MOEDER EN MARTELARES
No 19 IMTERG. TELEPHOON 52 Donderdag 14 Februari 1929
38e Jaargang
Vallers en Kankerstruiken
m n nieuwe m a
IMGfilIJKER COMMT
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
- P/—rr?'i,5 - Uitgave: Firma I. H. KEIZER. Redacteur I. H. KEIZER. Bureel Hoordscharwoude. Gt~" [,Ua"ruiml"
IV.
Thans w il ik overgaan tot Tiet "behandelen van
het ontsmetten van zaad.
Ik bon op dat idéé gebracht door het door mijn
vader zien gebruiken van Germ isan voor het ont
smetten van bietenzaad tegen „wortelbrand" en
in de 2e plaats, omdat er zoo'n groote overeen
komst bestaat tusschen de phona, die doze wortel-
brand veroorzaakt en de phoma, die die vallers en
kankerstronken in de kool geeft.
Daarcm besloot ik dan ook een proef in het
klein te wagen.
In 1924 kwamen er bij een bouwer in de roode
kool heel veel vallers voor en -was het .product
bijna waardeloos. Die bouwer 'wilde in 1925 de
rest van het zaad toch zaaien. Toen heb ik hem
een gedeelte van Idit zaaad gevraagd en behandeld!
met Germisau.
Ma de behandeling werd.dit zaad uitgezaaid op
dezelfde baan en de planten uitgezet op dienzelf
den akker. 'Ter geruststelling kan ik hieraan toe
voegen, dat liet zaad goed op kwam en de planten
zich best ontwikkelden. Er was .absoluut geen
schadelijken invloed te coustateeren.
In Augustus 1925 waren de verschillen reeds
duidelijk waar te nemen en bij het snijden bleek
van het niet behaandelie gedeelte 20 pCit. te zijn
aangetast en van het behandelde zoo goed als g|een,.
Het verschil tusschen het behandelde en niet-be
handelde was zoo duidelijk waar te nemen, dat
er geen stokjes ter afscheiding behoefden te 'wor
den gezet.
Een gedeelte van de plainten van hiet ontsmette
zaad werd verkocht en leverden een goed' gewas1
Dit gaf reden tot hoop en in 1926 werd de ont
smetting door verschillende personen toegepast.
Nu is het een heel© toer, aan de weet te komen,
oif men besmet zaad heeft, omdat men vooruit
nooit met zekerheid kan zeggen, wie met het val
len te kampen zullen hebben; vooral in 'het begin
van zoo'n onderzoek 'ondervindt men moêiljjk'he-.
den.
Bij het 'nemen van proeven is het een eerstje
eisch, dat deze goed worden opgezet. Hetzelfde
«aai Wordt gebruikt en op 'dezelfde plantien-
baan uitgezaaid, waarna de planten op denzelfden
akker worden uitgezet. Men doet goed vooral alles
op te schrjjven. om het maken van abuizen te
voorkomen.
Toen ik een proef wilde opzetten waren daar
voor heel wat gegadigden. Enkelen van hen ont
smetten al het zaad, zoo lat de beoordeeling van
hun proeven buiten beschouwing bleven, "18 per
sonen deden het naar behooren, waarvan er 9 geen
last vian „vallers" hadden.
De overige 9 hadden de volgende resultaten:
1. rood niet' ontsmet 5 pCt. gevallen
ontsmet een enkele.
2, rood helft' niet ontsmet 2 pCt. gevallen
ontsmet geen vallers.
3, rood niet ontsmet 1015 püt. gevallen.
ontsmet 4
4, rcod niet ontsmet 30
ontsmet 'geen
f rood niet ontsmet 20 v,
ontsmet geen gevallen behalve
op 1 plekje op 1 akker. Ein nu rijst ie
vraag: kan dit een besmette plaats ge
weest zijn? want het komt meer voor dat
op één pla,ats zich het vallen openbaart'
6. niet ontsmet 90 pCt gevallen
ontsmet '10
7. rood niet ontsmet 90
ontsmet 25
8. rood niet ontsmet 5
ontsmet geen
l i
9. Bijna alles- ontsmet 200 planten die niet
ontsmet waren, leverden enkele vallers, terwijl
I ook in het ontsmette enkele vallers voorkwamen.
Het ja-ar daarvoor had dit zaad veel vllers opge
leverd.
Over 't geheel ,w;erden dus goéde Resultaten
j bereikt.
Ook in 1927 Iwerd de ontsmettiing veel toege
past ,w;aarbij (door mij enkele aanwijzingen zijn
gegeven. Over 't geheel heeft men weinig last!
gehad van 't vallen.
Toch worden er soms nog heel wat abuizen ge
maakt:
le. Wordt niet altijd dezelfde plajitenbaan ge
bezigd;
2e. worden op verschillende akkers de plantien
van ontsmet en niet ontsmet zaad uitgeplant.
Dit is heel 'jammer, omdat (daardoor verkeerde
gevolgtrekkingen worden gemaakt.
Daarom werd voor 1928 door den heer Haze-
loop een plan opgesteld, hetwelk ton doel had
om den invloed van de plajitenbaan na te gaan
door het zaai op 2 plaatsen tie zaaien.
Dit vond echter bij de bouwers geen ingang, en
hiertegen werden vele bezwaren geopperd.
De beschikking werd verkregen over 4 soorten
planten en Wel:
1. Ontsmet 2. ontsmet en besproeid, 3.
onontsmet, wel besproeid, 4. niets aan gedaan.
Het verslag over het resultaat hiervan werd
18 Dec. '28 gepubliceerd.
De cijfers welke 25 Juli werden vastgesteld
waren de volgende:
Aantal vallers in procenten.
ontsmet en onontsmet niets aan
ontsmet besproeid wel besproeid gedaan
A. de Jong 4.5 9 30 33
B. Eieemsterboer 2/3 11/i 6 7
W. Mul Vb 3.75 11 22
O. Kceman 0 Ó.l 2 2
Van Nienes 5 7 30 3'
Voor 't snijden werden opnieuw de verschil
lende akkers nagegaan ©n spraken de cijfers veel
dui iel ij kei-
Aantal vallers in procenten.
ontsmet en onontsmet n'ets aan
ontsmet besproeid wel besproeid gedaan
A. de Jong 15 25 92 93
B: Beemsterboer 2 3 35 50
W. Mul 2 20 80 W
O. Keeman 0 0.1 2 2
van Nienes 8 7 50 6
B.Beemsterboer 13 5 3 22 27.5
A. de Jong ontsmet 30 pCt. niet ontsmet 90 pCt.
J. Ziip ontsmet 1/3 pC|t, niet ontsmet 84 plan
ten, 75 weg.
Later werden van anderen nog de volgendja
cijfers ontvangen:
niet ontsmet'
C. Beers O.udkarspelontsmet -perceel 1 10 °/o
.ontsmet perceel 2 -5 °/o
lsnees niet ontsmet 50 °/o
P. Swager Kz Deensche witte kool
le perceel ontsmet 3 pCt.
2e peprceel ontsmet geen
niet ontsmet 300 pl., waarvan 150 weg is 50<>/o.
ontsmet, niet ontsmet
P. Dnijves Noordseharwoude 25<>/o 45o/o
Jb. Kroon, Zuidscharwoude 25»/o 25o/0
Jb. Kramer, Z.uidsch. 25<>/o 90<>/o
J. Klingeier, Z-uidsch. beide partijen wéinig vall.
Plaatselijk Nieuws
ZUIDSCHARWOUDE.
Gisteravond vergaderde de Coop. Boereinlieietn-
bank ten lokale van den heer Kramer. Door het-
koude weer waren waren maar een 70-tal p:f
so tien aanwezig, die, ondanks het fel branden
van de kachel in de kolfbaan, nog geen last
van de warmte schenen te hebben.
De voorz. van den Raad van Toezicht, de.
heer C. ie Jong, deelde in het welkomstwoord
mede, dat de Bank dit jaar weer gunstig had!
gewerkt, dat geen bijzondere voorvallen aan-
Icding hadden gegeven tot meermalen verga
deren en dat alzoo de Bankzaken weer hun'
gewone verloop hadden gehad. Hij hoopte op
aangename besprekingen en legde nadruk op
de wenschelijkheid, dat ieder, die wat te vra
gen had of inlichtingen wenschte, dit zou dom
Als secretaris werd aangewezen de kassier,
ic beer J. du Burck, die de notulen der vorig)?
bijeenkomst voorlas, welke ongewijzigd wer
den goedgekeurd. 1
De voorzitter deed daarna mededaeling van
het besluit van Bestuur en Raad van Toezicht,
om de rente voor spaargelden op 4 pCt. en
die voor voorschotten en loopende rekening
op 5 pCt. te stellen. Verder dat de schuld aan
de Centrale Bank, die per 31 Dec. '28 al 52000'
gulden minder was dan het vorige jaar, al
weer sinds 1 'Jan. 1.1. met f25000 was vermin
derd.
De kassier bracht (daarna het uitgebreide
Jaarverslag uit. We ontleenen eraan, dat in 't
dagboek 1292 posten waren behandeld, de om'
zet laad bedragen f 1.128.86Ö.65. Aan spaar
gelden was ontvangen f 156.514.17, uitgegeven
f 112.246.06, aan voorschotten terug ontvangen
f23.521.01 en uitgegeven f 19.405. Ontvangen
was in loopende rekening f 155.650.47, uitge
geven f 202.436.58. De ontvangen rente van
voorschotten beliep f 10.098.96, uitgegeven voor
spaargelden f7597.56. De ontvangen rente in
rekening courant bedroeg f3199.20. Aan de
C. B. werd f31.34.18 rente betaald, aan leden
f 103.05. Aan voorschotten stond op 31 Dec.
1928 in totaal f206.748.54 uit fi66.532.11 hypo
theek en f 140.215.43 met borgstelling. Van
■ie le dén was f69.980.80 te goed in rek. crt.,
,en aan de C. B|. f81.242.02 schuld. De spaar
bank had een schuld aan spaarders tot een be
drag van f 192.413.23 per 31 Deo. '28. De
FEURLLETON
152)
„Ga eens naai beneden, Radolf," luidd© A man
da's raadgeving. 2.,ie eens, wie hij is, en af je
hem kent, zoneter u aajn hem t© vertoornen."
R.udolf ging haastig 'de trappen af en tuurde
door de glazen deur in de eetzaal.
D;e dienstbode wees hem, waar 'de vreemd© mijn
heer zat.
ïü.uidoif voegde zich weder bij Amanda. „Ik kén
herminiet," zei Ihij, „maar hij is niet datgéne, wat
ik -vreesde ©en politieman."
„Ja, daar was ik ook wel een beetje bang
voer," -fluisterde Amanda, ,,'t Is maar góed dat
je eens bent wezen kijken."
Het duurde tuiet lang, of Madeline kwam bo
ven met de meiedeeling, dat ide mijnheer uit de
eetzaal mijnheer Duoemin wenschte té spreken.
„Laat mijnheer maar boven komen,"' zei Aman
da, etn nadat de dienstbode zioh verwijderd had
voegde zij, zich tot haar minnaar wendend, er bij:
„Toon, dat je een man bent, Rudolf! Je ziet
z-ji bic-ok alsof een twaalftal gén tormes je op dje
hielen zat."
,;Ik heb zoo'n idéé Amanda, dat het bezoek van
diem man ons onheil brengt," meende Duoemin.
„Onzin. Je moet je niet zoo gauw 'bezorgd ma
ken. i
XLI.
Op dit cogenblik werd de -deur weer geopend
en trad Eitien'ne Gastel, beleefd met zijn hoed in
de hand, door ue dienstbode voorgegaan, binnen.
Madeline ging dadelijk heen.
De schilder groette.
Amanda en Rudolf schoven hun stoelen achter
uit, stonden op en beantwoordden nes schildert
groet.
„Ik begin met u mijne excuses te maken," zei
Etienne Gastel, vriendelijk glimlachend, „dat ik
u even'kom lastig vallen, maar ik moet mijnheer
Ducemin noodzakelijk spreken."
„O', mijnheer," zéi Duoemin eenigszins verle
gen. ,,'t Is mij aangenaam u te ontivamgen. Wat u
ook te zeggen mocht hebben, u kunt! vrijuit spre
ken, want voor ,dece dame heb ik geen© geheimen;."
Mejuffrouw Amanda bood-hierop Etienne Gas
tel een zetel aan.
De schilder boog. even, nam plaats en "begon
aldusc
„Mijn bezoek schijnt 'u min of meer te veront
rusten, mijnheer Ducemin, doch laat ik op den
oergrond stellen, dat ik u veeleer vriehdschappië-
lijk dan vijandelijk gezind ben; dat ik steeds
bereid ben u bij te staan, wanneer ge door deze
of gene omstandigheid eenige hulp mocht noodig
hebben."
Die toespraak was weinig geschikt om R.udoli
Ducemin op zijn gemak te bréngen en dé armie
jongen had 'dan o,ok niets dan eenige onverstaan
bare klanken tot antwoord. Ook Amanda Reganyy
vond van haar kant, de gehoorde inleiding niet
zeer bevredigend.
„Vöór alle dingen," hervatte de schilder, „dient
gijlieden te weten, wie en wat' ik bén: Ik heet
Etienne "Gastei, beoefen de schilderkunst en woon
in de rue d'Assas. Ik had met u te spreken, mijn
heer Duoemin, en te Joigny zeide men mij, .lat
u in Bois-le-Roi moest wezen, lijdend aan de be-
komene verwonding bij het spoorweg-ongeluk
het was de secretaris, die mij op het raadhuis
deze mededeeling deed.
Duoemin werd zeer bleek.
„Ik kwam hierheen, vernam dat ge reeds vér-
trokken, doch wel van plan waart hier terug te
komen, 't Is mij eindelijk gelukt u te vinden. Ik
moet u thans zeggen met welk doel ik' mij begaf
naar het raadhuis van Joigny, waar gij, zooals
men mij zeide, als ambtenaar 'half én half ge-
noodzaakt werd uw ontslag te nemen. Ik wild©
nl. eens onderzoeken aan wien men het document
omtrent een kind, idat in 't vondelinghuis t©
j Parijs was grootgebracht, had afgegeven."
R-udolf Ducemin voélde hoe hem het konde
zweet op hiet voorhoofd begon uit- te breken.
G. Spaans, Zuidseli. alles ontsmet 3<>/o vallers.
J. Kos, Zuidscharw. alles ontsmet 40/0 vallers.
P, Kraakman, Zd seh. niet ontsmet, alles gevallen
ontsmet 50°/o gevallen.
C. Bekker Zuidseh. geen verschil (geen vallers)
Over d.e verkregen resultaten kunnen we dus
tevreden zijn. Naar mijn meening behoeven we het
besproeien met sublimaat niet moer toe te pas
sen, omdat dit geen invloed uitoefent.
Dit jaar zullen de proeven met het ontsmet
ten van zaad worden voortgezet, terwijl het te
vens in de bedoeling ligt op de volgende vfergader
ring yan correspondenten van den Pl. Dienst te
bespreken, op welke manier misschien ook de
pantenbaan kan werden behandeld (ontsmet).
In ons laatste artikel zullen (we de vraag be
handelen: „hoe ontsmet men?"
winst beliep f 828.27. Dé totale reserve bedraagt
f14.104.03.
Naar aanleiding van enkele vragen vall den
heer C. de Boer Wz., word door den kassier
een nadere toelichting gegeven tiefri aanzien van
■eenige balans posten.
De Raad van Toezicht vergaderde 7 maal,*
het Biestuur 54 keer. Hiet aantal spaarders be
droeg op 31 Dec. 331, er stonden 161 voor
schotten uit. Het aantal relc. crt .-houders be
liep 34. Het aantal léden vermeerderde met 8
ien verminderde met 5, zoodat op 31 Diec. 1.1.
187 leden stonden ingeschreven.
Rekening, Balans en Jaarverslag werden on
der dankzegging aan den kassier goedgekeurd'
en besloten de winst bij de reserve te voegen.
Goedgevonden werd, dat weer 2 maal per
jaar rente zal worden betaald.
De heef du Bnrck bracht daarna verslag uit
van de alg. vergadering, waarbij hij verschil
lende cijfers noemde ten bewijze van de be
langrijkheid der Centrale Bank te Utrecht.
Daarbij kwam vooral naar voren die groote
vco, uitgang in idie laatste vijf jaar. Zoo steeg de
reserve der C. Bi. van f670.000 tot fl3.33,0.000
die der aangesloten* boerenleenbanken van
f3.298,000 tot fl9.000.000 op einde '26. De po
sitie 'djer C. B. is als finamtieele instelling zepr
sterk. Zondier hulp van de Ned. Bank kan zij.
den Land- ten Tuinbouw financieren. De op-
richtnig van idie Grondkapitaalbank is in fi
nantieele kringen zeer gunstig ontvangen.
De winst van die C. BI. had het vorige jaar'
f461.000 bedragen. Er waren 718 lokale ban
ken bij aangesloten met 137.008 leden eflï
278.443 spaarders. D|e spaargelden beliepen
f270.000.000. Voorschotten waren er 74.7 8
verstrekt tot een bedrag van f 230.000.000.
Bij de daarop gehouden verkiezingen wer
den met algemeene stemmjen herkozen als be
stmirslid de heer P. Boon, als lid van den1
Raad van Toezicht die heer Jb. Rutsen en als
plaatsvervangend lid van het bestuur de heer
G. Gutter.
Na rondvraag die niets opleverde werd de
vergadering gesloten. j
BROEK OP LANGENDIJK.
Uit pen aantal van 130 sollicitanten is tot
klerk-incasseerder aan de Gemeenschappelijke
Lichtbédrijven benoemd de heer P. C. Go,dijk!,
van Broek op Langendjjk.
Etienne tas tel ging voort„Blijf bedaard, mijn
heer Duoemini Ik heb u immers reeds gezegd,
dat ik u als vriend behandelen wil. Toen ik nu
mijnheer den maire het bewuste document voor
hield, geraakte hij zichtbaar ontsteld. Het stuk
kon, volgens hem, alleen door diefstal uit zijn
archief bemachtigd zijn. Er werd onmiddellijk
een onderzoek ingesteld en geconstateerd, 'dat het
stuk inderdaad uit de registers ontvreemd was."
„Maar dan ben ik verloren!" stameld eDuoemin.
„Ik wil u redden, als ge maar open en eerlijk
mijn vragen beantwoordt."
zeker wil ik dat, mijnheer! .Wat hadtf ge
mij te vragen?"
„Aan wien hebt gie dat dokumentf uit het ar
chief afgegeven Waarschijnlijk aan een zekeren
baron de Reisz?"
„Ja, mijnheer."
„Kendet ge dien heer reeds laing?"
„Ik zag hem toen voor 't eerstl"
„Hoe? Geeft ge dan aan ©en wildvreemde een
dergelijk stuk ©n daarmede tevens uw eer in
handen
„Ik verkeerde in nood,, in doodelijk gevaar,
mijnheer Gastel. De baron beloofde mij van de
schande te zullen reiden."
„Zeg liever, dat hij u in 't verderf kwam stor
ten. Hoe heeft ide géheele zaak zich toegedragen
Bleek en bevend vertelde Duoemin alles waf
I »r met hem te Joigny gebeurd ér as.
