NIEUWE i
Dinsdag 81 Juli 1928
87e Jaargang
Stemmingsbeeld uit Groentenland
Nieuwstijdingen
Buitenland
No 88 IIITERG. TELEPHOON 52
UMDIJKER COURANT
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
Abonnementsprijs
per 3 maanden f 1.15 Uitgave: Firma J. H. KEIZER. Redacteur I. H. KEIZER. Bureel Noordscharwoude. Groote letters naar plaatsruimte
Advertentiën van 15 regels 75
oent) elke regel meer 15 cent.
"'JVat zijd we toóh allen melis dien van oögen
blik, hoe wordt ona oordeel vaak bepaald door
gebeurtenissen, vlak bij ons, die w:e zien, gaai
meenen te zien.
Dat meenen mag er 'beusch wel bij.
Eén gTeep uit velen. "Wie durfide tegenspreken,
dat de vroege koolbouw op zijn oor lag, of wilt
ge 't minder overdrachtelijk voorgoed tot
het verleden zon behooran?
Daar w:as nu geen 'droog brood aan te verdie
nen. De invoerrechten, door Duitsichland geheven,
maakte den verbouw schier 'onmogelijk. Allen
zouden zich op winterknol toeleggen, velen vlees
den reeds een fiasco van de geheele koolcultuur.
Wat schiet er, gezien de gang van zaken,
dezen zomer, van al dat gepraat over?
Wie leefde nu niet 'in de stellige verwachting,
dat de vroege roode kool etc. onder gewoonte
tot een spotprijs dalen 'zou. Die eerste wagentjes,
dat zou nog wel loipen Iwacht maar eens!
(zóó werd geredeneerd) als 'er aanvoer komt. Dan
keldert de prijs bij den dag.
De aanvoer is gekomen, en 't gaat best- Mooi
.goed brengt f 1000 per 'wagon op, een prijs,
waar elke verbouwer mee 'tevipden is.
De vroege koolakker brengt 'veel en veel beter
resultaat dan de vroege aardappelakker, 't ver
schil is zeer groot.
In Goethe's beroemde Faust komt (naar ik
meen) de uitdrukking vopr: „De menseh schuift
niet, maar wordt geschoven
'kKan 't me levendig voorstellen, dat menigeen
tot soortgelijke conclusie komt, al deel ik haar
niet.
Was 't bestuur van 'de veilingsvereeniging te
St. Pancras som» óók een wijle, inplaats van de
schuivende en stuwende macht, 'geschoven en ge
stuwd door haar le i en V
Men zou 't haast denken.
Wat zijn anders die-hun-mond-voorbij praten
de leden van vooYmelle 'vereniging er nu inge
vlogen. i
Wat blakende orgatiisa tie-liefde van 'die leden
werd in ons- Donderdag no. van de vorige week
getoond neen niet getoond, doch voorgewend.
Wat hartgrondige haat tegen 'die verderfelijk,?
bonnen.
En inu blijkt, dat 'die bonnen-hatende St. Pan-
craasers (uitgezonderd natuurlijk de 'trouwe le
den) heelemaal geen bannen, 'geen veiling noodig
hadden, om hun goed 'te 'verkoopen.
Zij konden 't zonder veiling en betaalkantoor
wél stellen.
En geen Wonder, Want 'men verhandelde 't gópd
met kooplui, die hen uit de hand betaalden.
Wat brutaliteit toch, om Üen veilingötleiidier
de schuld te geven; door hem te verwijten, bon
nen af te geven-
Terwijl er niet één roode-koolbon Idit zomer
seizoen is uitgegeven.
Men zou bijna in 'de verzoeking komen, 't be
stuur van St- Pancras' vereeniging de stuwkracht
toe te weraeben, zulke leden maar te royeeren.
Voor de publieke herroeping 'per advertentie
van 't geen den vellingleider ten onrechte werd
toegedicht, heeft stellig ieder wiêlmeenende res
pect. f
Met minder -kon 't niet toe.
Nu 't gebeurd is, 'zegge men, naar 't onder
ons zoo gebruikelijk is: „Af is de kous."
In den kring der St. P;ancraasche vereen igipg
zal over dez ezaak hog wel ©en en andiëij te
doen zijn. Een kleine schoonmaak schijnt daar wel
noodig. Doch dat betreft de intieme aangelegen
heden van die plaatselijke organisatie.
Zélf schuiven (of geschoven Worden.
'tls 't (groote probleem, ook in de economie.
Wat is de leidende, 'stuwende, beheerschende
kracht? Heeft 't menschenkind 'grooten invloed
op den 'gang van zaken, of is die invloed slechts
gering? Volgen of leiden wij? Komt 't soms bei
den voor?
Neen, om tot het 'concrete te komen, de gang
van zaken op de aardappelmarkt- In 't begin var.
de week liepen de prijzen nog al op, er Werd tot
f5.50 per 100 Kg. voor export bestemd.
Vanwaar nu die vrij plotselinge opleving?
Duidelijk genoeg, «egt de een 't komt hier
door de Beigen zitten midden in den roggc-oogst
de Duitaohers dito, en nu is er een geringer aan
bod van aardappelen, vandaar de meerdere vraag.
tïaat 't (regenen, dan zal in genoemde landen
weer meer aan den aardappeloogst worden ge
werkt, zoodat in dat geval de verhoogde prijzen
weer spoedig tot 't verleden zullen behoor,en-
Het is gaan regenen, de prijzen zijn gedaald.
Zoo volgen We dus, als deze redeneering zui
ver is.
Wie 't juiste verband tusschen oorzaak en
gevolg, de juiste verhouding tusschen leidingj
geven én rgeleid worden weet aan te geven, noem
ik een knappe kerel.
Ook in de economie wandelt de menseh te mid
den van raadselen die niemand verklaart.
Er .is leen zaak 'aan de orde gesteld, door een
geruchtmakend artikel in de Tuinderij, welk ar
tikel tot ititel draagt „onder tribuut".
Hoewe'l ik ivan deze geschiedenis óók Wel wiat
gafwist, meende ik goed, te doen, er over te zwij
gen. Nu de Tuinderij aan "t klokketouw trok,
vervalt voor imij elke reden om in een verder stil
zwijgen te dezer zake 'te volharden.
Echter slcihort ik liever 't oordeel op en meen
goed te doen, mijn lezers de zaak eerst uitvoerig
mee te deelen. Daartoe citeer ik het artikel uit
genoemd vakblad in zijn geheel; zal verier nauw
keurig acht igeven, wat in de pers over deze zaak
Wordt geschreven en hoop (de belanghebbenden
zoo ruimschoots (mogelijk in te lichten. TWil
mij voorkomen, dat de door de Tuinderij-redactie
aangevallen kooplui in kun blad 't Centraal
Orgaan etc. iwel 'zullen reageeren. Eieist nu
'tartikel uit de Tuinderij. Het luidt als volgt:
ONDEK TRIBUUT.
De geschiedenis der middeleeuwen is een ge
schiedenis van strijd en 'bloed. De oude ruines,
in den regel gebouwd op plaatsen, die zich voor
verdediging tegen aanvallers leenden, getuigen
van de igevaren, die de bewtoners omringden.)
Koofovervallen en brandschat ten der reizende en
trekkende en der landelijke bevolking waren in
het grijze /verleden aan de orde van den 'dag. Na
bloedige veldslagen werd de eene volksstam aan
de andere 'cijnsplichtig. Jarenlang som» ging een
geheele landstreek 'gebukt onder het tribuut vah
den sterkere, den overwinnaar.
De nieuwe tijd kent dat dienen ónder tribuut
in den vorm der middeleeuwen in den regel niet
-meer. De voortschrijdende beschaving heeft aan
het „macht is recht", zooals dat eeuwenlang heeft
gegolden, een eind gemaakt.
Waar men er soms nog sterk aan herinnerd
wordt, heerscht <het recht van den sterke in een
meer verfijnden vorm en 'geschiedt het op een
wlijze, die het minst in conflict komt mot het
rechtsgevoel der publieke opinie.
Zoo brandschatten op dit öogenblik. als mo
derne roofridders, een groep van exporters van
vroege aardappelen, de kweekers van dat product
in Noord-Holland- Een groep van Noordholland-
sohe aardappel-exporteurs heeft een overeen
komst of contract aangegaan, waarbij de contrac
tanten zich verbinden om van iedere wagon aard-
appelen, die «ij in het vroege aardappelsieizoen
exporteeren, 20 gulden te storten in ,een gemeen
schappelijke kas.
Nemen wij aan, dat er 'door de oontracteerende
i exporteurs 5000 -wagons in dit. seizoen worden ge
ëxporteerd, dan «al straks, na, beëindiging der
campagne f 100.000 in die pot aanwtezig zijn. Dan
zal dit bedrag naar een vooraf vastgesteld punten-
syst! leemiworden -verdeeld, ongeacht hetgeen door
die handelaren persoonlijk is gestart. Heeft m,en,
als mede-contracteerende, -b.v. 5 punten toege
wezen gekregen, dan ontvangt men 5/100 van
f 100.000 is f 5000 van den buit.
Wat men door eerlijken arbeid in -den handel
misschien met -moeite verdienen kan, kan idan
door eensgezind optreden wel nemgp, en, als men
het kan nemen, schijnt het naar de gemodemi-
seerde middeleeuWsche moraal dezer handelaren
ook te mogen.
Terwijl de Noor-dhollandsche aaxdappelbo-uWer
van 'smorgens vroeg tot 's avonds laat ploetert
om in zijn niet minder riskant bedrijf als van
den handel, met de teelt van vroege aardappelen,
een schamel stuk brood in het zweet zijns aan-,
schijns te -verdienen, brandschatten een groep van
handelaren dien nijveren werker ,en eten het brood
van -dien -kweekert dat doorweekt is van zweet en
tranen.
Als in de middeleeuwen schijnen -deze handjela
ren te denken, dat de macht óók het recht tot een
dergelijke ongeoorloofde daad verleent. Wie tot
die groep -van moderne roofridders behooren, is
ons niet -bekend, Ook kennen wij, zoo min als de
namen der onderteekenaars, -de bijzon-derheden van
de gesloten overeenkomst.
De groep, die zich verbonden heeft en den
Noor-dhollandschen aardappelbouwer onder tribuut
heeft gesteld, werkt als haar mi-ddeleeuWschje
voorgangers, achter struik en heg en met ge
sloten luiken. Het is blijkbaar niet de pas op'ge-
jicnte Bond van exporteurs in aardappelen en
groenten in Noord-Holland.
Die Bond ontkent zelfs, dat de gemaakte over
eenkomst een uitvloeisel is van het initiatief van
den Bond- Wij moeten daaruit opmaken, dat het
blazoen van deze nog jeugdige organisatie nog
niet is -bezoedeld- Wij zouden het -diep betreur dj
hebben, indien -deze jonge hond zich zou voe
den met -de nooddruft der Noordhollandsche kwee
kers.
i Wij vreezen wèl, dat pen zeer belangrijk deel
harer leden behoort tot ide contraoteerende groep
en dat vele, misschien (wel alle leien van dien
Bond, die aardappelen exporteeren, de overeen
komst mee 'hebben gesloten, i
1 Het is niet voor ihet eerst, dat in NooriLHol-
land iets van dien |aard plaats vindt. Ook t'we©
jaar geleden heeft een .tamelijk groote combina
tie van -vroege aardappelhandelaren iets gedaan,
dat veel overeenkomst vertoont met wat nu is
geschied. Wij zijn daarvan onkuniig gebleven.
Nu bleven wij niet onkundig, al Weten wij- niet
'alle bijzonderheden der 'overeenkomst.
Het is -noodig, dat de Nederlandsche tuinbouw
in het algemeen en ide Noordhollandsche veilin
gen en de kweekers (van vroege aardappelen in het
pijzonder weten, 'Wat er geschiedt. De Provinciale
kommissie vanNoord-Holland heeft ,zieh ernstig
ivoor de vraag gesteld (wat er kan en nuoet ge-i
p/chieden. - t j
Het is een ernstig ifeit, de overeenkomst, die
de groep van "Noord-Hollandsehe exporteurs met
elkaar sloten, Waartegen dan ook reeds op 22
Juni in een uitvoerig schrijven door de Prov.
commissie van Noord-Holland met -klem is ge
protesteerd. Dit protest was -gericht tegen dem
NoordhollandBchen exporteursbond, omdat de Pro
vinciale commissie van meening -was, dat van
deze organisatie de leiding uitgiing. Zooals wij
hierboven zagen, schijnt dit -niet juist te zijn.
In een volgend nummer zullen wij het schrijven
der Prov. Comm. publiceeren-en het antwoord, dat
daarop van den Bond van Noordhollandsche ex
porteurs is gekomen, "hetgeen toch Weer schijnt
te Wijzen öp een sterke verwantschap tusschen
den Bond en -de onbekende groep. Dit maakt ten
opzichte van 'de zaak niet veel uit. Om het feit
als zoodanig gaat het- Wij gunnen den koopman.
zijn winst, het loon op zijn Werk. Wat op deze
wijze op het product Wordt gelegd is geen winst,
maar geld dat de 'koopman neemt zonder eenige
tegenprestatie zijnerzijds. Deze zaak (moet tot
klaaarheid komen.
Klaar en duidelijk moeten ide Noor-dhollandsche
kweekers zich afvragen of hetgeen is geschied,
of deze greep uit hun beurs door hen kan en
mag 'wolden gedragen. De begonnen vroege aard
appelcampagne liet niet toe, en wat er eigenlijk
precies plaats had was tè vaag, om voor dit sei
zoen maatregelen te -nemen. -
Het zal ook de vraag zijn of straks het ver-)
deelde geld niet zal 'branden in de handen van
hen .die het zich verschaften en o'f de Noordhol
landsche exporteurs den moed «uilen hebben dit
onrechtmatig verkregen geld ten eiggn bate aan
te Wenden. Of zij, als de roofridders uit de mid
deleeuwen 'de 'buit zullen 'verdee'len, óf het aan
de rechtmatige eigenaar zullen terug geven.
'De kweekers ondertusschen zullen hun hou
ding moeten vaststellen en «ich afvragen, óf
hetgeen gebeurt, toelaatbaar en 'te dragen 'is.
Naar onze meening nooit.
Met belangstelling «ie ik 't vervolg en 't ant
woord tegemoet.
Zaterdagavond vergaderde in het lokaal van den
heer Dekker het Bondsbestuur in hoofdzaak ter
bespreking van het ontwerp-statuten voor den
Bond en zijn aangesloten vereenigingen. Alle be
stuursleden waren aanwezig. Voor Waarland en
Omstreken had zitting genomen de heer Jongejan
■fer veivanging va'fi'flen lieer Groenveld. In zijn Ope
ningswoord heet de voorz. het nieuwe bestuurslid
speciaa l welkom, hij hoopt hem als een ijverig be
stuurslid te mogen leeren kennen, met wien het in
het bestuur aangenaam zal zijn samen te werken.
De notulen der vorige vergadering werden goedge
keurd, waarna een reeks ingekomen stukken ter ta
fel komt, welke voor het meerendeel voor kennis
geving werden aangenomen. Vermeld zij, dat dank
betuigingen inkwamen van den nieuwen keurmees
ter en den nieuwen controleur, alsmede van de Fa.
Kramer te Rotterdam en Arnhem voor de opdracht
tot het aanbrengen der dakbedekking van den
nieuwbouw.' Vergunning voor dezen nieuwbouw was
ingekomen van het gemeentebestuur van Noord
scharwoude, onder vermelding van de gestelde,
voorwaarden.
Ingevolge een ingekomen schrijven van de Prov,
Commissie, werd besloten tot medewerking voor een
collectieve inzending op de tentoonstelling in Sept.
te Utrecht te houden. Voor deze en de te Medem
'blik te houden tentoonstelling zal door den N-.M.B.
een bedrag beschikbaar worden gesteld voor een
verguld zilveren medaille.
Voorgelezen werd een schrijven van het Centraal
Bureau met betrekking tot het ledenregister; even
eens een mCdedeeling van het U.C.B., dat vooor Ide-
aal-aardappelen het volgend jaar geen labels meer
verstrekt zullen worden, aangezien deze zeer on
derhevig zijn aan barsten. Nadat nog eenige huis
houdelijke aangelegenheden zijn afgedaan, stelt de
voorz. aan de orde de behandeling van het ontwerp
statuten voor den Bond, samengesteld door Mr,
Njemöller, na besprekingen met den voorz. en
den veilingleider. Deze behandeling nam- geruimen
tijd in beslag waarbij vooral de aansprakelijkheids-
bepalingen en die omtrentj vertegenwoordiging der
aangesloten vereenigingen in het- Bondsbestuur en
het uit te brengen stemmental op de algemeene
vergaderingen van den Bond, tamelijk langdurige
discussie uitolkten. Enkele wijzigingen en aanvullin
gen werden aangebracht, waarna werd besloten al
dus naar de aangesloten vereenigingen te zenden,
teneinde in een op 20 Sept. te houden algemeene
vergadering er de eindbeslissing over te houden.
In zeer vlug tempo werd nu ook nog doorgeloopen
de ontwerp-statuten voor de aangesloten vereeni
gingen. Op de te houden algemeene vergadering
van den Bond zal tevens een beslissing ^genomen
worden met betrekking tot de peensorteering en
opnieuw worden besproken het weegstelsel. Terwijl
voor het bestuur de machtiging zal worden aange
vraagd voor het aangaan eener geldleening, Met
het oog op het verstrijken der vervaldagen van
betalingstermijnen volgens contract met de uit
voerders van den nieuwbouw, werd de Penningm.
gemachtigd een deel van de reserve op te vragen.
Hierna sluiting.
EEN LASTIG MENSCH-
Voor ongeveer een jaar vestigde zich te Ben-
ningbroek-Sybekarspel het echtpaar B., man,
vrouw en drie kinderen, de laatsfcen allen jongens
tusschen 8 en 12 jaar. Z,ij kzWamen uit de gemeen
te Abbekerk. De man 'was boerenarbeider. Het
echtelijk leven (was ecihter zoo slecht, volgens
„de „Tel." dat de man zijn vrouw verliet. Hij
moet thans Werkzaam zijn te Hilversum. De
kinderen bleven bij de moeder. Zij verdiend/e 'den
kost zooveel mogelijk met hier en daar uit werken
te gaan den laatsten tijd met het plukken van
bessen. De vrouw kreeg bij den veehouder B. een
tamelijk groote huurschuld.. Haar 'was aangezegd'
deze San te zuiveren, maar daarom bekommerde
zij zich niet. Het gevolg was, dat de vtouw j.l.
Vrijdag het huis werd uitgezet.
'De burgemeester, met het geval in keunis ge
steld, wees haar als standplaats voor haax inboe-
del een gemeente-,erf aan, liggende in de Kerke-
laan bij de Ned- Herv. Kerk te Benningbroek.
Daar verbleef zij dien dag. Maar toen zij 's avonds
nog geen "beschutting had, 'webd haar door den
burgemeester als verblijfplaats een arbeiderswo
ning aangewezen, die leeg stond. Die vrouw ver
koos daar niet in te gaan, maar stelde als eisch,
dat zij moest wonen in de leegstaande pastorie
van de kerk. De burgemeester heeft haar /de
sleutels van de arb.wouing aangeboden, waarbij
hij opmerkte, dat zij anders onder den blooten
hemel moest verblijven. Ten slotte stemde de
vrouw toe en ging in de woning.
Den anderen dag echter véfliet zij dat huis
weer en sloeg haar bivak ten anderen mild
op op het gemeente-erf aan de Kerke laan. Over
dag ging zij weer bessen plukken, ferwdjl de
kinderen hier en daar rondzwierven. 'Tegen den
avond, toen de vrouw van het werk terugkeerde
ging zij haar eten bereiden en begon daarvoor
een vuurtje te stoken. Voor de omliggende per-
oeelen stak daarin brandgevaar en wederom wees
de burgemeester haar de arbeiderswoning aan.
De vrouw weigerde pertinent er in te gaan, waar
op de burgemeester een vrachtauto liet komen en
den inboedel deed verhuizen naar een stuk wei
de, waar de vrouw geen kwaad kon verrichten.
Daar vertoeft zij thans nog onder den blooten he
mel. Zij heeft gezegd den inspecteur der Volks
huisvesting te zullen verzoeken de haax ter be
schikking gestelde woning af te keuren. De vrouw
heeft intusseheu zich bereid verklaard, voor een
bedrag van f1000 de gemeente te verlaten.
TRAM IN BRAND'.
Op het J. W. Brouwerplein is gistermiddag door
I het doorbranden van een kabel, een motorwagen
I van lijr. 15 in brand geraakt. De passagiers konden
I bijtijds den wagen verlaten. De brand is door de
brandweer met ?én straal op de waterleiding ger
i bluscht. De wagen is op een dood spoor geloopen.
ZIEKE POLITIEAGENTEN-
EX heerscht onder het Londensch politiecorps
een raadselachtige ziekte. In e^n week tijds zijn
meer dan 'honderd leden van het corps door de
ziekte aangetast-'Het eerst openbaarde de ziekte
j zich in Bowstreet, Waar 42 politiemannen 'aan de
ziekte ten prooi vielen, daarna deeldje zjj zich
mede aan twee andere politiebur^aux, in Hun-
terstreet en 'Notting Hill, en "Woensdag werd
Harrowxoad aangetast- 'De medici hebben den
aard der 'ziekte niet kunnen vaststellen, doch v/sr-
moed wordt dat men hier te doen heeft nipt een
soort vergiftiging, 'veroorzaakt door buitenlandseh
pek, dat in de politieeantine wordt verstrekt en
ten gevolge 'van de warmte bedorven zou 'zijn.-
Scotland Yard 'heeft een onderzoek gelasciht.
1 DE ITALIAANSCHE POOLEXPEDITIE-
Het W. 'B. meldt uit Lulea, dat Mariano,
naar de 'bladen mededeelen, niat met 4e overige
leden van de bemanning der „Italia" uit Narvik
is vertrokken, omdat hij nog te zwak is.
Hij ligt 'nog in het ziekenhuis-
Nobile is 'zenuwziek.