Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
Donderdag 7 Maart 1929
38e Jaargang
m GRATIS, m
Over schuurbehandeling
van Tulpen
NO 28 INTERC. TELEPHOOM 52
NIEUWE
LANGEDUKEI COURANT
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterüae
Abonnementsprijs
per 3 maanden f 1.15
Uitgave: firma 1. H. KEIZER. Redacteur J. H, KEIZER. Bureel Noordscharwoude.
Ad ver tent iën van l5 regels 74
cent, elke regel meer' 15 eent.
Groote letters naar plaatsruimte
Wie zich heden op dit
blad abonneert ontvangt
de nrs. tot I April
Abonnementsprijs slechts
f 1.15 per drie maanden.
Rubriekvanden Arbeid
Wijziging der Ziektewet
Aangezien de wijziging der Ziektewet, waaraan
wij onlangs een overzicht wijdden, op de agenda
van de Tweede Kamer is geplaatst, zijn er in den
laatsten tijd tal van beschouwingen gehouden en
adressen aan de Tweede Kamer gericht over dit
onderwerp. t I
Van werkgeverszijde kan men zich in groote
lijnen wei met "het ontwerp vereenigen. Dit neetmt
niet weg, dat er verschillende bezwaren bestaan
tegen de verhooging van het percentage der uit-
keering van 70 op 80 pCt-, in het bijzonder voor
wat de jeugige arbeiders betreft. Men is van oor
deel, dat het veel beter zou zijn, wanneer dezte
uitkeering althans voor de jeugdige personen be
langrijk zou worden verlaagd, teneinde simulatie
te voorkomen. Een belangt ijk bezwaar heeft men
tevenst egen het feit, dat de moederschapszorg
in deze Wet voorkomt. Veel beter zou men liet
achten, wanneer deze nïoederschapszorg in een
geheel afzonderlijke wet zou worden geregeld.
Ook achtte men het niet juist, dat bij de vor
ming van afdeejingskassen een voorafgaande stem
ming van het personeel moet plaats vinden en
dat de arbeidersbestuurders van deze kdssen
slechts op voordracht van de arbeidersorganisa
ties kunnen worden benoemd. Tenslotte heeft men
bezwaar tegen het feit, dat personen, die niet'meer
in dienstbetrekking zijn, nog een maand lang ver
zekerd blijven, in het bijzonder wanneer deze per
sonen zich als zelfstandig gaan vestigen en dus
vcorr ekening van hun vroegeren werkgever een
uitkeernig krijgen, wanneer zij een maand na hun
ontslagname ziek worden.
Aan den anderen kant verheugt men zich van
werkgeverszijde over het feit, dat de collectieve
verzekering mogelijk is geworden, en dat de Mi
nister den kring 'der verzekering heeft beperkt
tot de arbeiders in dienst van een onderneming
en tot hen, die minder dan f3000.per jaar
verdienen.
Tegen dit laatste hebben de arbeidersorgani
saties echter bezwaar. Zij'-wenschen de oorspron
kelijke regeling, waarbij alle personen in dienst
betrekking zonder inkometigrens verzekerd zijn.
Verder wordt van arbeiderszijde er op aangedipng-
gen, dat de werkgevers de volle premie moeten
betalen en niet, zooals in het ontwerp is voorge
steld, dat de werkgever de helft van de premie
van het arbeidsloon mag afhouden. De Minister
heeft dit principe juist in de Wet Talma ge
handhaafd, omdat hij het voor een goede werking
der Wet noodzakelijk acht, dat de verzekerden
zelf bijdragen in de kosten. Het is dus te hopen,
dat de Minister niet zal zwichten voor de amende
menten, die zijn ingediend om deze bijdrage van
de arbeideis af te schaffen.
Tenslotte zij nog vermeld, dat hét Verbond van
Ziekenkassen er tegen protesteert, dat dezie kassen
niet tot de verzekering zullen worden toegelaten.
De Minister heeft ze echter geschrapt, omdat hij
•meende, dal bij een collectieve verzekering voor
deze instituten geen plaats was, zoodat ook hier
moet worden aangenomen, dat de Minister in deze
zijn standpunt zal handhaven. 1
Met belangstelling mag de behandeling in de
Tweede Kamer worden afgewacht-
Den 5en Febr. trail voor die afieeling Langen-
:lijk van ^Bloembollencultuur in het lokaal van
en heer J. Vijzelaar te Broek op Langeffidijk op
e heer Ir. Volkers van Lisse, om te spreken over
•chuurbehandeling van tulpen.
Dó voorzitter, Je heer K. W agenaar van Hder-
hugowaard riep het zeer talrijke publiek, inzon
derheid den spreker en ook den pers vertegónwoor-
diger hot welkom toe. Hij wijst met een kort
woord op het zeer actueele onderwerp, op de
vaak primitieve wijze van beswaring in deze om
geving en hoopt vanavond te vernemen, welkie
wapenen er zijn, om de schade tot een minimum
te beperken.
Het woord was nu aan den spreker. Hij dankte
voor de vriendelijke uitnoodiiging, voor de inlei
ding van den voorzitter. Toch meent hij dadelijk
to moeten zéggen, dat men in 't hartje van die
bollenstreek niet zoover is, dat men kan zeggen,
we bezitten de midctelen, die ons voor schade op
dit terrein van de cultuur vrijwaren.
Hce moeten bloenjbollen in le schuur behan
deld worateu, deze vraag is zeer moeilijk. Mijn
doel is, u eenig inzicht te geven, en "daarom wil
len we eerst bespreken: Wat gebeurt er met de
bol in de schuur.
Sprak ir. Volkers de vrees uit, dat er van cue
vertooning van lichtbeelden ter verduidelijking
van het gesprokene niets zou komen, dank zij die
hulp van den 'heer A Glas te Br. op I.., oud-leer
ling van den spreker, kouden de mooie, zeer leer
zame Deelden toch vertoond worden.
In de schuur bevinden zien de bollqn in schijn
baren rusttoestand, van rust is echter geen spra
ke. In de schuur .voltrekken zien in de bol pro
cessen, de resultaten van het gewas zijn afhan
kelijk van de schuurbehandeling.
''Dit lijkt ongelooflijk, immers de bol verkeert in
rusttoestand, neemt geen voedsel op, vormt blad
noch wortel, 't licnt kunnen we derhalve missen.
Do inyloe i van vochtige lucut schijnt gering. De
temperatuur is van alles overlteerschen.la betee-
kenis. Le temperatuur speelt een rol gedurende
de bewaarperiode, waarin ue hol niet rust, maar.
zeer intens én stierk leeft. De vorming van de
plant, die styaks zich vertoont, in al haar doe
len, heeft in de zoogenaamde rustperiode plaats.
Welken invloed 'kunnen wij nu op die ontwik
keling uitoeftenen gedurende 'die bewaarperiode.
Hoe moet de schuur worden ingericht.
Zeer duidelijk vertoont het inzicht over de in
richting der schuur een voortdurende ontwikke
ling. Ee aloude oolienschuur vertoont een muur
oppervlakte ongeveer evep groot als die van 'deu
ren-en ramen. D© ventilatie heeft door raamope
ning plaats. Het groote bezwaar tegein deze in
richting is de veel te groote temperatuurschom
melingen. Door ije vele ramen wordt overdag door
de zonnestralen de tfemperatuur te hoog en door
raamopening de afkoeling te sterk. Ideaal is een
geregelede ventilatie zonder warmteverlies.
Daarop is men schuren gaan bouwen met wei
nig of geen tarnen, het aantal deuren werd tot een
minimum beperkt, terwijl de ventilatie plaats
heeft door roosters, onder en boven de stellingen
in de muren aangebracht. Ook deze construètie
is onvolkomen, al gebruikte meu schuiven in de
roosters, teneinde de ventilatie te regelen. De
methole van de roosters heeft het bezwaar be
houdens nog van de onvoldoende regeling va"n de
temperatuur, dat het drogen soms te snel ver-
loopc, waardoor het kostbare huidje van Me bol
gevaar loopt te barsten.
Men heeft de luchtcirculatie niet in de hand,
men is te veel afhankelijk van den wind. Om dit
bezwaar te ondervangen, heeft men kokers op het
dak aangebracht, maar geheel onaf handelij k van
ie windinvloeden, was men ook toen nog niet).
Beter is de methode van d§ electrische ventilato
ren. Zoo heeft men een stelsel van kokers aan
gebracht, de ventilatoren drijven dp lucht door
heel de schuur. Zelfs is men er toe ovtergegaan
koude en warme lucht te laten circuleeren. 't Al
lernieuwste systeem is, dat de zonne[warmte geheel
uitgeschakeld wordt, slechts oen hoognoodzakelijk
raampje wordt -geduld, 't Gelijkt op een gevange
nis, waarin geen zonnestraaltje kan binnen drin
gen, de arbeid moet .bij kunstlicht geschieden.
Nog altijd zoekt men naar de meest ideale
schuur. Het loei is, de temperatuur geheel in de
hand te hebben. De nieuwste schuren Webben)
kleine afdalingen, de hoogte is geringer dan in
de ouderen
In plaats van de kachel als warmtebron, bezigt
men de centrale verwarming. -Telkens wijzigt mien
van systeem, wat de ligging der buizen betreft.
Voorheen lagen de buizen langs de wanden, nu
Iteeft men langs elke stelling een of twee buizen'.
De houten tafels verdwijnen, men 'heeft ze nu
van metaalgaas, teneinde de temperatuur in d|e
stelling zoo gelijkmatig mogelijk te houden.
Met de temperatuur-proefhemingen staan we
eigenlijk nog aan het begin, Prof. Blauw te Wa-
gejningen heeft zeer belangrijke proefnemingen
gedaan. De practijk volgt den geleerde op dien voet
door toepassing van de -door hem aanbevolen me
tholen.
.Naast de verwarming past men ook verkoe
ling toe. Waarom? zal menigeen vragen. Tn Juli
en Augustus is ide temperatuur in ons land vaak
abnormaal hoog, waarom -men op de gedachte
kwam, deze kunstmatig te verlagen.
Professor Blauw geeft slechts groote lijnen aan,
grenzen. Hij heeft de ontwikkelingsgang van de
tulp in de schuur bestudeerd bij hooge en lage
temperatuur.
De hoogere kan in -de practijk door centrale
verwarming worden verkregen, de lagere kunst
matig opwekken is kostbaar.
Bekend is d« methode van ir. Koopmail, om
de nachtelijke koelte vast te leggen. Afdoende 'is
leze methode niet.
Nu wordt overgegaan tot het vertoonen van 'de
eepste serie lichtbeelden. Getoond worden de
schuren van de oude constructie met groote ra-
mén en vele rleuren, alsmedie het interieur. De
ontwikkeling van oude tot moderne schuur is
keurig vastgelegd. We zien de schuur met die
kokers op 't dak, de op een gevangenis lijkend|a
en eindelijk een schuur, waarin de stellingen op
wielen staan en langs rails naar verkiezing naar
buiten of naar een andere, warmere dan wiel
koudere af dee ling kunnen vervoerd. Daarop werd
een wijle gepauseerd.
TWFFDE GEDFDLTEv
Z'ooals reeds is opgemerkt, heeft Prof. Blauw
'Je ontwikkelingsgang van ide tulp naulwkeurig
bestudeerd. Hij heeft -de groei verdeeld in zeven
stadia, te weten.
Stadium. 1. Wanneer de eerste groene buiten
bladen gevormd worden.
Stadium 2. Zpodra deze vorming is afgeloopen,
3. Zoodra de binnen-kroonbladen gevormd
worden.
4. Zpodra deze vorming is afgeloopen.
5. Begint met de vorming van de buiten-
kransmeeldraden.
8. Begint met de vorming van de binnenste
kransmeeldraden.
7. De stamper is gevormd.
Zijn .doze stadia doorloopen (wat gedurende de
bewaarperiode geschiedt), zijn alle organen van
de bloem gevormd.
Nu moet getracht worden na te gaan, welke
invloed de temperatuur op dit proces heeft.
Het bovenstaande werd duidelijk gemaakt door
een serie schitterende platen. We zagen een tulp
in doorenéde, 'hce -die er uitziet, hoe in idje schubben
precies als in de oksels van het blad dy knop
zit; hoe in de bol de bloem in haar geheel aanwe
zig is,(kant en klaar.
Nu wordt ui.teengezet, hoe Prof. Blauw ge
probeerd heeft er achter te komen, hoe zich de
bkem heeft ontwikkeld.
Men stelie zich 'nu voor, dat de professor zich
tct taak heeft gesteld, te weten te komen, warfnae-r
de verschillende stadia intraden. Om te kunnen na
gaan door middel van proeven, wat de invloed op
de -ontwikkeling is van de temperatuur,' moest wor
den vastgesteld, op welke datums het proces 'begon.
Keurig mooi werd weer het groeiproces getoond,
nu vanaf het zevende station tot het eerste. Telken
male werden data genoemd, terwijl gevonden werd,
dat op 8 Augustus 1922 alles nog moest worden
gevormd.
Toen Professor Blauw eenmaal dit alles had
vastgelegd, was er een soliden grond voor zijn zeer
interessanten proef gelegd. Dé soort tulp, die hij
koos, was de Pride of Haarlem. Hij ging uiterst
nauwkeurig te werk, sorteerde en woog en ven-
deelde te tulpen in elf groepen, die 'hij bracht
onder de volgende temperaturen: 11/2 gr., 5, 9,
13, '7, 20, 23, 25, 31, 35 gr. Celsius.
Hij onderzocht de gevolgen na 2, 4, 6 en 10
weken en conta teerde zeer groote verschillen en
zeer merkwaardige uitkomsten.
Deze uitkomsten werden zeer duidelijk op de
plaat gebracht; daar er in de zaal geen licht kon
branden, konden we deze cijfers niet vastleggen.
Als globaal resultaat kan worden aangenomen, dat
de snelle ontwikkeling plaats had bij 17 gr. en
lager, dat de -ontwikkeling zelfs abnormaal ver
vroegd werd en de bloem afwijkingen vertoonde;
er vormden zich 8 bloembladen, 8 meeldraden, de
stamper vertoonde een afwijkenden vorm. Bij hoo
gere temperatuur bleven de bollen in rusttoestand.
De koude behandeling werkt vervroegend, maar
levert ('t werd weer op de plaat getoond)' eien slecht
gewas.
Daarop heeft Prof. Blauw een merkwaardige
combinatieproef genomen. Hij bracht b.v. de hol
len, die 2 weken bewaard waren bij d/2 gr. C.,
op een temperatuur van 17 gr., die van 17 gr.
weer naar ii/2 gr- Tal van combinatie's heeft hij
zoo gevormd, met 't doel voor de practijk waarde
volle gegevens te verkrijgen. Als resultaat stelde
Prof. Blauw, dat het voor het trekken van de tul
pen aanbeveling verdient, deze 3 weken lang te
bewaren op 68 gr. F., dan bij 48 gr. F-
Men dient er vooral op te letten, dat het uit
gangspunt van den onderzoeker niet was een da
tum, maar de toestand van het groeipunt in den
bol. In de practijk kan dat niet bepaald worden,
een warme of koude zomer heeft grooten invloed
op het groeipunt. Houdt men hiermede rekening,
dan kan als algemeene norm' gelden, wil men
zwaar leverbaar goed 'telen, zoodat geen verklis-
termg optreedt dan beware men de bollen:
7 weken, bij 20 gr. C. 68 gr. F.,
dan 4 weken bij 17 gr. C. 63 gr. F|-
Deze cijfers zijn gebaseerd op proeven met de
soort Pride of Haarlem. Wel is er eenig verschil
met andere Darwinsoorten, doch deze zijn niet
groot.
Wilt ge vervroegen houdt de temperatuur
laag, wilt ge gerughouden, houdt in September
de temperatuur hoog.
Dit is de groote lijn, door Prof. Blauw: op grond
van zeer nauwkeurige proeven vastgelegd. Nu zijn
üe moeilijkheden voor de practijk hiermede niet
opgelost. Maar stellig hebben we een betrouwbaar
houvast, een 9olide basis, waarop de practijk steu
nen kan.
Vragen. - j
De heer Groen vraagt of naast de temperatuur
ook de luchtvochtigheid geen voorname rol speelt
bij de behandeling van trektulpen. 1
Ir. Volkers antwoordde, dat hij wel even de>
Invloed van de vochtigheid heeft aangeroerd. Hij!
heeft den nadruk gelegd op de temperatuur en!
de ventilatie. Volgens Prof. Blauw is de invloed
van -de vochtigheid op de ontwikkelingsgang vanI
ide bloem ondergeschikt. Wel kan schimmelvor-i
ming optreden.
De ih-eer Timmerman vroeg' of wat geldt voor dé
Pride of Haarlem ook als norm: mag dienen voor
vroege Darwintiilpen.
't Antwoord luidde: Naast de soort Pride of
Haarlem werden proeven genomen op de soort
'v. d. Neer, met gelijk resultaat in de groote lijn.
Gevraagd werd naar de bollenstellingen. Det
sprekei acht de gebruikelijke bollenbak geschikt.'
Hoe deze stelling moet verwarmd, is een zuiver
techische kwestie, die de technicus behoort op te
lossen De gevolgde methode is die van de warm-
waterleiding, over aanbevelenswaardige keteltypen
mag spreker zich niet uitlaten.
De heer de Geus; vraagt of een boek of brochure
verkrijg'baar is, om 't gehoorde eens na te lezen.
't Antwoord moest luiden: alles wat Prof. Blauw
vond is gepubliceerd, maar de uitgaven zijn uit
verkocht. Een overdruk in groote lijnen weerge
geven kan men vinden in de „Bollenkweekjer" van
j en 7 'Maart 1928.
De heer Glas vroeg naar de beste rooitijd, vroeg
of laat
I.r. Volkers antwoordde, dat meerdere firma's
er toe overgaan groen te rooden. Voorheen molest
de bol bruin worden in den grond, nu wordt hij
wit geoogst. Waarom?
Men oordeelt: bruin worden in de schuur is
aanbevelenswaardig met 't oog op de handels
waarde. Voor exportdoeleinden is vroeg rooien aan
te bevelen. Ment onttrekt de bol eerder aan dfe
natuur en kan het vervroegingsproces eerder doen
aanvangen. Zijn dit winstpunten voor den expor
teur, de kweeker gaat er niet graag toe over, want
hij krijgt geen uitgegroeide, dikke bollen. Voor
'n kweeker is het dus niets gedaan.
Een dankbaar applaus loonde den spreker voor
zijn buitengewoon leerzaam en interessant betoog.
De voorzitter dankte hem recht hartelijk voor
rijn geleverd werk, deelde mee, dat er op 20 of
2i Maart een ledenvergadering zal worden ge
houden en ging hierop met een woord van dank
aan aanwezigen en pers over tat sluiting. wr
Plaatselijk Nieuws
- OUDjKARSPEL."""
Bij de gisteren gehouden stemming van 2 No
tabelen der Ned. Herv. Gemeente alhier, periodiek
aftredende heeren A. Timmerman en G. IJff, zijn
uitgebracht 61 stemmen, waarvan op den heer A.
Timmerman ,58 en op den heer G. IJff 57 stem
men, zoodat beiden zijn herkozen. 1
- BROEK OP LANGENDIJK.
Tot directeur van Jiet Chr- Harmoiegezelschap
alhier is benoemd de heer G. van Kalken te Hoorn,
die tevens directeur van het muziekgezelschap is
te Aartswoud.
Do repetitie's zullen nog einde dezer maand
een aanvang nemen).