lat de dé Mi uerlel
Land- en Tuinbouw
pe voorz., de heer Joz. Zaal van Broek op Lan-
pgekomenen, zijn teleurstelling uitsprekende over
endijk, opent de vergadering met welkom aan de
]iet gering aantal belangstellenden.
•Niettemin hoopt hij dat de besprekingen in het
belang mogen zijn van de afdeeling.
Hierna worden door den heer Janssonius, als
secretaris der vergaderingen, de notulen der vori
ge bijeenkomst gelezen, welke onder dank onver
anderd worden goedgekeurd en vastgesteld.
Berichten van verhindering zijn ingekomen van
heeren van der Molen, Jansen, Keeman en Ds.
Staal.
pc secretaris der. vereeniging, de heer Mailekote
doet mededeeling van een door hem1 aan den al
gemeen secretaris gericht schrijven, waarop is ge
antwoord dat het gedicht v'an Mevr. Bankersen-
Boot alsnog zal worden geplaatst.
Pc collecte voor het steunfonds voor „Volkson
derwijs" heeft in Noordscharwoude een resultaat
gehad van f63.
In de andere drie gemeentten zullen de lijsten
binnenkort bij de voorstanders van „Volksonder
wijs" worden aangeboden.
Poor de afdeeling Huizen wordt gevraagd om
steun voor de stichting van een school voor voor
bereidend onderwijs.
Voor kennisgeving aangenomen
Pe afdeeling Hengeloo. verzoekt haar candidaat
voor het hoofdbestuur, den heer M. de Bruin,
bij de a.s. verkiezing te steunen.
Ook hierop wordt niet ingegaan.
Bij de nu volgende bestuursverkiezing, aftre
dend de heeren C. Keeman Cz., J. Kuiper, P. Zee
man en Joz. Zaal, worden alle aftredende heeren
bij acclamatie herkozen en aanvaarden weder vol
gaarne hun herbenoeming.
Thans wordt in behandeling genomen, de beschrij
vingsbrief voor de algemeene vergadering, welke op
6 eni 7 October a.s. te Amsterdam zal worden ge
houden.
Er komen eenige punten op voor waarover van
gedachten wordt gewisseld, maar men gaat over
het algemeen met de voorstellen en prae-adviezen
van het hoofdbestuur accoord.
Benoeming afgevaardigden naar de algemeene
vergadering.
Hiervoor worden aangewezen de heeren Jans
sonius en J. Keizer.
Door den penningmeester, den heer A. Kist,
wordt hierna rekening en verantwoording gedaan
over zijn gehouden 'beheer.
Uit de door hem overgelegde bescheiden blijkt,
•dat deontvangsten hebben bedragen f36370, de
uitgaven f245.03, zoodat het batig saldo f 118,67
bedraagt. 1
Nagezien door de heeren P. Zeeman en J. Kei
zer wordt alles in orde bevonden, waarna door de
vergadering tot goedkeuring wordt besloten.
De penningmeester ontvangt een woord van
dank voor het door hem gevoerde beheer.
Besloten wordt hierna in den aanstaanden win
ter te Broek op. Langendijk een propaganda-feest-
avond te organiseeren, geschoeid op denzelfden
leest als het vorig jaar te Noordscharwoude
De rondvraag, die thans wordt gehouden, levert
niets op. waarna door den voorz. met een woord
van dank de vergadering wordt gesloten.
i de afsluiting ^0.517 pCt., bij' minder goede afsluiting
0.409 pCt. en bij slechte afsluiting 0.285 pCt. Men
j ziet, het zijn sprekende verschillen. N,u is de
j vraag, hoe we een goede sluitende gierkelder kun
nen krijgen. Dikwijls zien we, dat over den open
kelder planken worden gelegd als een brug en dit
.tnoet dan de afsluiting zijn. Dat zoo nog volop ge
legenheid bestaat voor de vervluchtiging tusschen
de naden door is te begrijpen. Maar ook heeft zoo
het hemelwater ongehinderd toegang. Noodig is
het dus een geheel gesloten gemetselde of beton
nen bak te gebruiken. En dan nog is het verlies
bij een niet goed sluitend' mangat vrij groot. Daar
om beveelt men aan op de gier planken te leggen
en ruimten tusschen de planken vol te gieten
met een 3 m.M. dikke laag olie. Bij deze wijze van
doen bereikt men een volledige afsluiting zooals
blijkt uit de cijfers, door Orthmann gepubliceerd.
Na 211 dagen was het stikstofverlies in een open
kelder dus als eerst doo rons werd beschreven
92.8 pCt. Daar was dus vrijwel alle stikstof
verdwenen. Wanneer de gier geheel met petrole
um werd begoten was het verlies 7.5 pCt. en bij
het gebruik van planken, waartusschen olie 6.1 pet.
Bij goede bewaring blijkt gier een uitmuntendfe
meststof te zijn. Of ze ook rendabel is, willen we
in een volgend artikeltje onder oogen zien. S.
GIER.
Onder gier verstaan we de vloeibare uitwerpse
len derd ieren. De samenstelling ervan zal «afhan
gen van de diersoort en van het toegediende voed
sel. Maar afgezien hiervan kunnen we zeggen, dat
de gier hoegenaamd geen fosforzuur, daarentegen
het grootste procent aan stikstof en kali bevat.
Als gemiddelde samenstelling der uitwerpselen der
verschillende dieren kan worden aangenomen bij
het rund: in de vaste uitwerpselen 0.30 procent
stikstof, 28 pCt. fosforzuur, 14 pCt. kali en in de
vloeibare uitwerpselen 1 pCt. stikstof, 0.15 pCt,
fosforzuur en 1.55 pCt. kali. Bij het paard is dit
resp. 0.56 pCt. stikstof, 0.36 ptC. fosforzuur, en
0.33 pCt. vo,or de vaste uitwerpselen en 1.52 pCt
stikstof, o. pCt. fosforzuur en 1.65 pCt kali. Bij
het varken 0.60 pCt. stikstof, 0.60 pCt. fosforzuur
en 0.50 pCt. kali in de vaste uitwerpselen en 0.60
pCt. stikstof, 0.16 pCt. fosforzuur en 0.80 pCt. kali
in de vloeibare uitwerpselen.
Uit deze cijfers 'blijkt wel duidelijk, dat de
gier vooral zijn waarde dankt" aan het vrij hooge
percent aan stikstof, dat er in voorkomt Dat die
stikstof niet altijd op waarde geschat is, blijkt wel
uit de nonchalante manier, waarop men er mede
te werk ging en op vele plaatsen nog gaat. De
noodzakelijkheid van een goeden gierkelder wordt
lang nog niet overal ingezien. Men meent, dat het
bruine vocht uit een gierkolk of afgedamde sloot
evenveel waarde heeft als goed bewaarde gier. En
toch is niets minder waar dan dat. Orn 1 te
grijpen moet men weten, dat de stikstof in de gier
voorkomt in ammoniakvorm. Koopt men een flesch
ammoniak in .een drogisterij en laat die enkele da
gen openstaan, of wat nog beter is, om de vergelij
king op te laten gaan, giet men ze uit in een wijde:
open schaal, dan zal nadien blijken, dat men, pon
der gevaar van tranen in de oogen te zullen knjgen
de neus boven het vocht kan houden. De ammo-
hiak is de lucht ingegaan. Datzelfde gebeurt nu
pok met de ammoniakstikstof uit de gier, die aan
de buitenlucht wordt blootgesteld. Het - is ze
van veel beteekenis, om de gier zoo vlug mogelijk
uit den stal in een goed afgesloten ruimte, den gier
kelder te laten afvloeien. In den stal is het altijd
warm 'en deze warmte bevordert de verdamping, de
vervluchtiging van de ammoniak. Vooral in ee
paardenstal zal men dat gewaar morden. Daar
hangt ook altijd zoo'n prikkelende lucht. Dat wijst
'erop, dat er met de gierafvoer iets niet in orde is
Van hoeveel beteekenis het is een vlugge a
ten goede afsluiting van den gierkelder e e
is wel gebleken uit de proeven, die prof. Hanser
in Denemarken heeft genomen. Bij ?eeJ g0^eJ\
sluiting bevatte de gier 0.615; pCt- stikstof, bij g
Voor Huis en Hof
HE TTREKKEN
VAN BOLGEWASSEN
Dit doet men om' al' vroeg in het jaar,, of in den
winter bloemen in huis te hebben. Ken blikje met
bloeiende .tulpen met Kerstmis maakt de heele
(kamer, vroolijk, niet waar? Alleen maar: hoe kan
men dan al bloeiende tulpen of hyacinthen heb
ben? Dat een bloemist het zoover brengt is niet
moeilijk, maar die beschikt dan ook over een war
me kas. Toph is met een beetje goeden wil en in
dien men er maar bijtijds mee begint, ook wel
voor den amateur de vreugde van met Kerstmis
eigen gekweekte bloemen in de kamer te hebben,
weggelegd. 1
Het trekken kan plaats hebben in peltten en!
'boven water. Het allereerste wat we te doen heb
ben, is reeds in Augustus, maar zeker in Septem
ber bij een soliden handelaar bollen te bestellen.
Kwaliteit doet hier nog meer dan de grootte van
zijn het sterkste en dus het voord!eeligls)d. Dit
laatste wordt niet altijd beaamd. Immers, men
hoort nogal eens de meening verkondigen, dat de
kuikens uit de 'broedmachine juist zwakker zijn
dan de natuurlijk gebroede. Dit is in het algemeen
niet juist. Men vergeet daarbij meestal, dat aan
het kunstmatig opfokken van de dieren dan nogal I
eens het een en ander mankeert. Gaan de beestjes
dood, dan is dat de schuld van de broedmachine,
maar niet van den man, die ze groot moet brengen.
Het is een oud liedje, dat de schuld werpen op
een ander. Niet waar, de splinter en de balk doen
hier ook opgeld. 1
Men moet nu niet meenen, dat het' kunstmatig
broeden zoo iets heel nieuws is. Het is integendeel
zeer oud. Bij de oude Egyptenaren en onder de
Chineezen vele honderden van jaren voor onze
jaartelling, kende men het reeds. Alleen, de ma
chines die men toen gebruikte waren niet geheel
gelijk aan die van onzen tijd. Immers, men legde
'de eiers in warme mest en later 'bouwden de Egyp-
tenaren er speciale ovens voor. Dat gebeurt nu
nog. Ook in de natuur schijnen sommige vogels
er een broedcentrale op na te houden. Dezen zo
mer kon men in de „NR.Crt." lezen, dat een vo
gel in de Rotterdamsche Dierentuin zijn eiers
legde in rottende bladeren en ze daar liet uitbroe
den. Zelf paste hij ervoor. De eerste broedmachine
die met practisch resultaat werkte wjerd in 1850
in Frankrijk in gebruik genomen. Men. stookte de
machine warm nfet houtskool, briketten of war
me steenén. Met briketten had toen de beste ge
volgen. In 1890 kwam de machine van Herson.
die met warm water werd verhit en het type is
van de tegenwoordige gebruikte warmwatermachi-
nes. En 10 jaar later kwam Sijpers met zijn heete
Tuchtbroedmachine. Deze twee typen hebben zich
nog altijd gehandhaafd. De principes van onze
tegenwoordige machines zijn geheel gelijk aan die
van Herson en Sijpers. Op onderdeden alleen zijq
.er verschillen te constateeren.
Als voordeden voor de warmiwatermachine kun
nen we aanvoeren, dat ze heeft een standvastige
warmte, geen sterke luchtverplaatsing wordt in dé
machine waargenomen en men behoeft geen te
sterke warmtebron. Daardoor is deze machine bui
tengewoon goed geschikt voor de piepkuikenfök-
'kerij, waar men in dk jaargetijde moet broeden
ten voor het vroeg broeden van kuikens. Als na
deel moeten we noemen, dat wanneer de tempera
tuur schommelt, deze niet gauw tot rust komt.
Het is dan niet gemakkelijk een constante tempe
ring zou zoeken, hier in Döreveld of ergens ad
ders, maar dat hij in elk geval in het land zou blij
venna zijn huwelijk met Lize. En nu liggen, alle
plannen, die hij gemaakt heeft misschien, in dui
gen. Wie weet, wanneer hij nu zal thuiskomen en
als hij thujskomt zal hij wd weer vertrekken."
Door haa rdroefheid overmeesterd begon Ru
dolfs moeder weer te snikken. Geruimen tijd ble
ven Lize en Rudolf bij haar staan, begrijpende dat
.zij geen troost konden geven, slechts af en toe
de handen drukkende van haar, wier leed een
(droeve schaduw wierp op hun pas gevonden geluk.
Toen juffrouw van Ruijven eindelijk bedaard
geworden was, brachten Rudolf en Lize haar te
bed. „Kinderen", zei ze, voor Rudolf en Lize haar
kamer verlieten, „kinderen..,, ik heb jullie nog niet
igelukgewenscht. Ik hoop dat jullie samen heel
gelukkig zult mogen worden. Vergeef het een ou
de vrouw, dat het verdriet van een van haar jon
gens haar misschien wat zwaarder schijnt te we
gen, dan jullie nu we lkunt begrijpen."
Beiden, Rudolf en Lize drukten een innige» kus
op de nog betraande wangen der goede vrouw.
Den volgenden morgen bij het ontbijt werd er
niet gesproken over wat den avond te voren was
geschied. Het was of ieder voor zich bang was er
over te beginnen. Ofschoon vermoeid, de nacht
rust was niet lang geweest, gaf juffrouw van Ruij
ven den wensch te kennen als elke» Zondag, naar
de kerk te gaan. Lizé bleef thuis om voor de huis
houding te zorgen en Rudolf begaf zich, nadat hij
zijn Moeder naar de kerk gebracht had, naar het
kasteel. Hij had behoefte met den ouden Burger
te spreken.
de bol. En voor het trekken heeft men prima
Waar noodig. Hyacinthen zet men) 1 in een pot, van ,ratuur te verkrijgen. Het nadeel van de heete lucht
10 c.M. doorsnede of 3 in een van wat meer om- machine is dat ze een te sterke luchtverplaatsing
(vang. Tulpen komen 3, 5 of 7 of meet in een pot,
al naar de grootte der bollen en der pot. Wil men
wat meer tulpén kweeken, dan is het ook heel goed'
tte doen in kistjes, waarbij de bollen tegen elkaar
gezet worden. De bollen komen in September
half tol eind September in de potten, die met
zandigen tuingrond zijn gevuld. Daarbij zet men
de bollen zoo, dat nog een klein stukje boven den
grond komt. De pot blijft tot even beneden, den
rand gevuld. Dan gaan de potten in den donkeren
hoek van den kelder of een donkere kast van een
onverwarmd vertrek. Hoe eer men oppot, hoe be
ter het is. Met de allervroegste tulpen en hyacin-
tthen kan men het al in Augustus doen. In het
donker ontwikkelen de bollen een flink stel wor
tels. Daarna komt de neus tevoorschijn. Men wake
ervoor de bakjes en potten te vlug uit het' donker
te halen. Het best is te wachten, tot men de bloem
boven den bol kan voelen. Heeft men een kamer
met veel licht, dan kan men al vroeger de potten
tevoorschijn halen en ze vlak bij het raam zetten.
Doet men dat niet, dan krijgt men heel lange bla
deren en weinig 'bloem. Het blijft dus altijd goed de
potten, indi'en ze eenmaal uit het donker komen
in het zonnetje voor hét raam te plaatsen. Een
serre idaarvoor al een heel geschikte plaats. Dat
men niet vergeten heeft van tijd tot tijd den grond
yochtig te houden, behoeft zeker niet nog eens
■extra gezegd.
Het beste soort hyacinthen, die in December
tot bloei komen zijn de Romeinsche hyacinthen
'(Hyacinthen Romanus)', die met kleine trossen
witte bloemen bloeien. Voor tulpen neemit men
de Due van Tholl, het mooie roode tulpje op
korten steel.
T)ok het trekken op glas gaat uitstekend. Dit
doet men voornamelijk met hyacinthen. Van half
September tot half October zet men de bollen
9oo, dat de krans van de bol in het water, staat.
Daarop gaan de glazen in het donker. Is het wa
ter tot I c.M. beneden de bol gedaald, dan zorgt
men er voor, dat het niet lager komt, door telkens
wat water bij te gieten. Na een week of 89 kun
nen de glazen in het licht komen. Ook nu weer
dicht bij het raam. Heel aardige resultaten heeft
men als men een wijde schotel met wat kiezel-
steenen vult en daartusschen narcissebollen en cro-
cusknolletjes zet. Men behandelt ze op dezelfde
manier als de hyacinthen. Voor de narcis gebruikt
men meestal de trosnarcis Totusl Albus. Het is een
inderdaad vróolijk gezicht in het vroege voorjaar
zoo'n schotel met bloeiende bloemen in de ka
mer te zien staan. Ook sneeuwklokjes en Scilla's
laten zich op deze wijze goed vervroegen. Voor
wie liefhebberij heeft in het bloemen kweeken is
het nu net nog tijd voor dit werkje te, zorgen. Veel
genoegen en succes er mede. S-
beeft. Als er wat later in het voorjaar gebroed
wordt, hindert dat niet, omdat het buiten de ma
chine dan ook al wat wanner Wordt. Wanneer een
machine opgang gébracht wordt en ook later, als
het broeden eenmaal plaats vindt en de eiers er dus
in liggen, heeft natuurlijk geregeld afkoeling plaats
Het is dus te begrijpen, dat de Luchlt of het water
wanner moet zijn, dan de temperatuur in de
machine. Onder de kljoek heeft men een warmte
van 104105 graden F.' geconstateerd. In de ma
chine houdt men het op 103 graden. Moet men
nu een machine tot 200 graden stoken om die 103
graden te verkrijgen, dan is deze bevist af te keu
ren. Ze deugt niet en geeft sléchte resultaten. S.
KARAKTER
(Door Mr. J. M. van Stipriaan Lufscius.jf
Bescheidenheid.
Er is niets belachelijker dan pedanterie. Dit is
zoo waar, dat, indien men pedante menschen deed
(optreden in cinematograaf of hunne gemaakte
stem nabootste in eene gramofoon, zij zeiven dan
zouden gaan lachen. Indien men »iema»d eerde
dan om zijn verdienste, zoude de pedanterie spoe
dig uitgestorven zijn. De hofhoudingen, de adellijke
titels en de ridderorden doen op dit gebied veel
kwaad. Het is dikwijls dwaasheid zich knapper te
wanen dan anderen. Vooral bij goede menschen
komt de kunde niet -zoo spoedig aan het licht.
Menigeen is knapper dan hij schijnt. Men moet
zich nooit op den voorgrond, maar altijd op den
achtergrond plaatsen. Het beste middel tegen pe
danterie is omgang met .anderen. Eenzaamheid
kweekt groote denkers maar ook pedante menschen
Men moet zoo bescheiden mogelijk zijn.
De pedante man negeert iedereen, gtoet nie
mand het eerst, laat niemand voorgaan, spreekt
iedereen tegen en kan geen tegenspraak dulden.
Hij heeft altijd het hoogste woord. Hij haalt zijn
neus op wanneer gij redeneert. Hij staat op wan-
neer'jjij debatteert. Hij converseert niet, hij geeft
les. Hij weet alles beter. Hij heeft altijd gelijk. Hij
piet tegen niemand op. Hij beschouwt de ouderen
als zijne gelijken en zijne tijdgenooten als zijne
minderen. Hij minacht zijne meerderen. Zijne on
dergeschikten beschouwt hij als honden. Hij be
schouwt zichzelven als het middelpunt van het
heelal.
Er is niets, waarop men met reden trotech kan
zijn, dan een goed karakter, maar, indien men er
trot'sch op is, vervalt alle verdienste er van. De
pedante man is trotsch op zijn kunde, zijn naam,
zijn titel, zijn betrekking, zijn geboorte, zijn ouders
zijn geboorte, zijn voorouders, zijn geld, zijn ken
nissen of zijn uiterlijk, maar vergeet, dat dit alles
met zijn verdiensten niets te maken heeft. Indien
de pedante menschen wisten hoe iedereen ze
doorziet en uitlacht, zouden er geen pedante men
schen meer zijn. Hooge betrekkingen zijn gevaar
lijk voor het karakter, want zij nemen dikwijls de
gescheidenheid weg. De verwaande man denkt,
dat hij grooter wordt, wanneer hij hooger klimt.
Hij vergeet echter, dat alleen zijn voetstuk groor
ter wordt.
Bescheidenheid moet samengaan met zelfres
pect. Men moet eerbied voor zich zeiven hebben.
Zelfs met de grootste bescheidenheid mag men
Toen Lize haar koffers had uitgepakt, was ze zich geen vernederingen laten welgevallen. Ook
nog wat op haar kamer gebleven. Ze was het niet j moet men zich zeiven nooit vernederen. Lndie» gij
met zichzelf eens of ze naar beneden zou gaan of u zeiVen wegwerpt, zal niemand u oprapen. Door
niet. Op haar kamer, in het voorgedeelte van het j menschen na te loopen of te vleien of gunstenj aan
huis gelegen, kon ze van het gesprek tusschen 1 Ben te vragen, werpt men zich weg. Door platte
moeder en zoon niets vernemen. Eindelijk meende 1 aardigheden werpt men zich ook weg. Door slecht
ze toch naar beneden te moeten gaan. Op de gang j ge(jrag werpt men zich geheel weg. Wie de ach-
De droefheid van zijn moeder greep Rudolf ge
voelig aan. Hij had zich vroeger wel eens afge
vraagd, «af hij haar en Herman het leed mocht aan
doen, dat hij nu ongetwijfeld over hen beiden ge
bracht had. Dat was geweest in de dagen, dat* hij
van Lize's liefde voor hem nog niet overtuigd
was. Nu was hij dit wel maar ondanks de geluk
kige gedachte dat Lize van hem hield, vfoelde hij
diep mee het verdriet, dat zijn geluk anderen ver
oorzaken moest. En een van die anderen was
zijn Moeder, van wie hij altijd zoo innig veel ge
houden had. Zoo was de eerste avond van zijn ver
loving een heel droevige, temeer daar hij geen
woord van troost te -spreken wist.
Pluimveeteelt
HET KUNSTMATIG BROEDiEN-
Van verschillende zijden bereiken mij vragen
omtrent het kunstmatig broeden en opfokken van
kuikens waarom ik in een paar artikeltjes daar
over een en ander zal mededeelen. Het onderwerp
b rijk genoeg om daar veel over te schnjven, doch
laat ons alleen met het allerbelangrijkste volstaan.
Waarom gaat men kunstmatig broeden? Om
(drie groote voordeelen te behalen, nl. ie. Men is
niet meer afhankelijk van de broedschheid der kip
pen die meestal te laat in het jaar kotat. 2e Het is
^iegelijk vróeg te broeden en 3e. vroege kuikens
gekomen hoorde ze de stemmen van juffrouw van
Ruijven en Rudolf. Even wilde ze nog wachten en
ging ze weer in haar kamer. Toen ze een kwar
tiertje latei nogmaals op de gang kwam-, was het
in de kamer heel stil. „Rudolf heeft het verteld,'
dacht ze, „zijn moeder weet het nu." Naar het
uiterlijk bedaard ging ze de trap af. Maar van bin
nen was het niet rustig bij haar. Hoe zou Rudolfs
^Moeder de mededeeling hebben opgenomen? Toen
ze de benedenkamer binnenkwam, vond ze Ru-
ting voor zichzelven .verloren heeft, is alles kwijt.
Ons geheele leven moet er op ingericht zijn, om
die achting te hebben.
HET PROCES
VAN MARIE ANTOINETTE^
Toen bodewijk XVI geguillotineerd was, werd
Marie Antoinette in den Temple gelaten, waar men
dolfs moeder nog snikkende. Rudolf zat met be- den hoon en de barbaarsche maatregelen te ha
ren opzicht vermeerderde. Den 3en Juli 1793 werd
haar zoon haar ontnomen. Tevergeefs verzet zij
drukt gezicht aan tafel. Met betraande oogen zag
hij Lize aan. Lize aarzelde. Ziou ze weer naar bo
ven gaan? Rudolf wenkte met de hand, dat ze blij
ven zou. Blijkbaar had juffrouw van Ruijven haar
toch hoot en binnenkomen. Ze hief het hoofd op
en zich half omwendende zagt ze Lize aan. Droevig
stonden haar oogen, maar niet boos. Dat viel. Li-
zich in haar kerker tegen de municipale garden,
die hem komen weghalen. Tevergeefs roept zij
uit: „Dood mij eerst."
De Dauphin wordt overgegeven aan den schoen
lapper Simon, waar hem' de schandelijkste
stonaen naar oogen, maai mei rr -
ze dadelijk op. Vlug .stond ze naast haar, greep schuldigmgen tegen zijn moeder zullen worden W
J r - 11 1 ijaan Marip Ant.ninftt.tfc zeiiJ
de uitgestoken hand. „Lize," zoo klonk het van de
bevende lippen, „het spijt me zoo voor Herman,
die beste jongen. Hoe vroolijk, hoe vol moed was
hij, toen hij vertrok." Rudolf was opgestaan, bij
zijn moeder gekomen. „Moedertje," zoo begon hij,
„ik.... we konden niet anders." Juffrouw van Ruij
ven maakte een afwerend gebaar met de hand.
„Stil maar jongen, ik begrijp het ik begrijp het
zoo goed, maar och, wat zal Herman ervan zeg
gen? En ik, ik had zoo gehoopt, ik had er zoo
naar verlangd ,dat hij spoedig terug zou komen.
Hij heeft het me nooit gezegd, maa rik had het
me zoo voorgesteld, dat hij niet meer zou uitva
ren als hij eenmaal thuis was. Dat hij een betrek-
geprent. Het wordt aan Marie Antoinette zelfs
niet meer vergund zich met handwerkjes bezig te
houden en dag én nacht moet zij in haar kerker de
aanwezigheid van mannen va» de wacht verdra
gen, 'die aanhoudend rooken, spotten en haar
grof beleedigen. i 1
In de Conventie eischen Robespierre en Billaud
Varenne haar hoofd. Den eersten Augustus wordt
Marie Antoinette van den Temple overgebracht
naar d e Conciergerie. Daar blijft ze twee maanden
in den grootsten nooddruft. Zelfs geen verschoo
ning van linnengoed.
Den 15en October, des morgens om acht uur,
neemt haar proces voor de Revolutionaire recht-
