NIEUWE 1
Gemeenteraad Sint Pancras
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 51 INTERC. TELEPHOOH 52
Dinsdag 1 Mei 1928
87e Jaargang
Stemmingsbeeld Groentenland
LWI.IIIIJkUMOl HUT
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Abonnementsprijs
per 3 maanden 1.15
Redact.-Uilg'. J 11. KEIZER - Bureel Noordscliarweude
Advertentiën van 15 regels 75
cent, elke regel meer 15 cent.
Groote letters naar plaatsruimte
Brieven rechtstreeks aan denUitgever
Tot de voornaamste gebeurtenissen van "de vo
rige week behoort in ons groentenland stellig
de jaarvergadering van de vereeniging van koop
lieden in groenten, 'de bekende organisatie .De
Koophandel".
Het valt niet te ontkennen, dat de beteekenis
dezer organisatie meer en meer toeneemt; in
tuinbouwkringen moge een tijdlang over zoo'c
kooplui vergadering, die men zich als een Pool-
schen landdag voorstelde, mede lijdend en glim
lachend de schouders hebben opgehaald, die tijd
is sinds een vijftal jaren ongeveer voorbij.
De vereeniging de Koophandel begint hoe lan
ger hoe meer een plaats van beteekenis in te
nemen; haar leden hebben tezamen een omzet
die grooter is dan de veilings-omzetten 'van den
Vierbond bijeen, aangezien de exporteurs hun
arbeidsveld zeer 'ruim nemen- Ein de op 't bin
nenland handelende leden, betrekken hun goe
deren uit Friesland en Zeeland, dat alles gaat
geheel, buiten de veilingen om.
Waarmee ik' maar zeggen wil, dat het hee.le-
maal geen verwondering behoeft te wekken, dat
de invloed van Koophandel naar buit-en grooter
wordt. Reeds nu "bleek, dat 'het Centraal Bureau
van de veilingen prijs ste.lt, in een bepaald geval,
het gevoelen van Koophandel te kennen-
Het U.C.B. breidde op verzoek van Koophan
del, zijn bestuur uit en dat er direct en indirect
invoed van Koophandel uitgaat, op de bepalingen
van de markt besturen, is algemeen bekend.
De voorzitter van de vereeniging Koophan
del heeft een zeer zakelijk, objectief openings
woord gesproken, dat ik mijn lezers zeer ter le
zing aanbeveel. Het openingswoord, door den
voorzitter gesproken, is me om te begrijpen reden
zeer sympathiek. Hij toch laat niet na, te wij
zen op de wenschelijkheid, reeds in den vroe
gen herfst te beginnen met den verkoop van1
goede producten.
En wat de pootaai'lappelen betreft, misschien
vindt deze of gene het wat ijdel, 'k' kan er niéts
aan doen, maar mag ik eens wijzen op de vol
komen overeenstemming in de beschouwingen
van den voorzitter van Koophandel en het Stem
mingsbeeld 'in 't vorig jaar, toen, ik voor mijn
lezers de film liet draaien, die nog gemaakt
moest worden?
Hier volgt de rede in haar geheel.
Ik heet u allen hartelijk welkom op onze 27e
jaarvergadering, in het bijzonder de vertegen
woordigers der veilingen. Het seizoen 1927 —'28
is weer zoo goed als achter den rug; men zegt
dan wel eens „Met al zijn lief en leed". Het
„leed" zou men hier kunnen noemen de laatste
vroege aardappelcampagne, die voor 'de expor
teurs althans wél niet zulke*aangename herinne
ringen zal hebben achtergelaten. Wanneer'bij
het invallen der ziekte de prijzen binnen een
week tijds van zeer hoog op zeer laag vallen,
geeft dit ontzettend veel ergernis en onaange
naamheden en moeten heel wat zaken en zaakjes
gerégeld worden, om niet te spreken van de
groote verliezen, welke daarvan het gevolg zijn.
Toen dan ook één en ander zoowat bekeken kon
worden, zal menige exporteur zich wel eenk ach
ter de ooren gekrabd hebben en zoo bij zichzelf
gedacht hebben, hoe krijg ik nog een «enigszins
voordeelig boekjaar. Ik heb echter wijlen den
ouden heer Kramer eens hooren zeggen: „De
zee neemt en de zee geeft" en zdö is het ook
met den hanidel. Ik geloof, dat dit gezegde ook
dit seizoen weer" bewaarheid is en de win terkool-
campagne voor de mieesten onzer de boel weer
in het reine "hééft- gebracht. Of dit ook voor
den binnenlanjschen handel, waarbij ik' tevens
de schippers op hiet oog heb, het geval is, meen
ik te moetien betwijfelen, daar de prijzen van
roode en giele kool daarvoor al heel vroeg in
het seizoen wat al te hoog werden, een gevolg
van 'de goede vraag uit het buitenland en de
kleine voorraden door den over het algemeen
slechten oogst.
Wanneer echter de voorteekénen niet bedrie
gen, zullen wij het volgende winterseizoen bij
een eenigszins normalen oogst, over de winter-
koolvoorraden in Noord-Holland niet behoeven
te klagen. Er is hier en daar weer wat weiland
tot bouwland gemaakt, in de omliggende pol
ders heel wat gecontracteerd, terwijl het reeds
beschikbare bouwland ook wel niet braak zal
blijven liggen.
Wel komen er langzaam wat meer glasbedrij-
ven en wordt in de koolstreken de bollenteelt!
uitgebreid, doch dit is op de groote hoeveelheid
land toch nog slechts een klein percentage. Wan
neer echter de voorraden winterk'oo 1 werkelijk
zeer groot zullen blijken te Zijn, zullen, dunkt
mij, de veilings besturen, toch maatregelen moe
ten nemen om vanaf half November tot begin
Januari meer en betere kwaliteiten aangevoerd
te krijgen. Om de vraag naar en de liefhebberij
voor het artikel op peil te houden, zal er niet,
zoohls het in de laatste jaren meestal het geval
geweest is, begonnen moeten worden met de
export van hoofdzakelijk tweede eu derde kwa
liteit. Het blijkt, dat de tuinders in Noord-Hol
land voor reclame wel wat over hebben en ook
het Provinciaal Bestuur steunt dit met, een be
langrijk bedrag. De beste reclame is echter nog
steeds het leveren van prima waar, anders is geld
uitgeven voor reclame vrijwel nutteloos.
Ook zullen de tuinders moeten gaan begrijpen,
dat, wanneer er vraag is naar een artikel waar
van genoeg voorraad is, de handel ook' in de ge
legenheid moet worden gesteld het te krijgen.
Wij hebben het dit jaar weer gezien met de
Beensche witte. Toen er met de eerste vorstpe
riode omstreeks Kerstmis voor een goéden prijs
geplaats konden worden en er vijfzes gulden
en moer voor geboden werd, waren ze niet te
krijgen. Op de veilingen werden ze niet aange
voerd en op bonnen wilden de menschen geen
geld vragen. Dat er toen wat meer is opgeruimd,
is later, wat de prijzen goor de tuinders betreft,
van nadeeigen invloed geweest. Ofschoon er over
den verkoop van'te velde .gekeurde pootaardap-
pelen nog al eens geschreven wordt, heeft het
bestuur gemeend hieromtrent geen punt op de
agenda te moeten Zetten. Of er tuinders zijn, die
Kun aardappelen uit de hand verkoopen en "keu
ringscommissies, die zich hiet aan hun statuten
houden, wil ik' "hier buiten bespreking laten;
het zijn trouwens geheel interne zaken van ds
betrokken tuindersvereenigingen en keuringscom
missies-
Zoover ik er 'inlichtingen over heb kunnen
verkrijgen, schijnt lugt 'mij toe, dat er zeer veel
geleverd wordt aan 'tuindersvereenigingen'in het
buitenland, vooral aan 'de Belgische Boerenbon
den, die hun 'leden bij duizenden tellen. Ik zou
echter de vraag willen stellen, of onze tuinders
wel beseffen, dat 'ze door het leveren van "deze
speciaal gekeurde er verzorgde aardappeler hu?
concurrenten wapienen in 'de hand .geven, waar
mee ze later 'zelf weer bestreden worden- In nor
male jaren hebben wij al meer en al vroeger
last van de 'concurrentie der Belgische vroege
aardappelen, waardoor meestal 'de prijzen spoedig
gedrukt worden. J)e Belgische tuinders kunnen
hun aardappelen ook' goedkooper leveren dan de
Noordhollaiwjsche tuinders; ;Ie levensstandaard
en vooral onder 'de tuinders is er veel lager dan
in onze streek bovendien zijn de loonen er lager.
De meeste Belgische tuinders hebben echter heel
.Weinig «f in het geheel geen vreemde arbeids
krachten, daar 'het gefieele gezin, behalve de
schoolkinderen, meehelpt op het land. De huizen
zijn er zeer eenvoudig om niet te zeggen primi
tief ingericht. Wanneer dus de Belgische en
onze tuinders dezelfde prij zén krijgen, kunnen
deze voör de Belgische nog loonend zijn, terwijl
dit voor obze tuinders lang niet meer het geval
is .Ook de spoorvrachten tot d.e Duitsche grens
zijn vanuit België lager dan uit Noord-Holland
Op dit gebied valt .er voor „Koophandel" nog
wel het één ;en ander te doen. Ik' meen. dat de
spoorvrachten voor onze producten te hoog ?ijn.
Voor het ma'tea vervoer van onze vroege aard
appelen in den zomer en van onze kool in de
wintermaanden, mjeen ik, dat wij recht hebben
op speciaal lage tarieven.
In Duitschland werden, verleden jaar, toen de
verzending van "kool uit Holstgin begon, naar de
industrieplaatsen in het Ruhrgebied speciale ta
rieven ingevoerd; in Zjwitaerland werden, toen
de distributie van winteraardappelen begon voor
de in Zwitserland geteelde aardappelen, speciale
tarieven berekend, terwijl tot op een afstand van
ill meen 100 K.M. deze geheel gratis vervoerd
werden.
Op het congres van groentehandelaren, dat
kort geleden in Straatsburg werd gehouden, word
mij verteld, dat bij de Pransche spoorwegen vak
kundige personen worden aangesteld die er op
hebben to|e te zien of de wagons, Welke beschik
baar gesteld worden voor het vervoer van groen
ten. hiervoor wiel geschikt zijn. Wij moeten hier
bij gebrek aan groote wagens voor 15-tonsladin-
gen ong steieds genoegen nemen met' de oude
12 tonswagenis, wélke bij eenigszins zacht weer
voor "15 ton groenten absoluut ongleschikt zijn.
Bij de Directie der "Ned.- Spoorwegen is er wat
het bevorderen van den handel en het vervoer
betreft, nog zeer weinig te bereiken. Zooals ge-
zegd, is er voor onze vereeniging op velerlei
gebied nog heel wat 'te doen in overleg mét de
Kamer van Koophandel en misschien voor de
schipperij met de vereeniging „Schuttevaer",
Ik wil het echtjer hierbij laten en verklaar de
vergadering voor geopend.
j Wat verder op die vergadering van Koophandel
ter sprake kwam, hebben onze lezers reeds kun
nen vinden in hiet nr. van ons 'blad van jd
Donderdag. Over twee belangrijke punten wil ik
nog iets zeggen, die óók in het korte verslag ter
i loops zijn genoemd, miet name ten eerste het nog
niet voorgestelde maar ia overweging gegeven
idee, voortaan die vroege aardappelen 's middags
te veilien en ten tweede hét wegen der produc-
ten.
I Deze gjedachte ,'s middags te veilen, is geop-
perd ter best.uursvergadering van de L.G.O.,
waar ook' de afgevaardigden van Koophandel ge
regeld plegen aanwezig te zijn en wier adviezen
daar zeer worden gewaardeerd.
De gedachte klwam voort uit de overweging,
dat onze Langendijker kooplui 's morgens geen,
althans onvoldoende bestellingen zouden hebben.
De buitenlanüschie koopers zijn met de situatie
in N.H. zeer goed bekend en weten, dat mem
'smiddagis in de Streek en 's morgens aan den
Langendijk de door hen genoemde „auetionen"
(veilingen) houdt. H;et artikel vroege aardap
pelen, we weten het allen, is "berucht om de
som3 gevoelige prijsdalingen, 't vorig seizoen
gaf er niet te vergeten exoempelen van. Dit
maakt, dat de buitenlandsche kooper uiterst voor
zichtig is; vóór hij tot'uieuwlo bestelling over
gaat ,wil hij graag weten, hoe de markt te zijnent
verloopt. En als hij nu maar zorgt, dat vóór 1
uur 's middags ziju bestelling in handen kómt
van den exporteur, dan kan hij vrijwel ver
zekerd zijn, dat dienzelfden dag zijn orders nog
worden uitgevoerd.
Doch de Langendijker exporteur kan dan aan
de eigien veilingen niet meer terecht, die zijn
's morgens al gehouden, weshalve hij zijn orders
in de Strepk uitvoert.
Waar in deze rubriek naar objectiviteit wordt
gestreefd in het weergeven van meeningen, mee-
nen we er goed aan te doen, deze meening eenigs
zins uitvoerig weer te geven. Dat hét inderdaad,
zoo toegaat, is moeilijk te ontkennen.
'tls een feit ,dat onze groote exporteurs' 's mor
gens heel wat aardappelen koopen, waarvoor in
den loop van den dag eerst bestellingen inko- j
men. Daaruit is- echter niet met zekerheid af te i
leiden, dat de markt bij een tekort aan orders, j
moet gedrukt worden. Wel is er een speculatief j
element aanwezig, de belangstelling vóór het ver- j
loop der middagveilingen, die feitelijk' den toon j
aangeven, is zeer verklaarbaar. Het is echter
opmerkelijk, dat de prijsverschillen in de practijk
gering zijn tusschen morgen- en middagveilin-
gen, zooals reeds aangegeven in het verslag in''
ons blad van j.l. Donderdag, werd ter vergade
ring van Koophandel gememoreerd, dat in '25
de prijzen in ie Streek hooger waren 'dan hier,
in '26 waren de Langendijker veilingen gewoon
lijk hooger, terwijl in '27 er zeer weinig verschil
was.
Op de prijsbepaling op de qchtemdveilrrrgen
heeft derhalve het ontbreken van orders geen
invloed van beteekenis. Zij'n de voordeelen niet
aan te wijzen, de naieelen zijn velen. Hoe zal
het afkomen met de verzending voor overzee?
Het is juist het voordeel van de ochtendveilingen
boven "die van 'smïddagis, dat de motorbooten
tijdig de zeeschepen kunnen bereiken. En dat
voordeel gaat dan verloren.
Verder is 's middags veilen met "'t oog ojp het
vertrek van ttreinconvooien niet uitvoerbaar. Kan
het convooi-vertrek van Broek op b.v. 8 uur
'savon'ds worden bepaald En er zal met 't oog
.op het rangeeren in Alkmaar, waar men over
zeer. weinig ruimte beschikt, altijd verschil moe
ten blijven tusschen de aankomst van 't coifvooi.
uit N.S-. en dat üit 'Broek.
De transportarbeiders zullen voor middags-
veilen ook' al zeer weinig voelen, het wordt voor
hen stellig nachtwerk er is in het drukste van
't seizoten geen sprake van, dat zij- het werk 'smid-
I dags op tijd klaar krijgen als nl. het convooi
op denzelfden tijd vertrekt.
Er wordt wel eens opgemerkt, dat er vóór den
middag van het inladen niet veel te zien is. Men
vergete echter niet, dat soms voor den middag
reeds een massa goed voor de motor-booten wordt
gebaald, en dat altijd de regeling van 't werk
voor' den middag haar beslag heeft gekregen an
een aanvang is gemaak't. Als dit na den middag
zou moeten gebeuren, vordert dit heel wat tijd.
In de Streek is de toestand heel anders wijl
daar het inladen schier geheel door de bouwers
wordt verricht en deze dadelijk' na de veiling
beginnen te lossen.
En wanneer zou men willen veilen? Voor één
uur 's middags toch wel niet. Natuurlijk' zal dit
één uur zomertijd moeten zijn, met 't oog op
'tconvooi-vertrek. Maar, vragen, we, hoe zal moe
der de vrouw dat vinieu, als de man en zoon.
om 12 uur zonnetijd moeten veilen, hoe laat
moet dan 't middagmaal genuttigd weer met 't
oog op de schoolkinderen?
De nachtarbeid van bakkers is verboden, bij
invoeren van middagveilen worden de schippers
nog meer 'dan nu tot 's nachts varen gedwongen.
De koopman loopt 'smorgens met de handen
over elkaar, zijn vrouw in den weg en komt
's middags tijd 'te kort. De hanidel vóelt voor
de geopperde 'nieuwigheid niets; we gcloovan
dat ook het gros der tuinders er niets van heb
ben moet, meerderen althans spraken zich in
dezen geest nit. Het voordeel is niet' aan te
wijzen ,de ïiadeelen zijn velen.
Nog een 'punt is er, waarover ik' iets wil op
merken, dat 'thans ^urgent Is, wijl het besproken
is op 'de jaarvergadering van Koophandel en
volgens den beschrijvingsbrief ookr een "punt van
het agendum 'van de 15e algemeene vergadering
van den N.M.B. uitmaakt, en dat betreft het
wegen der producten.
Ter jaarvergadering van Koophandel is over
dit punt zoo goed als niet gediscussieerd, wie
kan ook ïets inbrengen tegen het rechtmatig
verlangen van een leverancier, die controle
'werièeht uit te oefenen op 't gewicht?
Doch wordt ter wel voldoende op gelet, .dat.
vele bouwers heeiemaal niet weten, hoeveel zii
in hun 'vaartuig geladen hebben Dat zij den in
houd maar 'schatten?
Laat men een voorbeeld nemen aan de colle
ga's van W armenhui zen, die precies weten, wat
zij leveren, 'zij zijn gewoon hun goed bij het laden
in Ijet vaartuig te wegen. En dit gewicht wordt
door do koopers aauvaard, mij is door verschillen
de kooülui verzekerd, dat er te Warmenhuizen
zoo goed 'als geen klachten over 't gewicht voor
komen. Hoogstens worden enkele steekproeven
genomen; het Stelsel werkt tot tevredenheid van
alle partijen.
Aan deze methode is nog een groot voordeel
verbonden, 't voorkomt fraude. Als 't gewicht
voor 't lossen reeds bekend is,, zal het niemand
in 't hoofd, halen, zelfs maar te probeeren, 'n
paar honderd 'Kg. achter „over te drukken".
Er is 'in de vergadering van Koophandel na
drukkelijk op 'gewezen, dat het steeds weer zich
herhalend geroep om controle verband houdt met
het fooienstelsel.
De wagon moet aan 't gewicht, dat opgege
ven wordt, voldoen; de koopman heeft altijd
de controle 'van het gewicht. Als er nu geklaagd
wordt ovér hét te kort gewicht, dan wordt de
ééne bouwer bevoordeeld ten koste van, zijn col
lega, en 'daarvan weet doorgaans de koopman
niets. Het 'gaat buiten hem om. Dat is gevolg
van het fooien geven, wat gelijk staat met dief
stal. Komen 'de bouwers met hun goed, dat reeds
gewogen is, 'dan zal dat de beste waarborg zijn
tegen fraude. 'Laat men 't voorbeeld van War-
menhuizen volgen, en de klachten zifllen ver
stommen.
De raad dezer gemeente vergaderde gisteravond
it> voltallige zitting.
Na opening door den voorz., worden de notulen
van de vorige vergadering goedgekeurd en gelezen.
Nauwelijks echter is de voorz. met de lezing
begonnen, of naar aanleiding van het daarin ge
memoreerde over de opmeting van het voetbalter
rein roept de heer Lek iets tot een der aanwezigen.
Hij staat daarna op, verwijdert zich van de
raadstafel en neemt bij het publiek plaats om 'n
praatje daarover te maken.
Wanneer de voorz. verwondert opziet en een
oogenblik wacht met het verder lezen van de no
tulen, zegt de heer Lek vanaf zijn nieuwe plaats:
,.'t Gaat wel goed hoorl Ik kan het wel hoo
ren!'
Hierna werden de notulen door den voorz. ten;
einde gelezen.
Naar aanleiding van de notulen vraagt de heer
Snel, hoe bet mogelijk is en om welke reden, dat
er aan de gasfabriek geen gezegelde kwitanties
worden afgegeven bij' aankoop van cokes boven io
gld. Spr. meent dat afgifte bij de wet verplichtend
is gesteld en, wenscht dat deze kwitanities dan ook
worden gegeven.
De voorz. antwoordt niet te hebben geweten, dat
er geen kwitanties werden gegeven.
'De heer Snel weet van iemand die er driemaal
geweest is en geen kwitantie heeft gekregen.
De voorz. Heeft hij' er om> gevraagd?
De heer Snel. Ze behoeven er niet om te vragen.
Ze krijgen ze niet.
|De voorz. zegt dat de 'Dir. in het bezit is van
een cokesboek. Bij' afgifte aan een afnemer wordt
aan dezen een bonnetje overhandigd, waarop de
/hoeveelheid staat vermeld, terwijl tevens een bon
netje in het boek blijft als controle voor de fa
briek. Waar de cokes contant wordt afgeleverd is
het bonnetje voor den afnemer tevens bewijs. Spr.
zou echter niet weten, wanneer er om gevraagd
werd, waarom de Dir. een kwitantie zou weigeren.
De heer Snel blijft van oordeel, dat deze kwi
tanties behooren te worden afgegeven, als ver
plichtend gesteld bij de wet.
De voorz. Bij een onderlinge afdoening van
zaken gebeurt het ook bijna nooit
De heer Lek. Zooals de Burgemeester meent,
is de controle toch goed.
De heer Snel. Zooals-ie meent, juist I
De voorz. Alles gaat toch contant.
De heer Snel. Er zijn tegenwoordig zooveel
slechte menschen om ons heen, dat je het nooit
kan weten.
De voorz. zegt toe dit punt in de gascommissie
ter sprake te zullen brengen.
Bericht van Ged. tSaten dat zij geen termen
gevonden hebben, in te gaan op het herhaald ver
zoek tot het verleenen van subsidie aan de werk
verschaffing in de veenderij.
Een verzoek, gericht tot Ged. Staten om ont
heffing van vak' j (lichamelijke oefeningen) wordt
ingewilligd tot i Jan. 1929, onder voorwaarde, dat
wel onderwijs wordt gegeven in* de vrije- en or
de-oefeningen. Daarbij is tevens gevoegd het ad
vies, dat het gemeentebestuur zich met den in-,
specteur op het 1.6. in verbinding zal stellen, om
middelen te beramen tot spoedige invoering van
vak j (lichamelijke oefeningen.)
Bericht" van den Min. van A. H. N., dat de ge
meente vergoed krijgt 40 pCt- in de kosten van de
arbeidsbemdideling.
Bericht van den Min. van O. K. W. dat de rijks-
vergoeding aan de gemeente over 1928 is vastge-
