Zaterdag 5 Mei 1929
De ontwikkeling van het Vliegwezen
NOL OP REQUEST
LIND
Behalve -de lezing ioor Jen heer Smit Kleine.
Dir. van het P.E.N., gehouden over „de elee-
trieiteit en hare toepassing", Dinsdag j.l. gehou
den waxen wij Woensdag d.a.v. in de gelegenheid
de lezing 'bij te wonen van den, off icier-Vlieger
2e kl„ 'de Weled. Gestr. Heer Moes over „de
ontwikkeling van het Vliegwezen'
Zoolang de beschaving bestaat heeft men ge
tracht den mensch te doen vliegen. Zelfs in de
Grieksche mythologie zijn reeds pogingen daar
toe bekend en Was het Ikaro3, die na lang pogen
met vleugels aan de armen bevestigd, opsteeg,
maar zooals in de mythen wordt beschreven
zoo dicht hij de zon kwam, dat zijn vleugels,
die van Was waren, waardoor hij in zee viel en
verdronk.,
Volgen wij de geschiedenis op den voet, dan
duiken in 'de Middeleeuwen allerlei fantastische
verhalen op over pogingen om in het ijle lucht
ruim op te stijgen.
De 15e ëteuw zou den mensch echter het
schouwspel doen 'beleven, da,t voor het berst met
een vliegtuig, door, menschelijke spierkracht
voortbewogen, zou worden gevlogen". Een vlieg
tuig waar 'de mensch tusschen de vleugels, die a ls
draagvlakken moesten 'dienen, zou „hangen".
In de '18e eeuw zou echter de oplossing worden
verkregen van het vliegprobleem.
In tegenstelling met de luchtballons van thans
werd in '1783 door een Fra.nschman een lucht
ballon vervaardigd, 'die zou moeten stijgen door
het aaniwenden van verwarmde lucht.
Nadat eerst proeven waren genomen, waarbij
dieren, zooals kippen en konijnen dienst dalen
als passagiers, en een gunstig resultaat oplever
den, werd van de Fransche koning, na lang
aandringen, toestemming verkregen omhoog te
gaan met menschen, echter zóó, dat het ter dood
veroordeelde misdadigers zouden zijn, aie met
de ballon moesten opstijgen.
De uitvinder wensc'hte dit echter niet te aan1
vaarden, zoodat ook deze proef hierme-le een
einde nam.
Later zouden de gas ballons worden uitgevon
den en het vvas in 1785 dat een Franjschjman
vdor het eerst met een luchtballon het Bngel-
sehe kanaal is overgestoken.
Waren dit 'dus proeven met voorwerpen, „lich
ter" dan lucht, eerst jaren later zou de oplos
sing wtmlen gezocht in de richting van voor
werpen, „zwaarder" dan lucht.
Het eerste plan gelijk aan de tegenwoordi
ge vliegmachines werd in 1842 door den Em-
gelschman Henson ontworpen, hetgeen echter niet
tot werkelijke uitvoering kwam.
Aan den Duitecher Liliënthal komt de eer
toe, aan deze ontwikkeling een krachtigen stoot
te hebben gegeven. Na een ernstige bestudeering
van de bewegingen der vogels, werd door hem
een glijvliegtuig '(motorloos) samengesteld, dat
hij beproefde door van een hoogte af te springen
en zoo "te vliegen.
Zijn geheele leven en vermogen heeft hij a.an
de oplossing van het vliegprobleem gewijd. In
1896 werd een einde aan zijn leven gemaakt door
een doodelijken val.
Zijn theorieën en ervaringen hebben echter
den ondergrond gevormd voor het tegenwoordige
vliegwezen.
In 1890 werd door èen Franschman een Vleer
muis-vorm ig toestel vervaardigd, dat, naar men
beweert, 300 M- heeft gevlogen. 'Deze bewering
moet echter s'terk in -twijfel worden getrokken.
Aan 2 Amerikanen, de Gebroeders Wright,
komt echt'er de eer toe in 1903 voor het eerst
te hebben gevlogen met een vliegtuig, voorzien
van eten ftiotor, over een afstand van 250 M.
Dan gaat het. met reuzenschreden voorwaarts.
In 1908 won Farmand den prijs van 50.000
francs voor het vliegen met een toestel over
een lengte van 1 K.M.
In 1909 vloog Bleriot over het kanaal en legde
daarmee beslag öp den prijs van f30000, beschik
baar gestteld door een Engelsch blad.
Dan komt de aan vtelen welbekende tijd van
Olieslagers, Wijnmalen en Koolhoven-
Zoo begon men er ook toen aan'te denken het
vliegtuig tfe gébruiken voor militaire doeleinden,
en is het de oorlog geweest die den grooten stoot
heeft gegeven aan den vooruitgang vaA het vlieg
weren.
Na den oorlog is de ontwikkeling van het
passagiersvervoer gekomen. Eerst met oude oor-
logs vliegtuigen, daarna met de thans bekende
passagiersvliegtuigen.
Eenige jaartallen geven hier een duidelijk beeld
van den Vooruitgang.
19141918 geweldige ontwikkeling in'én door
Iden oorlog.
1919 vlucht over den Atlantischen Oceaan.
1924 Wereldvlucht.
1926 eerste vlucht naar den Noordpool.
1927 lange afstandsvluchten, w.o. die naar N.
O. Indië.
Er is thans bijna geen deel van het maatschap
pelijk leven, waarin het vliegtuig niet wordt
aangewend.
Het wordt gebruikt voor het doen vari onder
zoekingen In alle onbekende werelddeelen en naar
nog onbekende volksstammen-
In Canada Wordt er een patrouilledienst mee
onderhouden voor het signaleeren van de daar
veelvuldig voorkomende boschbranden.
Als ambulancevliegtuig dus voor het vervoer
van zieken heeft men er menig leven 8oor kun
nen redden.
I Bij epidemiën is 't vliegtuig van groote waar
de voor het spoedig overbrengen Van het serum.
In Amerika is het vliegtuig in .dienst gesteld,
tegen de dranksmokkelarij.
Z,elfs in New-Eoundland wordt 't gebruikt bij
de visscherij voor het opsporen van scholen visch.
Bij de jongst® overstrooming in Engeland werd
het gebruikt voor h®t overbrengen van bet be-
noodigde voedsel naar de bewoners van het ge-
i teisterde gebied.
i Zijn de Waddeneilanden in Holland door ijs
gang niet meer te bereiken, zoo wordt de ver
binding onderhouden met vliegtuigen. Was dit
voorheen de taak van militaire vliegers, thans
is deze overgenomen door de K.L.M.
In Busland wordt het vliegtuig aangewend
voor het afslaan van troepen wolven.
Zelfs in Duitschland gebruikte men het vlieg-
i tuig voor het opsporen van een breuk in een 500
K.M. langen hoogspanningskabel, terwijl eenige
j Duitsche bladen het vliegtuig in dienst hebben
I gesteld voor het exploiteeren der couranten,
j Ook worden per vliegtuig de meteorologische
opnamen gedaan, die na medewerking aan De
i Bildt, des avonds als weerbericht in de courant
verschijnen.
Een apart hoofdstuk vormt 'de luehtfotogra-
fie, thans voor zoovele doeleinden gebruik t.
Nog wordt de vliegmachine gebruikt voor
het in kaart brengen van bepaalde landstreken;
j voor het opsporefc van waterrijk land; iets .lat
op den beganen grond niet valt te zien, maar
van af een hoogte geconstateerd kan worden
door het verschil van kleur in den grond. Ja,
j zelfs in Engeland en op Java, heeft men oudheid-
kundige vondsten gedaan door middel van het
j vilegtuig. Overwoekerd door planten en struiken,
i zag men vanuit de hoogte als 't ware den gehee-
len vorm afgeteekend, van wat eens was geweest,
j (In 't tweede deel zullen wij beschrijven 'de
j v lie pn a chine &ls sport en als middel voor lucht-
I toerisme).
Zooals onze lezers zich zullen herinneren, heeft
de raad van Zuidscharwoude z'ich tot Gedepu
teerde Staten gewend met het verzoek;, om een
onderzoek te willen instellen naar eventueele
corruptie aan de gasfabriek te NS.
Deze raad bleek van meening, dat dit geval
letje, dat nu meer en meer blijkt, niets om
't lijf te hebben, onmogelijk door de gascom-
misEie kon opgelost.
De wijze van onderzoek deugde niet.
Daar haperde nu zoowat alles aan-
Indertijd hebben we dit besluit van den 'Raai
van Zuidscharwoude scherp becritiseerd.
We vroegen of men van zins was het laatste
greintje zelfbeschikkingsrecht der gemeente nog
gelaten, prijs te 'geven.
Z,ich zelf en anderen een brevet van onbe
kwaamheid, dit peulenschilletje op te lossen, wil
de uitreiken. i
't Antwoord op het verzoek van Zuidscharwou
de aan Gedeputeerden is afgekomen^
Ged. Staten verklaren de gascommissie com
petent de diligent. Ze geven daarmee te kennen,
dat de zaak in goede handen is; en tevens wordt
door de uitdrukking diligent te kennen gege
ven, dat naar het oordeel van 'Ged. Sta.ten de
gevolgde methode wordt goedgékeurd.
Zoo kreeg de Taad een verdiend overbodig,
geacht college! thuis.
Nul op request.
Uit den Omtrek
MINISTER WASZINK IN ALKMAAR
Minister Waszink bracht gister te Alkmaar een
bezoek aan het R.K. Lyceum, waar ter ontvangst
het curatorium en de raad van bijstand aanwezig
waren. De Minister werd toegesproken door den
deken van Alkmaar den heer Ei. P. Rengs, en den
rector, den heer M. v. d. Weyst.
Hierna werd een bezoek gebracht aan de R,
K. Meisjesschool aan de Oudegracht en omstreeks
half twaalf kwam de Minister, onder leiding van
mr. H. Kusters op de kaasmarkt, waar ter be
groeting aanwezig waren de wethouder van hef
marktwezen, de heer A. F. Thomson en de di
recteur de heer D. Schenk.
De. Minister vertrok tegen het middaguur naar
Hoorn om vandaar zijn tocht te vervolgen naar de
Zuiderzeewerken.
De Minister keerde gisteravond naar Alkmaar
terug ,awar hij met zijn echtgenoote de gast was
van mr. H. Kusters.
- ALKMAAR.
DE PARAMOUNTFILM „VADER"
IN DE CINEMA „AMER1CAIN"
De beroemde film „Vader", dit grootsche werk
dat Emil Jannings na zijn komst in Amerika bij
de Paramount maakte, zal nu toch ook zijn entrée
in Alkmaar maken. Thans zullen in bovengenoemde
cinema de voorstellingen van „Vader" (Eng. titel
,„De weg van alle vleesch") plaats vinden.
Zooals men weet is de groote Duitsche filmac
teur Emil Jannings na zijn triomfen in zijn vaderl-
land verleid door de hooge salarissen, die Amei'j
ka hem bood, naar de nieuwe wereld overgestoken
Men was benieuwd naar de eerste film, die hij
daar. zou maken. Zouden zijn prestaties dezelfde
zijn gebleven? Meer dan dit. In „Vader" heeft ajn- j
nings onder regie van Victor Fleming een der bes-
te creaties gegeven uit zijn geheele loopbaan. Als
August Schilling kreeg hij gelegenheid zijn veel zij- I
dig talent te ontplooien.
We zien hem eerst als vader van een talrijk
kroost, met huiselijke tafreeltjes om van te
smullen. Hij is voor alles: de ernstige vader, die
zijn jongens liefheeft met geheel zijn hart. Op kan
toor is hij de plichtgetrouwe kassier, een nuttig
lid van de maatschappij, een braaf man met een
groot hart. Zijn personeel heeft hij onder den duim
Tnaar als het er op aan komt, doet hij voor ieder
teen goed woordje. Hij is ook een volmaakt gelukkig
en een volmaakt tevreden man. Maar dan komt 't
noodlot tusschenbeide in de gedaante van „een
slechte vrouw," die hij ontmoet als hij met een
portefeuille vol effecten voor zijn firma naar Chi
cago moet.
Met al de listige kunstgrepen, waarover een
blondine zonder hart, maar met oogen van eera
engel beschikt, breekt zij de carriere van den kas
sier en als hij zonder zijn baard en zonder zijn por
tefeuille in een hotelkamer ontwaakt, maken doffe
wanhoop en dolle drift zich beurtelings van hem
pneester. De vrouw, die hem vernietigde, lacht
'en ontkent; een handlanger slaat hem neer en be
wusteloos wordt hij naar een spoorlijn gedragen en
op de rails gelegd..... Daar neemt een der apachen
hem 2ijn ringen af, zijn horloge, alles wat waar
de heeft..... maar de bewustelooze komt bij, wor
stelt met zijn aanrander, die door den naderenden
sneltrein wordt gegrepen.
Den anderen dag leest de kassier in een stuk
krant dat zijn vermorzeld lichaam op de spoor
baan is gevonden en hij besluit zichzelf te offeren
en uit hel leven der zijnen ter verdwijnen-
Wat er verder gebeurt is tot het slot-
dat-pakt toe, zeer logisch gedacht, met meester
schap gespeeld.
Overal in den lande, waar de film werd vertoond
is zij metde grootste geestdrift ontvangen. In
Den Haag waren de voorstellingen drie dagen van
te voren besproken uitverkocht.
Zal Alkmaar en Omstreken deze film naar
waarde weten te schatten? Natuurlijk. Ook hier zal
men het grootsche spel van Jannings en daarnaast
dat van Phyllis Haver als de slechte vrouw, ten
volle weten te waardeeren en dit door een over-
grooten toeloop bewijzen.
Want de film „Vader" moet men gezien heb
ben. De Cinema Americain zal voor een prima
voorstelling met uitstekende muziek zorg dragen.
ALKMAAR.
Wij vestigen er bij dezen gaarne de aandacht
op, dat de firma Houwing, Mient, Alkmaar, die
reeds vijftig jaren heeft bestaan, een filiaal heeft
geopend in de Langestraat. Deze nieuwe zaak
hopen wij in een volgend nr. eens nader te be
spreken.
Doos 30*6O-90ct.
Tube SOct
«--Till iTTT
Geneest en Verfraait de Huid
Bij Apolh. en Drogisten,
Nieuwstijdingen
DiE VEENBRANDEN IN DRENTE.
Wij ontvingen gister de volgende telegram
men, die wij van ons bureau ter lezing ophingen.
AMSTERDAM (V.D.). Brand Drentsche Ve
nen hedenmiddag ernstigen omvang aangenomen.
Te Emmen en Erfscheiderveen reeds 8 huizen
in brand. Groot aantal, waaronder Buurthuis en
eenige scholen ernstig bedreigd. Te Valthermontl
een woning afgebrand. 50 huizen kunnen elk
ocgenblik aangetast worden. De weg Va;.he - -
Valthermond versperd.
AMSTERDAM (V. D.)'2e Telegram.
Veenbranden omgeving Exloo breiden zich uit.
Groot aantal woningen staat in brand. Bevolking
vlucht de schepen in. Wijken worden onder water
gezet. Te Valthe 5 arbeiders vermist. De dorpen
Exloo, Valthe en Veloom zijn in dichte rook
gehuld. Nieuwe branden zijn uitgebroken. Exlo-
erveen en Exloërbijl is de toestand angstwekkend.
Voorts vermelden wij .ie volgende bijzonder
heden
Minister Kaïn npar dje Venten.
De Minister van Binnenlandsche Zaken liet
zich bij zijn bezoek' aan de ruilverkaveling te
Nieuw Leusden telegrafisch op de hoogte hou-
Broek op Langendijk
Vraagt U eens prijs van
Meiboter en Kaas (Rijksmerk)
en U bestelt direct.
Beleefd aanbevelend,
K. GROEN
den van den toestand in de Drentsche venen.
Waren de berichten van gistermorgen nog zeer
geruststellend, om drie uur kwam het telegTam,
dat de toestand een zeer gevaarlijken keer had
genomen. Oogenblikkelijk vertrok de minister
met den Commissaris der Koningin in Overijsel
in diens auto naar Emmen. Te Emmen werd hij
door 'den burgemeester afgehaald en bijna ge
lijktijdig arriveerde daar de Commissaris der
Koningin in Drente. Gezamenlijk werden de
meest bedreigde punten bezocht en wel het Erf
scheiderveen, waar gistermorgen het vuur krach
tig om zich heen heeft gegrepen- Door "den fei
len noordoosten wind worden de dichte gele rook
wolken voor het vuur uitgedreven en~"hierin is
het blusschingswerk onmogelijk. Daarom kan
nen de kleine spuiten uit Emmen en omgeving
weinig uitrichten, (de motorspuit uit Groningen
is door een brug gezakt) en voorloopig buiten
werking gesteld. Om deze redenen telegrafeerde
do minister naar^Amsterdam en "Rotterdam om
zoo spoedig mogelijk eenige motorspuiten naar
Emmen te zenden. Het vermoeden, dat het vuur
aangestoken Wordt, (veen en turf zijn verassu-
reerd) Wint meer en meer veld. Blijft deze krach
tige wind aanhouden, dan acht de minister de
toestand zeer gevaarlijk zoodat het geenszins zal
blijven bij de veertien woningen en de school,
die een prooi der vlammen werden, en het eeue
mehscfienleven, dat tot nu toe te betreuren valt.
j Het gerucht, dat vier personen "te Valther
mond in de vlammen zijn omgekomen, 'is hoewel
waarschijnlijk, nog niet bevestigd.
De burgemeester van Emmen richtte een pro
clamatie tot de bevolking om deze tot krachtige
hulp op te roepen.
Minister Kan vertrok om 9.21 weer uit Zwolle
naar Den Haag.
Oak in Twentse-
In de Boekelt, een veenstreek bij Rijssen is
brand ontstaan. De brandweer uit Rijssen is
met de motorspuit naar het terrein uitgerukt.
De burgemeester van Emmeh heeft telegra
fisch assistentie met brandweermateriaal ge
vraagd aan Amsterdam, Rotterdam, Den Haag
en Groningen. Uit Amsterdam is een motorspuit
met een dubbele ploeg brandwachts per trein
vertrokken. Later gingen uit de hoofdstad twee
fesé'rve-stoomspuiten, eveneens met de noodige
bedieiiingsman,schappen.
Per telefoon 'wordt hedenmorgen 'door Vaz
Dias nog gemeld:
De correspondent telefoneerde om half tien:
De nacht is in de brandende venen betrekke
lijk rustig verloopen. Het vuur heeft zich ge
durende den nacht niet uitgebreid. In de ac'h-
terdeelen begon de wind weer zwakker te worden.
De motorspuit uit Groningen is omstreeks één
uur te Clasinaveen aangekomen en onmiddellijk
met het blusschingswerk begonnen, onder lei
ding van den h«er Havinga.
Verdachte personen werden dezen nacht niet
aangetroffen.
De omtrek wordt steeds door en Hoor nat ge
houden, zoodat groote rookwolken, van het vuur
dat geen uitiweg kan vinden, opstijgen.
De motorspuit van Amsterdam is nog niet
aangekomen.
BABY KREEG BRANDWONDEN TERWIJL
DE MOEDER STOND TE PRATEN
In een perceel in de Groote Witteburgerstraat te
Amsterdam, is door het spelen met lucifers van
kinderen van 3 en 4 jaar, een wieg, waarin een
kind van negen maanden lag, in brand geraakt.
Het kind kreeg brandwonden aan hoofd en han
den en is naar het Binnen-Gasthuis vervoerd. De,
brandweer behoefde geen assistentie te verleenen.
De kinderen waren zonder toezicht, daar de
moeder op straat stond te praten.
MOORDAANSLAG TE HOORN.
Men seint uit Hoorn aan de „Vrije Westfries":
De 17-jarige G. Blokker was dezer dagen door
.het meisje met wie hij omgang had, afgeschreven,
omdat een 18-jargie jongeman A. v. d. W- haar
gunsten verworven had.
De versmaade minnaar ontstak in woede en be
gaf zich gisteravond naar de woning van zijn con
current in de liefde. Er ontstond twist. B .sloeg
op de vlucht. W. de aangevallene, snelde hem met'
een bijl in de vuist na, haalde hem in en bracht
hém een bijlslag op het hoofd toe, waardoor een
schedelbreuk ontstond.
Directe operatie bleek noodzakelijk. De onger
lukkigc is in het ziekenhuis opgenomen.
OPZICHTERS v. d. RIJKSWATERSTAAT.
De Minister van Waterstaat heeft benoemd
tot buitengewoon opzichter A. J. de Wit te
Goes bij de Rijkswegen in het arr. Goes; A.
Struyk te Wassenaar bij de Rij'kslwegen In Noord-
Holland en J. van J. van Hekeren. te Hedel, bij
de werken van Re Dieze.
3-5-10
Opger.
1854
Enorme keuze
Lage prijzen
Toonaangevende Modellen.
De eenvoudiger soorten worden tevens verkocht in de Bonizaak MIENT 10,
tegen prijzen beneden iedere concurrentie.
