegt dan, dat op de groote vergade
ring tevens weer gesproken zal worden over het
fcoienstelsel.
Jammer genoeg worden er nog steeds menschen
gevonden, die niet kunnen nalaten fooien te geveri.
Dat is een kwaad, dat de wereld uit .moet. Anders
kernen wij aanstonds voor dingen te staan, waar
door we even ver heen zijn als eenige jaren terug
Laten wij ons nu voornemen, het niet meer jlt'e
doen. Wij worden er zelf de dupe van.
De heer Kliffen zegt nog dat het de aanvoerders
zijn die de menschen in verleiding brengen. Maar
wanneer het ontdekt wordt en de genomen maatre
gelen worden toegepast, dan zijn wij het die de
menschen op straat brengen.
Het geven van fooien is niet hun maar onze
schuld.
Thans komt in behandeling het wel meest kar
dinale punt dezer vergadering: de sorteering van
losse wortelen.
In verband hiermede wordt voorgelezen een
schrijven van de handelarenvereeniging „De Koop
handel," waarin aangedrongen wordt op het invoe
ren van de worteiensorteering. Men betreurt het dat
het nog niet gedaan en verzocht wordt een sorteer
ring zcoais die door het UjC.B. wordt verlangd.
I De voorz. zegt nog, dat wanneer het er nu niet
door komt, dit zeker toch het volgend jaar het
geval zal zijn. Het moet er doo*. Wij moeten ook
in dit opzicht één lijn trekken mett de markth
vereenigingen uit den omtrek.
Waar dit punt reeds meermalen in de verga
dering is besproken en komen ook nu weer de toen
genoemde tegen-argumenten naar voren.
Kcmen uit de leden deze tegen-argumenten, van
af de bestuurstafel wordt deze sorteering warm aan
bevolen ra verdedigd als zijnde in het belang van
de tuinders-. -
De stemming brengt tenslotte weder de uitslag
dat met 29 stemmen voor, 46 tegen en '13 blan
co de gevraagde sorteering wordt verworpen.
Tct afgevaardigden naar de algemeene vergade
ring van den Noordermarktbond, worden hierna
aangewezen de heeren B. Gutter, G. Bakker, IJ.
Kaan, J. Hernan, K. Langedijk, J. Langedijk, G.
Barten en K. Wagenaar.
Tot plaatsvervangers de heeren Dv Kansen en
K. Barten Gz.
Rondvraag.
Door 'den heer G. Bakker wordt gewezen op het
onhoudbare van den toestand, dat men meermalen
'langen tijd moet wachten bij het terrein van den
heer G. Bos, wanneer daar een motor de lient
moet indraaien.
I De heet K. Wagenaar zegt, hierover reeds met
I den heer Ootjers te hebben gesproken en deze zal
den heer Bos aanschrijven, dat verbetering pioef
1 werden aangebracht.
I - De heer IJ. Kaan vraagt inlichtingen over de
I proeven, die in den Proeftuin worden genomen
met kruising van deensche en roode kool.
Dc voorz., tevens voorz. van den Proeftuin ant
woordt hierop, dat men nog niet aan het einde is
met de proeven en deze nog worden voortgezet.
Echter kan hij mededeelen, dat men wel iets ge
wennen is.
De neer K. van Dijk verzoekt den leden er bij
het bestellen van bepaalde soorten kunstmest, zoo
ais norge patent-kali en kaiksalpeter .er
rekening mede te willen houden, dat deze niet in
zakken van 50 maar in zakken van icd 'kilo
door Duitschiand worden geleverd.
Door den heer J. Swager wordt verzocht om
Verbetering van het vaarwater aan de zuidzijde
van de veiling in de nabijheid van de Hpfstraat.
Men is algemeen van oordeel dat hier gemak
kelijk verbeteiing kan worden aangebracht.
Door den heer H- Barten wordt nog gevraagd
of het niet mogelijk is aan finantieel zwakke le
den van' vereenigingswege drie maanden crediet te
verleenen bij het bestellen van kunstmest.
De heer K. van Dijk antwoordt dat men heit
'dan op die wijze gaat aanbesteden.
Wat het crediet van vereenigingswege betreft,
meent de. heer Kliffen dat de vereeniging die risi
co niet kan dragen.
Op dit punt wordt dan ook niejt verder ^door
gegaan.
De voorz. gaat hierop tot sluiting over en
doet dit met een woord van dank aan ide ledieuv
die door hun opkomst zij het dan verplichtend
belangstelling toonden in de te behandelen za
ken.
.Na nog dank te hebben gebracht voor de za
kelijke wijze, waarop de verschillende onderwer
ken zijn behandeld en aan de Pers voor hare aan
wezigheid, valt de hamer.
"Westfriesland is dat gedeelte van Noordhol
land, dat wij op de kaart vinden tussohen Alk
maar Hoorn, Enkhuizen, Medemblik en Scha-
gen, dus begrensd door de Schermeer, Beemster
en Zuiderzee om Enkhuizen tot Kolhorn, dan door
de Wieringerwaard, de Zijpe en de Preeker. Ik
hoor al zeggen: Ja schrijver, dat weten wij allen
wel, dus dat oshoeft u niet te schrijven en dat
is ook zoo, maar inijn bedoeling is om verder t«
beschrijven hoe het vroeger hier was. Ik vond het
misschien wel te pas om daar eens een denkbeeld
van te vormen; immers in het verleden ligt het
heden.
Ik Verzoek u dan hiervoor mij te volgen als ik
mijn beschouwing teu beste zal geven en maak
volstrekt geen aanspraak op volledigheid, nog min
der op juistheid, doch wil enkel maar weergeven
wat idee ik heb.
Na het zeer oppervlakkig lezen van het wei
nige, dat er van Westfriesland is beschreven.
Wij gaan dan met onze gedachten vijf-eeuwen en
nog meer terug, naar den tijd dat alle bovenge
noemde polders nog watereu waren, die zanten
omringden wat wij Wiestfriesland noemen en wjat
toen voor een groot deel ook water was, denk aan
Heerhugowaard. Verder veel kleine waterplas
sen en poelen, ook bosschen of wouden. Denk
hierbij aan de vele dorpen, wier namen met woud
of woude eindigen. Tusschen al die poelen waren
ook enkele 'hoogere plekken, die men horn noemde;
denk aan de dorpsnamen "die op horn uitkomen.
Deze hoogten zullen wei de eerstbevolkte zijn ge
west en door wie? natuurlijk door Westfriezeu,
die daar hebben gevonden een oord voor jagers
en v'isschers en zéker ook wel wat landbouwers,
die de enkele hoogere en meest droge plekken wel
hebben benut om voor eigen onderhoud wat graan
en ook nog wel wat anders te. teelen, ik meen
veelal war; el ge wassen enzdat gaf voedsel voor
menseh en dier, die allen er op warm aangewezen
om zich te redden en te leven van wat zij zelve
konden voortbrengen. Dit tengevolge van d« om
standigheid dat zij leefden rondom uoor water
onvingd en zonder landwegen alleen bij groote
droogte en bij zeer strenge vorst kon men dit oord
verlaten en ook enkel bij sterk ijs was -dit land
toegankelijk voor anderen, ook voor hen die het
belaagden. Hierdoor is het te verklaren dat het
eeuwen geduurd heeft eer dat Westfriesland door
anderen is overwonnen en a.an de Graven van Hol
land onderworpen, die al veel vroeger W.estfries-
land zich zagen toebedeeld, maar het nooit kon
den onderwerpen.
ï)e Westfriezen waren door de omstandigheden
waarin zij leefden op zichzelven aangewezen eD
hebben daardoor ook een zeer sterk vrijheidsge
voel gekweekt, zochten nimmer aanraking met
anderen en duldden allerminst overheersching,
trotsch als ze waren op hun, wat 'wjij heden zouden
noemen, autonomie of eigen rechter.
'Doch, zooals reeds gezegd, de taaiste volhar
ding en moed waarmede zij ten allen tijde voor
