NIEUWE
MOEDER EN MARTELARES
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 13 iwterc. telephoon sa Donderdag 81 Januari 1929
38e Jaargan
Menlaodsch Overzicht
LMGEDIJKER COURANT
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Abonnementsprijs
per 3 maanden f 1.15
Uitiave: Firma J. H. KEIZER.
Redactor J. H. KEIZER. Ruraal Noordscharwoude.
Advertentiën van 15 regels 74
oent, elke regel meer 15 cent.
Groote letters naar plaatsruimte
De overwinnaars van dein grooten oorlog
hebben niet enkel pieizier van hun overwinning
beleefd. Nu zij over alle macht beschikten,
meenden zede wereld naar hun bejüievbp en hun
Maar zij zijn tot lie ontdekking gekomen, dat
leven naar hun behoefte te kunnen dwingen,
belang te kunnen indeekn en verdoelen en het
dat leven zich niet ten genoege va:n idezfen of
genen in een bepaalden vorm laat dwingen,
maar zijn eigen ontwikkelingsvoorwaarden en
zijn eigen loop tracht te volgen. De Franschep
hebben het m den Elzas gemerkt. Ze miejcpldieln
Elzas te moeten bevrijden 'nar Duitsche over-
heerschmg en terugvoeren in de armen van het
gemeenschappelijke vaderland.
En nu ontdekken ze, dat de "Elzassers van
dat gemeenschappelijke vaderland feitelijk niets
moeten hebben en zich over Fransche overhoar-
schlng heel wat meer zorgen maken dan over
de Duitsche. Elzas is een land met Duitsche
bewoners en Duitsche taal, heeft in het uitvoe
rig idebat, dat dezer dagen in die Fransche ka
mer plaats had de Elzasser afgevaardigde Seitz
gezegd.
Die Franschen hebben het nooit willen geloo-
ven of gedaan, alsof zij het niet wildjeln geloo'vep
Nadat Lode wijk XIV Elzas veroverd en inge
lijfd had, rekende ze dit Duitsche land tot
Frankrijk. En toen dan oiok de Duitschers het
na de overwinning' van 1870 terug namen, ble
ven ze het beschouwen als een Fransche pro
vincie, die van Frankrijk was afgescheurd en
die ze bleven terugeischen. Dien eisch is mie-
die oorzaak geworden van den grooten wereld
oorlog. En toen die oorlog hun de overwinning
bezorgde, hebben ze natuurlijk de gelegenheid
aangegrepen om het Duitsche Elzas—Lotharin
gen te désannexeeren. Maar het leven laat zich
niet dwingen. F.n Duitschers blijven Duitschers,
hoe men ze ook noemt. En het verzet, dat het
leven nu aan de Fransche pogingen biedt, voe
len ze als snooiie ondankbaarheid van de El-
zassers. Poincaré heeft het in het kamerdebat
gezegd en herinnerd aan het vele, dat Frankrijk
voor Elzas heeft gedaan. Blijkbaar begrijpt hjj
nietdat dat juist de fou(t' is e)n de Elzassers veel
dankbaarder zouden zijn, als Frankrijk niets
voor hen gedaan had. Setz die Elzas Duitsch
noemde an daarbij de woonden van den Fran
schen schrijver Ernest Renau aanhaalde, is geen
autonomist, zooals er zöovelen in Elzas zijn,
ien wil dus geen afscheiding van Frankrijk.
Maar hij kan daarom het feit niet wegdenken,
dat ide Franschen in hun verlangen naar Elzas
zoo gaarne niet zien en dat de Elzassers belet
dankbaar te zijn.'
De Irakeezen zijn ook niet dankbaar. Onder
Turksche heerschappij zullen ze wel niet tevre
den geweest zijn. Maa'r ze zijn het evenmin nu
ze door den Volkenbond aan Engelaad zijn
toegewezen. Dat is te opmerkelijker, omdat dat
heelemaal geschiedde in hun eigen belang.
Engeland kreeg Irak niet als Frankrijk El
zas, als idieel van zijn rijk' en omdat hij. dit ge
bied zoo graag had. De toedeeling geschiedde,
geheel in het belang 'dier Irajkeezien, diie Enge
land helpen zou om zich tot zelfbestuur te ont
wikkelen.
'Blijkbaar zijn echter Irakeezen en Engel-
schen het over die snelheid dier ontwikkeling
niet eens. De eersten m'e|5ln|e(n, dat het im|et ©e|ni
flink vaartje gegaa|n is, en. ze nu voor zelfstan
digheid rijp zijn. Aajnvapkelijjk schenen de En-
gelschen dat ook te meepen. in Maart 1924 zijn
ze althans met de Irakeezen overejsngekomen,
dat Irak binnen 20 jaar de volle verantwoorde
lijkheid voor de handhaving van de inwendige
orde en voor de verdediging vain Irak tegen
aanvallen va|n buiten af op zich zal nemen,
FEUILLETON
dus zelfstandig en onafhankelijk zal zijn. Maar
de petroleum, en misschien ook wel de ont
wikkeling van het internationaal luchtverkeer
heeft hen tot andere gedachten gebracht. Zie
zijn in Irak en ze blijven er. D|e Irakeeze|n, die
de evolutie, do,or de petroleum teweeg gebracht,
niet hebben kulnnen meemaken, blijven echter
in verzet. Eln ide rtegeering van Irak is afgetre
den en een nieuwe is niet te vormen.
Voor Engeland behoeft dat geen bezwaar te
zijn. Het kan zelf Irak wel regeer,ep, zooals het
nok Egypte doet, nadat de Egyptische regee
ring .er tengevolge van een soortgelijke botsing
met Engeland het bijltje bij heeft neergelegd.
Maar zijn belangen in het Midden-Oosten, zijn
veiliger. Wanneer het met de volken dit g;vaar,
Amerika's rijkdom niaaikt een wedijver in be-
1 wapening ter zee voor Engeland tot een aller-
nocdlottigst experiment, waarvan de uitlslag
al van te voren moest vast staan. Tpch kan het
zich niet op genade of ongenade Amerika's
meerderheid ter zee overleveren.
I Het is een oorlogsgevolg, dat het genoegen
van de overwinning wel zeker niet verwacht
had ten dus het ernstig moet vergallen,
j Maai zijn het wel enkel Frankrijk en Enge-
i land, die v,an de overwinning dit pieizier bele
ven1? Heel de wereld lijdt onder de gdvolgep
dier overwinning. De nieuwe wedijver in bewa
pening ter zee, di;e niet alleen Engelaad en
Amerika maar alle zeemogendheden heeft aan
getast, is er een bedenkelijk b.ewijs van. Zullen
we er nog in slagen die gevolgen in al hun
zwaa.rte at te wenden? "We verheugen ons over
de samenkomst van de commissie van deskun
digen, die een oorlogsrestant gaat opruimen
over de mogelijkheid van Fransch-Duitsche toe
nadering, die er het gevolg van kan zijn. Maar
er dreigen nieuwe en ernstige gevaren uit den
wereldoorlog en het lijkt er niet naar, dat de w.e-
reld zich daartegen voldoende verzekerd heeft.
Uit den Omtrek
SINT PANCRAS.
Op Dinsdag 29 Januari j.l. had een algemee-
ne vergadering plaats van de begrafenis ver son.
„Memento M,o|n" m ide zaal van den heer Hi.
Gierritsen.
Aanwezig 30 leden.
De voorz., de heer A. Schuur, opende de
vergadering met een gepast woordHij gaf een
kort overzicht over het afgeloopen jaar en me
moreerde, dat het aantal sterfgevallen zeer ge
ring was geweest. Hij bracht een woord van
dank aan het personeel voor hun correcte wij
ze van werken.'
Na goedkeuring der notulen volgde het ver
slag van ;ien secret.-penningmeester, <Jen heer
G. Boo ij. Uit het keurig finantieel verslag stip
pen wij aan dat tegenover een bezit op 1 Jan.
1928 van f48.59, stond .een bezit op: l,Jan. '29
van f 409.36, alzoo, een vooruitgang vain een be
drag van f 360.77., i j
et ledenaantal bedroeg op 1 Jan. 1929 to
taal 1210, verdeeld over 338 gezinnen.
De heer Jb. Dekker adviseerde tot vaststel
ling der rekening, hebbende alle bescheiden ia
volmaakte orde bevonden. Die goedkeuring werd
bij acclamatie verleend.
Een vraag van den heer Verduin werd door
den voorz. naar genoegen beantwoordt.
De voorz. dankt den heer Bpoij voor zijn ac
curaat beheer.
Tot leden der rekeningcommissie 1929 wer
den benoemd de heeren Jb. D|ekkler .ep J. Keiz'qr
De aftredende bestuursleden J. v.d. Ham,
D. Buisman en J. Wever werden met groo.te
meerderheid allen herkozen.' 1
'Hit benoemen van afgevaardigden naar de
Bondsvergadering werd. na eenige besprekin-
14.6)
„Om een laagheid te begaan, mijnheer de ma,ire.
„Ja, dat viel al «enigszins af te leiden uit de
wijze waarop het verkregen werd. Het geld, waar
over Ducemin te beschikken heeft gehad, ver
kreeg hij ,dus als het loon voor zijn diefstal. Ik
moet die baron de Reisz zien uit te vinden, djat
brengt ons allicht op den goeden wieg. Ik zal u
van dit stuk een afschrift laten geven, mijn
heer, waarop dan ook natuurlijk de kaiitteekeniii-
gen van den directeur van 't vontielingshuis in
eensluidend afschrift zullen voorkomen, doch het
document zelf moet weder in mijn archief."
Zoo gebeurde het en na een half uur tpevens
Verliet Etienne Gastel, met het hem verstrekte
afschrift bij zich, het raadhuis van Joighy.
Met den 'voormiddagitrein reed hij naar Bois-le-
Roi en vroeg aan den stationschef aldaar, of deze
zich ook .herinneren kon, dat er bij' het spoorweg
ongeluk iemand geweest was, die Ducemin heette'.
„Wel zeker," luidde het antwoord, „d|ie Duce
min had een niet onbelangrijke wond aan diet
hoofd bekomen, 'dooh hij is nu weer goed genezen'.
Jlij ontving van onze maatschappij eeme schadie-
ge.n, overgelaten aan het bestuurJ
Voorstellen voor de Bondsvergadering wor
den niet ingediend.'
Hierna hield ide heer G. B|ooij een inleiding
over het punt „verzekering van het personeel",
hetgeen door het bestuur was besproken.
Hoewel er hier slechts van een geringe risico,
sprake was, bleek dit niet zoo. gemakkelijk uit
voerbaar te' zijn. Er was naar verschillende zij
den geïnformeerd, ook door het Biondsbestuur,
doch nog gee'n Maatsch. was gevonden, die de
ze risico wilde overnemenOok de R. v. A.
wist niet aan te' wijzen onder welke categorie
dit personeel zou vallen. Verschillende bespre
kingen wareh hierover gehouden.
De voorz. achtte deze zaak meer een zaak
voor dien Blond. j
Die heer Verduin had van verschillende be
sprekingen met een Maatsch. geen gunstige
voorstelling gekregen.
A'gemeen werd besloten dat het bestuur deze
zaak nadeir onder de oogen zal zien.
De heer Verduin hald een voorstel om de op
richter? met het bestuur op een foto. te vereielni-
gen. Na geanimeerde besprekingen werd be
sloten het bestuur in deze te machtigen.
De voorz. deelde mede, dat de bode, de heer
Stammes, wegens ongesteldheid was genood
zaakt te bedanken. Hij sprak een woord van
hulde voor diens accurate werkzaamheden en
stelde voor, in samenwerking met andere ver-
cenigingen een wekelijksche uitk|eie!rkig aan den
beer Stammes te verleenen
Dit wend algemeen goedgevonden
Met de beste wenschep sloot de voorz. 'de
vergadering,'
l SINT PANCRAS.
Gaf die winter tot heden weinig gelegenheid'
aan het bestuur van de IJsclub alhier, tot ac
tief optreden. Maandag jl. werden enkele flin
ke banen m orde gemaakt in de Achtergeest
aan den Twuijverweg. Dit bleek een mooie ge
degenheid, ook voor wedstrijden.!
Maandagmiddag werd een wed'strijd gehou
den voor jongens van 12—14 jaar in hardrijdemi
over 100 meter, bijgewoond door een flink pu
bliek. Prijswinners werden:!
- 1. J. Roos. 2. J. Wijn. 3. Jb. Deutekoni. 4.
P. d'e Koning en 5. Roel Blok.
Dinsdagmiddag had een zelfde wedstrijd plaats
voor jongens van ze'stwsn jaar en ouder.
v 1. J. Bakke'r. 2. W. Keizer PzL 3. Hl. Wie-
dijk. 4. H'. Wortelboe'r. 5. R. Leijen.
Ook voor dezeh wedstrijd bestond een flinke
belangstelling.
- SINT MAARTEN.
Dinsdag vergaderde de tuinbouwvereeniging
„Groenteteelt' alhier, ten huize van den heer
P. Schrijver. Aanwezig met bestuur 17 leden.
Voorzitter, ide heer D. Swart, opende de ver
gadering, waarbij den leden met gezin eie'n voor
spoedig jaa. tofiwenschte. Voorts memoreerde
hij het ve; loop van 1928, wat betreft de uitkomst
der tuinbouwbedrijven, dewelke, op een enkel
product na, goed kan wordein genoemd. Alleen
de bewaarkool zegt spr., is tot heden nog een
fiasco. Ook bet weer van 1928 is voor'den tuin
en landbouw uitstekend geweest;
Voorts spreekt spr. nog zijn dank en blijd
schap uit dat het in 1928 is mogen gelukken
eeli keurig, mooi veilingsgebouw te do.ep stich
ten met een .daarbij behoorende overdekte lig
plaats. Hierna kregen wij lezing van de no
tulen, welke de goedkeuring der vergadering,
verwierven.
Ingekomen was een stuk van het bureau voor,
belastingzaken van den heer H. van Zuijlep uit'
Broek op Langendijk, hetwelk voor kennisge
ving werd aangenomen.f
Voorts .een verzoek om een bijdrage voor de
stichting van een monument voor wijlen Prof.
Ritsema Bjos. Voorz. zegt, hier veel voor te
I gevoelen, do,ch meent, dat hetzelfde verzoek!
j ook aan het Centraal Bjestuur is gedaan, en!
j acht hij bet daarom beter deze zaak daar af
te wikkelen. Goedgevonden/
Uit het gelezen jaarverslag stip ik aan, dajtj
I 4 bestuu'rs- en 3 ledenvergaderingen zijn gehou
den, dat 5 leiden dit jaar zijn toegetreden etn
de vereenigiing thans 70 leden telt.
Uit de rekening van 'den penningmeester
bleek een ontvangst met saldo, van vorig jaar
862.81, uitgaven f725.60, dus saldo f 13.7.21.
Bij behandeling salaris voorz., secretajis en
'en penningmeester bleef het salaris resp. f 15.—
f 25 en f 15 gehandhaafd. De aftredende be
stuursleden de heeren C. de Geus ian W. Bjj-
post werden herbenoemd en de heer D. Swart'
bij acclamatie als lid van het Centraal Bestuur.
Deze heeren namen' alle hun benoeming wie
der aan. 1
Bij punt „voorstellen voor d© algem. verg."
wist, in tegenstelling met voorgaande jaren,
niemand iets in te brengen.!
Thans weird één aandeel van f50 no. 8 uit-
Bij de jnoinidvraag werd voorz. bij monde van
den heer Hleneweer dank gebracht voor zijn'
woorden, betreffende leden en gezin, bij de
opening gesproken. Daar niets meer te he-
of te verhandelen was, sloot voorz. met dank
deze vergadering.! I
SINTMAARTEN.
Was de Stroet voor eemge jaren her aan rij
wielzaak rijk, welke bij gebrek aan kooplust of
anderszins is opgeheven, thans zal door den
beer P. Groenveld in het huis, thans bewoond
door den heer M. Wit, een rijwielzaak worden
gesticht. De heer Groenveld, welke al gedu
rende langen tijd de reparateur van rijwielen op'
de Stroet was en zich als accuraat hierin heeft'
doen kennen voorspellen wij een Lang enen duur.
in deze branche dan zijn voorganger.
Pbatselijk Nieuws
NOORDSCHARWOUDE.
Dinsdagmiddag werden dbor de IJsclub van
Noordscnarwou.de „Nut en Vermaak'
op de banen van het Waardje wedstrijden ge
houden in he't hardrijden voor meisjes tot 17
jaar en éveneens voor dames van ouderen leef
tijd. Jammer ge'noeg was het weer een koude
wind blies over de banen niet erg aanlokke-
i lijk om veel belangstelling te wekken.
i Er ha'dden zich voor deze wedstrijden 37
deelneemsters laten inschrijven.'
vergoeding van vijfduizend frank. Hij scheen van
plan te zijn zich naar Parijs te begeven. Ik zou
u niet bepaald kunnen zeggen, of hij hier no'g
is, dan wel of hij reeds gevolg heeft gegeven
aan zijn. voornemen om naar parijs te gaan, dodh
dat kunt ge 't best te weten komen 'in de Jagers-
uitspanning, waar hij gelogeerd heeft."
i De schilder dankte voor .de ontvangen inlichtin
gen en spoedde zich naar het hem aangeduide
hotel, waar 'behalve de dienstbode Madeline nog'
niemand bij ide hand scheen te zijn. Van haar
vernam hij, na een kop fcoffi ete hebben besteld;,
dat mijnheer Ducemin juist iden vorigen avond
naar Parijs vei'trokken wias én geen adres had ach
ter gelaten. Maar volgens Madeline's meening
zou mijnheer Jhioomin zich weder spoedig te 1
Bois-le-Roi vertoonen, daar hij voornemens was
op een Zondag met mejuffrouw Amanda terug te
komen, een mooie, jonge dame, .die hem tijdens
zijn ziekte dikwijls had opgezocht. De spraak
zame dienstbode maakte ei' ook geen geheim van,
dat .diezelfde juffrouw1 Amandta oorspronkelijk' te
Bois-le-Roi was gekomen met een veel ouderen
mijnheer, met Wien zij eenige dagen gelogeerd
had op de villa aan den boschrand;, die bij 't
hotel behoorde. Eiie mijnheer moest een zekere j
Baron de Reisz zijn geweest.
De schilder keek vreemd op, toen hij hier
'wederom dien naam moest vernemen. Hij vroieg
verder ein kreeg van Madeline ten amt'waord, d|at
haar ook 'het adres van mijnheer den baron onbe-
ken d'was. Maar misschien had hij hiet adresl
ingevuld in het vreemdelingenboek .dn in .dat
geval zou mevrou'w het hem wel kunnen mee
deden.
Daar op dit ©ogenblik ide bedoeldje „mevrouw"
de eigenares van het hotel, binnenkwam, ging
Madeline heen, om de bestelde koffie te halen.
Etienne Gastel 'wendde zich nu tot de meesteres
des huizes met zijn vroegere vraag.
„Natuurlijk heb ik .het adres van mijnheer den
baron, van ziilk een voornaam en vriendjelij'k
man. Maar mijnheer begrijpt 'wiel, dat ik het
vreemdelingenboek niet iti handden geef van be
dienden," luidde het vol waardigheid gegeven
antwoord.
Eitienne toonde zich zeer verheugd, daar tlte
baron een zijner beste vrienden was. Hij had
hem ergens in Duitschlattd loeren kennfen, doch
later gelijk het zoo dik'wdjls gaat' weder uit
het oog verloren, 't Mocht 'waarlijk wel een ge
lukkig toeval heeten, dat' de dienstbode zopevén
juist den naam 'des barons "had genoemd'. De oude
dame haalde het vreemdelingenboek en gaf dien
schilder het adres vain Iden baron. „Parijs, rue
de Viutimille, ■nummer 19."
Dé schilder keerde, na ontbeten té hebben, zon
der verder oponthoud naar Parjjs terug en 'wendlde
zie hnaar de rue de Vintimille. Men had diaar
even'wel in nummer 19 nooit van een baron de
Reisz gehoord en de information, die Etienne
Gastel in de anldiere 'woningen van diezelfde straat
De baanlengte was 200 Mieter.
De uitslag van dep wedstrijd vppr meisjes,
beneden 17 jaar wasi
1. Jannetje Mulder Ouldkarspel 30 sec.; 2.
Alk Pranger Td. Noordscharwoude 30 sec.;
3. Gr. Borst, Oudkarspel 30.2 sec.; 4. Aliie
Wit Ouldkarspel 30.6 séc.
De uitslag voor dé deelneemsters boven 17.
jaar luidt als volgtfd
1. Jannetje' Kos Oudkarspel 30 sec.; 2. Hil-
legonda Jonkieï" 31.2 sec.; 3. Trien Maars 31.4
sec4. Gelrie van Twuijver Oudkarspel 32.3
seconde.
De wedstrijden hadden eep vlot .an aange
naam verloop.'
ZUIDSCHARWOUDE.
Bij de door „Ons Genoegen" uitgeschreven'
wedstrijden om het kampioenschap van Zuid-1
scharwoude, werd J. Bierman kampioen. Daar
op volgden P. Bieirmap Jz., Th. Leek en C.
Kramer.
De hardrijderij voor dames had dezen uit-,
slag: 1. G'r. da Ruiter. 2. Tr. Gljas. 3. Tr. Met
selaar. i
nam, lieten hem even wijs.
De schilder wist niet meer wat hem te ripen
stdnd. Wie moest die man zijn, die naar alleln
schijn slechts een valse tien naam had opgegeven,
die Ducemin's schulden betaald Ihadi en wiiens
liefje daarna als een soort van beschermster van
dienzelfden Duoemin scheen te zjjn opgetreden
In elk geval 'was het die géwaaapde baron ge-
'weest, die te 'Joigny het document met zijn geld
gekocht had om het daarna Paul Armand in han
den te geven. Maar 'waarom Wie kaïn dat raadsel
oplossen, daar Dnoemin, Ar man ia of de baron;
op geen velden of 'wegen zouden tie "vinden zijn.
XXXIII,
Wij hebben Jean Soliva verlaten, toen 'hij zich
zelf in het alkoof' van de ledige 'woning in de
rue Git-le-Coeur had opgesloten. De booswicht'
bracht den nacht op Iden banden vloer door.
Toen de morgenschemering nog nauwelijks was
aangebroken, verliet hij zijn schuilplaats en liep
naar de vensters van ,den voorgevfel om te zien
«f in de huizen aan den overkant alles nog in
rust 'was. Al de jaloezieën zag hij gesloten, en in
de straat zelf was nog geen enkele voorbijganger.
De steiger was aan beide kanteh aan de ijzferen
stangen der vensters met strikken bevlestigd, ter
wijl een dik touw, liat idien.de tot ophalen en neier-
laten van het toestel ergens op den zoldier, aan
den nok van het huis bevestigd! moest' zijn. Zoo
het toestel aan Weerskanten was losgemaakt,
moest het door het' middelste koordl vrijHrol ia
even'wicht blijven.
(Zie vooirvervolg het 2e blad.)
