jlCwi
aeneest
ïllLLULULi
londBrdag23 Augustusl928
Plaatselijk Nieuws
De qpoete
Uit den Omtrek
te Oucfikaespel.
Die derde dag van ae feesten, die Dinsdag, mocht
eveneens, begunstigd door droog weer, voorspoedig)
verloopen.
De deelname aan de Volksspelen, "die des mid
dags werden gehouden, na den voetbalwedstrijd
voor Dames, was best te noemen.
De voetbalwedstrijd Dames.
Evenals 't vorig jaar, bleek deze weder In 't 1
teèken van de belangstelling van de zijde van hiet
publiek te staan.
Natuurlijk deden de beide elftallen hun "best
om als overwinnaar uit den strijd te treden, maar j
aan één van de twee aan „Miikfwis" mocht
het gelukken, goals te maken, en eindigde .deze 1
wedstrijd met een overwinning voor „Mikwis" j
en een nederlaag voor „Trapvast". 4—0.
Daarna kregeu we de Volksspelen met zcoals
gezegd uitstékende deelname.
Dl3 uitslagen van de wedstrijden laten wij hier
onder volgen:
Vensterspringm dames: le prijs H. Bruin, 2e
prijs Grietje Borst, 3e prijis T. Mors.
Estafette dames: le prijs J. Mulder, G. Blan-
bandaal, Gr. Borst, en B. Bruin.
Estafette heierenle prijs W. Kos, L. Wit, P.
Kramer en G. Tromp, 2e. prijs P. de Geus, H,
Aarts, K. Borst en S. Tromp, 3e prijs Jb. Kos
Jn. Kos, P. Schrieken en J. Sneekes
Toptrekken beierenle prijs Cor Met, 2e prijs
J. iStet, 3e prijs C. Jonker.
Hipderniswedloop meisjes: le prijs P. Schoen
maker, 2e prijs M. Kroon, 3e prijs D. Wals.
Hiradierniswedstrijd jongensle prijs P. Schrie
ken, 2e prijs J. Schrieken, 3e prijs S. Pranged,
4e prijs H. Slooves, 5© prijs P. Sneekes.
Na afloop werden d© prijzen uitgereikt- in het
hotel „De Brederode" en was hiermede het einde
bereikt van de drie feestdagen, die alle een mooi
en aangenaam verloop hebben gehad.'
Voorbij' voor een jaar.
Met voldoening mogen Bestuur en Commissaris
een op het verrichtte werk terugzien, en de Ge
meente op een feest, dat wadier gezelligheid en
drukte heeft gebracht en niet zal nalaten, den
goeden naam te versterken bij de vele sportlied
De waardeering zij in deze onverdeeld.
En mogen de finantieele resultaten van dien
aard zijn, Jat uitvoering kan worden gegeven
aan plannen, die geopperd zijn voor 't het vol
gend jaar te organiseeren feest.
Des avonds om 7 uur werd eon voêtbalwtedstrijd
gespeeld tusschen D.T.S. 1 en ©en Alcmaria-com
binatie.
B'.T.S. speelt de eerste 'helft voor den wind en
schijnt 't er op gezét te hebben, de Alkmaarders
een flinke partij te geven.
Vanaf 't begin wordt een vlugge fwedstriji ge
speeld en verplaatst het spel zich snel.
In hoofdzaak echter wordt de Alcmaria-hielft
benut en door D.T.S. wondt 't eerste doelpunt ge
maakt.
De A. C.ers blijken niet opgewassen tegen den
aandrang van de D.-tjes, die steeds in dien aanval
zijn, behoudens een enkele maal opzetten van de
A.-C1.
Nadat er gekeerd is, gaat 't in hetzelfde tem
po verder, en gelukt het aan D.T.S. nog eenigje
nialen te scoren en den stand op te voeren tot
5 goals.
Alkmaar blijkt tegen dit elan met bestand!
en weet in totaal slechts 2 maa lkeeper Siwag|er
Niettemin bleef het spel binnen d,e perken der
sport'we 1 le vendheid en weten beide partijen el kan-
der te waarieeren en te (erkennen.
Scheidsrechter Hartog leidde kalm en beslist-
Een scheidsrechter, dien we gaarne op t D'.T.bi-
terrein zien.
Einde komt met 52 voor D.T.S.
.Wat de kermis zelf betreft, Je ze'is op kalme
en rustige wijze gevierd en zonder incidenten
verloopen.
- NOORDSCHARWOUDE.
De in het hotel-café „Het Bonte Paard" gehou
den 25-slagen wedstrijd kolven op 19, en 21
Augustus, had het volgende resultaat:
i.e klas: J. Hagenaar, Alkmaar, ie prijs met 1269
punten; C. Langedijk, Noordscharwoude, 2e prijs
met 254 p.; W. Kostelijk, Oudkarspel, 3e prijs met
245 p.; P. Kostelijk, Heerhugowaard, serieprijs met
55 punten.
2e klas: Brander, Alkmaar, ie prijs met 233 p.
bij loting; J. Timmerman, Oudkarspel, e2 prijs
met 233 p.; H. Aarts, Oudkarspel, 3e prijs met
232 p.; P. Jes, Noordscharwoude serieprijs met
57 punten.
3e klas: Fr. Muileboom; Noordscharwoude, ie
prijs met 227 p.; Butter, Alkmaar, 2e prijs met
213 p.; W. Bakker, Noordscharwoude, 3e prijs met
2n p.- J. de Wijs, Noordscharwoude, serieprijs met
55 punten.
- ALKMAAR.
HET NIEUWE NEDu TlOONEEiL
IN „HET GULDEN VLIES".
Het Nieuwe Ned. Tooneel (art- leider Louis
Saalborn), dat met ide as. kermis voor ie 5e
maal de schouwburgzaal van „Het Gulden Vlies'
zal bespelen, ter welker gelegenheid de voorstel
lingen op een feestelijke wijze zullen plaats vin
den, is u;t de volgende dames en heeren samen
gesteld: Magda Janssens, Sophie de Vries, Anna
Sablairolles, Julia de Gruyter, Helene Treep-
Viiik, Ant. Sohns, Dina van Krieken, Miep v.
d. Berg, Anny Schuytem», Pola Corel en Biiy
Doornbos en de heeren Louis Saalborn, Bart
Kreeft, John Gobau, Oscar Toumiaire, Elias van
Praag, Fl: r la Boehe, .7 oh an te Wechel' Bleu
van Noppen, Frans Nienhuys, Ben Lucius, Joh.
Fiolet, H. Hoogland, e.a.
Behalve het tooneelspel „Het Proces van Ma
ry Dugan", met Magda JanssenS, in de titelrol,
waarvan bij hoog© uitzondering in verband me*
het eerste lustrum de première in plaats van te
Amsterdam, op Zaterdag 1 Sept- te Alkmaar zal
plaats vinden, terwijl een twleede opvoering van
genoemd stuk op Ziomdag 2 September zal worden
gegeven is het repertoire voor de overige dagjen
als volgt samengesteld:
Zondag 26 Aug. „Abie's Bose Mary", het blij
spel iu 3 bedrijven, dat dezen winter als laatste
abönmeinentsvoorstelling zulk een buitengewoon
groot sucoes verwierf.
Maandag 27 Aug. „D© vijf Frankforters",
welk stuk voor Alkmaar nog nieuw is, en waarin
niet minder dan 20 der beste artisten van het
N.N.T. optreden, met Anna Sablairolles als gast.
Dinsdag 28 Aug. Op veelvuldig verzoek nog
eens een opvoering van „Oud-Heidelberg", het
altijd blijvende charmante en boeiende 'tooneel
spel.
Woensdag 29 Aug. „Bradway" het kermisstuk
bij uitnemendheid, waarbij men zoowel van re-
vue-tooneel als cabaret kan genieten.
Donderdag 30 Aug. Een reprise van „De Baas
zoekt een vrouw" het lacih-sucees van de vorige
kermis, toen na twee uitverkochte zalen nog hon
derden teleurgesteld moesten worden.
Vrijdag 31 Aug. Een herhaling van de lach-
schlager „Abie's Bose Mary".
In al deze stukken treden de eerste krachten
van het gezelschap op, terwijl aan de aankleding
van tooneelen de grootst mogelijke zorg zal wor
den besteed. 1
Alles bij elkaar een geheel, dat klinkt als een
klok, zoodat men er van overtuigd kan zijn, dat
een óf meer avonden met de a.s. kermis in „Hei
Gulden Vlies" doorgebracht, als welbesteed kan
Worden beschorbwid.
Ten slotte vestigen wij er de aandacht op, dat
reeds v ana'f Vrijdag a.s. kaarten voor ,ie voorstel
lingen verkrijgbaar zijn. Dit lijkt ons vooral zeer
gemakkelijk voor de inwoners der buitengemeen
ten, die Vrijdag en Zaterdag toch* in de stad zijn
en dus niet nog eens extra naar de stad moeten,
om kaarten te koopen.
Rechtzaken
ARRONDISSEMENTS-RECHTBANK.
Meervoudige Strafkamer.
Zitting van Dinsdag 21 Augx
UITSPRAKEN,:.
Q. L. M., Heerhugowaard, in hechtenis, op
zettelijke brandstichting, nader onderzoek gelast.
W. M. v. G:.y' Bergen op Zoom, in hechtenis,
diefstal met inklimming, 1 jaar gev.straf.
Mies H., Alkmaar, in hechtenis, als voren; aan
gehouden tot a.s. week.
van bijzondere eigenaardigheden, doch' men moet 1
hec gemiddelde van een zoo groot mogelijk aantal
gezinnen aan een en ander ten grondslag leggen, j
Pit alles maakt, dat het opstellen van indexcijfers
van de kosten van levensonderhoud een buiten
gewoon moeilijk en omvangrijk werk is, en aan
gezien wij hie rin Holland nu eenmaal gewend
zijn om wat we doen goed te doen, zal het ook
niet verwonderen, dat verschillendq pogingen, die
ontworpen zijn om indexcijfers) op te stellen, ge
strand zijn op de hierboven genoemde moeilijk
heden.
Wij beschikken echter over een tweetal reeksen
van indexcijfers van "de kosten van levensonder
houd, die geregeld elke drie maanden worden
bijgehouden en welke reeksen resp. worden op
gesteld door de gemeentebureaux voor de Sta
tistiek te Amsterdam en Den Haag. De cijfers
van Amsterdam stellen ons in de gelegenheid een
vergelijking te treffen met de periode var. voai
den oorlog en het blijkt, dat da kosten van levens
onderhoud voor arbeidersgezinnen tegenwoordig
ong. 1,7 maal zoo hoog zijn als voor den oorlóg,
'in 1920 waren zij ong, £,1 maal 202 noog, zoodat
er dus sinds 1920 reeds weer een aanmerkelijke
daling heeft plaats gevonden. In de laatste jaren
zijn zij vrij constant. Dit blijkt ook uit de cijfers
van het Bureau te Den Haag, die op den toestand
van 1921 gebaseerd zijn' en aantoonen, dat sinds
1921 voor de arbeidersgezinnen ongeveer een da
ling van 20 pCt. in de kosten, van het levensonder
houd heeft plaats gevonden. Waar al deze cijfers
Isteeds met de grootste nauwkeurigheid worden
iopgemaakt, zijn zij ongetwijfeld van zeer veel be
lang bij de beoordeeling van de arbeidsvraagstuk
ken in ons land.
Rubriek van den Arbeid
DE KOSTEN VAN, HET LEVEN,S-
ONDERHOUD.
Bij de vraag, hoe de beweging is van de kosten
van het levensonderhoud, nemen de z.g. index
cijfers een belangij'ke plaats irn, omdat deze ons
in een enkeLe cijfer laden zien of ten opzichte van
een vroeger tijdstip de prijzen der levensbehoeften
stegen of daalden. Men heeft verschillende soorten
van indexcijfers. Zoo worden door het Centraal Bu
reau voor de tSatistiek te Den Haag geregeld
indexcijfers opgemaakt van de groothandelaren
Van een 48 belangrijke artikelen wordt geregeld
het prijsbeloop nagegaan, en daarvan een gemid
delde opgesteld. Dit gemiddeld© wordt dan ver
geleken met het gemiddelde in 1913 en wanneer
men dit laatste op 100 stelt, blijkt, dat de gemid
delde prijs van de artikelen in den groothandel het
laatste jaar ongeveer 150 is, dus 11/2 maal z0°
als voor den oorlog. Verder maakt het Centraal
Bureau voor de Statistiek) geregeld een overzicht
van de kleinhandelsprijzen en berekent ook van
een aantal artikelen de gemiddelde prijs in den
kleinhandel. Vergelijkt men deze met voor den
oorlog, dan blijkt, dat de artikelen in den klein
handel ook tegenwoordig ongeveer 11/2 maal zo°
duur zijn als in 1913.
Om echter _de kosten) van het levensonderhoud
te berekenen moet men met verschillende andere
omstandigheden rekening houden. Immers dan kan
men maar niet den gemiddelden prijs nemen van
een willekeurig aantal artikelen, doch moet men
letten op het 'belang, dat deze artikelen hebben
bij het gezinsbudget vani de arbeiders of van de
groepen van andere personen, van wie men de
kosten van het levensonderhoud wil nagaan.
Tevens moet men dan verschillende andere pos
ten, die in het budget voorkomen, zooals) uitgalven
voor ziekte, ontspanning, contributie, enz. in aan
merking nemen, terwijl men tenslotte rekening
moet houden met de veranderingen in de levens
wijze, die in den loop van de jaren plaats vinden.
En men mag dit alles niet slechts voor één gezin
nemen omdat men dan te veel afhankelijk zou zijn
Land- en Tuinbouw
IETiS OVER HET KWEEEEN VAN NIEUWE
SOORTEN.
Toen dit jaar de heer Voenhuizen zijn prijslijst
van nieuwe soorten uitgaf heb ik verschillende
landbouwers er huu bewondering over hooren
uitspreken, dat hij voor de nieu'we soort jubileum
maar eventjes f 3.per Kg. durfde vragen.
Vreemde redeueeringen hoort men daar tan bij
en als men durf,Je gelooven, dan zou Veenhuizen
al lang millionair moeten wezen, want nietwaar
1 Kg. poters kost f3.een H.l dus f 210.
Een H.A. levert toch zeke Wel een 100 mud
poters, alzoo eeu sommetje van f21000. Nou, daar
kun. je aariappelkweeker voor zijn! Ja, als het
zoo was. Maar, het heeft den heer Veen huizen
■werkelijk niet rijk gemaakt, dat kweeken van
nieuwe soorten. Wanneer het zoo Was en wan
neer het kweeken van nieuwe plantensoorten zoo
eenvoudig was, dan zouden zich zeker meerleren
er op toeleggen. Nu blijft het tot de enkelingen
beperkt. En waarvoor? Omdat de meesten het
geduld missen om te Wachten tot eens een nieuWie
bruikbare variëteit verkregen is. Want op dit
laatste vooral komt het aan. Een nieuiwe variëteit
te kfweeken is niet zoo moeilijk, maar de bruik
baarheid, daar komt het tenslotte op aan. "En wat
een teleurstellingen moet men niet meemaken,
eer men het tot iets goeds heeft (giebracht. Omdat
over dit kweeken van nieuwe soorten nog veel
misverstand bestaat, wil ik trachten op eeenvou-
dig© twijze, hierin wat helderheid te brengen
Elk levend wezen bestaat uit ©en groote massa
zeer kleine deeltjes, oellen geheeten. Wé zou
den het ons zoo kunnen voorstellen, dat menseh,
dier en plant, een staat van oellen zijn. Elke
oei leeft, zooals in een staat of land, elk inwoner
j leeft. Sterft in een land een menseh, dan is
daardoor de staat niet Tool, daar de plaats inge
nomen wordt door een nieuw; geboren menseh.
Worden meer menscheu geboren, dan er sterven,
dan spreken we van een groeiende staat. Is het
tegendeel het geval, dam spreken we van een ster-
j venide staat. Op gelijke wijze moeten We ook
denken bij elk levend organisme. Gaat een oei
I in mensdh, dier of plant dood, dan sterft dia ar-
I door dit indiviiu niet. Wel zou dat het geval
zijn als alle cellen of een zeer groot aantal oei-
len stierven. Daaruit volgt, dat het leveö. aan
1 elke cel gegeven is. Nu vinden wefin elke oei
1 een klompje eiwit, dat den naam van celkern
draagt, en dat bestaat uit een aantal staafjesj
i alles natuurlijk microscopisch kleiu. Deze staaf
jes zijn ie dragers van de eigenschappen in
j menseh, dier of plant. Elke. eigenschap heeft du»
ook zijin staafje. En in elke oei vinden we dia
staafjes van alle eigenschappen terug. Dat dit
i een gelukkig verschijnsel is, moge hieruit blij
ken, dat het daardoor mogelijk is, hit een takje,
ja zelfs uit een blad of uit een knop een heel
nieuwe plant met Wortels, takken, 'bladeren en
bloemen te kwee ken. Zou ©en blad alleen oellen
bevatten met de eigenschapsdxagen van het blai,
dan zou het *uiet mogelijk zijn, dat daaruit ook
1 een stengel, en een bloem, en wortels te voor-
schijn kwamen. Dan zou daarvoor steeds een
nieuwe schepping noodig zijn. Nu Wie weten, dat
in elke cel, ook in geslachtscellen, alle eigen-
schapdragers voorkomen, valt het niet moeilijk
te begrijpen, dat, wanneer uit een blad, een hfeiel
nieuwe plant opgebouwd zal Wtonien, de eigen
schapsdragers van de wortels, en van de stengels
en van de bloemen, mede hun taak gaan ver
richten. Bij de ongeslachtelijke voortplanting of
vermenigvuldiging is het Jus vrij eenvoudig te
verklaren, hoe de verschillende dfeelen opge
bouwd worjen. Maar nieuwe soorten ontstaan
daarbij niet!! Deze verkrijgt men alleen door
geslachtelijke vermenigvuldiging, doordat lus
mannelijke en vrouwelijke geslachtscellen bij elH
kaar komen. Is dit het geval, dam smelten de
overeenkomende eigenschapsdragteïs samen. E«n
nieuw indiviju zal dan ontstaan, idat in zich bergt
de eigenschappen van vader en moeder, vader
en moederplant. Het spreekt nu wel vanzelf,
dat men bij het kweeken van soorten maar niet
luk raak te .werk gaat, maar dat men tracht uit
tee soorten, die elk verschillende gunstige eigen
schappen in zich vereenigt. Ik denk bijv. aan
de Wihelminatarwè. Oorspronkelijk kende men
in ons land de witte dikkop tarWe, die winter vast
was, maar geen beste bak'waarde had en de
Zeeuwsche tar'we, die de omgekeerde eigenschap
pen bezat.
Door kruising van die beide is het tenslotte
aan prof. Boekema mogen gelukken een tarwe-
soort te verkrijgen, die wiutervast is, goeie bak-
waarde bezit en een hooge opbrengst grieft. Wie
wel eens suikerboontjes en bruine boon/in uaast
elkaar heeft gekweekt, zal, Wlellicht leens peulen
aangetroffen hebben, die witte en bruin; boouien
beide, bevatten. Er waren dan hoornen die ae eigen
schap bruin hadden meegekregen. En 't wit dan?
Wel, die hadden ze ook! Maar die was niet te
zien. Want, en dit is een voorname zaak, niet
ale eigenschappen uiten zich met dezelfde kracht.
Sommige treden zeer sterk op den voorgrond. Z|e
heeften, dominant. Andere blijven meer achter.
We noemen ze reoessief. Nu is bruin in hoonien
dominant én wit is reoessief. H$t is te begrijpen,1
dat van Je eigenschapsdragers voor de kleur drr
hoornen, de bruine drager zich op Jen voorgrond
plaatst en Van de witte is niets te bespeuren.
'Met wat we hierin verhandeld hebben, bjijkt
nu wél reeds,, dat alleen 'door samenvoeging van
•uauuny ubbjsJtio uojjoos oAtnoiu uo-jjaonjo'BtsoS
En dat uitwendige veranderingen daarop geener-
let invloed uitoefenen Zon mee bijv. eet. paarde1
bloem uit de Alpen, die daar heel gedwongen
groeit, in ons land uitpoten, dan zullen de jonge
plant© nhiervan afkomstig een zelfde groei ver*
toonen als de inheemsche. Houdt men kastanje-
takken in het donker, Jan komen 't volgend jaar
uit de knoppen witte bladeren, maar, staan die
takken dan iu het licht, dau zullen er knoppen
ontstaan, die weer groene bladeren geven. Zoo
zouden we met tal van andfere voorbeelden kun
nen aantoonen, dat de uitwendige invloeden geen
blijvende indruk achter laten op het plantenle
ven of op de soort. Een volgende maal willen we
enkele moeilijkheden bespreken, waarmede de
kweeker te maken heeft.
Niéuwstijdingen
KLOEEEN IN DEN ZWOLSCHEN TOREN.
De commissie tot overbrugging van den IJsel
bij het Katerveer, heeft de gemeente Zwolle aan
gebeden van d© overgebleven gelden klokken in
den grooten Toren aan t© brengen, die voor het
eerste geluid zouden worden op den dag van de
opening van den IJselbrug. Thans is van de
commissie bericht ingekomen, dat het haar mo
gelijk is gebleken haar aanbod van vijf luid-
kokken uit te breiden met 30 klokken.
AUTO TEGEN EEN BOOM GEREDEN-
Te Almelo is een auto, waarin gezeten 'waren
de familie tSiruik uit Almelo en 'de heer en mej.
Broekhuis uit Amsterdam, op den Bornschen weg
'tegen een boom gereden. Die beide Amsterdam
mers werden, ernstig gewond, naar het ziekenhuis
vervoerd; vooral de toestand van mej. Broekhuis
is zeer zorgelijk. De andere inzittenden Itwamien
er vrij goed af.
i'l
