NIEUWE
MOEDER EN MARTELARES
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 142
Dinsdag 4 December 1928
37e Jaargang
Tuinbouwvereeniging
„De Eendracht" Oudkarspel
Groote voldoening bij de Onderwijzer*
■■TERG. TELEPHOOH 91
LANfiËDIJKEft COURANT
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Abonnementsprijs
per 3 maanden f 1.15
Uitgave: Firma I. H. KEIZER. Redacteur 1. H. KEIZER. Bureel Noordscharwoude. Groote lett€rs naar plaats™4*
De Tuinbouw-vereeniging „De Eiendracht"
vergaderde Zaterdagavond 7 uur tied lokale vanj
den heer Vis te Oudkarspel.
Aanwezig waren 33 leden.
De voorzitter, de heer Jb. de Bber, opent:
deze vergaderipg met welkom. Het doet hein1 j
genoegen, dat vele hieeren aan de oproeping
gevolg hebben gegevten en ter vergadering zijn
gekomen om de tuindersbelanglen te bespreken.
Spreker z'egt, idat ook dit jaar weer gebleken: j
is, dat we weinig of niets kunnen voorspallen;
immers dachten we allen dezlen zomer, dat j
er weinig kool ziou zijln, dit is niet het geval. I
We hadden het niet verwacht, zfegt hij, dat er. I
zbo veel kool zou geteeld wónden, als er thans;
in. de schuren is opgeslagien-
Spreker wil eerst nog den oogenblik wijden
aan het verscheiden van den hieer Paarlberg,
een ijverig vertegenwoordiger van de pers.
De vorige vergadering heeft de voorzitter nog
de beste wienschen voor zijin herstel geuit, doch
het heeft niet zoo mogein zijn. Hij verzoekt
een oogenblik stilte, ter gedachtenis van den
lieer Paarlberg. i
Hierna volgt voorlezing der notulen, welk/a
onvn anderd worden goedgekeurd.
Pi idezte notulen komt voor de voorbereiding
en aanvrage van een geldleening voor de te
stichten poterbewaarplaats. Er is thans f 15.000,
benoodigd ,en vraagt hij machtiging dit bedrag1
op te nemen.
De vergadering geeft hst bestuur machtiging,
oei i bedrag van f 15.000 van de BoeUsnleen-
baiek op te nemen. i
Medsdeeliingeti
•In de eerste plaats wil de voorzitter mede-
desleidat de pote'rbiswaarplaats zijn voltooiing
nadert; het is wel wat laat, doch dat kw|arn;
omdat de inschrijving te hoog was, waarom
een herbeste'ding plaats moest hebben en bo
vendien heeft hle't slechte weer ook nog een
woordje meegesproken. 12 December z'al de
;.iievering van de poters wie'l kunnen plaats,
hebbeni
Dan ztegt de voorzitter, idat ©en Leder bijna
wel verz'ekerd zal zijn tegen brandschade an'
daarom geeft hij in overweging, dat diegene,
die zijn poters in de bewaarplaats brengt, daar
van een aanteeketmng laat stiellen op zijin polis,
hetgeen weinig of niets kost.
De heer Stemnebierg acht het beter, dat alles
wat in de poterbewaarplaats aanwiezig is, ver
zekerd wend, al waren er dan wellicht eeriigen
bij die dubbel verziekend' waren.
De heer A. Bakkle'r kan zich met het ge
sp rok© ie van den voorzitter vereenigen.
'Hierna deelt de voorzitter mede, dat dood
het bestuur aangesteld is tot bewaarder der
Dootaardappelen ,de heter A. Maasen, voor een
jaar. r j
Van de wortelzlaad-commissie wordt verno-
nien,' da.t er wortelen zijin aapgskocht en er.
plaats voor het uitzetten gezocht zal worden.
Voor de levering van kunstmest was de
laagste inschrijver He fa. Haijtema, vertegen-*
woordiger L. de Wit.
Aan steenkolen is giezhmle|nlijk ongeveer 5
wagons ingekocht
Ook. deelt de voorzitter mede, dat de tuin-,
bouwcursus aan den gang is, al wordt deze
FEUILLETON
J25)
Zoo sprekend bracht Soliva zijn portefeuille
te voorschijn en reikte Amanda een bankbiljet
over. „Als 't je belieft!" zei hij, „hieraan zal je
wel genoeg hebben voor je inkoopen en voor Je
reis naar Bois-le-Roi, waar ik je aan 't station zal
komen afhalen."
Het ontbijt was geëindigd, Soliva deed wat hij
voornemens was te doen en Amanda Re gamy
begaf zich naar madame Augustine, aan wie zij
met een paar tranen 'in de oogen eon fabeltje op-
dischte van een doodzieke tante en om acht; dagen
verlof vroeg, welk verzoek door de goedhartige
dame onmiddellijk werd ingewilligd.
De pas-juffrouw kocht eeiiige artikelen, die zij
noodig en niet noo'iig had en reisde om half zes
naar Bois le-Roi af
Soliva had intusschen thuis zijd koffer gepakt,
waarin hij ook een fleschje van 't beroemde li
keur uit Canada haj verborgen. Daarna ging
hij om 'drie uur naar Bois-le-Roi, huurde aldaar
van de logementhouister in de zoogenaamde „Ja-
gers-uitspanning-" een aardig huisje aan den
met geheel door jongens uit Oudkarspel be-
z'ocht. Mometmtleel profiteeren jongens uit 4
gemeenten van dezlen cursus. Spreker betreurt
het, dat er niét meer gebruik wordt gemaakt,
vaa dez'en zoo hoogst noodzakelijkien cursus.
De boekhoudcursus wordt gevolgd dopr 17
leerlingen. f
De voorzitter brengt aan de commissie, die
dit jaar gezbrgd heeft voor de erwten-ruiters,
een woord van dank voor hup arbeid. w .-
De heer H. de Geus wordt met 32 van de
33 stemmen berkozlen en neemt deze herbenoe-t
ming, onder dankztegging voor het vertrouwen'
dat in hem is gesteld, aan.
Openhouden van de Burggracht.
De voorzitter herinnert er aan, dat in een)
vorige vergadering is besloten het zr.g. ploegen-
stelsel eens onder de oogen te zien. Hét be
stuur vindt hierin ook veel bezlvanan en stelt
daarom voor het voorloopig maar te laten zfoo-
als het is. De voorzitter wil een ieder aanspo--
ren mede wier king te verleepep om de vaart
opeiu te houden. Als eep ieder zijjn belang
begrijpt zal hij het wel do^n.
De heer Kostelijk zbu op die plaatsen, waar,
geen tuinders woniep, de sloten open gemaakt
willen zien, door personen, die door „De Een
dracht" daartoe worden aangesteld1, tegen dag-1
loon.
De heer IJff is voorstander van het ploe-
gensielsel.
De heer Wfiji- vindt, dat, wammieier een ieder
©?.t beetje plichtbesef' had, het niet z'oo erg
is het z'oo te laten; wij' hebben in het Noord-;
einde geen klein stukje, ztegt spreker, en daar;
gaat het altijd goed. f
De heer Stepinieberg stele voor dit _p,unt
voortaai niet meer op ©en algemeene vergade
ring te besprekep, laat het bestuur dit maar
uitmaken. 1
De heer Scheltus zou willen, 'dat door bet
bestuur werd geztegd wanpeer er gehakt moet
worrden, waarna aan iedereen, die hieraan niet
voldoet, een boetie wordt opgelegd.
Het ploegenstelsiel zal verder door het be-i
stuur worden uitgewerkt en voor bepaalde ge-i
deelten 'de persopein aainwijzien.
(Jammer is het, dat voor zdk een groot;
algemeen belang door die menschen niet beter
wordt gehakt, maar nog treuriger is het, dat
steeds dezelfde personen schitteren door af
wezigheid.)
Rond vraag.
De hier D. 'Borst vraagt of de' ijs boeier
van achteren niet iets hoogier gemaakt kap
wordenhet .water loopt er soms ovierbeen.
Zal onderz'ocht worden.
De heer A. Bakker klaagt ovier het lossen*
aan den Noordermarktbond, zboals 't tegen
woordig gaat; er komen op het oogenblik maar
ongeveer 100 aanvoerders en men "komt soms
om 7 uur thuis. Hoe moet het dan gaap
als er straks 300 of meer komen/? Spr. dringt'
aan op een andere; regeling. f
De voorzitter zegt dit punt met den vieling-
leider te zullen bespreken1.
De heer L. Kalverdijk vraagt nog eens in
lichtingen over de maat van de aardappelbak-
kea- en of de prijs niet bepaald kap worden:
per 100 K.g.
De voorzitter antwoordt, dat de maat van
de 'bakken; niet precies kan worden opgegeven,
tenminste voor dit seizben; wellicht dat het'
volgende jaar een vaste maat kan woéden op-
gegeven.
De heer W. Bakker vraagt nog inlichtingen
boschrand, en sprak met die vrouw af, datf de
maaltijden in 't logement zouden gebruikt wor
den, of wel dat het- eten hem zou bezorgld wor^
den, zoo hij dat verkoos. Tegen acht uur bestelde
hij reeds dadelijk een diner voor twee personen
zonder veel omslag, maar keurig, gelijk Amanda
het verlangdje;
Een dienstbode geleidde Soliva naar zijn nieuwe
woning, een "klein, lief, smaakvol gemeubileerd
huisje, met een drietal kamers. Soliva borg zijn
reiskoffer in ©en kast, die hij zorgvuldig af
sloot, zette zich daaro aan een schrfpijt.afel en
schreef het volgend© briefje aan Paul Armaud:
„Waarde neef!
Ik ben op het eiland te Bois-le-Roi met een
aardige reisgénoote. Als ge mij noodig hebt,
telegrafeer, of schrijf dan aan den baron Ar
nold de Reisz in het hotel „De Jagers-uitspan-
ning." Uw toegenegen
Soliva.
De hooswicht riep de logtementhoudster en
zeide
(Mevrouw, ik ben baron Arnold de "Reisz
noteer dat even. Ik verwacht met. den sneltrein
een dame, die hier acht dagen bij mij blijft. Zoo
er brieven of telegrammen voor mij mochten aan
komen, gee'f ze dan aan mij aan mij persoon
lijk af."
„Om u te dienen, baron!"
Over het nummeren van de bakken, waarop1
de voorzitter antwoordt, dat deze; nummering]
plaats heeft bij inlevering. 's
N iets meer aan de: orde zijnde sluit de voor-i
zitter de vergadering. f
Uit de Raadzaal
De Raad 'der gemeente Broek op Langendijk
heeft de «z'.aak van den TWuijVerweg met be
kwamen spoed afgehandeld.
Van terzijde hebben we vernomen, dat het in
de bijeenkomst van de B. en W.'s, te Alkmaar
waarlijk niet gemakkelijk is geweest om tot el
kander te komen.
Uren lang is daar geconfereerd.
Het voorstel van B. en W. te Broek, nu door
Jen raad aanvaard, bevat voor de Langendtijker
gemeenten een hieuw, ietwat verrassend element.
Wc doelen hierbij op de oi. zeer gloed© bepa
ling, dat het onderhoud van den weg geheel
voor rekening van de gemeente St. Pancras komt,
zoodra t'w<eederde van de weglengte is bebonjwdt
Be gemeente StPancras zal dan zonder eenig
bezwaar die kosten kunnen .dragen. En is het
éénmaal zoover, dan is het alleszins billijk, dat
St. Pancras die kosten draagt; zij ontving toch
een goeden weg met behulp van 'de zusterge-1
meenten; aan den verbroeden en beharden ver
keersweg zullen spoediger woningen verrijzen,
dan aan den Twmijverweg in tegenwoordige con
ditie.
Voor de Lamgendijker raden is deze bepalingn
stellig een reden temeer, de regeling te aanvaar
den .Een eeuwigdurend onderhoud van wegen
buiten den eigen kom heeft stellig een moeilijken
kant (waartegen vrij zeker oppositie zoo zijn ge
Nu draagt de overeenkomst een niin of meer
helpend karakter, door samenwerking.
i 't Lijdt wel geen twijfel, of de andere ralden
zullen als die van Broek, deze regeling aan-
vaarden.
Voor den raad van Alkmaar hebben we nog
eenig© zorg. Moge deze ongegrond blijken en
we zullen over een jaar frank en vrij over den
verbreeden, bestraten Twuijverweg tuffen.
Langs een Weg zonder verbogen borden, zon
der vrees voor proces-verbaal, zonder scheuren,
zonder visch er onder, enz.
Gelijk in den ambtenaarsstand, was 't ook bij
de onderwijzers. De korting op hun salaris, zelfs
zonder eenig overleg, had hun rechtsgevoel ge
wéld aangedaan. Geen rechterlijke uitspraak, die
de Regeering in 't gelijk stelde, bracht hierin
verbetering. Bloedende harten, noch deernis, sla-
pelooze nachten, noch verzekering van medelijden
bij verschillende regeeringspersonen gaven hun
't geschokte evenwicht terug.
Gelukkig, daar kwiam de herziening van het
Bezuldigingsbesluit. Nu zou het onrecht, want'
zóó gevoelden de onderwijzers het, zooveel mo
gelijk worden hersteii. Bit deed hun goed. Met
groote vreugde werden dan ook de berichten ge
lezen, dat het Georganiseerd Overleg, ook voor de
onderwijzers, zoo mooi had gewerkt. Allerwege
zou nu de tevredenheid terugkeeren.
„Zoet maar kindertjes, Vadertje Staat maakt
alles ,wtel weer voor jullie in orde. Metf 1 No
vember 1928 breekt voor jullie de zon w.eer
door
Soliva vroeg waar het postkantoor was.
De logementhoudster zéi, dat het aan de andere
zijde van het plaatsje lag, doch dat het veel
gemakkelijker was, den brief in de bus van het
station te brengen,
II.
Jean Soliva ging nu naar het station, wierp
zijn briefje in de bus en daar hij nog1 wel een uur
den tijd had vóór Amanda's komst, dééd hij eene
Wandeling in bet fraaie bosch "van "Fontaincbleau,
Welks schaduwrijke lanen hij met groote •'belang
stelling gade sloeg. In een met oud, eerbiedwaar
dig geboomte omzoomde laan, zag hij plotseling
een groep van vijf personen onder een groeten eik
op een bank zitten
Het midden dier' groep werd gevormd door een
zeer ouden man, met zilverwit haar en eeni met
rimpels doorploegd' gelaat.
Dat was inderdaad dan ook een man van tadh-
tigjarigen leeftijd, met een paar scherpe oogen in
'het hoofd en nog helder van begrip era gezonldi
van lijf en leden Zijn stok kon bij"; niet missen,
doch als bij liep, Was zijn gestalte sleohts weinig
gebogen.
Rechts van hem zat een vrouw van omstreeks
vijftig jaar en een paar meisjes van zeventien
en achttien jaar, links was een heer van negen
en veertig jaar, met zorg geschoren en deftig
in het zwart gekleed dat was een dokter.
De grijsaard sprak langzaam en men luisterde
.Wat 'n verheugde gezichten! 't "Werd groote-
metoschen-Sinterklaas. Alleen met dit verschil; zij
zangen niet, met toepassing op zich zelf:
„Vol verwiachting klopt ons hart,
Wie de koek krijgt, wie de gard!"
De gard immers krijgt niemand; allen krij
gen een surprise; de eene een groote, deze hééft
ook zoovéél moeten afstaan om den gulden gaaf
te houden; de andere een kleinere, maar ieder
zal tevreden zijn. Tevreden, jongens, wat een mooi
woord, 't Onlderwijzershart popelde. Wat werden
de lang verbeide besluiten met stralende oogen
gelezenwat klopten de harten van vreugde,
de stoutste verwachtingen werden verre over
troffen Cijfers, om van te duizelen. Maar ge
lukkig, de onderwijzers hebben goed rekenen ge
leerd; ze weten van positieve waarden, dat is
zóóveel meer, en negatieve waaiden, dat is zóó
veel minder, maar 't zijn dan toch allemaal waar
den ,ziet u, en 'daar komt bet op aan! De negen
onderwijzers en onderwijzeressen der tjwee scho
len te Broek op Langendijk rijn al heel bijzonder
voldaan. No. 1 krijgt een verhooging van f 0,0
(zegge en schrijve nul komma nul)dat is je
wat hé, niks meer en niks minder, d« regeering
haalt er niets meer af; no. 2 krijgt idem; alweer
zoo'n gelukkige; no. 3, 4 en '5 idem, mét nog 'n
schoone toezegging voor de verre toekomst; no. 6,
maar dit wordt een puzzle, akelig toch, dat
we zoo weinig kleine pasmunt hebben, daar mag
wel in worden voorzien, een verhooging van33/4
cent, anders geschreven f 0.0375 of te wel drie
centen en drievierde deelen van een cent in eten
maand, dit is pl.m. s/t cent P®1" week, anders
gezegd, want in guldens klinkt het nog royaler,
pljm. f 0,0075 per week; no. 7, dat is een lastig
geval, enfin, oud'erjwijzers zijn verwanten van
Bartjes, en ze rijn 'met wiskunde samengegroeid',
krijgt zijn verhooging 'in een negatieve waarde,
f 1,50, dus een daalder 'minder 'dan hij tot
nog toe had; maar hett Rijk is lang niet karig,
het"THjk vraagt die 'f 1.50 niet terug! Hartelijk
igelukgewenschtf 1.50 is f0. Is 't niet prach
tig! No. 8 en no. 9 rijd da gelukskinderen; -de
een© krijgt f 41, de andere f81 verhooging per
jaar.'
De collega's, zonder uitzondering, zijn zóó in
genomen met hun eigen positieverbetering, dat' ze
de overgelukkigen deze groote vooruitgang in
salaris niet benijden! Gefeliciteerd
't Kan nog wel eeaige maandjes duren, eer
al deze negen verhoogingen jvorden uitgekeerd,
maar 't Rijk betaalt, zij zijn dat gewend, steeds
achteraan; Wat in een goed vat zit, verzuurt niet!
En Mr. Heemskerk, de man blijft grappig,
kan rustig zijn: De salariskwestie is definitief
opgelost! Als één korreltje suiker in een em
mer water. Opgelost! Er heerscht in de kringen
dei' onderwijzers groote voldoening. -
De kinderen hebben al gezegd, dat de meesters
en de juffrouwen allen zoo tevreden zien; dit
komt door de oplossing der salariskwéstie
Kinder- en ondeiwij'zershanden rijn gauw ge
vuld
Plaatselijk Nieuws
BROEK OP LANGENDIJK.
Aan het postkantoor te Broek op Langendijk
en de daaronder ressorteerende hulppost kantoren
werd gedurende de maand November 1928 inge
legd f 5189.78, terugbetaald f4592.92. Het laat
ste door dat kantoor uitgegeven boekje draagt
het nummer 1305.
aandachtig naar hetgeen hij vertelde.
Soliva kwam nader. Toen hij slechts enkele
schreden van de groep verwijderd was en 'de stem
van den tachtigjarigen 'duidelijk in zijn ooren
klonk, ontstelde hij een weinig, bleef staan en ves«
tigde zijn oogen op den spreker.
Die omstandigheid veroorzaakte, dat de oude
man 'van zijn kant ophield met praten eni'*den
wandelaar beschouwde; De leeftijd had eVenjwel
het gezicht dier scherpe oogen zeer verzlwakt en
hij zag slechts een nevelachtig beeld.
Jean Soliva groette en zette zijn weg tfoort.
„Waar heb ik die stem vroeger gehoord?"
vroeg hij. „Ja, het moet lang geleden zijn; want
nu is datzelfde geluid veel verouderd; maar 't
heeft toch nog veel van den vroegeren klank be
houden." En die mijnheer met zijn witte das, in
het zlwart gekleed, meende Soliva zich eveneens te
herinneren
We zullen Soliva, die aan lang vervlogen© tij
den loopt te denken, om zoodoende zijn herinne
ringsvermogen te versterken, zijd wandeling laten
vervolgen, om naar het vijftal onder den grooten
eik terug te keeren.
De dokter is nu aan Tiet woord: „Gei hebt u
dus op de mailboot „Lord Mayor" te Loódén
voor Nieuw-York ingescheept?" vroeg hij. „En
ge weet u goed te herinneren, dat dit in 't jaar
1861 was?"
