NIEUWE
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 78 IMTERG. TELEPHOON 52
'Dinsdag 26 Juni 1028
87e Jaargang
StemmingsbeeldGroentenland
Wat alleen Holland kan
LA16EDIJKER COURANT
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Abonnementsprijs
per 3 ■maanden f 1.15
Redact.-Uitg. J. H. KEIZER - Bureel HoorU§cliarwoiide
Advertentiën van 15 regels 75
oent, elke regel meer 15 cent.
Groote letters naar plaatsruimte
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever
'tls een week van teleurstelling geweest, die
nu weer achter deu rug is. 't W,ilde maar niet
met de vroege aardappelen, op ontstellende wijze
daalide de prijs.
Op een en denzelfden dag werd 's morgen|s
te Broek nog f12 besteed en 'smiddags zakte
in de Streek de prijs tot beneden de f8 per 100
Kg. En wat kwam er nog ter markt! Aan den
Langendijk eigenlijk nog maar een schijntje, te
Noordscharwoude lieteekende de aanvoer op 't
eind der vorige week weinig of niets, en 't zijn
nog maar zeer enkele wagons, die met vroege
aardappelen beladen, ie laadplaats te Broek heb
ben verlaten.
Wie hebben aan de Broeker markt nog geen
aardappelen in zakken gezien, uitsluitend nog
maar de mooie vrucht van den vroeg-rijpen ak
ker, of de aardappelprijs is tot een matig ex
port niveau gedaald.
En dat is niemand1 kan 't ontkennen
een groote mislukking.
Onder invloed van de lage prijzen blijft de
aanvoer in de omliggende plaatsen gering; met
't oog op de nateeeling echter is de Broeker bou
wer wel genoodzaakt met het rooiden door te
gaan.
Ja, 't is nu voor de bouwers een drukken
tijd. Koolzéttien, aardappelrooden en dan nog de
wortelen.
Dezer dagen gaf me een boufwer een levendige
beschrijving van de haast, waarmee sommigen
den ontruimden aardappelakker weer bezet'ten.
Op een en denzelfden akker Waren de rooders
en die planters aan 't werk; de laatsten haalden;
de eersten in. Daar waren 'de rooders op 't eind
van de nakker en de planters bezetten, den grond,
zoodra er maar een plaatsje open was voor 'n
plant. Gelijktijdig met het uitroeden van den
laatsten aardappelstruik werd de laatste kool-
plant gezet.
Mijn zegsman verzekerde mij, een of tjwee du-
gen rust voor den akker te prefereeren, iets wat
ik niet beoordeelen kan.
't Gewas is al niet vroeg van 't jaar, dus zetten
de bouwers door voor de tweeue teeling.
[Waar geen tweede vrucht op den vroege aarj-
appelakker wordt gebouwd, daar zien velen 't
nog maar eens aan. 't Weer is best, straks wordt
de vraag licht wat beter, en met den dag stijgt
de te oogsten hoeveelheid.
'tjWas zeer goed merkbaar, de verminderde
aanvoer op de buitenmarkten, vooral Woensdag
en Donderdag; op 't eind van de iweek heeft zich
de markt 'n kleinigheid hersteld, wat tot gevolg
had, dat op 't eind van de vorige week de aan
voeren iets toenamen.
Er komt op de Broeker markt fweer eenige af
wisseling, de beste en mooiste partijtjes worden
gezocht en afgedrukt op aanmerkelijk hoogere
prijzen. Dat zijn de mooigevormde, geelgetinte
vooral niet te grove aardappelen, 'k Kom tegen
woordig nog al hier en daar, zie heel wat aard
appelen, maar de fijne, mooie Langendijker aard
appelen in manden, die heb ik tot heden nog
nergens elders aangetroffen.
Todi worden over de kwaliteit nog heel wat
klaagtonen vernomen, de aardappelen zouden no-g
niet droog genoeg wezen. Be verwende steedsche
long heeft de kurkdroge Malta nog niet ver
geten, en daarmee wordt 't product, afkomstig
uit ons kikkerland, vergeleken.
Over de smaak valt verier niet te twisten.
Maar onze aardappelen zijn beslist mooi, ze toonen
veel in de mandjes.
Men mag praten wat men wil, er is toch maar
Óen Langendijk, en voor zoover ik mag oor-j
deelen, kunnen de tuinbouwers uit 'de omgeving,
(wat de behandeling van 't goed aangaat, nog wel
naar hier komen om *n lesje.
Warmenhuizen behoort bij den Langendijk, en
wat Obdam betreft, daarover kan ik niet oor-
deelen.
Te IMjedembli ld reft men geheel andere* toe
standen aan, dan hier. Wanneer men die ver
schillen opmerkt, doet men gemeenlijk verstan
dig, geen oordeel uit te spreken. Gewoonlijk zijn
de toestanden anders, en de plaatselijke toestand
rechtvaardigt veelal de gebruikelijke bedrijfs, als
mede de Veilingsmethode.
'Neem b.v. 't inladen van het product. Dit
geschiedt door 'tuinders en arbeiders, voor reke
ning van kooplui en afvoerders1.
Per wagon van 10 ton wordt als' aan den Lan
gendijk f 12 betaald, de koopman te Medemblik
neemt f8 èn de tuinders' betalen 2 ets per baal.
Een eigenaardig gebruik, te meer nog1, Waar de
tuinders dadelijk na lossing betalen.
Voor 't aanbrengen van den label wordt fl'
per iwagon gerekend, voor rekening van den kee
per. Het lossen gaat vlug; en goed.
Het boetestelsel is er ook eigenaardig. De op
gelegde boete komt in haar geheel den kooper
ten goedede keurmeester wordt door die tuinders
organisatie aangesteld en betaald. Maar nu heb-
en de kooplui weer de bepaling gemaakt, lat
1/i van de opgelegde boeten aan de arbeiders
ten goede komt. Een organisatie van arbeiders
is' er niet, het hun toekomende deel wordt den
personen, die 't goed verladen 'en de afwijking
constateeren, uitbetaald, nadat de keurmeester de
boete heeft bepaald.
Zoo op "t eerste gezicht lijkt dit een vrij zon
derlinge methode. Er is echter een groote licht
zijde waar de arbeiders' belang hebben bij
de verlading, wordt scherp toegezien op geble
ken der ^goederen. En. een fooeinstelsel wordt
zoo wel onmogelijk gemaakt, wat een'ding van
beteekenis is te achten.
Een schaduWkant is weer, dat deze manier
licht tot keurjagerij leidt; de keurmeesters heb
ben te Medemblik een moeilijke betrekking.
In de afgeloopen week is het 'zeer goed geghan
met de tomaten, 'die een besten .prijs hebben
opgebracht. De insiders weten het wel, doch ons
publiek kent van 't product en de teeltlwijze be
trekkelijk nog zoo weinig, dat 't niet onnoodig
is op te merken, dat wat thans woi*dt gepresen
teerd, afkomstig is uit de verfwarm.de kassen.
De eerste aanvoeren iïit de zgn. koude kas wer
den met een goeie week verwacht, zeer waar
schijnlijk zal de prijs wel dalen.
't Is met de verwarmde kassen stellig dit voor
jaar zeer goed, en 'k hoorde de verwachting al
uitspreken, dat het meer en meer in de richting
van de verWarmde kas zal gaan.
Er is groote animo bij. de tomatenboujwers voor
I de teelt. Deze week zijn ze per autobus, op
loyale en gewaardeerde wijze door de L.G.C.
beschikbaar gesteld, naar 't Westland getogen,
1 om daar de gevolgde werkwijzen te bestudeeren.
Natuurlijk zijn ze daar gastvrij en gul ontvan
gen en rondgeleid, we zouden 't on» niet andiers
kunnen voorstellen. Stellig hebben onze tomaten-
bouwers er veel gezien en geleerd, en kunnen ze
in eigen bedrijf voordeel behalen met de erva
ringen van hun .Westlandsche collega's.
kan worden aangenomen, van minstens even groot
belang is het er op te wijzen, hoe bij de mieeste
patiënten, die reeds jaren aan het tobben waren,
lichamelijke vooruitgang, zelfs groote vooruit
gang, was waar te nemen, terwijl de verbetering
van mentaliteit in alle gevallen duidelijk, in ver
schillende gevallen opmerkelijk Was te noemen,
i Ook bestaat de mogelijkheid bij een zekeren
i graad van verkregen arbeidsgeschiktheid, op be-
paalde tijden, op den Zondag in den huiselijken
kring te verkeeren. 'Voor den patiënt een genot,
is dit tevens voor 'den medicus een toets, in hoe
l verre vermoeienis, buiten het kader der inrichting
kan iworden verdragen.
Voorts iwas men steeds indachtig, dat de weg
naar het hart van den man door die maag gaat,
en werd bijzondere aandacht aan 'de maaltijden
besteed, Waarbij vooral getracht werd uniformi
teit te voorkomen.
I Hebben wij zoo in een klein bestek het een en
ander over de verpleging in de richting „Zonne
straal" medegedeeld, daar kan men zeker niet
anders veifwachten, of de 'gaven zullen mild
vloeien, om uitbreiding te geven aan dit werk
■en nieuwbouw 'te bevorderen, verdere inrichting
van werkplaatsen te bewerkstelligen, enz.
Het streven hebbe ieders sympathie, indach
tig aan de leuze;
„DE STEEKEN VOOR DE ZWAKKEN".
- BROEK OP LANGENDIJK.
Alhier doet zich een geval van roodvonk voor.
- BROEK OP LANGENDIJK^
Bij het dezer dagen gehouden eindexamen van
de Da-Costa Kweekschool te Haarlem, slaagde
voor de acte Nuttige Handwerken Mej. N,. M.
Buijze.
Plaatselijk Nieuws
30 JUNI A,S.
„ZONNESTRA A LI) AG".
Dit isi de datum waarop dit jaar een collecte
zal Worden gehouden in de gemeenten Oudkar-
spel, Noordscharwoude, Zuidseharwoude, Broek op
Langendijk en St. Poncras, ten behoeve van de
Vereeniging „Zonnestraal" wier doel is de ver
pleging van t.b.e.-patiënten in een inrichting voor
arbeidstherapie.
Het door het Diamantbewerkers Koperen Stelen-
fonds „Nieuwe Levenskracht" geschonken land
goed „Zonnestraal" is geheel voor dit doel inge
richt, en reads kan de vereeniging terugzien op
een met gunstige resultaten bekroonde verple
ging in 1927.
Met nadruk zij er hierbij op gaWezen dat nim
mer mag en zal worden gelet op Godsdienstige
richting of overtuiging.
Reeds lang is in do kringen dei' t. b. c.-bestrij
ding de ernstige behoefte gevoeld aan een scha
kel tusschen het sanatorium en de maatschappij,
met andere woorden aan een verpleeg-periodje
waarin den patiënt na diens ontslag uit het sana
torium door toepassing van arbeidstherapie gaan-
delweg den voor de uitoefening van zijn beroeps
bezigheden benoodigden weeiisitand, wordt bijge
bracht of hem een ander'voor hem meer ge
schikt beroep wondt aangeleerd!
En Waar dit de grondslag vormt "van een
krachtige t. b. e.-bestrijding, een gemeenschap
pelijk Werken in de richting van het weder ge
schikt maken dezer patiënten voor het maat
schappelijk leven, daar kan het niet anders of
de a.s. collecte zal met een warm 'hart en een
milde hand wonden verwacht.
Dat 1927 reeds een Jwerk"jaar Voor de vereeni
ging (was, blijkt uit het feit dat 1 Febr. de eerste
patiënten werden opgenomen, en het aantal ver
pleegden bedroeg 29 met '5165 verpleegdaglen.
I De arbeids,geschiktheid bij opname was bij
geen der patiënten een zoodanige, dat zij direct
meer dan tweemaal een half uur per dag aan
den arbeid konden Worden gezet.
De toepassing van het geneesmiddel „arbeid"
kan alleen gunstige resultaten hebben, wanneer
zij onderdeel van een medische behandeling uit-
maakt, waarbij de sociaal hygiënische en maat-
1 schappelijk economische verzorgying niet ont
breekt. Bij opname wordt door een onderzoek
I eerst uitgemaakt of de patiënt met deze th-era-
1 pie behandeld kan wonden.
En waar deze voorwaarden streng worden toe-
gepast ©n doorgevoerd, daar kon het niet anders
1 of de resultaten moesten komen,
j Resultaten die kunnen wonden aangetoond met
j cijfers en personen, die als hersteld en gekomen
j op 8 uren arbeid per dag Wenden ontslagen en
patiënten die als' zeer verbeterd en gekomen op
6 uren arbeid per dag He inrichting konden ver
laten.
Blijkt hieruit reeds welke arbeidsgieschiktheidi
Uit den Omtrek
v- SINT PANCRAS.
i Bij. onderhandsche besteding is de bouw van een
warenhuis voor uitbreiding glascultuur voor re
kening van den heer J1>. Dz. Kloosterboer, alhier,
opgedragen aan den heer S. Zeegers, terwijl de
glasleverantie reeds geschiedde door den heer A,
F. Blok. De glascultuur in deze gemeente breidt!
zich gestadig uit, naar wij vernamen, zijn meer
dere plannen in voorbereiding. In verband hier
mede kan het zijn nut hebben, te wijzen opjde
stijging der glasprijzen, veroorzaakt door het feit
dat de geheele Belgische productie over 1928 is
opgekocht.
HET DOK VOOR SINGAPORE.
Zooals misschien bekend mag heeten, werd aan
L. Smits en Co's Internationalen Sleepdienst het
transport opgedragen van Tiet grootste dok dat
ooit getouwd werd, vanaf Walkend on Tyne
(Engeland) naar Singapore.
Be vorige week .Woensdag was reeds de „Java-
zee" uit gevaren met materiaal, opdat de „Witte
Zee" de „Humber" en de „Oostzee", die gister
uit Maassluis zijn vertrokken, bij aankomst direct-
aan het werk zouden kunnen gaan.
Wij (waren Zondag, bij een wandeling langs de
haven, in de gelegenheid die drie sleepboot,en te
bewonderen. Keurig opgetuigd en geschilderd,
terlwijl witte pluimpjes, uit de 'stoompijpen krin
gelden.
Van welk groot belang het transport is, moge
blijken uit het feit, dat de Emgeteehe Maatsah. j
het dok alleen dan w'ilien verzekeren, wanneer
klonk ijl over het water de groet van de Eozen-
bnrgsche veerpont en vlak daarop de zware toon
van een binnenloopend Duitseh stoomschip. Nog
eenmaal floten de sleepbooten ter afscheid, toen
dreven ze langzaam weg, hun groote taak tege
moet.
Moge het een goede reis zijn.
Korte Berichten
De woning en zolder van J. de Bruijh aan
de Prinsenstraat, zijn Zondag totaal uitgebrand,
doordat een honl een 'brandend petroleum toe
stel omliep. 1l
In ,den nacht van Zaterdag op Zondag is te
Delft de bakkerij van J. Rook, door te vel sto
ken van den oven, afgebrand.
Zondagavond isi het dubbele 'woonhuis, be-
Iwoond door de gezinnen Overstegen en Gieseling
te Vijfhuizen, door brand vexwoesit.
Mac Murray, de bekende cinemasiter, de
vroufw van Prins. Mdivanni, is zestien maanden
geleden van een zoon bevallen. Zij hield het
feit geheim, om haar loopbaan niet 'te schaden.
Noordelijke troeepen hebben te Tientsin
(China) een stedelijk waterwerk overvallen, dat
door een Engelsch concern wordt 'beheerd. Vele
machines werden vernield-
Het koiengebied Tongsjan (China) loopt 'door
de achtergebleven Noordelijke troepen gevaar.
Hoewel reeds honderdduizend dollar is betaald,
eischt de bevelhebber nog een gelijk beirag.
Wordt dit niet betaald, aan zullen de belangrijk
ste. thans bezette mijnen, onder Iwiater worden
gezet.
Daar de nationalistische regeering van de
Chineesehe republiek definitief het betwind op
zich heeft genomen en haar gezag "heeft beves
tigd, is Zondag op de Chineesehe legatie te Den
Haag de nationalistische vlag geheschen. Een
aantal nationalisten woonde de plechtigheid bij.
Op het Müritzmeer bij Ludorf zijn bij ruw
weer drie boeibooten omgeslagen. Het grootste
deel der Opvarenden iwerd gered'. Vier personlen
vonden den dood in de golven.
Bij Eontainebleau (Frankrijk), had een tram
ongeluk plaats-, 28 personen werden gewond, van
Wie tien fernstig.
In Sde rubberfabriek op de onderneming Ban
dar Ewala, Van de Mij. Soengei Boeaja (N. O.-I f)
brak een hevige brand "uit. De schade bedraagt
f80000, die 'door verzekering iwordt gedekt.
De eerste vrouwelijke piloot, Mrs. Tillatson
(Nebraska) is met haar vliegtuig van 1300 voet
hoogte gevallen. Gruwelijk verminkt werd zij
onder de ruïne van haar machine vandaan ge
haald. 'f
In verband met den mailroof op het s.s.
„Levithian" wordt een onderzoek ingesteld naar
een man, 'die zich voor het vertrek uit NeWt
York in 'dei mailkamer bevond. Hij verklaarde
postbeambte te zijn en verliet het schip.
het werd gesleept door 'den reeds eerdler genoem
den sleepdienst.
Een werk „dat alleen Holland kan".
De sleepbooten zijn voorzien van een draad -
looze installatie en kunnen ook onderling met
elkander spreken.
Over het vertrek lezen wij in het „H,bld."
nog het volgende:
In alle vroegte was het nog stil aan de Govert
van Wijnkade te Maassluis. Een enkele opvaren
de, die met zijn zak op den schouder zich aan
boord begaf van een der drie sleepbooten, getuig
de van het aanstaande vertrek, en de strooien
hoed, welken éen van hep bij zijn bagage droeg,
deed vermoeden, dat de schepen, die zouden uit
varen, naar warmer oorden vertrokken. Weldra
verscheen de bakker, die armen vol brood aan
boord droag, en niet veel later kwamen de man
den met groenten, de tonnetjes miet haring of bo
ter en ztelfs een paar kistjes met aardbeien.
Belangstellenden waren er nog niet veel, maar
nauwelijks was het zware geluid van een der boo
ten uitgestorven de kapiteins Waren zoo juist
verschenen of in groepjes kwamen de Maas-
al ui zenaars naar het uitvaren kijken. Het duurde
niet lang meer, of de trossen werden losgegooid
en achter elkaar stoomden de breede booten de
haven uit. Eerst de „Humber", dan de „Oostzee"
en ten slotte de „Wittezee".
Op het hoofd stonden de mens dien rijen nik,
Wuivend met hoeden en zakdoeken. De booten in
de haven deden hun weemoedig, doch aanmoedi
gend aecioord _weerklinken, de uitvarende booten
dankten, en toen dit geluid Was weggedreven,
Nieuwstijdingen
UIT MINNENIJD-
Zooals reeds werd gemeld (is te Rijswijk Zon
dagavond de '2 2-jarige M. tv. T. vermoord ge-
(worden. De „Tel." meldt er het volgienie ov*er;
Het slachtoffer kende reeids Van zijn kinder
jaren af 'de 19-jarige dochter van den welgesifcei-
den landb-oulwer C. M. De ouders van het meisje
alsmede verdere bloedveilwiamten, vooral een zwa
ger, verzetten zich echter 'krachtig tegen een
verloving met v. T. Eienigen tijd geleden ver
loofde het 'meisje zich, (Waarschijnlijk wel op
aandrang van haar familie, met den 39-jarigen
H. V. <uit Andel. v. T (was dit een doorn In het
oog en reeds eenmaal Was hij met zijn medemin
naar handgemeen geweest.
Zondagavond half negen ontmoette hij het
meisje met V. op De Hoef. Het duurde niet
lang, of beiden kregen ruzie- Eensklaps trok V.
zijn mes en slak 'dat met kracht in het hoofd
en daarna in de hartstreek van v. T. De jongen
zeeg hevig bloedend voor de voeten van het
meisje, dat duid gfllend naar huis liep, ineen.
De dader ging zichzelf bij de politie aanmel
den. Het is mogelijk,'dat hij uit vrees heeft ge
handeld Uit het door de politie ingesteld' onder
zoek bleek, Üat het slachtoffer geen mes of eenig
ander Wapen bij zich droeg.
V. staat 'gunstig bekend.
BE VERLAGING DER, LEERLINGEN
SCHAAL»
In verband met de aanneming door 'de Eerste
Kamer van het initiatief-wetsvoorstel van den
heer Zijlstra tot wijziging der L.O.'-wet, strek
kende tot verlaging van de leerlingenschaal, is,
naar de „Tel." verneemt, een ponferentie ge
houden tusschen den minister-president jhr. De
Geer en minister Waszink, en w<el over de door
de Regeer ing ten opzichte van dit wets voorstel
aan te ntmen houiding. Omtrent het resultaat
dezer bespreking is niets uitgelekt. Intusschen
i3 het wetsvoorstel, overeenkomstig liet grond
wettelijk "voorschrift, naar den Raad van State
om advies gezonden.
