NIEUWE
MOEDER El MARTELARES
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 116
Donderdag 4 October 1928.
37e Jaargang
üilgavi: firma I. H. KEIZER. - Briacteur I. H. KEIZER. - Bareel Msehamede.
Buitenlandsch Overzicht
FEUILLETON
Nieuwstijdingen
Buitenland
IMTERC. TELEPHOON 52
UmiJKER COURANT
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Abonnementsprijs
per 3 maanden f 1.15
Advertentiën van 15 regels 7S
cent, elke regel meer 15 cent.
Groote letters naar plaatsruimte
Het antwoord, dat 'Amerika op "de mededeeliog"
n de Fransch-Engelsche vlootovereenkomst ge
lven heeft, zal de Engelschen en de Eran
schen wel niet 'te zeer verbazen. Die overeen
komst stond aan Frankrijk en Engeland weder
zijds datgene toe, waartegen Amerika zich juist
krachtig verzet had en wat oorzaak was geworden
m het mislukken 'der Bngelseh-Amerikaansche
iderhandelingen over <ae beperking van de ma-
Htieme bewapening. Het was dus meer dan naïef
te gelooven, dat Amerika deze overeenkomst als
een basis voor de algemeene overeenkomst inzake
de bewapeningsbeperking zou aanvaarden. En
waar men de Franse lie en Engelsch e regeer ing!
moeilijk van een dergelijke hinderlijke naïviteit
kan verdenken, moet deze overeenkomst een an
dere beteekenis hebben. D'e Amerikanen hebben
dat ook direct begrepen en er het onderdeel van
een algemeene Fransch-Engelsche overeenkomst
gezien, die een nieuwe Fransch-Engelsche En
tente. inluidt.
En het feit, dat de overeenkomst slechts voor
een deel aan Amerika blijkt meegedeeld en de
geheele overeenkomst tot nu toe niet gepubli
ceerd werd, bevestigt dit vermoeden. De inter
nationale politiek krijgt daardoor een eeaigszins
andere oriëntatie dan zij na den oorlog gehad
heeft. De Fransch-Engelsche tegenstelling, die
zih de eerste jaren na'den oorlog vrij sterk in die
politiek liet gelden, is daarmee voorloopig buiten
-werking gesteld en heeft haar sterke invloed
op de richting dier politiek verloren. De nieuw
geschapen of verscherpte tegenstelling tussehen.
Engeland en Amerika en Frankrijk en Italië,
die Engeland en Frankrijk tot nauwere samen
werking dwong, heèft haar tijdelijk opgeheven.
Daarvan moet -natuurlijk het internationale po
litieke leven en moeten ook de toekomstige ge
beurtenissen zeer sterk den invloed ondergaan.
Het moet leiden tot een afstoóbing zoowel van
Amerika als van Italië. En die móet tengevolge
hebben, dat Amerika zich weer eens uit de
Europeesche aangelegenheden terugtrekt en lat
Italië toenadering zoekt tot andere Europeesche
mogendheden en nog ijveriger dan tot nu toe
naar versterking van zijn positie in Z-uidoost en
midden-Europa streeft -door toenadering tot som
mige Balkanstaten Turkijë en Hongarije.
De tegenstellingen zullen hierdoor nog meer
verscherpt worden. En dit moet tot onveTihijlelijk
gevolg hebben, dat ie ontwapening nog minder
vorderingen maakt laai ze al doet.
De zaak van den vrede is er dus al evenmin
mee gediend als zij lat was met de eerste En-1
gelsch-Fransche Entente, die mede e-en der oor
zaken van den wereldoorlog werd. Wanneer
Bald-win, Engelani's eerste minister, dan ook
op het conservatieve partij-congres voor de con
servatieve rege-ering,. die le laatste jaren aan het
ewind is geweest, de -eer, en de verdienste op-
eischt van de bizondere bevordering van -den
algemeeden vrede, dan hebben we dat niet al
te ernstig te nemen -en uitsluitend te zien als een
verkiezingsmanoeuvre.
Dit conservatieve part ij-congres is het laatste,
dat nog voor de algemeene verkiezingen gehou
den wordt, en moest dus benut worden om de
kiezers van de voortreffelijkheid een-er conser
vatieve regeering te overtuigen. Het moest tevens
dienst -doen om het conservatieve program voor
de eerstvolgende jaren te ontvouwen. Op l,t
program blijkt invoering van protectie het eer
ste punt. j.
Baldwin noemde het woord niet, vermeed het
veeleer opzettelijk.
Nadat de conservatieven, door wijlen Joseph
Chamberlain aangevoerd onder de leus van pro
tectie een verpletterende -nederlaag hebben ge
leden, is het woord taboe.
Maar wat ze met de beveiliging der -eigen
industrieën bedoelen lijkt op protectie als een koe
op een rund. vooral nu ze die beveiliging voor
alle industrieënmogelijk willen maken en ie
voorwaarden voor die beveiliging een beetje ver
slappen. De uitwerking van een dergelijk stelsel
van protectie zal natuurlijk in de eerste plaats
zich in Engeland zelf 'doen voelen. Maar de
voorname positie, die Engeland in het internatio
nale leven inneemt, meet noodzakelijk tot ge
volg hebben, dat ze ook elders voelbaar wordt.
Het is mogelijk dat -de kiezers 3aar nog een
stokje voor steken. Maar de conservatieven be
schikken over een groote meerderheid en hun
tegenstanders zijn verdeeld, wat vooral in Enge
land, waar "geen absolute meerderheid vereischt
wordt, maar -de canaidaat, die de meeste stemtoon
krijgt, gekozen is, een groote voorsprong geeft.
Behalen ze bij de verkiezingen -de overwinning
en wordt Engeland daardoor protectionistisch,
dan moet -dat niet alleen op het internationale
economische, maar ook op het politieke leven
eeri grooten invloed oefenen. En het is niet waar
schijnlijk, dat -die de wederzijdsehe toenadering
der volken ten goeie zal komen. Eoodat ook de
conservatieve toekomstplannen op economisch ge
bied al evenmin den vrede zullen bevorderen
als hun politieke gestie.
Plaatselijk Nieuws
OUDKARSREL.
Blijkens publicatie van Burgemeester en Wet
houders is de gemeentebegrooting voor het dienst
jaar 1929 aan den Baad aangeboden en tegen be
taling der kosten algemeen verkrijgbaar gesteld.
- OUDKARSPEL.
V erv o lgjomjdlOT wijs
In een der vorige verga-leringen van -den ge
meenteraad is besloten, gedurende dezen win
ter weer vervolgonderwijs te geven. Dit onder
wijs is deze week aangevangen met 12 leerlingen,
t.w. 6 jongens en 8 meisjes
Tot onderwijzers aan dit 'vervolgonderwijs zijn
enoemd de heer O. J. -le Wijn en Mej E. G.
Jammer dat de ouders het nut van vervolg
onderwijs niet beter begrijpen, anders zou gewis
het aantal leerlingen wei groot er zijn geweest.
Wij weten Wel, met 1 April zijn er maar_ weinig
leerlingen van de school gegaan en van dit aan
tal zijn er 7 naar tie U.L.'O school te Noord-
scharwoude gegaan, -doch -dit -neemt niet weg dat
het leerlingenaantal toch nog wel grooter had
kunnen zijn.
OUDKARSPEL.
Ligger -der wegen.
Zooals onze lezers zich wel zullen herinneren
is door -den raad dezer gemeente in 1925 een
nieuwe ligger der wegen voorloopig vastgesteld.
NNaar wij thans vernemen, hebben Ged. Staten
van Noordholland -dezen ligger onlangs defini
tief vastgesteld.
OUEKAR-SPEL.
De heer J., -die ëenige -lagen geleden te Alk
maar door een "beroerte werd getroffen, is aan
de gevolgen overielen.
OOUDKARSPlEL.
De potftrbewaa-rpla.ats.
In de vorige vergadering van de tuinbouwver-
eeniging „De Eendracht", is, zooals onze lezers
zich wel zullen herinneren, besloten tot de op
richting van een poterbewaarplaats.
„Dat weet Ik zelf nog niet. Ik zal beginnen
met het doen en laten van -Ije kleine na te gaan,
de uren waarop zij uitgaat en Waarop zij thuis
komt en daarop bouw ik dan mijn berekening.
Vertrouw maar op mij, ik maak alles in orde.
Ik begin eenige belangstelling in de zaak te krij
gen, ©n h-et eenige, waarvoor ik Wel een beetje
batig ben, is dat -die geschiedenis -een aardig
sommetje geld zal kosten. Om ongehinderd te
kunnen voort werken, moet ik eon vrijgevig? band
bebben."
„Tk heb mijn kas al voor je open gesteld,-
^aar je hadt niets noodig."
>,De omstandigheden zijn veranderd.
-,Wil je twintig duizend frank?
■•Och ja! Misschien heb ik niet eens zoov-eel
noodig, misschien iets' mieer nog.
-Ik zie niet op het geld, als Edmond zich maar
l<>t Marie wendt en Marie gelukkig Wordt
Paul Armand bracht zijn brieventasch te voor
schijn, haalde een pakje bankbiljetten -er uit telle
twintig stuks af en reikte die aan J'ean bofiva,
welke ze zeer kalmpjles aannam.
-Bankje!" zei hij. „Dat zijn de oorlogskosten,
maar wat krijg ik
„Bepaal zelf den prijs!"
„Voor 't oogenhlik wil ik in 't geheel niets
Jij bent een veel te nette vent, dan dat ik met u
een accoord zou hoeven aan te gaan. Als de
zaak beslist is, komen Wij wél op^ dat thema
terug. Morgen ga ik aan het werk!"
.Bedenk, dat de jonge Labron niet langer lan
drie weken Weg blijft."
Tégen dien tijd is alles afgelooplen
Hierop gingen de twee bandgjenoaten van elkan-
^Paui Armand voelde zich eenigermate verlicht.
Dat hij een -ni-euwa misdaad moest laten pl-egen,
ging hem weinig orf niet aan het hart, als hij zijn
kind maar mocht behouden en gelukkig maken!
Edmond en Lucie Waren, na eene korte wande
ling in den plantentuin, naar huis teruggekeerd.
Het tooneel met Marie Arman-d schenen beiden
vergelen te hebben. Lucie hield zich bezig met
de voorbereiding tot 'het diner en werd daarbij',
lachend en pratend, door Edmond geholpen. Om
half zeven 'stond de tafel gedekt. Tegen dien
tijd kwam moeder Mina of Johanna Fortier naar
huis en werd door de jongelui- hartelijk ontvan
gen Zij zeide échter, dat zij' tot haar spijt .niet
kon mee eten, 'daar de toestand van de bakkers;
iuffer zich weer érnstiger liet aanzien en zij
bij haar den fiac'nt zou doorbrengen. Zij kwam
alleen warme kleoiing 'halen voor den nacht en
moest dan -dadelijk Weer weg. Lucie vertelde
moeder Mina, datEdmond voor de zaken drie
weken op reis moest en klaagde haar nool, lat
zij nu al 'dien tijd zoo geheel alleen zou zitten.
Naar wij thans vernemen, heeft het Bestuur
van „De Een-dracht" het perceel grond van J.
Hoogeboom aangekocht, op welk terrein de be
waarplaats zal worden opgericht.
- OUD KARSPEL.
Bij de op gister gehouden verkiezing voor een
lid van Bestuur van de Blanne Alhier, wegens
Overlijden van den heer F. de Boer Fz., is geko
zen de heer B. Eiecen Pz. alhier
DE VLIEGTOCHT NAAR INDIë.
Het dwde vliegtuig 'te Nasirabad.
Van de bemanning* van het 'derde ^ii^gtuig, de
H.-NiA F.C. is Dinsdag bij de Nfed. Ind- Lucht--
vaartmaatschappij het volgende telegram dntvan-
gen:
„Wij vertrokken hedenmorgen 7.20 plaatse
lijke tijd uit Karachi- en kwamen te 12*55 te Na
sirabad aan. Alles Is in orde. Wij gaan morgen
door." -
Tegenspoed die vertraging ïlcjrooirza-akt.
Reuter seinde d-d. 2 October uit Allahabad:
De N.-HJA F.C. vertrok vanmorgen uit Kara
chi met de bedoeling'naar Allahabad te vliegen.
Het vliegtuig landde echter bij duisternis op
de renbaan tè Oawnpore. Het Werd bij het lan
den licht beschadigd, waar,door het Waarschijnlijk
een paar 'dagen zal worden opgehouden. Geduren
de het laatste deel van den tocht had het vlieg
tuig te kampen met slecht Weer.
DE TOCHT VAN 'HET TWEEDE VLIEG
TUIG.
Aan een A-neta-telegram uit Batavia 'd.d. 1
October ontleenen wij nog:
Het tweede postvliegtuig vloog, voordat het
landde, zeer laag over 'Weltevreden, 'en 'kwam
om tien uur te Tiljilitan aan. He vliegers wer
den verwelkomd door den vertegenwoordiger
van de Indische Luchtvaart-Mij., den heer Nieu-
wenhuis ,en door Jen assistent-resident van Mees-
tei-C-ornelis, den heer Catalani, namens den gou
verneur van West-Java. Voorts waren aanwezig
enkele leden van den Baad van Ned.-Indië en het
bestuur van de Luchtvaartvereeniging. Het vlieg
tuig vervoerde een passagier, die te Pialembang
was ingestegen,en later naar 'Bandoen-I door-1
vloog.
De vliegers deelden mede, -dat de tocht een
normaal verloop had gehad en naar wensch wias
verloopen, ondanks veel slecht weer, vooral op'
de eerste étappe Ja de "buurt van Belgrado. Eert
klein mankement aan den motor bij' Allahabad
kon zeer spoedig worden verholpen.
AMSTERDAM, (V.D.) 4 OCTOBER 1928
PRECIES OP TIJD IS HEDENMORGEN! HET
VIERDE VLIEGTUIG VOOR INDIE, DE Hr'
MAND OPGEGAAN.
AAN DE BEMANNING WERD DOOR DEN
HEER ENTHOVEN EEN GOEDE REIS TOE-
GEWENSCHT. DE BEMANNING BESTOND
UIT DEN lsten STUURMAN J. SCHOTT EN
DEN 2den STUURMAN le LUITENANT C. J.
M. WARTMANN. ALS WERKTUIGKUNDIGE
GING DE HEER D. G. SAARNEN MEE.
VOORTS IS MEEGEGAAN EEN LASSCHER,
DE HEER WEISMAN, WELKE ONDEiRDEE-i
LEN HEEFT MEEGENOMEN VOOR HET
VLIEGTUIG DAT BIJ 'T LANDEN TE CAWNI-
PORE LICHT BESCHADIGD IS. DE H-MA
ND HEEFT EEN GROOTERE LADING POST
DAN DE VORIGE MACHINES EN WEL TOT
EEN TOTAAL VAN 237 K,G.
GROOTE BELANGSTELLING WAS ER,
EVENALS ANDERE KEEREN VAN HET PU
BLIEK. I
Moeder Mina beloofde 'haar zoo dikwijls te komen
opzoeken, als haar maar eenigszins mogelijk zou
zijn.
„In élk geval blijf ik u dagelijks het bróód
bezorgen," hernam moeder Mina, „en dan zullen
wij over mijnheer Edmond praten. Maar ik hou-i
u van het éten op en juffer Liebret zal zeker
op mij wachten. Gelukkige reis, mijnheer Ed
mond, ik zal uw meisje wel trouW bewaken."
Dit zeggend, gaf zij lachend Lucie een kus
en ging heen toet de woorden: „Nu haal ik even
mijn omslagdoek en Wip lan in 't voorbijgaan
nog even hier aan." Z-ij deed, gelijk ze gezegd
had en spoedde 'zich vervolgens -naar de bak
kerij terug.
Edmohii Labron, die den volgenden morgen
vroeg moest afreizen, wilde -eèrst een weinig
rusten en verliet Lucie tegen tien uur, nadat hij
zijne belofte, van 'haar dagelijks te zullen sohrij;
ven, herhaald had. Hen volgen-den dag refsd-e hij
met een onderbaas en twee machine-werklieden
op den vast gestellen tijd af.
xxrv.
Jean Soliva stélde 'een -eigenaardig belang in
datgene, wat hij zijne nietiiwie onderneming gé-
liefde te noemen.
We weten, dat de stem van hét geweten of
iets dergelijks al bizonder weinig indruk op hem
had. Aan boord 'van ie „Lord-Mayor" hebben
wij hem reeds 'een diefstal zien begaan. De detec
tive E-manuel Yvaron 'had daarop aan "Paul Ar
mand verteld, dat 'hij di-en Jean Soliva al jaren
BE VLIEGTOCHTEN NAAR INDIë.
Omtrent de averij, welke hét diende vliegtuig
H.-NiA F.C. in Britsch-Indië bij Oawnpore heeft
gekregen, deelt de -directie der N.I.QL het vol
gende'mede:
Bit een telegram, ontvangen Van de beman
ning Prillwitz, Wégmer en Lischer, blijkt het
volgende:
Op weg van 'Nasirabad tiaar Allahabad heeft
het vliegtuig met krachtigen 'tegenwind te kam
pen gekregen ©n is door -ie duisternis overval
len, alvorens het doel was bereikt:. De eerste
bestuurder heeft toen een landing uitgevoerd
op de renbaan van "Oawnpore. Hierbij hee'ft het!
linkerwiel een lage hooischelf geraakt, die op ie
renbaan lag en is het bij het gedeelte van het
landingstoestel beschadigt.
De post werd onmiddellijk per trein doorgezon
den.
BE OVERSTROOOMINGEN IN BELGIë.
Gistermorgen was het vrij zeker, dat door
het stoppen met blokken beton en zakken zand
Van het gat, 'dat 'het zeewater in den voorloopi-
gen dijk hal geslagen, bet gevaar 'voor verdere
overstrooming van de vellen en oevers van den
Ijzer zou zijn geweken. Sedert de aankomst van
geniesoldaten werd onverdroten, ook bij nacht,
gewerkt. Doch onder het geweld van het w,ater
zijn de betonblokken én zandzakken weggedreven
en heeft het water opnieuw enkele hectaren land
overstroomd. Volgens -de laatste berichten echter
trekt de vloed zich thans langzaam terug. Het
water is overal aan den IJzer ïn beweging en
alleen hier en "Jaar zouden nog groote waterplas
sen te zien zijn.
Naar het departement van Landbouw herneemt
zijrt de berichten óver de ramp -en o?br de ver
oorzaakte schade schromelijk overdreven en heeft
de plotseling verwekte herinnering aan Be over
stroomingen van 1914 ertoe geleid, dat zéker be
treurenswaardig ongeluk, waarbij enkele hecta
ren land onder water werden gezet, werd opge
blazen tot een verschrikkelijke ramp. Ofschoon
ed breuk van den dam 's nachts plaats had,
heeft zich aldus Landbouw, geen enk-el ongeval
voorgedaan. In strijd met de eerste berichten!
is geen enkel stuk vee omgekomen. Eerst van-1
morgen hebben zich hoofdambtenaren van "Brug
gen en Wegen uit Brussel naar de plaats des
onheils begeven. (Hbld.!)
EEN BERGSTORTING.
Bij Bellinzona heeft Dinsdagmiddag tegen 3
uur op de Monte 'Arhino een hevige bergsftor-
ting plaats gehad. In een geweldige lawine van
steenen stortte de top van den bejg in het dal.
De ontstane punhoop bezit een uitgestrektheid
21/» vierk K.M. en is op véle punten ca 100 M,
hoog. Een 20-tal alpenhutten, die echter, daar
men de bergstorting had voorzien, ontruimd wa
ren, werden vernield. Het staat nog niet vast,
of er menschenlevens te "betreuren zijn.
ONRUSTBARENDE WAS VAN DE THEEMS
Het water in de Theems is -de'laatste dagen
onrustbarend gestegen. Dinsdagmiddag drie kwar
tier voor het hoogtepunt van den vloed was het
water tussehen 'Vauxhall Bridge en Lambetih
Bridge waar Verleden jaar Kerstmis zulke
rampspoedige overstroomingen plaats 'hadden
reeds boven het niveau van de straat gestegen.
Dé nieuwe muren, waaraan nog steeds gewerkt
wordt, hebben 'het tot dusver goed uitgehouden.
Een draadloos bericht meldt, dat het water
van de Theems nog altijd beneden het gemiddeld(e
blijft dank zij den drogen zomer en dat de wind),
die uit het westen komt, het water van die
Theems afwaarts drijft. (Hdbld$
geleden reels voor dergelijke wanbedrijven op
zijn lijst had 'gehai. Van roof tot moord is voor
een gewetenloos mensch 'de afstand niet zoo groot.
Het deel Soliva in zekeren zin genoegen, eens
te kun-nen werken in 't belang van den voorge
wenden neef, -die zoq'. rijk was en die zoo ruim
betaalde .Wat hij nu moest ondernemen was
iets nieuws, iets gevaarlijks, dat hem aantrok.;
Hoe hij het 'had uit te voeren, zou afhangen van
de gewoonten van haar, -die getroffen moest wor
den. Soliva begreep, dat hij voor alles een tal
van vermommingen noodig 'had, olm' de politie het
spoor bijster te toaken, zoo deze met haar onder
zoekingstocht beginnen moest.
Op zekeren morgen ging derhalve Jean Soliva
in zijn oudste kleeding met een lee^ handkoffer
tje bij zich, de deur uit, om -de nodflige inkoopëh
te doen. Hij 'ging van verschillende kleeding-
magazijnen naar dezen en genen uitdrager, om
zich de verschillende kleedingstukken aan te
schaffen, terwijl hij 'zich uitgaf voor een tooneel-
speler uit de provincie, -die zijn garderobe ver
beteren wilde. Hij bracht zoodoende verschei
dene zoogenaamde karaktercostuums bijeen. Toen
hij van dien tocht -naar huis keerde, was niet al
leen zijn koffer gevuld,'maar had 'hij nog eeltige
pakjes bij zich. In zijn eenzaam verblijf terug
gekeerd, richtte hij een vertrekje in voor al die
kleedingstukken en rangschikte ze zoodanig, dat
alle benoo-digdheden voor ie'der kostuum bij el
kander waren.
