irin-
Sint Maarten
Nieuwstijdingen
De uitbarsting
van de Etna.
Plaatselijk Nieuws
BROEK OP LANGENDIJK.
'Blenoemd tot koster bij de Doopsgezinde
Gemeente de heer C. Groenveld.
NOORDSCHARWOUDE.
Zaterdagavond jl. gaven de gy-mnastiekvereeni-
gingen „Hercules" en ,,Hyigiéa" een avond, uitslui
tend voor donateurs en ouders van leden.
Wanneer wij zouden schrijven, dat deze avond
schitterend wa3 geslaagd, dan zou men daaruit
kunnen concludeeren, dat de zaal niet alleen geheel
gevuld was met ouders en donateurs, maar ook
het „werk"-programma veel bijval verwierf.
Maar toch meenen wij hiermede niet te kunnen
volstaan. Er moet iets worden gezegd.
In de eerste plaats, dat het welkomstlied, door
de dames- en heeren-turners gezongen een gezelli
ge sfeer deed ontstaan, een bjjzonder cachet aan
de opening verleende.
De voorzitter, de heer A. Ootjers richtte dan
hartelijke woorden van welkom tot de aanwezigen,
om zich dan te wenden tot den Directeur, den
heer K. Boot.
Spr. noemde het 'n eer voor de vereeniging eg voor
den heer Boot, dat hij de eer had genoten, ons land
te vertegenwoordigen op de Olympische Spelen, en
dit, in samenwerking met zijn mede-uitverkorenen,
op zoo'n uitstekende wijze had gedaan.
Een groot genoegen was het voor hem, den Dir.
een bronzen hermneringsmedaille te kunnen over
handigen, aangeboden door het K.Nl.G.V.
Hij hoopte dat de vereenigingen, die onder zijn
leiding stonden, zijn verdiensten zouden weten te
waardeeren, en uit die vereenigingen turners moch
ten spruiten, die in later jaren hun Directeur op
gymnastiekgebied in den schaduw zouden stellen.
Geen wonder dat allen met deze hartelijke woor
den. die warme gevoelens voor den Dir. vertolkten,
van harte instemden.
Dan werd een aanvang gemaakt met het pro
gramma dat zoo'n rijke afwisseling bood.
Wat zullen wij nu van het gepresteerde zeggen.
In de eerste plaats, dat er „spirit" „pit" in; zat-
Een vlotte, vlugge afwerking, waardoor den aan
wezigen hoogst aangenaam de tijd werd gekort.
Hoe veel anders gaat het, dan toen wij aan gym
nastiek deden. Welk een andere lichting is men
uitgegaan, een richting, die de animo, de lust bij de
leden tot meer kunnen, het zelfvertrouwen en de
zelfbeheersching ontwikkelen.
Dit geldt zoowel vosr adspiranten als voor de
groote leden.
Het is de nieuwe tijd.
Vroeger een turnen in vest of overhemd,thans
een lichte kleeding (zonder in het overdrevene
onzedelijk af zinneprikkelend, zouden sómmigen
zeggen te vervallen) waardoor gelegenheid wordt
gegeven en verkregen het lichaam de soepele be
hendigheid te doen verkrijgen, noodig voor de
volg- zoowel als voor de keusoefeningen.
Wij willen nu toch het terrein van de meer alge-
meene beschouwing verlaten, en er aan herinneren,
dat er iets gepresteerd is niet alleen, maar dat er
vooruitgang, ontwikkeling viel te constateeren, zoo
wel bij (James en heeren, als bij meisjes en jongeps.
Hel ,i,k kan het" domineerde in alles.
Een werktuig willen wij noemen, dat vroeger toch
eenigszins met minachting werd behandeld, en
wel het paard.
Hoe anders i> dit geworden. Er werden door de
adspiranten thans oefeningen aan dit werktuig te
zien gegeven, die voorheen niet werden gemaakt.
Ook aan „het paard" is de plaats in de turnwe-
reld toegekend, die het toekomt.
Zonder' aan het correcte, het keurige werken
dat den geheelen avond werd gedemonstreerd, te
kort te doen, mogen wij thans nog zeker slechts
Wijzen op één deel van het programma en wel „de
gecombineerde oefeningen."
Hierbij werd een geheel verkregen, dat bewonde
ring afdwong. Het was een keurig, gecombineerd
geheel van gymnastiek en rythme, en zoo zeiden
wij: het doet aan de school van Isodore Duncan
denken. En daarmee is niets teveel gezegd.
Tot slot het tableau .„Ondergang" -- Volgens
de voortselling: ondergang van een boot.
Een keurig uitgewerkte gedachte.
Het was een schitterend geslaagde avond en toch
viel er iets te zeggen.
Wij willen hierbij tevens getuigen, dat de keuze
van de vereenigingen, om den heer Boot tot Direct,
aan te stehen, een goede is geweest.
Zijn oefenstof is van dien aard, dat lijn wordt ver
kregen in de geleidelijke ontwikkeling van adspirant
tot groot lid, waardoor zelfbeheersching en zelf
vertrouwen, zonder in, overmoed te ontaarden, wor
den aangekweekt.
Een woord van hulde aan hem voor het welsla
gen van ^ezen avond, voor het.mooi^ dat te zien is
gegeven.
Aan de gymnastiek het heden en de toekomstl
.Uit hetgeen je daareven zei. heb ik be
grepen, mim schat, dat jij nooit te Joigny bent
geweest."
„Neen, nooit!"
„Ben je er wel zeker van?"
„Hoe kunt ge zoo iets vragen?" stamelde
Amanda.
„Heel eenvoudig, omdat ik voor de som
van duizend en vijftig franks van mevrouw
Delion, die te Joigny ieen modemagazijn heeft,
een handschrift heb gekocht, dat onderteekend
was door een zekere Amanda Regany."
„Arnold, Arnold!" riep dé pasjuffrouw
bevend. „Weet je dus alles? H.eieft die vrouw
)t alles gezegd?"
„Natuurlijk. Doch waarom zit je zoo te
beven? Nu mevrouw Del ion haar duizend en,
vijftig franks heeft en het eigenaardige hand
schrift onder mijn berusting is, hebt gis immters
niets te vreezeni van de gevolgen van je
lichtzinnigheid!"
„O, ik wist toen niet wat ik deed, ik was,
waanzinnig!"
„Dat zal wel zoo zijn, want je had van-
kindsbeen af -niets anders gezien dan wat 'eer
lijk en fatsoenlijk mocht heieten," zei de ge
waande baron op zal venden toon.
Amanda beproefde ieem heeil vroom gezicht
te zetten en verdraaide 'ha-rei oogen. „Je ver
acht me dus niet?" vroeg zij.
„Volstrekt niet, kind! De mensch is zwakil
Alleen wil ik je een goeden raad geven, mijn
schat! Schrijf nooit meer zulke bekentenissen'.
Uit den Omtrek
j heuvelen langs de Maas Je St. Maartensvuren in
rossen gloed zien opgaan. Terwijl de stapel
u/iNifPi i brandt, zwerven knapen met ontstoken fakkels
w iiNivtL. door de velden.
j In Twente wiordt bij het St. Maartensvuur hog
Zondag werd alhier de eerste en tweede j 9emagea. zoo luidt by. een liedje:
ronde gespeeld voor het kampioenschap voor
West-Friesland. De deelnemers voor dit tour-
Kletn. Winkel; A. Plantinga, Noordsc'harwou-
nooi zijn: P. Beers, Noordscharwoude; D.
de; G. en A. Renooij, Hoogwoud; J. en T.
Mantel, Winkel en Wi. v. d. Brink, Winkel.
De uitslagen van de eerste ronde luiden?
A. Plantinga—D. Kleen
v. d. BrinkA. Renooij
Beers—G. Renooij
J. Mantel—T. Mantel
's Middags werd de 2e rondi
waarvan de uitslagen zijn:
Beersv. d. Brink
KleenA. Renooij
PlantingaJ. Mantel
'G. Renooij—T. Mantel
Was er 's morgens geen
's middags waren er toch ettelijke kijklustigen
die met aandacht de partijen volgden.
Ook de 3e en 4e ronde zal te Winkel wor
den verspeeld. f
In de 3e en 4e ronde komen tegen elkander
3e ronde
v. d. Brink—G. Renooij.
KLeenBeers.
J. MantelA. Renooij.
T. Mantel—Plantinga.
4e ronde
G. RenooijfPlantinga.
A. Renooij—T. Mantel.
BeersJ. Mantel,
v. d. Brink—Kleen.
0—2
0—2
2—0
1—1
gespeeld,
2—0
2—0
0—2
2—0
belangstelling
„Vandaag is 't Sir.te-Maarten,
Morrege is 't Sjnte Kruk.
Elf November is het Sinter Maarten. St. Maar
ten is een dag, welke gewijd is aan de vereerin.g
van den Roomschen volksheilige Martinus, bis
schop van Tours.
Voor de kinderen weerde het gister niet mee
Slingerende ballonnetjes, natte gezichtjes en
langs de straat niet gezellig .door het: slechte weer.
In ons land dragen 'de dorpen Maartensdijk en
Sint Maartensdijk nog diens naam, Eertijds stond
op den Dom te Utrecht een verguld ruiterstand
beeld van Sint Martinus. Boven de gotische ven.
sters van de kloostergang zijn verschillende voor
stellingen te vinden, welke perioden uit het leven
van dezen volksheilige voorstellen. Het beeld van
St. Maarten stond ook in het oude wapen der stad
en eveneens in dat van Doesburg. Langen tijd zijn
de Utrechtenaren St. Maartensmannen genoemd
werden de Stichtenaren in idejn oorlog aangevallen
dan werd vaak de krijgskreet: „Sinte Martijn,
Sinte Martijn" gehoord.
Martinus van Tours werd in de vierde eeuw in
Hongarije geboren. Zijn ouders waren heidenen,
Beeds op zeer jeugdigen leeftijd verhuisde hij
met zijn moeder en va ler naar Padus, waar Mar
tinus zijn eerste opvoeding kreeg. Op tienjarige»
leeftijd werd hij opgenomen onder de zoogenaamde
catechumeenen, dat waren zij, die voordat zij
gedoopt werden, onderwijs in den christelijken,
godsdienst wenschten. In de eerste helft van de
vierde eeuw was Martinus bissohon van Tours.
In later tijd werd hij tot 'heilige verbeven.
Over dezen bisschop zijn verschi'ijnde verhalen
in omloop. Een er van moge hier volgen.
In een zeer strengen winter ontmoette Marti
nus, die toen krijgsman was, een bedelaar voor
de poorten van Amiens. De beielaar was van de
kou bevangen. Toen Martinus dit zag trok hij
zijn zwaard, sneed zijn mantel in twteeen en gaf die
eene helft aan den armen man. Ouder het an
dere deel zocht hij zelf beschutting.
Vo lksïeestgebfuiken.
Naar Sinter Maarten zijn versohillende volks-
feestgebruiken genoemd. D|e oorsprong ervan dient
echter -nog in vroegere eeuwen gezocht te worden.
Zoo kent men het Sint Maartensvuur. Aan deze
vuren, van heidenschen oorsprong, welke in het
begin van November werden ontstoken, is de be-
teekenis gegeven, dat zij uit vreugde over den
val van het heidendom zouiden zijn ontstoken.
Evenwel is dit niet de juiste beteekenis; eender
doen -deze vuren denken aan de ou-cf-Germaansche
-noodvuren, welke -dienden om de hoogere machten
te verzoenen.
Evenals met Pasch-en in -het Oosten van ons
land, komen bier en da,ar op den elfden November
nog Sint Maartensvuren voor. In België bestaat
het nog in verschillende streken. Op Sint Maar-
tensavond kan men ook in ons land, in Brabant en
nog meer in vele plaatsen van Limburg op de
Als uw handschrift in andere 'handjen gevallen
was. zat je op dit oogenblik reeds achter slot
en grendels."
„Waar hebt ge 't papier?"
„Goed bewaard in 'n afzonderlijk vakje van
inijn schrijftafel. Wees daaromtrent niet be
zorgd."
„Maar je geeft het mij toch terug?"
„Integendeel liefje, ik wil 't zorgvuldig be
waren. Als verzamelaar ben ik op dergelijke
geschriften zeer gesteld."
.Scherts ter zijde! Glsef mij dat papier, 't
welk u nergens toie dienen kan."
„Het kan mij integendeel he^l goed dienen,
kind-lief! Je weet ,hoe ik je aanbid! Door die-
verklaring blijf je aan mij verbonden. Ik heb u
lief. jij mij, maar de jrouwen, vooral zoo zij
jong en schoon zijn, toonen zich vaak zoo
grillig en veranderlijk. Indien ik evenwel uw
verklaring bezit, ben ik overtuigd, dat je mij
trouw zult blijven en niet zoo licjjt aan een
andere man de voorkeur zal schenken."
„Dat wil dus zeggen, dat ik gehieel in uw
macht moet blijVen?"
„Precies. Zoo ge echter lief en braaf blijft,
zult ge u niet over mij tie beklagen hebben.
Mejuffrouw Amanda zag wel in, dat zij hier
van den nood een deugd moest maken„Ho-ei
heb je toch die geschiedenis van Joigny ver
nomen?" vroeg zij weder, met 'n lieven glim
lach.
„Heef toevallig zonder (dat ik er naar zocht.
„Zooals de aanrander van Lucie op de
Sinte Maartens veugelken,
Had zoo'n rooi keugelden
Vloog alle hooger
Over 'n Rin, over 'n R;in,
Ei Sinte Martin.
Waarschijnlijk wordt hier de bonté specht,
picus maior, bedoeld; „keugelke" beteekent hals
kraag. De specht heeft een kraag van rootle
veeren.
St. Maarten wordt ook iwel „scuddeoorfsdag"
genoemd. In vroegere jaren werd nl. de „brood
korf" geschud; dan werd een algemeene uitdoe-
li-ng aan de armen gehouden. Een ander rijmpje
op dezen lag is het volgende:
Op* Sinte Martijn
Slacht de arme het zwijn.
Een ander, zeer populair gebruik is het eten
van de St. Maartensgans. In Deventer b v. werl
vroeger op 10 November ganzemarkt gehouden.
Voor den „meester" kocht Je schooljeugd dan
een vette gans. Daarvoor kregen de jongens en
meisjes dien 'dag vrijaf. Hoe de gans met St. Mar
tinus te rijmen valt De legende wil, lat ganzen
zijn schuilplaats verrieden, toen hij zich had ver
borgen om zich aan het bisschopschap te onttrek
ken!
In sommige plaatsen van de provincie Brabant
zingt «de jeugd een oud liedje, waarvan die eerste
strophea zijn:
Het is van avond gribbelen-avond
Vrouwke, krijg ik een peperhol.
Hol Hol peperhol..
Gribbelen beteekent zooveel als strooien. Op
11 November trekt de jeugd zingende door het
dorp, om er bij na tabel-en, winkeliers en'bakkers
haar „bedelpartij" te houden. In den Achterhoek,
waar het gebruik ook nog in eere wordt gehouden,
luidt een liedje, dat dan ten gehoore word.it ge
bracht
Sinte Marten, 'tis zoo kold,
Gee'f mij toch een bosken holt,
Hier woont een rijk man,
Die zooveel géven kan.
Veel zal hij geven
Lang zal hij leven.
Job zal hem looneu,
Met honderdduizend kronen
Met honderdduizend rokjes an
Hier kom Sinte Maarten an.
Hier komt Sinte jMarten an.
In de Groninger veenkoloniën wordt door de
protestantsehe jeugd het loopen met de Sint Maar-
tenfakkel nog in eere gehouden. In Groningen
zelf is de bekende St. Martini naar hem genoemd.,
In de stad worden nog elk jaar op den avond' van
11 November kinderoptochten gehouden.
In Den Bosch vergeet de jeugd nimmer op 11
November tegen den avond in groepjes rond te
trekken'. Dan hoort men haar het volgende liedje
zingen
Vandaag is 't Sinte Maarten
Morrege is 't Sinte Kruk
Dan komme de goeie harten
We hadden zoo geve 'n stuk.
'n Hartje of 'n turrefke
Voor Sint Maarten's kurrefke.
We zullen van hier niet gaon,
Of we hebben twa't opgedaon.
In vroegere jaren werd Sinter Maarten in .som
mige gezinnen als „zwarte Riet" gebruikt, een
soort herinnering aan Sinterklaas. Hij moest dan
dienen als een schrikbeeld voor de kleineren.
Door een heel kleine opening in de deur moesten
zij den „zwarten man" een handje geven e:n belo
ven voortaan erg braaf en deugdzaam te zijn!
De laatste vier regels worden ook wel eens
aldus gezongen:
„Zalig zal hij sterven
De hemel zal hij erven".
echter niet gelukkenOok' vonden zy vierder,
niets van 'hun gading. Verdacht vain deze in
braak werden J. J. S„ los werkman be Zaan
dam. 30 jaar, en N. M. te Zaandam, varens
gezel, 26 jaar. Zij1 zijn thans gedetineerd in
het Huis van Biewaring te Hjaarlem, terzake;
van een voorgenomen diefstal te Wormier veer
en verd. S. tevens wegens bedreiging met een
revolver van een ambtenaar in functie. J. S.
werd toen veroordeeld tot l1/^ jaar gevangenis
straf. N. M. tot acht maanden.
Donderdag stonden zij' te Haarlem terecht
roar de zaak-Beverwijk. Niet minder dan 10
getuigen waren gedagvaard.
Na een uitvoerig verhoor eischte het O. M.
tegen bei-den een gevangenisstraf van 1 jaar.
De verdedigers pleitten vrijspraak voor de
verdachten, die alles hardnekkig ontkendifem.
MIJN HARDT'S
'tabletten
bij Verkoudheden en Kooris
beschermd Ujn teflen
DE INBRAAK IN HET STATION
TE BEVERWIJK.
In den nacht van 27 op 28 Mei j.l. werd,
ingebroken in het stationsgebouw der Nede-r-
landsche Spoorwegen te Beverwijk. j
De dieven hebben getracht de brandkast;
open te boren of be breken. Hief mocht hun
Bourbonkade het mest kocht zonder het le
zoeken-!" zei ze, altijd glimlachend, terwijl zij
den ge waanden baron niet uit het oog verloor.
Jean Solvia vloog van zijn stoel op. Hij had
op dat moment die schoone, jonge vrouw wet
kunnen verworgen. Hij wist zich evenwel spoe
dig te beheerschen en antwoordde zeer be
daard: „Dat is nu een vergelijking, kind, die
kant noch wal raakt. Als iemand het wagen!
lurfde .den aanrander van Lucia in moeilijk
heden te brengen, geloof ik stellig, dat hij wel
een middel zou wieten te vinden, om dien on-
voorzcihtigen persoon voor altijd onschadelijk
te maken. Maa'r nw genoeg over dat onver
kwikkelijk onderwerp. Wij zijn ren blijven vrien
den! Een kop koffie, liefste?"
„Als ik u verzoeken mag, mijn -hoog ver
eerde heer, met 'n beetje chartreuse er in."'
De koffie en die likeuren werden binnenge
bracht, doch ditmaal gelukte het Amanda niet
zich vroolijk te drinken.
.Gaan we naar de komedie?" vroeg Soliva,
nadat zij het restaurant veriatien hadden.
Ik ga liever naar huis ,ik ben vermoeid."
Ik, om je de waarheid te zeggen, ook. Ik
zal je wegbrengen! en ga dan ook onmiddellijk
huiswaarts." v
...Waar woont ge eigenlijk? Ik vraag u dit
alleen, voor 't geval ik u iets mocht te schrij
ven hebben."
Neen weien, dat is iets, wat je onder geen
beding moogt doen. Ik ben getrouwd en huis
vader en bovendien zeer gesteld op huiselijkarr
Buitenland
HET VERWOESTINGSWERK
VAN DE ETNA.
De ernstigste uitbarsting van de Etna sedert
de historische van 1668, toen die lava Cata,nia>
binnendrong en die bloeiende stad verwoestte,
heeft de afgreloopetn week een groote uitge
strektheid land vernield aan d-e oostelijke hel
ling van den vulkaan. De stad Mascali en het
dorp Santalfion zij-n volkomen met den grond
gelijk gemaakt. De dorpen Nunfeiata -en Car-
rabba zullen vermoedelijk verdwenen zijn als,
deze regels in druk verschijnen. De belangrijke;
steden Giarre en Riposto, elk met mieer dan
25.000 inwoners, worden ernstig bedreigd. De
hoofdspoorlijn tusschen Catania en Messina is
doorgesneden, vijftien gemeenten zijn zonder
water, electricibeit of verbindingen. Verschei
dene duizenden zijn dakloos, tientallen duizen
den zijn gedwongen hun woningen te verlaten'
die bedrreigd wordien door den toom van de
Etna.
De uitbarsting begon Vrijdag der vorigej
week toen tal van kratiers, naar men gelooft,
eenlge honderden, zich hoog op de helling
van d-e Etna, ongeveer 1000 M. boven de op
pervlakte der ziee, openden. De reusachtige»
hoeveelheid lava, die uitgeworpen werd, was
reed sdadelijk pen waarschuwing, dat de uit
barsting van ernstïgen aard was, maar nie-
maha voorzag toen nog, dat zij voorbestemd
was om zoo noodlottig te zijn. Zondag daar-
i»p was het duidelijk, dat dit niet een van de-
gewone erupties was, welke vanzelf weer op
houden zonder veel schade aan tè richten,
maar iets oneindig ernstiger.
Een breede rivier witgloeiende gesmolten
lava, welke op de smalst edeelen ruim ander
halve K.M. mat, stroomde langs de machtige
hellingen van -de Etna naar de vlakte. Zij
kwam slechts langzaam vooruit ongeveer
150 tot 300 M. perr uur maar met oen on
verbiddelijkheid door niets tegen te houden.
Reeds had de lava die poorten van het dorp
Santalfio bereikt, on-geve-er. 11 K.M. van den
dirhtstby'zijnden krater van de Ëtna. Die on
gelukkige inwoners warén gedwongen -het dorp
fe ontrruimen, inderhaast meen-em|end wat zij
aan have en goed kondien bijeenzamelen. Op
üen weg van den top van de Etna tr<lk d-e lava-
rnvüeV door de bosschen van Cerita en Cubania
en stak ze in brand, zoodat het afgrijselijke der
vlammen zich nog voegde bij het afgrijselijke
van de uitbarsting.
Hei was een schrikwekkend maar grootsch
schouwspel. De met sneeuw bedekte top van
de Etn awas gehuld in een dik rookgordijn,
±i doof den vurigen krater ros velicht werd.
Een breede glinsterende strook vuur bewoog
zich loodrecht naar beneden langs den berg
kant door een groote uitgestrektheid branden
de bosschen. De aarrde schudde bij Iedere
stuiptrekking van den vulkaan, die gloeiende
brokken hoog de -Tucht in schoot, terwijl een
diep onderaardsch gerommel schrik bracht in
afler hart. De lucht was dik van vallende asch,
en rook, waardoor het licht der zon verduis
terd werd.
'Het was een tooneel, Dante's „Hiel" waardig.
vrede."
Amanda dacht: „Wacht maar, geheimzin
nige oude heer, wat jij- mij niet zeggen wilt,
krijg ik wef langs een anderen weg te weten."
Te huis gekomen, kon Amanda Regany niet
nalaten te stampvoeten van woede.
„Vervloekt!" riep ziei. „Waarom moest hij
juist naar Joigny reizen, daar mevr. Delion
leeren kennen en alles te weten komen? Welk
doel had hij, om mij zoo in zijn macht te krij
gen? Ja, dat kan ik eigenlijk zelf wel nagaan.
Hii vermoedt, dat ik het teen en and-er geraden
heb, dat ik weet, dat hij die verkleede dienst
man is geweest en de deftige- mijnheer, die het
mes gekocht heieft en misschien wel de moor
denaar zelf, die Lucie naar, 'het leven stond.
Als ik maar bewijzen had voor mijn vermoe
dens! Maar al had ik die, wat dam nog? Zou
ik hem moeten aangeven. Zoodoende zou ik
mij zelf in 't verderf storten. Als ik daaren
tegen mijn mond houd ,heb ik niets te vreezen-
zwijgen is hier zelqer het verstandigst. All-sen
twee dingen wil ik weten: waar hij woont en
waarom hij Lucie heeft willen vermoorden."
Van zijn kant dacht Jean Soliva: ,,'t Is maar
goed, -Jat ik haar onder -den duim heb, anders
zou zij 't mij lastig genoeg kunnen maken.'
Zij is reeds 'half overtuigd, dat ik die moor
denaar ben en zoo zij met haar afpersingen
durfde beginnen, ware het eind e;rvan niet te
overzien."
