MOEDER EN MARTELARES
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
Donderdag 9 Augustus 1928
37e Jaargang
Buitenlandsch Overzicht
UIT DE PERS
FEUILLETON
No 92 INTERG. telephoon 52
NIEU W E
LANGEDIJKER COURANT
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
per 3 maanden f 1.15 Uitgave: Tirma I. U. KEIZER. Radacteur I. II. KEIZER. Bureel Hoordschatwoude.
Advertentiën van 15 regels 74
oent, elke regel meer 15 cent.
Groote letters naar plaatsruimte
Nadruk verboden.
Het moet den tienduizend of meer Engelschen,
allen oud-strijders uit deu grooten oorlog, die een
grooten bedevaart ondernamen en "waar België,
nu daar tezamen met hum Fransche en Belgische
medestrijders, den grooten strijd voor recht en
vrijheid herdenken, "wiel een ietwat zonderlinge
gewaarwording geven, wanneer ze hooren hoe ter
zelfder tijd anderen tienduizenden in het 'door hun
opoffering bevrijde Elzas te hoop l0open om tegen
de rpgeering van het .Fransche vaderland te be-
toogén. Dit geschiedt ter gelegjedheid van de in
vrijheidstelling van de gevangen gienomen leiders
der autonomistische bewteging, die meerdere on
afhankelijkheid aan Frankrijk vraagt en om de
wettelijke erkenning van de Duiteehe taal, de
taal van den pas verjaagden onderdrukker te
eischem.
De Elzassers behooren ook tot hen, Wien door
de verlossing van ie Duitscbe heerschappij en
de hereeniging met Frankrijk recht gedaan moest
worden zoo betoogde men. Hun zaak was immers
de zaak der vrijheid, 'waarvoor de Ehgelsdhen
hun goed en bloed veil hadden en die noodzake
lijkheid hunner verlossing ee mier oorzaken van
den grooten strijd, die herdacht 'wordt. En nu te
zein hoe diezelfde Elzassers blijkbaar heelemaal
niet met het Fransche Vaderland en. misschien ook
heelemaal niet verlost 'wilden zijn. Wellicht
brengt het deze tienduizend Engelschen tot 'naden
ken en tot de vraag waarvoor de groote strijd elan
eigenlijk gediend heeft, 'wanneer de verlosten die
onrecht leden zich na hun verlossing onrecht
vaardiger behandeld voelen dan daarvoor.
Bh ijen. thuis in Emgelèmd als elders in 'ie we
reld, ook in die wlereli, die 'geestdriftig de zaak
van vrijheid en recht Voorstond, zijn er duizenden
die het al lang begrepen hebben dat ook 'deze
strijd ,als elke andere, een belangenstrijd wias
en dat de vrijheid' en het recht alleen die ribt
moetöen doen om de volken geestdriftig te stem
men en de (ware oorzaak van den oorlog, het
streven naar meerdere macht, te verbergen. Zou
de 'Wereld 'door de ontgoocheling ,die op dit be
grijpen volgen moest, geleerd hebben? Het is
nog altijd eenzelfde belangenstrijd, die voort-
duuurt. Maar nog altijd wordt gepoogd recht en
vrijheid en democratie en beschaving dienst te
laten doem ter cammoflage van dezen strijd.
Maar de wereld blijkt, ondanks de ontgooche
ling, nog steeds lichtgeloovig.
De gebeurtenissen der laal6te jaren hebben de
agressieve houding van Polen, dat in vollen vre
destijd de Lithausche hoofdstad bezette en zijn
veroveringszuchtige bedoelingen tegenover Li-
thauem duidelijk genoeg bewezen. Het kan dan
ook nauwelijks verwonderen-, dat de Lithauers in
iedere Poolsche handbeweging de voorbereiding
tot een nieuwen aanval zien. Niettemin trachten
de Polen Lithauen's zenuwachtigheid en vrees
aan de wtereld ak Lithausche oorlogszuchtigheid
voor te stellen en roepen zij de groote Entente
mogendheden en zelfe den Volkenbond te hulp
om Lithauem tot een overeenkomst, zoo mogelijk
tot een vereeniging met Polen te dwingen- En het
is duidelijk, dat ze daarmee vrij veel succes heb
ben. Engeland en Frankrijk weten natuurlijk wel
beter, dat het zwakke Lithauen Polen niet zal
aanvallen en dat de heele kwestie haar grond
heeft in Polcm's ongerechtigheden uit het ver
leden en zijn agressieve politiek van het oogen-
blik. Maar zij hebben er groot belang bij Polen s
macht te vergrooten ten einde in oost- en midden-
Europa een krachtige barrière te vormen tegen
Kus land's en Duitschland's machtsuitbreiding.
Hun zorg voor den vrede 'in het Ofostzee-gebied,
die ze zoo opvallend ten toon stellen, en waarmee
ze den Volkenbond tot rechtstreeksdhe actie
trachten te bewegen, k niets anders ak de zorg
voor eigen machtspositie in ooét- en midden- 1
Europa.
Duit&chlamd en Rusland, die beide door de
versterking dezer machtspositie 'bedreigd Worden,
hebben dat wel begrepen en trachten op hun
beurt Lithauen te verdedigen en Polen's agressie
ve politiek ten toon te stellen. Duitschland heeft
zich daartoe ook rechtstreeks tot 'Polen gewand
om zjjm bezorgdheid kenbaar te maken en t.ot
overeenstemming met Polen aan te sporen. Na
tuurlijk heeft dit in hooge mate Polen'si veront
waardiging gewekt. Deze Duitsche stap toont
in verband met de Russische uitloggingen van
den laatsten tijid te duidelijk aan de Wereld, hoe
de buren van "Polen en Lithauen den toestand be-
oordeelen. Ook deze beoordeeliug zal wel niet
geheel onzelfzuchtig zijn. Maar zij geeft voor
Ooien het ongeluk, dat ze beter met de feiten
klopt dan de Framsch-Emgekohe. Zal ze ook op
den Volkenbond haar invloed niet uitoefenen De
tijd k voorbij, dat daar Engeland én Frankrijk
de Wet stelden, al blijft dan hun invloed er nog
overheeraehend. Het is daar binnen den 'Volk-en-
bond dat de belangenstrijd Woedt en de daden van
den Bond beheeracht. Het recht, dat de "Bond
te verdedigen pleegt, verschilt nog niet zoo heel
veel van het recht, voor welke verdediging de
Engekchen naar België zijn overgestoken, die nu
bij tienduizenden hun bedetocht naar datzelfde
België ondernemen en er gelegenheid vinden de
vruchten van hun strijd vhn meer nabij te loeren
kennen.
De beweging voor zelfregeering in den Elzas
en de betooging dor tienduizenden voor de verloste
leiders is niet het eenige, dat hun die nauwkeurige
kennis kan bijbrengen. Dichterbij nog kunnèn ze
zien wat de strijd aan vrijheid en recht voor de
onderdrukten opleverde. In de Belgische kamer
wordt thans een strijd gevoerd over de legerwet-
ten, die den Engekchen oud-strijders ;3ien strijd
d*T Vlamingen voor hun recht kan herinneren eft
toornen, hoe weinig ze daarin nog bereikt hebben.
Het is een strijd van Vlaamsche nationalisten en
socialisten tezamen tegen de regeering. Maar het
zal wel een vergeefgche strijd zijn, nu de regeie-
ring over een beslissende meerderheid beschikt;
offschoon dan het antimilitarisnje der socialisten
den Vlamingen prachtig te hulp komt- Voorloopig
is de uitslag, dat de socialkt Brunes, zoo lange
jaren voorzitter der Kamer, ak zoodanig en ads
afgevaardigde heeft ontslag genomen, wegens de
tegenstelling, waarin hij tegenover zijn partij-ge-
ten geraakte. Maar hoeveel beteekgnis ook voor
België, deze uitslag geeft aan den strijd in de
Kamer niet die groote béteekenis, die de aan
dacht der Engekche bedevaartgangers en die der
groote wereld vraagt.
,Wij nemen aan, dat onze lezers 'met belang
stelling de polemiek zullen volgen, die tusschen
het Centraal Bureau van de Veilingen in Neder
land en de N.-H. Bond van Exporteurs is ge
voerd.
De /Tuinderij" geeft nu het beloofde vervolg-
arrtikèl en publiceert de gevoerde correspondentie-
Hierbij geven iwe, zonder eenig commentaar,
het gèheele artikel weer.
ONDER TRIBUUT-
i i IT.
Toen het in Tuinderskringen bekend werd, dat:
de groep van Noori-Hollandsche exporteurs de
461
Johanna ijlde voorwaart». Op eens zag zij eene
geopende deur -en een zeer iduistteren gang. Ze gin„
binnen. Op het einde van den gang was een trap, l
die men bij de duisternk ternauwernood kon zien.
Alles was zoo stil ak een graf. De vluchtelinge
ontdeed zich in allerijl van hare zuster-kleeding,
trok hetgeen zij gekocht had aan, zette de burger-
muts op en wond het wollen doekje er omheen.
Vervolgens maakte zij van de uitgetrokken klee- j
ding een donker pakket, nam het onder den arm
en verliet het stille huis-
Nu wendde zij hare schreden naar het station.
Zij zag er in haar veranderden tooi uit als een
werkster van het 'land.
Toen zij het station naderde, werd de klok readp
geluid. Zij ontstelde, Ging de trein weg? Zij liep
wat ze loopen kon. Aan 't loket stamelde zij half
buiten adem: „Parijs - derde klasse - enkele
"^Alsjeblieft. Haast u! De trein gaat dadelijk
weg! Vier frank, vijf en veertig centimes
Johanna schoof haar vijffrankstuk bij, nam het
plaatskaartje jejn stormde naar het perron, zon/'fr
ti letten op het geroepi van den spoorbeambte,
door hen geëxporteerd© aardappelen belastte met
een bedrag van f20.— per wagon, ten behoeve
van ee® gezamenlijk» pot, is daartegen door de
Provinciale commissie van N.-H. geprotesteerd.
Het vólgend tchrijven fwieri door hen gericht
aan den Noordhollamlschen exporteursbond
„Het k naar aanleiding uwter jongste circulai
re, gericht aan ulw leden, dat wij een oogenblik
aandacht vragen- Van bevriende zijde werden
Wij in de gelegenheid gesteld kennis te nemen van
haar inhoud, (Welke iu onze bestuursvergadering
van 19 Juni j.l. een ernstig punt Van'bespreking
heeft uitgemaakt. Doel va.n dit schrijven is u
het resultaat van die Eiesprekingen mödie té deden.
Het moet dan dadelijk gezégd, d!at uiw besduit
om een heffing te doen van alle exportaardappe
len van f20.per wiagon van 10.000 Kg. door
onze vergadering in haar geheel diep Wierd be
treurd. Een zoodanige kunstmatige heffing, welke
(winsten beoogt voor de deelnemers, waarvan zij
eer een afschulw moesten hebben, kan niet andere
(en het zal u niet verwón-deren ook) dan op ons!,
k'wleekere, een ongemeen slechten indruk maken.
Dat Iwij als groenten- en aardappelkweekers in
dezen tijd al allerlei heffing-en en toltarieven
hebben te verduren, (waarmede de,natiën elkan
der bestoken, is, dachten iwïj,- al erg genoeg.^
Maar dat een kring van mannen, niet wie wij
in hetzelfde land, ja in hetzelfde geWesl dagelijks
omgaan en verkeeren, dat dezulken naar 'derge
lijke niets ontziende middelen omzien om geld
te maken, dat heeft ome ernstig gegriefd.
Temeer zijn Iwtij teleurgesteld door urw handel-
I wij ze omdat iwij meenden, dat we als organisatie
en bestuurders der veilingen van onze zijde te
genover u altijd krachtig hebben meegewerkt om
moeilijkheden uit den (wieg te ruimen,, om aan alle
redelijke eischen van den kandel omtrent sortee
ring, maat, getal, gelwicht, en tiehandeling der
producten, zooveel mogelijk tegemoet te komen,
opdat ook de handdel zich in alle vrijheid onbe
lemmerd zou kunnen ontiwakkelen om het hoogste
aucoes te behalen, zooWel voor den handelaar
as voor den kweeker. Het kan u bekend zijn, hoe
Iwij nog dezer dagen betreffende het onderhavige
product aardappelen krachtig hebben gepleit, dat
via het U. O. B. een scherpe en betefe controle
zou (wtordetu toegepast en hoe hiervan de benoe
ming van een viertal controleurs het resultaat is
geWeest. Het zou ons niet moeilijk vallen een
heele reeks hieraan toe te voegen, allemaal ge
vallen, 'waarin wij getoond hebben de belangen
van kweekera en handelaren tezamen te beharti
gen om zooveel mogelijk te bevorderen, dat elk
op eigen plaats1 zijn doel Eiereikt.
En op dit laatste willen wij nog wel verder
ingaan, n.l. dat ieder zijn eigen plaats inneemt.
Dat een kweeker met al de kracht en energie, die
in hem is, ook kWIeeker en alléén kweeker behoort
te zijn om zijn productie zoo hoog mogelijk op
te voeren en ook om zijn product tot de hoogste
kwaliteit te brengen; verder dat de handelaar op
zijn eigen terrein zijn talent hééft te ontwikkelen
om zooveel mogelijk afzetgebied te zoeken, om
aldus de grootste en beste zaken te doen; het is
velen uwer bekend, dat in den loop der jaren dit
als het ware een stelsel bij ons is geworden. Inzon
derheid bij hen, 'die in de besjturen onzer veiling
en kweekersoragnisatie leiding drachten te geven,
wordt alle zelfexport verfoeid en veroord.eeld. De
kweeker op eigen erf en de handelaar zijn eigen
terrein. En bedriegen 'wij ons niet al te zeer, clan
begint de pas opgerichte Bond; van exporteurs op
deze mentaliteit te speculeeren. En hiervoor moe
ten 'wiij ernstig waarschuwen- Wél heeft ons be
stuur na ampele bespreking besloten tegenover
u'w handelwijze voorloopig niet daadwerkelijk op
Ce treden en zich aanvankelijk slechts te bepalen
tot een protest aan uw organisatie én geen actie
die haar de te veel betaalde centimes wilde terug
geven.
Zij wipte iu den eersten den besten waggon,
derde klasse, dien zij voor zidh zag, waarin zich
reeds een mooder met hare dochter bevond- Het
pakket met de nomnen-kleading legde zij naast
zich op de bank.
De locomotief floot en de trein kwam in be-
egmg.
Nu dacht de vluchteling aan het groote pak,
dat naast haar lag. Wat moest zij daarmee aam-
vangen? Hoe er zich van te ontdoen? 'tWiafl
gevaarlijk om het bij zich te houden- Wie Weet
of haar vlucht niet reeds) ontdekt w,as Reeds bij
de terugkomst der pleegzusters uit de kerk zou
alles opgehelderd 'worden- Dadelijk daarop zou
heel Chermon't het weten, dat eene gevangene in
het gewaad eener non het tuchthuis was ontko
men-. Men vond natuurlijk haar spoor in den 'win
kel van gemaakte kleederen, de vrouW die haar
geholpen had zou zich aanmelden en vertellen wat
er gebeurd was. Die vluchteling kon niet anders
darT naar Parijs gestoomd zijn. Men zou dus naar
Parijs telegrafeeren en alle personen aanhouden,
die van Clermont kwamen.
En zoo gebeurde allee feitelijk. Toen de trein
van Clermont te Parijs aankwam, stonden de
politie-agenten reeds op het perron, om de ont
snapte gevangene opnieuw te axresteeren, doch zij
vonden niet een enkele verdachte persoon uit Cler
mont in den trein.
Johanna Fortier had hare maatregelen genomen.
in eigen organisatie op tou'W te zetten.
Een en ander ook, omdat (wij vooralsnog niet
kunnen aannemen, dat u'w Bond op dezen inge
slagen weg zal voortgaan. Bij eenig rustig naden
ken zult u, naar 'wij hopen, tot de conclusie ko
men ,dat u thans op het verkeerde pad is. Dat
iemand door een dergelijke verwrongen constella
tie in de gelegenheid kan (worden gesteld om met
zeer Iwèinig of misschien zonder eenigë prestatie
geld in zijn laadje te zien vloeien, dat isi toch1
zeer zeker siterk af te keuren en wij willen ho
uw Bond hiervan het verkeerde zal inzien.
Vrije handel, vrije concurrentie op gezonde ba
sis ydat is het, Wat wij noodig hebben.
Tenslotte moeten wij u nog opmerken, dat, in
dien uw besluit niet aan een herziening mocht
Worden onderworpen, het in 'die toekomst zeer
moeilijk zal zijn voor ons om passief te blijven.
Namens het bestuur der Provinciale Com
missie uit de Veilingen in N.-Holland',
(w.g.) P. SLOT, Voorzitter,
(w.g.) 'W- BALK, Secretaris-.
Hierop ontving de Provinciale "Commissie van
Noord-Hollanii het volgende antwoord:
I r, i I i
,'Uw schrijven van 22 Juni j.l. heeft een onder
werp van ernstige bespreking uitgemaakt in de
vergadering van het Bestuur van den Bond van
Exporteurs van Aardappelen en Groenten "ln
Noord-Holland.
In de eerste plaats werd daarbij opgemerkt,
dat uW schrijven niet aan onzen Bond gericht had
moeten Worden, omdat de dopr u gewraakte over
eenkomst een op zichzelf staand iets is, daar ze is
aangegaan door een groep exporteurs van vroege
aardappelen, die, 't zij toegegeven, ook lid zijn van
den meergenoemden Bond.
Die overeenkomst is zelfs niet te beschouWe®
als een uitvloeisel van dien Bond, hetgeen u moge
blijken uit het feit, dat ook twtee jaar geleden
een combinatie is gevormd door een tamelijk groot
aantal handelaren. Van die combinatie hebben d«
tuinders blijkbaar nooit iets bemerkt en 'ware de
door u bedoelde circulaire niet bekend g'e'worden,
zoo zou men nu ook niet gewaar geworden zijn
van de thans aangegane overeenkomst tusschen
een groep vah handelaren.
'tDoel van deze overeenkomst is alleszins be
grijpelijk en verdedigbaar. Wé hebben u slechts
te wijzen op het feit, dat bijna elk jaar de vtoege
aardappelen vrijwel zonder winst worden omge
zet. En als dit bekend is, dan kan het toch zeker
niet in de handelaren worden gelaakt, dat zij door
het heffen van een toeslag, probeferen tenminste
zoo iets te verdienen. En als gelet Wjondt op h'et
risico, dan zal ook uwerzijds een winst van f 20.
per Wagon niet te veel kunnen worden geacht.
Nadat dit is gesteld tegenover het eerste gedeel
te van uw schrijven en waardoor het u, naar wij
hopen, duidelijk zal zij'n, dat er geen sprake is van
een „omzien naar niets ontziende middelen om
geld te maken", alsmede, dat voor u geen aanlei
ding bestaat tot een zich „ernstig gegriefd" te
gevoelen, Willen we ook onze opmerkingen plaat
sen tegenover andere gedeelten van u'w scEirijven.
In de eerste plaats wondt dan in herinnering ge
bracht de met u'w: Commissie gehouden verga
dering, belegd met het doel, maatregelen te nemen
tegen de nadeeien, (die -ie handel zou kunuen on
dervinden, Wanneer ziekte onder die aardappelen
uitbreekt- Door den handel werd de meewerking
ingeroepen zoowel van uw Commissie-, als van het
Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen. Uw
Commissie zou doen, Wat mogelijk was, en toe
gezegd Werd zelfs, dat boeten zouden word|m
opgelegd, Wianneer geconstateerd werd, dat ziske
aardappelen ter veiling zouden worden aange
voerd. Hiertegen werd opgemerkt1, dat hiet 'dan
Te Creil Waren de beide reiageuooten van Johanna
uitgestegen. Vijf minuten later ging de trein door
een tunnel, waarin Johanna het pak met de non
nenkleed ing uit het raampje wierp. Een station,
vóór ParijB steeg zij uit en deed verder den 'weg
te voet-
Het 'was een droevige dag, niettegenstaande den
Zondag en de straten Waren nagenoeg verlaten.
Johanna ging de eerste, de beste gaarkeuken
binnen, waar zij een eenvoudig ontbijt gebruikte.
Zij dacht daarbij: „Ik wil niet rusten, voor ik
Weet, Wat er va,n mijne kinderen geworden is. Ik
ga nog vandaag naar Chevry."
Nadat zij zich genoegzaam gesterkt had, reet
zij in een omnibus naar Vincennes. Vandaar ging
nagenoeg elk uur -een trein, naar Brie Comte-Ro-
bert, van waar zij verder te voet wild® gaan. Zij
nam de trein van 1 uujr 5 minuten.
„Als niemand mij magr herkent!" zuchtte zij in
haar angst-
Nochtans was zij in de een en twintig jaren van
haar gevangenschap onherkenbaar veranderd.
Ileur haar was wit geworden en talrijke plooien
doorgroefden het eertijds! gladidle en schoone ge
laat. Ze had ook zooveel geleiden, zooveel gé-
wieend! Negen jaar achtereen 'was! zij krankzinnig
geweest en nu acht en veertig jaar gtjworden
Wie had haar dan met mogelijkheid kunnen her
kennen
LVin.
Een ander gevaar liep Johanna Fortier. Zij
moegit inlichtingen vragen en dat juist kon de
verdenking opwekken. Zij durfde zich derhalve
niet officieel gaan aanmelden bij den pastoor of
den burgemeester van Chevry, gelijk zij dat in
dertijd schriftelijk aan den eerstgenoemde hadi
gedaan.
Te Brie-Comte-Robert zag zij een omnibus,
waarop als plaats van bestemming onder andeten
ook Chevry vermeld stond.
„Gaat deze 'wagen nu ook naar Chevry?" vroeg
■zij aan een konducteur, 'die met het^ vroolijkste
gezicht van de wereld de reizigers bij het instij
gen behulpzaam 'was.
Zeker! Wé slaan Chevry hiet over!" zei hij
lachend. „Heb je een plaatskaartje moeder? Niet?
Nu, dat hindert niet. Stap maar in, alsjeblieft!
„Och, zouidt ge zoo vriendelijk willen zijn, mij
te zeggen waar de pastorie ligt?"
„Met genoegen. We moeten er langé en zullen
wel even voor je ophouden."
Langzaam ging de omnibus over den dichtbe-
B'neeuwden weg. Voor de pastorie werd halt ge
houden. De conducteur sloeg de toegevouwen "tre
de neer en Johanna'Fortier steeg uit.
,P, hoe goed herkende zij hier alles, het huis,
deu voortuin en het ijzeren bek.
Johanna bleef een oogenblik stilstaan, om haar
bedaardheid te herwinnen en liet vervolgens1, even
als voor een en twintig jaar, de bel-van het tuin
hek overgaan.
Eone oude, iu elkaar gejokone dienstbode,
kwam naar haar toegeétrompeW, om het tumhe
te openen.
