NI E U W E
iïNieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 95 ihterc. telephoow 52 Donderdag 16 Augustus 1928.
37e Jaargang
StemmingsbeeldGroentenland
Tuinbouwvereeniging
Nieuw Leven
LANGEDIJKER COURANT
Redacteur I. H. KEIZER. Bureel Noordscharwoude.
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Abonnementsprijs
- per 3 maanden f iö -|| Uitgave i Firma 1. H. KEIZER.
Advertentiën van 15 regels 7S
cent, elke regel meer 16 cent.
Groote letters naar plaatsruimte
Daar zaten ze op het verheven podium' van de-
vermaarde Broeker veiling, een stel eerwaardige
bouiyers, mannen met grijze haren, de meeste
hebben 't reeds gebracht tot den velen aanlokkc-
lijken staat van rentenier.
Br werd witte kool geveild.
Allen waren 't er over eens, dat een reus-beste
prijs werd besteed, f 12.80 f 13.50 ja zelfs
f 14.80.
Een oud-bouwer liet zich aldus uit:
Kijk dat is zoowat anaal de prijs per 100
K.G- als ik voor enkele jaren om dezen tijd in
't seizoen maakte; toen 40 ets., nu f14.'t Kan
verkeeren, zei eenmaal Brederode en 't is wel
verkeerd 'ook. 't Gaat zeldzaam' goed met de gróen-
tenprijs.
Zoo zat ik laatst in den trein van Hoorn naar
flledemblik, in gezelschap van een stelletje vei-
lingskooplui. Wij passeerden een akker witte kool,
waarin een bouwer rondliep.
1 't Was een akker herftstwitten, werd me veri-
telt, dien zelfden morgen was van dezen akker een
flinke vracht op de N.S.'er markt verveild.
Waarom gewacht op een wit kooltje van 5 K.G.?
Is het even doenlijk, zet de bouwer het mes
er in. 't Is nu nog gezocht 't artikel; vooif een
betrekkelijk geringe massa wordt een .bom centen
jgemaakt.
't Gevaar is lang niet denkbeeldig, dat voor
een dubbele hoeveelheid de helft terecht komt.
Wie zou 't anders doen?
I l' -'i 1 v i T
Wat dit seizoen óók best gaatl
Dat is de tomatenhandel, dat goed is en blijft
best aan den prijs. Nu verneem ik van vele kan
ten, dat 't N.oord-Hollandssch goed glasrijk den
toets met de WenstLandschg tomaiten kan door
staan. - t
In onze provincie is de grond nog versch, het
gewas wordt veel gezonder genoemd dan in Z.-H.
Het demonstratie-bedrijf te Broek geeft dit jaar
wel bijzonder mooie resultaten. Prachtig is de
teelt ondér glas gelukt, wat èn voor de Provinciale
Commissie èn voor den bedrijfsleider reden tot
voldoening zal zijn.
Zouden er wel ooit zooveel aardappelen uit Z.-H.
voor plantgoed zijn bestemd als dit jaar?
'k Betwijfel 't sterk.
Kom, waar ge wilt, 't is overal 't zelfde. Over
al vindt men groote hoeveelheden aardappelen op
gestapeld in pakhuizen en in kuilen.
Dikwijls reeds is in ons land door anderen be
weerd, dat onze veilingskoopdui geen werk zou
den maken van plantgoed.
Daar zouden ze niets mee op hebben, die tak
van handel zelfs verwaarloozen. Als ooit 't zicht
bare bewijs is geleverd van 't tegendeel, dan zeker
dit jaar. I Ij
j Men vraagt zich af: waar moet al dat goedlheen?
Hoeveel honderden H.A. zullen in 1929 met Hol-
Landsche eerstelingen in 't buitenland worden be-
'zet? r
1 Men verneemt van kooplui, die zoo'n kleine
honderd waggons pootgoed verkocht hebben.
En naar volle waarheid mag gezegd, dat 't niet
officiel goedgekeurde product een zorgvuldige be
handeling ondergaat, vóór het verzonden wordt.
Aan de sorteering wordt de uiterste zorg besteed
en aan de balen veedal loodjes bevestigd', met de
initialen van deh verkooper; ook worden heel wat
labels gebruikt, waarop déze heeft doen drukken
„Gegarandeerde Hollandsche Eerstelingen", géne
doet een kaart in den zak met soortgelijken op
druk. Wat algemeen gebruikelijk wordt, is dat
de koopman zijn naam op de labels vermeld.
Waar er al zooveel gezwamd wordt over pootf
goedzwendel, lijkt het me goed eens te melden, hoe
het algemeen toegaat,
i Van veilen van goedgekeurd pootgoed vóór Au
gustus heeft de Ni.MB. dispensatie verleend,
j Er komt nergens iets van 't veilen van dit pro
duct.
Let maar eens op.
Men gaat aan Langendijk wel met den tijd mee,
■getuige de te Oudkarspel gehouden vergadering,
waar men de plannen besprak tot stichting van een
moderne poters-bewaarplaats.
In dat voornemen zit stellig iets goeds. Meer
en meer dringt het tot de menschen door, dat
aan zaai- en plantgoed niet te veel zorg kan wor
den besteed. Dat men nu plannen heeft, 't aandap-
pelplantgoed zoo goed mogelijk te bewaren, ver
dient stellig waardeering en aanbeveling.
En poters dat heb ik wel begrepen
zullen voortdurend gecontroleerd worden; op de
temperatuur zal worden gelet, aan ontsmetting
kan de noodige zorg worden besteed.
En als men voor fo.25 per bak dit alles ge
daan kan krijgen, dan geLootf ik stellig, dat de
zaak een toekomst heeft.
Natuurlijk zullen er wel weer zijn, die op 't
nieuwe afgeven; 't Is nooit anders geweest.
Wie echter vooruit wil, trekke zich van deze
critiek weinig aan. 't Lijkt me een uitsttekend
ding, die nieuwe moderne poters-bewaarplaats.
Er staan er al verscheidene in ons land.
Buitenlandsch Overzicht
Nadruk verboden.
Toen na den wereldoorlog de groote Entente
mogendheden ter versterking van den Servischen
van den Servischen bondgenoot op den Balkan
en ter vorn ing van een steviger barrière tegen
het DuiUche voort dringen naar de MLddelland-
sche Zee Servië, Kroatië en Slavic tot het ko
ninkrijk Zuid-Slavië samenvoegden, rees er in Kro
atië reeds dadelijk een sterk verzet, waarvan Ste
ven Raditzj, dc thans overleden leider der Kro
atische boerenpartij, de ziel was. Hij en zijn vol
gelingen hadden in de Habsburgsche monarchie,
waarvan Kroatië vóór 1918 ,deel uitmaakte, reeds
de automonie van Kroatië nagestreefd. Nadat de
oorlog aan deze monarchie een einde had ge
maakt, begeerden de Kroaten volledige zelfstan
digheid en vormden tezamen met de Slovenen
een onafhankelijken staat. Maar de vrees voor
een Italiaanschen inval deed het verzet tegen het
besluit der mogendheden luwen, al bleef dan ook
Raditzi men rijn partij een heftig tegenstander
van dc vereeniging.
Den Serviërs, die van den aanvang af in den
niieuwen staat de leiding namen, was het wel
licht mogelijk geweest ook dit verzet te breken
en ten slotte geheel Kroatië met den nieuwen Zuid-
SSlavischen staat te verzoenen, wanneer zij een
beleidvoller en bedachtzamer politiek gevoerd had
den. Maar zij beschouwden zich als de meesten
en Kroaten en Slovenen als overwonnenen, die
tot Serviërs moesten omgwevormd worden.
Zoo nam 'het verzet tegen Belgrado eer toe
dan af. En van dit verzet bleef Raditzj de leider.
Bewust van de zwakke positie van Kroatië,
wenschte hij geen volledige losscheuring van Ser-
vie, maar een volleddige automonie voor de drie
deelen van den Zuid'-Slavischen staat. Tegenover
de centralisatie van Belgrado stelde zij den eisch
tot decentralisatie. De strijd, die hij hiervoor
voerde en waarin hij den steun van andere partijen
uit het nieuwe gebied had, werd f steeds heftiger.
Tot den slotte de aanslag van een Montenegrijnsch
afgevaardigde m de Skoefitzjima aan zijn leven een
einde heeft gemaakt. Want het waren de gevol
gen van dezen aanslag, waaraan hij ten slotte te
A-gram, de Kroatische hoofdstad, bezweken is.
De indruk, die deze dood in het Kroatische
land gemaakt heeft, blijkt uit den stroom van
boeren, die op het bericht ervan naar Agram is
gevloed. Maar ook de gevolgen van dezen aan
slag, waarvoor ook de legeering te Belgrado aan
sprakelijk wordt gesteld, worden reeds zichtbaar.
Feller nog keert zich het Kroatische volk tegen
öen Servischen overheerscher, nu in den strijd
strijd tegen die overheersching te geliefde leider
den dood vond. En dit geeft aan dit overlijden
van den Kroatischen boerenleider een Eüropeesche
beteekenis. Raditzj was ondanks zijn heftigheid
nog betrekkelijk g ematigd, en kon den strijd nog
binnen zekere grenzen houden. Het lijkt niet waar-
schijnlijk, dan hij daarbinnen ook nu nog blijven
zal. De Kroaten hebben alle deelneming van de
regeering aan de begrafenis afgewezen en spreken
van de Skoefitsjima als van -het met bloed be
vlekte kruis te Belgrado en van Servië als van
het buitenland.
De strijd van de vrijheid van Kroatië schijnt
thans een aanvang te zullen nemen. Reeds voor
Raditsj's dood hadden de Kroatische afgevaardig
den zich uit het parlement van Belgrado terug
getrokken om een eigen parlement te Agram te
vormen. De eerste stap naar afscheiding was dus
als 't ware reeds gedaan. De verontwaardiging,
die tahns zoo fel in Kroatië oplaait, maakt een
algemeen beslissenden stap haast onvermijdelijk.
Maar tegen een dergelijken stap, die volledige af
scheiding beteekend, zou de regeering te Belgrado
zich met al haar machtsmiddelen verzetten. En de
strijd, die daarvan het gevolg zou worden en waar
in ongetwijfeld ook andere deelen van het nieu
we Servische gebied tegen der regeering partij zou
den trekken, geeft aan het gebeurde te Agram- zijn
groote beteekenis voor den Balkan en voor Europa.
Het lijkt vrijwel vast te staan, dat Italië zich
niet buiten een dergelijken strijd zou houden en'
dat dezen bemoeiing ook de tusschenkomst van
andere groote mogendheden, Frankrijk in de eer
ste plaats, en van de andere Ballcanstaten, zou uit
lokken. En wat de gevolgen van een dergelijk Bal
kan-conflict kunnen zijn1 heeft de wereldoorlog nog
pas bewezen. Voorshands blijft een rustiger oplosi-
sing van den twist tusschen Agram en Belgrado
nog mogelijk. Raditsj's politiek testament heeft
tot het vermijden van gewelddadige botsingen aan-
gemaand. En het is mogelijk, dat Dr. Matsjek,
I zijn opvolger als leider der Boerenpartij, dien raad
j volgende, er in slagen zal de Kroaten rustig te
j houden en een gewelddadige uitbarsting van het
conflictt er verhinderen.
I Van de wijsheid der regeering te Belgrado zal
het dan verder afhangen of het autogonisme tus
schen Serviërs en Kroaten op vreedzame wijze uit
de wereld geholpen kan worden. Want met het
tegenwoordige regiem zullen de Kroaten zich wel
in geen geval meer verzoenen. Heel erg groot is,
tenzij de groote mogendheden haar invloed laten
gelden, 200'n vreedzame oplossing wel niet. Wie
de macht heeft laat haar niet gemakkelijk schie
ten. Dat blijkt niet alleen te Belgrado.
Ook de Franschen toonen het met ,hun weige
ring het Rijnland te bezetten. Het heet, dat ze aan
de Duitsche regeering den eisch hebben gesteld,
dat deze bij ontruiming in een blijvende in teil-
nationale centrale over het gedemilitairiseerde get-
blied zou toestemmen. Dat beteekent dus feitelijk
een weigering en handhaving der bezetting. Is het
wonder, dat men zich in Duitschlamd afvraagt
wal dan de overeenkomst van Locarno beteekend?
•En is het wonder, dat de wereld zich afvraagt
wat men aan anti-oorlogsverdragen als het Ame-
rikaansche van Kellogg heeft, zoolang een der
gelijke geest 'blijft heerschen en de strijd om de
macht voortduurt? Want hij duurt voort. Aan
den Rijn en op den Balkan, in het Oostzee-gebiqd
en in Mantsjoerije, dat Japan niet wil loslaten,
overal. En dit voortduren beteekend de kans op
oorlog, vrijwel iederen dag, alle anti-oorlogsver
dragen ten spijt.
Van hier en daar
De Olympiade is achter den rug. Niemand zal
kunnen zeggen of ons land ooit weer de eer en
het genoegen zal hebben het Olympische feest
tynnen de landspalen te zien vieren. De vooraan-
staande mannen en vrouwen op sportgebied uit
vele landen van Europa en daarbuiten hebben
zich met elkaar kunnen meten. Van verschillende
•zijden is tevredenheid betuigd over de organisatie
der Spelen, over het verloop en over den in 't
algemeen zeer goeden geest, die bij de wedstrijden t
tbsschen men'sëftën van" zoo velerlei nattofHliteit
heeft gcheeirscht. Ons land is in menig opzicht
prachtig uit den strijd gekomen. Zonder in details
te treden wijzen wij er op, dat door landgenooten
behaald zijn acht eerste prijzen, tien tweede prijzen
en vijf derde prijzen. De uitreiking der Olympi-
sche prijzen heeft Zondag plaats gehad door onze
Koningin. Daarop volgde de officieele sluiting der
negende Olympiade met de traditioneele uitnoor
diging van de jeugd van alle landen zich over vier
jaart e Los Angelos te vereenigen om daar de Spele
van dë Tiende Olympiade te vieren. Zoo zijn dus
de Olympische Spelen voorbij. In zeer vele op
zichten moet er reden tot tevredenheid zijn. Onge
twijfeld zijn de Spelen niet alleen voor de Sport
va belang geweest, maar ook voor ons land en
volk in het algemeen, waar zoo tal van vreemde
lingen in de gelegenheid geweest zijn met ens
land en zijn bewaners kennis te maken. Moge de
kennismaking van weerszijden ee aangename ge
weest zijnl
Uit Zuid-Limburg kwam in het begin dezer week
het droevige bericht, dat daar een zeer ernstig
vliegongeluk gebeurd was. Bij ee demonstratie is
een vliegtuig op een volle tribune neergekomen,
waarbij, volgens de eerste berichten, vier per*-
sonen gedood en twintig gewond werden. Het
is te begrijpen, dat het ongeluk groote verwarring
/veroorzaakte en dat zich verschrikkelijke taferee-
len hebben afgespeeld.
Een ernstige ramp va andere aard heeft een der
kleine eilanden van onze 'Insulinde getroffen. Het
eiland Paloe in de Floris-eilanden is het toonee)
geweest va een verschrikkelijke vulcanische uitbar
sting, waardoor vele hondenden personen het laven
hebben verloren. De verwoestingen, welke zijn aan
gericht, moeten van dien aard zijn, dat men ze
sinds vele jaren in-den Indischen Archipel niet zoo
hevig heeft bijgewoond. Het door.de vulcanische
uitbarsting en door daarmee gepaard gaande aard
bevingen getroffen eiland is niet groot. De dorpen
lagen er aan den voet van den vulkaan. Enf— zoo
als overal elders te constateeren viel, waneer het'
gevaa rover is dat wil zeggen het onmiddellijke
gevaar, zullen vermoedelijk vele der oude bewo
ners en vele nieuwe zich wederom neerzetten op
den bodem, die plotseling zoo onbetrouwbaar kan
blijken. Geschiedde dat ook in ons eigen land niet,
waar, vooral in vroeger eeuwen, de zee een voort
durende bedreiging voor land en volk was?
In de maanden September en October van dit.
jaar zullen vijf vliegtochten naar Nederlandsch In-
die worden uitgevoerd, met het vliegveld Schip
hol als beginpunt. In verband met de gelegen
heid om met de vliegtuigen gewone en aangetee-
kende correspondentie te verzenden, zullen met
ingang van 20 dezer bijzondere luchtpostzegeles
op de. kantoren verkrijgbaar gesteld worden.
Plannen zijn in voorbereiding voor een vliegtocht
naar West-Indië, welke wellicht in Maart van het
volgende jaar zal geschieden en die naar verwacht
wordtj te volbrengen zal zijn in zes of zeven reis
dagen. Het benoodigde geld zal voor ee deel nog
uit particuliere bijdragen gevonden moeten wor
den.
De Nederlandsche vereeniging van Huisvrouwen
heeft zich schriftelijk gewend tot den Minister
van Arbeid, Handel en Nijverheid. Gevraagd wordt
de vermelding van den netto-inhoud van alle ver
pakte levensmiddelen. Het moet dikwijls moeilijk
zijn bij verschillende verpakkingen van eenzelfde
artikel na te gaan welke verpakking voor de huis
vrouw de voordeeligste is. In het afleveren van
verpakte artikelen zonde rdat daarop de nette-
inhoud vermeld is, kan eenige oneerlijke concur
rentie steken, wat tensLoöte niet alleen belang ia
voor de huisvrouw, maar ook voor den fabrikant,
voor wien dan kans bestaat, dat zijn artikel vanide
markt verdrongen wordt door een gelijknamig arti
kel van een concurrent, die in andere verpakking
goedkooper maar ook minder levert waar
door dus de „goedkoopte" slechts schijn kan blij
ken. Het is aan te nemen, dat door samenwerking
van fabrikanten, leveranciers, grossiers met de Ver
eeniging van Huisvrouwen in dezen het euvel valt
te verhelpen.
Door den Minister van Arbeid, Handel en Nijw
verheid is bij den Hoogen Raad van Arbeid aan
hangig gemaakt een voorontwerp voor een nieuwe
Veiligheidswet. De bedoeling is o.m. den arbeid
aan boord van zeevisschersvaartuigen in de Veilig-
.heidswet te betrekken. De tegenwoordige Veilig
heidswet geeft geen bevoegdheid voor het geven
van voorschriften of het stellen van eischen met!
betrekking tot.den arbeid buiten fabrieken of werk
plaatsen. Ook hierin wenscht de minister in het
nieuwe ontwerp te voorzien. En dan wordt onder
meer nog door het ontwerp beoogd de mogelijks
heid te scheppen, dat de minister bepaalde werk
tuigen en toestellen aanwijst, waarvan het ver
vaardigen, verkoope, verhuren of ableveren of het
met het oog op een en ander in voorraad Jiebbeo
strafbaar is, wanneer die werktuigen niet aan be
paalde normen van veiligheid voldoen. Voorts
wordt in het ontwerp de noodzakelijkheid onder
de oogen gezien o.a. den landbouw met zijn toe-
mende toepassing van werktuigen en electriciteit
in de Veiligheidswet onder te brengen. Uit het
voorontwerp blijkt, dat de minister ook rekening
wenscht te houden met het gevaar verbonden aan
de toepassing o.a. van Röntgenstralen.
Deze vereeniging vergaderde gisteravond acht
uur ten lokale van den heer J. J. A. Balk te
Oude Niaiorp.
Voorz. de heer S. Brugmand
Secretaris de heer P. Kostelijk.
Die voorz., de heer S. Brugman, opent 'de ver
gadering met welkotm aan de opgekomenen (ongje-
veer een 60-tal leden zijn aanwezig) daarbij zijn
)leed"wiezen uitsprekende, - dat 2oo'n "gering aantal
leden tegenwoordig is. Gaarne had hij aan drie
maal zooveel leden het welkom toegeroepen.
Gelukkig echter kan de vergadering doorgaan,
daar volgens de statutenwijziging van 1915, sta
tu teniwijziging "kan plaats hebben in een daartoe
opzettelijk belegde vergadering, en aangebracht
kan worden na goedkeuring door 2/3 van de op
de vergadering aanlwezige leden.
Hiierna worden door den heer P;. Kostelijk als
secretaris, de notulen van de vorige vergadering
geezen en onder dank aan den samensteller on
verander 1 goedgekeurd.
Mededeellngen
De voorz. 'zegt dat het bondsbestuur er nog
eens op uit is geweest en verschillende gebou
wen heeft bezichtigd voor dakbedekking. Het
werk aan de veiling is thans gaande en Is aan
de iin de notulen genoemde firma opdracht gege
ven tot den bouw daarvan.
Van den Bomdssecretaris is bericht ontvangen
dat de beschrijvingsbrief spoedig zal worden in
gezonden, waarin zijn opgenomen de Statuten,
van den Noordermarktboud en een voorbeeld voor
de aangesloten vereenigingen.
In verband hiermede is van de fa. Keizer tje
Noordscharwoude bericht ingekomen, 'waarin, na
overleg met bet Dag. Bestuur van den N.M.iB
(wordt verzocht baar het drukken der Statuten
op te dragen.
De voorz. zegt dat door het Bestuur er 'bij alle
aangesloten vereenigingen op wordt aangedron
gen genoemde firma het drukken der Statuten
op te dragen.
Een verzoek van het Tentoonstellings Comité
te Medemblik, om een medaille beschikbaar te
stellen, wordt voor kennisgeving aangenomen, na
dat de heer P, Kostelijk als zijn meeding heeft te
kennen gegeven, dat dit overbodig is, waar ie
N,M.B. reeds een verg_ zilveren medaille beschik
baar heeft gesteld.
"Wat betreft het bestrijdingsmiddel van oen
heer Liefhebber te Enkhuizan, beeft, de Secre
taris daarover correspondentie gevoerd en aange
boden zelf proeven tfe nemen. Nu beeft het 3
weken geduurd, alvorens hij het bestrijdingsmid
del heeft ontvangen, en konden derhalve door
hem geen proeven genomen worden, daar het be
stemde veld reeds bezet was. Echter zijn door
den uitvinder 3 proeven genomen bij onderstaan
de personen met den volgienden uitslag.
J. H. Mantel, Avenliorn, 400 bestrooid, 21
draaiers, niet bestrooid 400, draaiers 57.
Gebr. Broersen, Grootebroek75, 7539 en 750
P. de Wit, 'Grootebroek 1209 en 120—28.
