NIEUWE S
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
Dinsdag 12 Juni 1928
37e Jaargang
Stemmingsbeeld .it Groentenland De oplossing|in zicht?
NO 67 IRTERC. TELEPHOON 52
LANGERIJKER COURANT
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
A bonnementsprijs
per 3 maanden f 1.15
Hedact.-Uitff. J H. KEIZER - Bureel Noordscharwoude
Advertentiën van 15 regels 75
cent, elke regel meer 15 cent.
Groote letters naar plaatsruimte
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever
't Wil mij voorkomen, voor de lezers van ons
blad interessant te wezen, nu we aan 't begin
van de nieuwe aardappeloampagne slaan, ie ex
port nog moet beginnen, eens een overzicht te ge
ven van de beteekenis van de vroege aardappel-
verbouw.
De gegevens put ik uit liet Tuinbouw Jaarboek,
uitgave van het Centraal Bureau van de veilingen
in Nederland-
In genoemd jaarboek zijn de globale uitkomsten
van de tuinboawtelting opgenomen, de cijfers
■worden per provincie gegeven.
Door optelling verkreeg- ik het resultaat, dat ir
1927 in 't geheel 7653 H.A. met vroege aardappe
len zijn beplant geweest.
In Noordholland werden ie meeste vroege aard^
appelen geteeld, niet minder dan 4808 H.A. telde
men in '27 met bze vrucht bezet. Op Noord-
Holland volgt Z.H. met 923 H.A_, de derde plaats
neemt Friesland in met 743 H.A., terwijl Gel
derland met 717 H.A. op Friesland volgt.
In de andere provinciën is de verbouw- van ge
ringe beteekenis.
Van deze 7653 H.A. werden naar het buiten
land gezonden 105553000 Kg., die officieel een
waarde vertegenwoordigden van f 9.148.000.
Ook is het wel interessant eens na te gaan,
waarheen die massa, groot tien 'duizend vijf hon
derd vijf en vijftig wagonladingen a 10 ton,
verzonden is. Hieronder vindt men 't staatje,
aangevend de diverse lan-cier en de waarde van 't
afgenomene.
Duitsehland 79.641.000 Kg. f 6 988 000
België 11.560.000 665.000
Engeland 9.984.000 1.049.000
Denemarken 2.121.000 24-4.000
Zwitserland 651.000 70.000
Zulke- staatjes lijken zoo droog, zoo nietszeg
gend, maar als men ze eens wat nader bekijkt, dan
zijn die dorre cijfers welsprekend. Let b.v. eens
op Engeland en België. Wat énorm prijsverschil/
Engeland besteedde f 1051 per 10 ton, België
slechts f 575, eerstgenoemd land koopt gemeenlijk
in 't begin van 't seizoen, België veel later
Het jaarboek geeft ook de totaal uitvoer-cijfers
van 1926, en we nemen aan, dat 't verschil in
beide jaren, wat do betaalde oppervlakte aangaat,
van 'weinig beteekenis is -geweest. Groöter zal
deze in 1926 wel niet geweest zijn dan in 1927,
wellicht iets geringer.
Maar nu het enorme vexschil, wat de uitvoer-
cijfers betreft, in 1928 'werd er uitgevoerd een
13045 wagons tegen '27, als reeds gemeld van
10655, Wat een verschil uitmaakt van 2490 wa
gons a 10 ton.
Edoch, de verbouwers van 'het produet hebben
geen reden gehad, zich zeer teleurgesteld te ge
voelen; ze hebben weliswaar heel wat minder
naar wagon, boot, auto of Wagen gebracht dan
in '28, ze kregen eohter een veel beteren prijs.
De 13045 wagons in '28 brachten op f 6.878.000.
De 10555 wagons in '27 echter f 9.148000.
Als een bouwer nu een egoïstisch mensch was,
zou licht de gedachte, de zeer booze gedachte
bij hen post vatten: o, dat er maar niet te veel,
liefst een schrale oogst van den akker kome. Veel
aardappelen, veel werk en centen ho maar,
minder aardappelen, minder werk en een goeden
prijs-
Geen mensch heeft hierover iets te bevelen,
wat maar goed is ook.
't Bovenstaande betreft den oogst en ie export
opbrengsten van de jaren '26 en '27: betrouwbare
cijfers van de totaal-oogsten hoeveel heden zijn
niet aanwezig.
Men schat de bebouwde oppervlakte (opgave
van het departement van Binnenlandsc'he zaken)
globaal voor -dit jaar 5 pet. hooger dan in 1297.
Is dit juist, dan "komen wie in Nederland tot
ongeveer 8000 H.A. vroege aardappelen; is de ver
houding tusschen de provinciën dezelfde geble
ven, dan zijn er dit jaar 5040 H.A. in Noordhoh
land met vroege aardappelen beplant. Nemen we
een hoeveelheid per H.A. (voor export overblij
vend) van 't gemiddelde van de jaren ^26 en '27,
voegen we daarbij de 5 pet. van de mindere op
pervlakte, dan komen we voor Noordholland tot
een totaal van 12390 wagons, waarvan voor N.-H.
G2 pot., vrat 7S00 wagons (in een rond getal) be-
t eekent.
Een respectabel getal, daar moet nog al wat
gedaan worden, eer die massa aan den man is ge
bracht.
In 't- vorig stemmingsbeeld gewaagde ik van
de proeven door den heer Baand gènomen, teneindje
den invloed na te gaan van poters van /waren
grond afkomstig, uitgezet op lichten grond op
de opbrengst. Omgekeerd zijd ook poters van
lichten grond afkomstig op zwaren grond gepoot-
De proefnemer heeft-, volgens 't kort verslag
in de Boerderij, een voorzichtige conclusie opge
steld, waarin hij als resultaat van de zeker inte
ressante proeven te kennen geeft, dat er goe»
noemenswaardig verschil was op te merken-
De twee-de zaak, waarover ik eenige letters wil
schrijven, geldt 't gebruik van goedgekeurd poot
goed ter' verkrijging van de allervroegste aar-F
appels. Gemeenlijk leggen die verbouwers ziek
op 't teelen -van pootgoed toe, wier gromden vooj
de zeer vroege aardappelen niet geschikt zijn.
Zij hopen op deze wijze een hoogere opbrengst
van hun akkers te verkrijgenin de laatste jaren
is door vélen de klacht vernomen, dat de ver
bouwers in onze streek veel te weinig gebruik
maken van het prima pootgoed, Waaraan zoovele
zorgen zijn gewijd.
Hoe komt -dat toch Deze vraag stelde ik aan
diverse bouwers en ook aan eenige menseher»,
die wat meer van de keuringsdiensten afweten.
De bouwiers gaven over 't algemeen ads oorzaak
aan, dat de goedgekeurde poters daarom niet ge-
wenseht worden, wijl ze een te laat gewas opleve
ren .'1 Bleek me, dat deze meening gedeeld word't
door de keuringsmenschen. Edoch, de kaatsten
zeiden er nog wat bij, nl. dit, toch verdient het
aanbeveling ziekte vrij pootgoed te nemen, en 't
gewas zelf te vervroegen. Dit zou inderdaad m.i.
tot resultaat kunnen leiden.
Misschien verdient het overweging, op de vroeg
ste aardappelen zelf een strenge selectie toe te
passen, en een -paar akkers daarvoor te bestem
men. Nu boor ik al zeggen, ja die selectie pas
sen we zelf al toe, maar ik waag het toch te be
twijfelen, of eenzelfde strenge keur als door Je
keuringscommissie wordt toegepast, ook door de
bouwers op den eigen akker wordt verricht.
Zie ik de zaak goed, -dan staan tweeërlei wegen
open, om tot het zoo goede resultaat te kom en j
d.w.'z. het gebruik van 't beste pootgoed. Of
men betrekt van de goedgekeurde velden eu gaat
zelf vervroegen, of de selectie en ziektebestrijding
wordt op vroeg-rijpe aardappelen zelve toegepast.
't Lijkt me een zeer interessant onderwerp,
waarover de maeningen nogal verdeeld zijn.
Het Uitvoer Controle Bureau te *s Gravenhaga
heeft, mee op aandrang uit handelskringen, be
sloten 'zijn personeel uit te breiden, teneinde Ie
controle op de voor uitvoer bestemde aardappelen
meer tot haar recht te doen komen. Het is mis
schien gewenscht deze zaak iets uitvoeriger te
melden; Je couranten gaven over een en ander
reeds bericht, en sommige berichten waren niet
heelemaal juist.
Er is voor Noord-Holland in vasten dienst aan
gesteld één controleur, n.L de heer J. Swart van
Noordscharwoude. lot controleurs in tijdslij ken
dienst werden benoemd de heeren Stenmeberg en
Troost van den Langendijk en Boen van Boven-
karspel.
Be heer Balder werd benoemd tot hoofdcontro
leur.
Onlangs is te Alkmaar een vergadering gehou
den, gepresideerd door het bestuurslid' van het
U.C.B.. den heer P. -Slot; van het bestuur was
ook de heer C. Wagenaar te Broek op Langendijk
aanwezig. De directeur van het U.C.B., ig Dr.
Knapp, de secretaris van Je Pro". Commissie, de
heer W. Balk, de heer J. Ootjers, de hoofdcontro
leur, den heer C. Balder,; en 't pas 'benoemde
personeel waren "ter vergadering versohenen.
Br is een voor loop ig plan opgemaakt, hoe 't
werk te verdeelen.
De heer Balder zag zich belast met het toezicht
op de Langendijker veilingen, alsmede op die
van Warmenhuizen en Purmerend, de heer Sten"
neberg kreeg de veilingen Obdam, Avenhorn en
Bobeldijk voor zijn rekening, de heer Boon die
van Hem en Hoogkarspel, de h-eer Swart die van
Grojtdbroek en Boven karspel de heer Troost die
van Medemblik en Wognum.
Indien 't werk 't vordert zal 't personeel met
nog een controleur in tijdelijken 'dienst worden
uitgebreid; de heer W, Balk zal in tijd va,n groote
drukte hulpdiensten verrichten.
Hedenmorgen (Maandag 11 Juni) is na afloop
van de aarlappelmarkten de eerste veiling gehou
den van vToege wortelen. Er waren reeds 7 par
tijen aangevoerd; voor een eerste product zageu
de worteltjes er al aardig uit.
De markt had een wat vreemd verloop, de han
del moest prijs zetten en dat ging een beetje
vreemd. De oerste verkochte partij bracht boven
de f 15 op, een volgende bouwer kon 't lang
zoo ver niet brengen, ophouden gaf heelemaal
niets ,voor een prijs van 7.—^ a 8.50 mpest de rest
worden gelaten.
Of deze prijzen uitlokten, wiagen we een beetje
te betwijfelen; 't waren immers dubbele bossen,
40 stuks aau 'n bes F-nfix, 't begin is er, *t wordt
nu met den dag drukker aan 'de markt.
De aardappeienprijs hield goed stand, van 16
tot ruim f 17, reizigers uit 't buitenland hebben
van de prijzen voor de Italiaansche aardappelen
op de markten daar besteed, verteld. Er werd'
per "100 pond 12 a 13' Mrk voor gemaakt, wat
ff 15 is. Die Italiaansche aardappelen werden als
heel mooi en zonder grond geprezen, daarbij
prachtig van kleur, goudgeel. Daarnaar gerekend
zullen onze aardappelen dus nog wat in prijs
moeten dalen, vóór er van export sprake kan zijn.
De drielingenprijs ter markt wias gelijk aan die
voor de groeten, soms zelfs iets daar boven.
Als onze lezers dit nr. van ons blad in handen
krijgen, is er te Broek op Langen'dijk een zeer be
langrijke conferentie of pas geëindigd of nog aan
den gang.
In het Broeker raadhuis komen samen de Bur
gemeester en Wethouders van de Gemeenten
Alkmaar. Sin. Pancras, Broek op Langendijk, Zd.-
en Noordscharwoude en Oudkarspel. Niemand
minder dan Z. Exc. Minister v. d. Vegte zal de
i vergadering presideeren.
't Gaat, onze lezers begrijpen het wel, over
den Twuijverweg. De Minister zal nu in eigen
persoon trachten een compromis tot stand te bren
gen.
Zijn wij goed ingelicht, dan is ook deze verga
dering niet voor de Pers toegankelijk.
Waarschijnlijk zal de Koningin der Aarde" wel
een communiqué ontvangen- Inzake deze puzzle
heeft ze er al meer gekregen.
Moge het 't laatste over deze zaak zijn, en be-
helze het communiqué deze simpele mededeeling:
een modus vivendi is verkregen, dat de algemeene
goedkeuring kon wegdragen.
't Wordt nu toch tijd dat de zaak opgelost
wordt.
De weg heet afgesloten, de auto's snorren over
dien afgesloten weg.
Nu en dan wordt een automobilist bekeurd; die
hoort fo.50 boete tegen zich eischen. Heb je
haast, je gaat over den' afgesloten weg, en riskeert
5 Karei I-tjes van een dubbeltje.
Noordholland wordt nog beroemd om zijn Twuij
verweg.
Hoe spoediger we dezen roem- overleven, hoe
beter.
De lloordermarktbond
Vrijdagavond werd in bet lokaal van den heer
Dekker een Bestuursvergadering gehouden.
Afwezig de heer S. Groenveld (sollicitant
voor de functie van keurmeester.')'
De voorz. opende de vergad'ering met een wooid
van welkom en wijst op de benoemingen, welke
plaats zullen moeten hebben. Hij hoopt, dat de
keuze, welke gedaan zal worden in de toekomst
-zal mogen olijk en een goede te zijn geweest.
De secretaris leest hierna de notulen, welke wor
den goedgekeurd.
Medegedeeld werd, dat de gelden, benoodigd
voor den nieuwbouw, onder in de statuten vast te
leggen waarborgen, opgenomen zullen kunnen
wórden bij de boerenleenbanken te Noordschar-
rwoude en te Oudkarspel.
Door Mr. Niemöller zullen door hem te ont
werpen statuten ter goedkeuring worden voorge
legd aan de Centrale Bank te Utrecht.
1 Vervolgens werd voorgelezen een schrijven van
den heer J. Swart om ontslag uit zijn functie
van keurmeester, ingevolge zijn aanstelling tot
controleur bij het U.C.B. Dit onitslag wordt op de
meest eervolle wijze verleend en aan het desbetref
fend schrijven werd toegevoegd een zeer waardee-
-rend getuigenis voor de wijze, waarop de heer
Swart zijn taak heeft vervuld.
Tevens is ingekomen een schrijven van den heer
Van der Berg met de bloote mededeeling, dat hij
bedankt als controleur in het veilingsgebouw. Dit
schrijven werd voor kennisgeving aangenomen.
Than^ komt aan' de orde de benoeming van een
nieuwen keurmeester waarvoor zich 36 sollici
tanten hebben aangemeld. De lijst wordt door den
secretaris voorgelezen en door de bestuursleden
■overgenomen.
Na eenige bespreking werd besloten bij stem
ming een aanbevelingslijst op te maken.
Hierop verkregen een plaats de heeren D. RijL
jpei-, S. Groenveld, D. Wonder, C. Langedijk Pz.,
C, Langedijk Cz. en, P. Biesboer.
Na ernstige bespreking werd overgegaan tot
stemming voor een dubbeltal. Hierop kregen een
'plaats de heeren Rijper en Groenveld. Bij
eindstemming werd de laatste benoemd met 13
steipmen tegen 11 stemmen op den heer Rijper.
Nadat nog het een en ander was besproken omr
trent instructies voor de ambtenaren en het ver
dere personeel, werd aan de Commissie van Be
heer opgedragen hiervoor concepten samen t.e
'stellen.
Voor controleur hadden zich aangemeld 7
J (Sollicitanten. Na eenige bespreking werd tot
stemming overgegaan, waarbij de heer Leurink,
gemeente-veldWachter te Noordscharwoude, bij
eerste stemming reeds terstond 15 stemmen ver
kreeg, zoodat deze is benoemd.
Naar aanleiding eener vraag van den heer Band,
deeltje secretaris het een en ander mee betref
fende de reclame voor de Noordhollandsche pro
ducten, waaraan door den heer Ootjers kon wor
den toegevoegd, dat ter vergadering van de Prov.
Commissie hieromtrent wel nadere gegevens ver
strekt zullen worden.
Tevens stelt de heer Band de vraag, of aanslui
ting bij het accountantsbureau van het Centraal
Bureau niet gewenscht geacht moet worden.
Uit de discussie blijkt, dat men vrij algemeen
van oordeel is, dat dit voor onze veiling niet zoo
zeer een behoefte is.
De heer Kostelijk deelt mede, dat nog wat
bloemkoolplanten van het gedistribueerd bloemkool
zaad disponibel zijn. Ook in Waarland blijkt dit
het geval te zijn. Eventueele liefhebbers kunnen de
ze bekomen.
Nog werd bepaald de veiling te openen op
Dinsdag 12 dezer. 1
Hierna sluiting.
Plaatselijk Nieuws
j - NOORDSCHARWOUDE.
In de gehouden Bestuursvergadering van den»
,,Noordermarktbond" werd .uit 36 sollicitanten tot
I keurmeester aan deze veiling benoemd, iri de plaats
van den heer J. Swart, die is aangesteld tot con-
j troleur bij het U.C.B., de heer S. Groenveld.
j Tot controleur in het veilingsgebouw werd be
noemd de heer Leurink, gemeente-veldwachter al
hier.
- NOORDSCHARWOUDE.
Ten nadeele van den heer E. Vonkeman, werden
in een der afgeloopen nachten ontvreemd 3 kippen
,en een haan van het ras „bonte Leghorns."
Bij de politie is aangifte gedaan.
- ZUIDSCHARWOUDE.
Op het ©ogenblik worden alhier een drietal nieu
we woningen gebouwd ,nl. voor de heeren Schoen
maker, Van Exter en Rutsen. Die der twee laatj-
ste behooren tot het type, waarvan er in onze ge
meente nog geen zijn gebouwd. Opgetrokken met
tweeërlei steenen, voorzien van alle gemakken, sof-
liede en degelijk, lijken ons dit woningen, welker
bouwtrant ongetwijféld navolging zal vinden. De
ontwerpers, de heeren Van Eixter en Rutsen toonen,
met den bouw dezer huizen, dat zij als vaklieden
iets weten te scheppen, dat een kundige hand en
geest, verraadt. Eenmaal geheel afgewerkt, zullen
deze woningen een sieraad in de gemeente zijn.
ZUIDSCHARWOUDE.
De heer C. de Jong is bij enkele candidaatstel-
ling herkozen als lid van het Hoofdbestuur van
den A.N.G.O.B.
ZUIDSCHARWOUDE.
Het Fanfarecorps „Kunst na Arbeid" gaf Zon
dagmiddag een matinée op de muziektent in den
tuin van den heer S. de Boer. Er was veel publiek,
dat met gespannen aandacht de afwerking van hét
programma volgde. Die belangstelling in wat ten
gehoore werd gebracht, was volkomen verdiend en
vond zijn onmiddellijke oorzaak in de keurige wij-
ze, waarop de nummers ten gehoore werden ge
bracht. Zooals men zich wellicht herinnert, be>-
haalde K. na A. op het concours te Breezand een
eersten prijs in de eere>-afdeeling.
T omatenveiling
D.ezer dagen heeft er in het café' van den heer
Bruin te Alkmaar, een vergadering plaats gehad
Van de Tomatenteelers uit Alkmaar en omstreken.
Deze bijeenkomst, welke door 18 personen was
bezocht, had als hoofddoel een bespreking te
houden, hoe dit jaar op de Alkmaarsche veiling de
tomaten moeten worden aangevoerd. Door de be
sprekingen was men algemeen van oordeel, evenals
vorige jaren de tomaten ongesorteerd aan te
voeren, en dat de veiling zelf met de machine ze
zal sorteeren. De voorzitter deelde mede, dat hij
in het Bestuur van de N.V. Alkmaarsche Exportvei
ling al'maatregelen had besproken om een of twee
sorteermachines aan te koopen met motorkracht.
Dit zal dan ook geschieden zoodra er voldoende
toezegging van aanvoer zal zijn, en hij deelde
dan ook mede, als allen hun tomaten in Alkmaar
wenschten te veilen, dat hij direct maatregelen kan
nemen om de eerste machine te bestellen. Ook
is nog'everi het punt in bespreking gekomen om
trent de kosten- van het tomaten veilen. De voorz.
meende, dat dit voor het gewone veilingspercen
tage 5.5 pCt. gedaan zou kunnen worden, terwijl
dan het sorteeren door de N.V. zal worden uitge
voerd. Laatstgenoemde voorstel werd met al
gemeene stemmen aangenomen- Verder wérd
er door verscheidene heeren de wenschelijkheid
naar voren gebracht om een commissie van 3 per
sonen te benoemen, welke toezicht zal houden
op den gang van zaken. Deze commissie, die hier
na benoemd werd, krijgt geheel vrij mandaat om
voor keur enz. naar haar eigen inzichten te han-
'delen. Hierna werd er gevraagd, wie onder deze
Voorwaarden hun tomaten naar de Alkmaarsche
veiling wenschten te brengen. Dit werd door allen
aangenomen, behalve door één persoon, die zich
vrij wenschte te houden. Doordat de grootste
kweekers ermede accoord gaan, zal hoogstwaar
schijnlijk dit jaar de aanvoer nog belangrijk grea
ter worden dan de beide voorgaande jaren (er is
zelfs een kweeker die drie vierde H.A. tomaten
onder glas teelt)'. Het is dan ook te wenschen
voor de veiling en voor de kweekers, dat de han
del met de grootere aanvoeren van tomaten in
JfUkmaar rekening zal houden.
