In Philips' Wonderland
Hattem
't Langedijker Warenhuis
Langs den weg.
De Parel der Veluwe
De Regenwolk
Plaatselijk Nieuws
Pa. A. GR,OOT Nz.
„Het Langedijker Warenhuis dat zoo terecht
dezen naam mag dragen om zijn flinken en
smaakvollen bouw, zoowel als om zijn breede en
florissante winkelpui, achter welke groote berg
ruimten verborgen zijn, maar meer nog, schitte
rende etalagekasten naar buiten stralen en tot
koopen nooden, heeft een nieuwen eigenaar ge
kregen.
De zaak wordt voortgezet onder de Firma A.
Groot 'Nz., wat ons er aan doet herinneren, dat
daar de vorige eigenaar nog werkzaam was en
deze zaak tot grooten bloei bracht. Hoe eenvoudig
was de opzet. De ouderen zullen zich nog den een-
voudigen, maar solieden winkel van wijlen den
Heer ASwager herinneren, die tot opvolger
kreèg de heer A. Groot. Niet zoodra had deze*
zich in de zaak ingewerkt of er werd aan uitbrei
ding gedacht. Het oude winkelhuis werd geamo-
veerd, er verrees een nieuw gebouw, een sieraad
voor de gemeente. Er zat iets overmoedigs in den
opzet. Zoo groot en breed en florissant had toch
waarlijk niemand het gedacht. Het gebouw maak
te dan ook een schitterende entree, waaraan men
op den duur gewend raakt, maar voor eiken
vreemdeling was het winkelhuis iets merkwaar
digs en beteekende een ze'ker cachet voor de ge
meente. Zoo bleef het jaren. De zaak liep, breid
de zich uit. Naast den verkoop van huishoudelijke
artikelen, glas- en aardewerk, werd de verkoop
van meubelen een belangrijke afdeeling in de
bloeiende zaak. De stoffeerderij kreeg beteekenis.
Zoo verliepen de jaren, en zooals zoo vele za
ken ondervond ook deze zaak den tegenslag van
den tijd. Dan zijn jonge krachten noodig om te
genspoeden te overwinnen en nu is de zaak weer
nieuw leven ingeblazen. De heer Iv. BOOT Jz.
zal de zaak nu verder drijven onder de Firma A.
Groot Nz., en blijft de naam van den man, die
jaren lang zijn beste krachten voor de zaak heeft
geofferd, aan „Het Langedijker Warenhuis" ver
bonden. Jonge schouders hebben zich thans
weer onder de zaak gezet. Zaterdagavond had
de opening plaats. Die etalages schitterden in een
zee van licht, verlucht met bloemstukken van be
vriende firma's en vrienden. W ij zijn de verschil
lende afdeelingen eens rondgeleid. Op huishou
delijk gebied vindt men er de nieuwste artikelen.
De stoffeerderij is een belangrijke afdeeling, wat
niet in voorraad is, kan uit modelboeken gekozen
worden. Op het gebied van vloerbedekking is een
voorraad, zóó groot en varieerend als de meest
verwende kooper maar zou begeeren. Door den
glans van al het glas- en aardewerk, alsmede door
de fijne nuanceering der luxe-artikelen worden
de oogen verblind. Het geheel geeft een indruk
wekkend effect. De schoone etalages trekken het'
oog. Langs nieuwe wegen gaat de zaak, gesteund
door oudere ervaring, een goede toekomst tegen
Wij wenschen den nieuwen eigenaar een goed
succes toe, en wij twijfelen niet of zijn vele rela
ties zullen een middel kunnen zijn om zijn jonge
krachten en zijn ijver te doen aansporen om die
relaties te versterken en uit te breiden.
OUDKARSPEL.
Kunstmeistonderzoek door „de Eendracht'van
de N.V. Haijtema te Alkmaar, vertegenwoordiger
de heer L. de Wit alhier, zwavelzure ammoniak,
gehalte aan stikstof als ammoniak 20.88 pC't.
Superphosphaat gehalte aan phosphorzuur 13.3 °'o
Kalizout 40 pCt. gehalte aan kali 39.9 pCt.
Chilisalpeter gehalte aan stikstof als nitraat
15.75 pCt.
Van de N.V. Landbouwkantoor te Alkmaar,
vertegenwoordiger de heer H. Stenneber alhier.
Superphosphaat gehalte aan phosphorzuur 12.6°/o
Kalizout 40 pCt. gehalte aan kali, 41.9 no.
Analyse's liggen voor de leden ter inzage bij
ondergeteekende. Jb. DE BOER.
ZUIDSCHAR W GURE.
In de vacature, ontstaan door 't overlijden van
den heer A. Klingeier, is tot lid van 't bestuur
der Banne te Zuidscharwoude gekozen, de heer
O. de Boer Cz.
BROiEK OP LANGENDIJK.
Met genoegen voldoen we aan 't verzoek van 't
Bestuur der Chr. Ger. Jong. Ver. te Broek op
Langendijk, de aandacht te vestigen op de open
bare vergadering, die Hemelvaartsdag 7 uur staat
te worden gehouden en waar"Ds. v. d. Molen van
l.isse, 't woord hoopt te voeren. Dfeze vergadering
is voor alle belangstellenden toegankelijk.
ZUIDSCHARWOUDE.
We vernemen, dat door de lidmaten der Ned.
Herv. Kerk, ruim f400 is bijeengebracht, om aan
de voorwaarde nvan den Raad van Beheer voor
de predikantstraktementen te voldoen. Deze som
schijnt echter nog niet voldoende te zijn.
NOORDSCHARWOUDE.
In de gehouden vergadering van den Centr.
Bond van Transportarbeiders, werd als penning
meester gekozen de heer J. de Groot. Dieze functie
werd langen tijd vervuld door den heer J. Jes.
Deze heeft hierdoor geen zitting meer in het be
stuur van genoemden bond.
OUDKARSPEL.
FEESTAVOND D.T.S.
Zaterdagavond 11 Mei zal de voebalvereeniging
D.T.S. baar jaarlijkschen feestfavond houden in liet
lokaai van 'den heer C. Vis. De avond zal gevuld
worden door voordrachten, zang en tooneel, e.d,
Een en ander zal worden uitgevoerd door eigen,
maar daarom niet minder bekwame krachten.
Wij hopen dan ook, dat allen, die roeit D.T.S
sympathiseeren, dezen avond zullen komen bezoe
ken, om met elkander dezen gezellig te maken
Uit den Omtrek
-- ST. MAARTEN. GROENVEL IE I
Door onbekende oorzaak brandde Zondagavond I
het perceel van den heer Th. Appel tot den grond i
af. Was door harde wind en de vonkenregen het
gevaar voor de omliggende perceelen groot, ge-
lukkig bleef het echter bij dit eene perceel. Ver-
zekering dekt de schade.
- ST. MAARTEN.
Onze zangvereeniging wist, onder directie van j
den heer P. Grin, op het gehouden concours te j
Zandvoort een le prijs in de 4e afd. te behalen. 1
Voor deze jonge vereeniging een waar succes. i
ST. MAARTEN.
Gevonden: Een zilveren heerenhorloge, waarin
naam gegraveerd.
Verloren: Een juweelen broche.
Inlichtingen ter secretarie.
(Uitgave Brusse's Uitgeversmaatschappij
Rotterdam).
Te Krabbendam namen we nog even een kjjkje
in een veestal, en werden we gewaar, dat de comc-
tróle-veroeniging haar nuttig w.erk bij de veehou
ders is begonnen. Typisch toch, de nieuwigheid
in een veehoudersstreek bij uitstek en sinds mcro-
schenheugenis als Krabbendam is, was voör 25 jaar
eeds ingevoerd in he.t zoogenaamde achterlijke
Limburg
Nu komt Krabbendam tegenover Zijpe op dit
gebied stellig achter, we. weten dat ook daar de
controle op melk-gehalte ,en hoeveelheid omtrent
dcnzelfden tijd als te Limburg hekend was.
Nu de veehouders de productie-staten van elk
dier afzonderlijk kunnen zien en met anderen kun
nen vergelijken, is he.t voor hen een vingerwijzing,
welke dieren dienen te worden opgeruimd en welke
voor de fokkerij groote waarde hebben.
Zoo zien we, dat het waarlijk niet v.e.el onder
scheid uitmaakt, wat betreft de regelen, in acht
tc nemen bij 't' fokken van vee en 't selecteeren
van aardappelen.
We keken naar de jonge kuikalveren, 'n' mooi
gezicht ,dat jolige goed.
Gelukkig is 't weer nu ten goede veranderd,
en ziet 't er naar. dat 't nu sDoedig buiten kast.
Want de hpoivoorraad is op vele plaatsen op, én
een stal met vee zonder hoof-voJderen, kost 'n
schat geld.
We namen afscheid van de Krabbe.stad en zoch
ten onze „auto" op, die na ettelijke vergeefsche
uogingen eindelijk aansloeg, <en we tuften naar de
vermaarde voorstad van Eenigenburg, b vsc heiden-
liik ,,'t Stadje'' genoemd, waar we even halt hielde».
't Stadie'' heeft met de. Faubourg Tervuere hg
Brussel of de Montmartre bij de Lichtstad zeer
weinig gemeen, 'n Verkeersagent heeft cr njog geen
emplooi, 't verkeersvraagstuk is daar nog niet tot
probleem geworden. Onze wegluis werd er als «en
Cadillac elders bekeken.
Hier zat men igi de achterkeuken, ginds (ook
op 't Stadje) had men een kamerke niet planken,
zeildoek en 'n kleed gemaakt. En overal was men
aan de groote voorjaarsschoonmaak, klaagde over
de kou, den slechten stand van 't gras en! over
't feit. dat de kool nu op was; f3o per 100 K.G.'
'tStadje profiteert er niet van.
Over den stand der tulpen zei men tket veel;
dat is een minder gunstig verschijnsel.
De Westfriesch is toch eigenlijk 'n optimist;
van tegenvallers spreekt hij bij voorkeur niet
Weer bestegen we ons modem vervoermiddel;
de wind was nog iets sterker geworden. TelkenlS
als we een over zijn fiets gebogen wielrijder pas
seerden, prezen we ons gelukkig; zoo'n auto is
toch maar alles.
En zoo ging 't op de St.roet .Tin, we reden met
*e nard, om 't landschap >vat op te nemen et)
om niet in de sloot terecht te komen, wan*< wie
•1-auffeurt moet terdege oppassen in de vele
bochten
Hier was men aan 't eggen, ginds aan 't ploegen,
elders stond er oen te beuken" op een hloembol-
lenakker. De Stroet verandert ook niet erg, éét»
enkel huisje maar. Opmerkelijk ook hier een mooie
•Christelijke School; tuf Noord-Holland door en
ge staat verbaasd over de talrijke- riieuwe scholen-
Niet, dat de Chr. School te Stroet te gnoot.
te luxueus zou zijn, och neen. Daar kójn men in
de oude school niet blij-on, men moest wel bou
wen. Eu de Chr. School Stroet maakt maar .een
bescheiden indruk tegenover da Bijzondere School
te Warmenhuizen, en op zoo tal van ander eplaat-
sen in ons gewest.
Even buiten de Stroet hielden we even halt
en klampten een bekende aan, die in de tulpptr
wiedde. Hoe heb je het er nu? vroegen we en hij
wees veelbe teekenend naar een spichtig opgescho
ten bladgewas, met hier .en daar een leege plek.
Dat zijn „kopplanten," zei hij en die zijn slecht.
'De resr gaat nogal.
Is het in deze omgeving overal zoo,? vroegen we
«n we kregen ten antwoord: „De kopplanten staan
overal siecht, dit hoekje is waarlijk 't slechtste
ucg niet." f
Even verder zagen we1, dat dit inderdaad zoo
was, de stand van het gewas liet veel te wenschen
over. Thuis gekomen hadden we- nog een tulpen-
praatje met een oud en ervaren tuinbouwer. Deze
vertelde een slecht staand exemplaar te hebben
opgestoken op het v,eld. En wat bleek? Slechts
één mieserig worteltje had de plant gevormd,
één enkel staaltje. 'Daar kan niets van komen,
dat zag hij zeer wel in.
Zoo naderden we Groenveld, 't gehucht met
zijn sierlijke huizen en welverzorgde akkers. We
hadden er geen „bóskip" en tuften door, turend
naar bekende gezi'chten, 'die zich niet lieten zien,
I (Wordt vervolgd.)
(Overgenomen uit het aardige boekje, verlucht
met 7 houtsneden van J. Franken Pzn., en ver
krijgbaar in eiken boekhandel voor den prijs van
35 et.).
Do avond had mij in een verlaten logementje
gebracht, midden in de Brabantsche hei en de
bosschen. Voor mijn werk had ik daar in den
omtrek met menschen gesproken, was er den;
heelen dag op drassige paden geweest door de ten.
deele overstroomde velden. En nu grauwde do
schemering van den komenden stormnacht met
vlagen van hagel en regen over het vaal ver
winterde landschap, onder dien dreigend oker
gelen nagloed van den zonsondergang. Maar miin
huis in de stad kon ik niet meer bereiken.
Huiverend in mijn natte kleeren stapte ik uit
die naargeestigheid de kleine gelagkamer bin
nen. De waard was een aud, knorrig man. Hij
bracht mij mijn eten, draalde nog even. terwijl'
hij kleumend zijn handen wreef, en vroeg mij
toen meteen maar hoe laa,t hij mij den volgenden
ochtend moest wekken. Want hij wou de kast nu
maar sluiten en in de kooi kruipen, omdat er
teeh geen klanten meer zouden komen door dit
hondenweer.
Met, mijzelf als gezelschap mocht ik hier dus
mijn avond doorbrengen, luisterend naar het verre
aanstormen van de bniefl, die zoo dreunden en
gierden door de denneboomen, een enkelé maal
met doffen plof er een neersmakten, voortbol
der end over 't pannedak, en naar de roffels
van 't plenzend gekletter op de gegrendelde bui
tendeur en de luiken....
Toen erkende ik dankbaar in dit veria,ten
stormnest, waar rondom door den zwarten nacht
niets was dan 't waarlijk soms angstig gerucht
van de woedende buien: het klaar goudeii
licht uit de electrische lampen, 'dat nu zoo stil
vertrouwelijk en onberoerd een veilige gezellig
heid om mij heen onderhield.
Ik nam een boek uit mijn taseh, installeerde
mij op mijn gemak, maar de verbolgen een
zaamheid trok mijn gedachten telkens weer on
rustig de desolatie van de gegeeselde heivelden
in; van de nu schuimend doorzweepte inktzwarte
vennen en de gemartelde bosschen, waar 3e storm
de stammen verboog dat ze kraakten. Toen daar
opeens, uit den hoek van de tapkasteen wals
op mij aan zwierde, zoet lokkende violenmuziek,
die walste ,de angstig-stille gelagkamer binnen,
en mij. lachend bekoord van verrassing, aan
•Chopin herinnerde. In de begeleiding herkende
ik stellighet beroemde orkest van het Am-
sterdamsche concertgebouw, dat mij hier, in dien
stormnacht buiten 't bereik van de menschen, 't
rythme meedeelde van de lichte, lichtzinnige
blijheid tot een moment van volkomen geluk.
De oaeedoogenlooze buien sloegen na een wijle
die dartele melodieën briesend en jammerend in
't luchtruim kapot, zoodat ik de radio nu beter
kon afzetten. Maar met dit vleugje van vroólijke,
hoopvolle stemming, als een roesje in den kop,,
ging ik dan ook meteen on'der de wol. De val
winden ,die door den schoorsteen binnenduikelden,
wekten mij telkens, om mee te waken bij den nood
van 't weer, op zee nu, waar schepen zouden
vergaan, en óók achter de dijken.
Dit zijn de nachten, waarin jo audiëntie ver
leent aan je gedachten.
licht is leven, zoo ging mijn gemijmer. En
zoodra de lieve Zon ons in donker laat, om op
hun beurt onze tegenvoeters te zegenen, dan
neemt Philips haar levenwekkende taak aanstonds
over en van pool tot pool stralen zijn lampen de
duisternis weg, w'aar maar menschen bestaan op
aarde of op de wateren. En binnen iedere stad'
doet hij het feest van den avond fonkelend en
parelend in gloeiende kleuren ontsteken, dat de
nachthemel er den laaien gloed van weerkaatst.
Licht is vreugde. En de menschelijke stem, de
muziek, die met haar Iracht van gedachten, van
wenschen en verbeeldingen, van „het nieuws",
door den troost van de harmonie en haar blijde
rythmen de vereenzarn'ng verdrijven, Philips
zendt haar uit over de wereld, op „de korte
golf"', en brengt gemeenzaamheid onder alle men
schen van alle landen en talen en huidkleuren...
Tot in de troostelooze v erlatenheid van de wilder
nis, tot in het leed en de wanhoop van de ziet
kenhuizen. tot in de verschrikking en den nood
van de verstormde zeeën. Want niemand behoeft
er nu meer buiten de menschengemeenschap te
leven.
Dit zijn twee groote wonderen van onzen nieu
wen tijd: de overwinning op de duisternis, de
overwinning op het isolement uit het maatschap
pelijk verband. Beide behaald door'de techniek.
Dat is: door de in de nijverheid gematerialiseerde
wetenschap. En dat ons kleine land hierin nu
het voornaamste centrum is, van Europa stel
lig: voor ook de Nieuwe Wereld in een misschien
nabije toekomst. En een eenvoudig Brabantsch
stadje van deze licht en leven en gemeenzaamheid
over de aarde verwekkende industrie het
brandpunt
'Opeens bedacht ik, dat dit toch iets prachtigs
was en grootsch van menschelijk denken en wer
ken. En in een vreemde vervoering door slapeloos
heid nam ik mij voor, daar heen te gaan en te*
zien hoe in dat simpele provinciestadje de groote
actie leeft om 't licht te laten schijnen over de
donkere aarde, en door den aether heen de troos
tende gemeenschap te brengen van de mensche
lijke stem en van de muziek tot aan de eenzaamst
uit de wereld verdoolden.
Ik was zóó vervuld van dit plan, dat ik op^
stond, den waard uit z'n bed klopte en met hem
overlegde hoe ik aanstonds zóó vroeg de toch
hemelsbreed nie.t ver verwijderde fabrieken van
Philips kon bereiken ,om er de» werkdag van zijn
duizenden hoofd- en handwerkers te zien aangaan
en tot den avond zich voltrekken.
(Wordt vervolgd).
WAAR. OUD|TIJD|S;
één der sti oompjes van den Oostrand der Noord-
j Veluwe, de Grift de uiterwaarden van den Ids-
sel bereikte, werd wanneer precies, valt niet
meer na te gaan een plaatsje gesticht, dat den
naam droeg van M.ons Djeï, Godsberg, nog geen
stadsrechten bezat, en gelijk zooveel gehuchten,
j tot de zestiende eeuw een rustig en vergeten be
staan voortsleepte. De naam Hattem"' schijnt
afgeleid te zijn van Hattheim, dat hèim huis)
van Ilatto zou moeten beteekenen. Den oor
spronkelijk en naam vindt men terug in den Gaeds-
berg, een'heuvel ten westen van Hattem, waarop,
zooals uit in 1893 gedane opgravingen overtui
gend is gebleken, een oude parochie-kerk heeft ge
staan, tot, wier kerspel de plaats Hattem volgens
oude oorkonde ook heeft behoord. Gedurende de
regeering van Karei V, den tachtigjarigen oor
log en tegen liet einde der achttiende eeuw heeft
de bevolking van Hattem menigmaal een levendig
aandeel genomen aan de gebeurtenissen, die des
tijds ons land in beroering brachten; verscheiden
malen is het belegerd en niet steeds is hel er .zon
der „kleerscheuren" afgekomen! Nochtans wijzen
grachten en enkele resten van muren er op„ dat
Hattem een veste is geweest, die er mocht zijn.
In dien tijd waren er drie poorten aan; de stad:
de Dorpspoort, de Hoenwaardsche poort en de
Dijkpoort, waarvan de laatste, onder deskundige
leiding gerestaureerd, nog staat ate een getuige
uit lang vervlogen tijden. Het stadhuis, dat voor
een deel van 1625 dateert, doch later belangrijk
is gewijzigd, heeft een fraaien antieken gevel.
Het oud archief, dat is geordend, door deni heer
F. A. Hoefer, die op dit gebied zijm sporen wel
heeft verdiend, is thans overgebracht naar de
Dijkpoort. Met het front staat het raadshuis ge
keerd naar de markt, 't centrum van het stadje.
Midden op het Marktplein verheft zich de monu
mentale toren, waarachter de kerk, die alleszins
een nauwkeurig bezoek verdient door fraaie muur
schilderingen, een oud doopvont, een massaal koor
hek, oude kroonluchters, gekleurde kerkramen, en
waarin 'de hardsteenen zerken met opschriften
getuigen van den tijd toen Napoléon nóg niet
had doen breken met de gewoonte, de overledenen
in de kerkgebouwen te begraven. Van het voor
malige kasteel, de dikke Tinne, is niets meer over
dan de plaats, waar het vroeger heeft gestaan, het
z.g. Tinneplein dat door zeer eenvoudige wonin
gen wordt omsloten, en zeker geheel vroegeren
luister en grootheid is vergeten. |Mag men
oudere inwoners van Hattem gelooven, dan is er
geen huis, welks kelders niet in verbinding staan
of hebben gestaan, met die van de buren. Moesten
die eertijds dienen als opslagplaatsen, of als toe
vluchtsoord in tijd van beleg, wellicht ook" als ge
heime vluchtgangen Dat is niet meer na te gaan.
Wel trekken veel antieke gevels en ouderwet-
sche puien de aandacht, wel wordt het oog van
den kunstenaar geboeid door schilderachtige hoek
jes, typische tafereelen, die soms op 't onver
wachtst den opmerkzamen wandelaar opvallen,
doch genoeg van 't stadsschoon, daar zoo véél
naar buiten roept.
Zoo begint het boekje, namens de V.V.V. „Hat-
to-Heim" uitgegeven, u te vertellen van iHattem's
- schoonheid en zijn krachtige omgeving. Wie dit
keurig uitgevoerd boekje wensch't te bezitten,
schrijft aan den heer G. W. Lans, secretaris der
V. V. V. en 't wordt gratis toegezonden.
(John Ruskin; een der grootmeesters van
den stijl).
Wij stellen ons de regenwolk slechts donker en
grauw voor en weten niet, dat we aan haar wel
licht de schoonste, zooal niet de meest verblin
dende kleuren des hemels danken.
Vaak, in onze Engelsche morgens, vormen de
regenwolken in den dageraad zachte effen velden,
die onmerkbaar in het blauw wegsmeltenof
wanneer zij kleiner zijn, pakken zij zich samen
in zichtbare streepen, welke de breede wolken,*
banden er boven kruisenen dit alles baadt in een
onuitsprekelijk" licht voor zuivere rozetinten en
purper en amber en blauw: niet schitterend, doch
mistig zacht, de gestreepte massa's, bij nader
beschouwen samengesteld uit wolkentrossen ol
tressen als floszijde, er uitziend alsof elk van
hen een pakje of bundeltje verlichte regen is.
Waterdamp of mist, die in de lucht hangt,
wordt zichtbaar, juist zodals stof in kamerlucht.
In dc schaduw kunt ge niet het stof zelf izien,
omdat dit niet verlicht wordt, doch ge kunt an
dere voorwerpen door het stof heenzien, zonder
duisterheid, zoodat het licht, dus feitelijk door-
