NIEUWE
11
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 66
Dinsdag 4 Juni 1929
38e Jaargang
WÊm
mptiën |f
y
"TM
StemmingsbeeldGroentenland
■■TERG. TELEPNOOR SS
tank
iEN,
ein 92
=E
va
00
UW,
LA1GEDIJKER COURANT
Deze courant verschijnt
Dinsdag, Donderdag en Zaterdag
Abonnementsprijs
per 3 maanden f 1.16
llitpe: Firma J. I. KEIZER. Redacteur I. H. KEIZER. Bureel HoDrdscharwoude. Groote u"«pi""»»'*
Hoewel in deze rubriek de politiek zooveel mo
gelijk wordt vermeden, ben ik wel verplicht iets
van dien aard te behandelen. 'tGaat buiten de
partijpolitiek om en 't raakt zeer nauw onzen Ne
der! andschen tuinbouw.
Bedoeld wordt, de wet op de controle van land-
tuinbouw en zuivelproducten. Voor weken reeds
durfde ik, op grond van informatie's de voorspel
ling aan, dat nog in deze parlementaire periode
de wet zou worden behandeld en aanvaard. Dit is
uitgekomen, na ampele bespreking in de Tweede
Kamer is daar 't wetje aanvaard, in, de Eerste
Kamer ging het ontwerp je met nog 16: andere
op één middagje onder des presidents hamer door.
Zoo is dus nu het ontwerp wet,; en kan men
eerstdaags haar in het Staatsblad verwachten.
Buitengewone en ingrijpende veranderingen ver
wachte men echter niet. De uitvoering van de wet
kan aan daartoe door de land- en tuinbouworgani
saties in 't leven geroepen of te roepen lichamen
worden opgedragen, waardoor het stroeve-ambte-
lijke in de uitvoering wordt vermeden, en de band
aan de practijk niet wordt verbroken. Een ver
der voordeel is, dat de kosten aan, de controle
verbonden, door land- en tuinbouw zelf worden
gedragen, waardoor voorkomen wordt, dat een
kostbaar ambtelijk apparaat in 't leven wordt ge
roepen. i
Voor de controle op den uitvoer van tuinbouw
producten komt het Uitvoer-Contróle-Bureau in
E'en Haag alleen in aanmerking.
Het bestuur dezer instelling heeft blijkens een
in de Tuinderij en 't Centraal Orgaan voorko
mende mededeeling het volgende besloten:
1. Het merk voor den „Ideaal''-aardappel.
In verband met de eigenschappen van deze
aardappel-soort, spoedig na het rooien scheuren en
barsten te vertoonen, zal het label voor deze soort
dit jaar voor de laatste maal beschikbaar worden
.gesteld.
2. Die kwestie pootgoed en drielingen.
Nogmaals vestigen wij de aandacht op de be
paling der minimum-eischen, dat het label niet
mag worden gebruikt voor pootaardappelen, daar
het ten aanzien van dit product geenerlei waar
borgen verstrekt.
In verband hiermede moeten voor de kleine
maataardappelen labels worden gebruikt, voorzien
van het woord „drielingen", welke labels op aan
vrage door het bureau worden verstrekt.
3. Dte uitgifte van labels aan niet-aangeslor
tenen.
Andermaal brengen wij onder de aandacht dat
alleen labels mogen worden verstrekt aan niet-
leden, indien een afdoende controle wordt uitge
oefend, daar iedere aangeslotene voor het juiste
gebruik van het label met zijn eigen nummer ver
antwoordelijk blijft. Daarom zullen de veilingen
aan niet-leden van het U. G. B. slechts zooveel
labels mogen verstrekken als de aanvrager noodig
heeft en slechts voor het geval zij in de gelegen
heid zijn, het betreffende product te controleeren.
Tevens verzoeken wij dezen veilingsbesturen, aan
de controleurs van het U. O. B, opgave te ver
strekken van bedoelde niet-leden die gebruik van
het U. O. B.-label maken.
4. Keurmeester van de veiling en controleur
van het U. C|. B.
De besturen van de veilingen herinneren wij er
aan, dat de controle op de producten voor het
U. C. B-label moet worden uitgeoefend door den
keurmeester van de veiling, terwijl de controleur
va nhet U. C, B. slechts nagaat of deze keur op
de juiste wijze plaats heeft en of door de verschil
lende aangeslotene^ dezelfde maatstaf wordt aan-
geegd.
5. Het U. C, B.-merk op fust, afdekpapier
dl
Voor de goede uitoefening der controle is het
noodzakelijk dat de leden aan het U. O. B. opge
ve naan welken fabrikant zij het bedrukken van
htin fust, afdekpapier e.d. gaarne zien opgedragen.
Bij het merk moet tevens het nummer van aan
sluiting zijn afgedrukt. In plaats van het nunimei
kan ook het handelsmerk afgedrukt worden, maar
alleen dan, wanneer ten kantore van het U. C. B.
de wensch daartoe is te kennen gegeven met de
omschrijving of toezending van het handelsmerk.
Het bovenstaande geldt den export van vroege
aardappelen; men merkt hieruit wel, dat er wei
nig of niets veranderd is tegenover de vorige
campagne.
Hieruit volgt dat geenerlei invloed is'op te
merken van de nu pas aanvaarde wet, die trou
wens nog niet van kracht is. En ook in de toe
komst zal de tuinbouwer er niet de minste hinder
van ondervinden, wijl alles geleidelijk zal gaan,
er geen sprake van is, dat alleen het puikje der
goederen voor export wordt goedgekeurd, doch
alles wat goed is, straks daarvoor ook in aanmer
king komt.
We zijn nu nog in den stillen tijd, hoewel de
markt te Broek nog geen stilstand gekend heeft,
's Morgens komen de kooplui eens een kijkje ne
men, bezien de vroege groenten, die spoedigi de
kok gepasseerd zijn en blijven dan gemeenlijk nog
wat, „gezelsen" zouden de Afrikanen zeggen.
'tGaat met uitzondering van de tomaten, met
Jt vroege goed niet naar wensch. Beuzemooie ra
barber is zoo goed als onverkoopbaar. Vanmorgen
3 Juni was er voor f 1 per 100 Kg. geen liefheb
ber voor. i
[Met de sip is het ook al miserabel gegaan,
vanwege de vele „rand" randige sla is zoo goed
als waardeloos en goed voor de kippen. Die uien
brachten een miserabel slot, een schier waarde
loos product was het op 't eind. Wortelen dito.
Een buitengewoon gunstige uitzondering op
dien algemeen naargeestigen regel vormen de to
maten uit de stookkassen, die een zeer goeden prijs
'tls wel een wisselvallig bedrijf, dat van den
tuinbouw. Wie kan met eenigen schijn van zeker
heid ook maar iets voorzeggen? Nu blijkt! wel,
dat de aanvoer van stooktomaten nergens groot
is. En toch heeft menigeen in stilte gedacht: als
't maar goed afkomt, ieder gaat- tot verwarming
over en wordt het surplus nu niet van het najaar
naar 't vroege voorjaar verplaatst?.
Een knap man, die 't weet.
Dte voorteelt en de onverwarmde kassen, voor
zoover die uit groenten bestond, is over 't alge
meen niet meegevallen.
Betere resultaten hebben zij bereikt, die vroege
koolplanten teelden.
i i H ;i 1
"Wanneer komen de eerste vroege piepers? vroeg
ik van morgen aan enkele kooplui.
De optimisten voorspelden, dat we de eerste
vroegen de volgende week al zouden zien, en dat
al spoedig naar 't buitenland zou kunnen worden
smaakt als room
En de prijzen?
Die oude piepers, ja dat is misère.. Alleen de
bonten en blauwen, de allerbesten, zijn nog zoo'n
beetje te verkoopen én brengen in den kleinhan
del nogi 5 a 8 ets. per Kg. op.
Maar bravo's zijn zoo goed als onverkoopbaar,
men hoort van '1 ets. en minder per Kg.
Als men daarnaar kijkt, zou de vrees je om 't
hart slaan voor den prijs der vroegen.
Edoch 't vorig jaar waren de oude piepers
duur .peperduur. Op de hooge marktberichten
afgaande, zond Malta en Italië groote hoeveel
heden in commissie. E!n toen onze piepers op do
markt verschenen, was er overvloed met als, ge
volg een keldering der prijzen.
Nu zullen Italië en Malta wel een beetje voor
zichtiger wezen en is de kans op bevredigende prij
zen niet uitgesloten. Toch is de gedachte over-
heerschend, dat we spoedig goed voorziene mark
ten zullen krijgen, aangezien het verschil tus-
schen den stand op de vroege en latere akkers
niet zoo heel groot is. Dit zal, indien de begin-
prijzen bevredigend zijn, de bouwers wel animee-
ren, zoo spoedig met hun product te komen als
maar eenigszins mogelijk is. Ook al met 't oog op
de nateeling.
Twee malen kort achtereen heeft Oudkaispe
raad vergaderd, en hoewel er weinig gespro
is, zijn er toch belangrijke, zeer belangrij a
sluiten genomen voor een gemeente van
zielen van groote beteekenis.
In de voorlaatste vergadering kwamen i*. en
SV|. met een voorstel om tot het) aanscha
monteeren der brandkranen ove rte gaan wa
voor de spruitstukken aanwezig waren.
Onze moderne tijd vraagt moderne middelen
ten dienste van de gemeenschap voora
neer het moderne middelen betreft ter bestrijding
VaHetla0ude wil men niet meer —i de tijdgeest
legt eenmaal iets anders op.
Dte oude handbrandspuit met haar vele bedie-
ningsmanschappen moest en wordt op non-activi
teit gesteld, ingedeeld bij de reserve.
Dte tijden waren gunstig om deze belangrijke
uitgave te doen.
Een meevallertje met de belasting en een on
verwachte uitkeering uit de dividend- en tantième
belasting.
[Maar goed gezien was het van B„ en W. om
den Baad van het nut van het hebben van brand
kranen te demonstreeren.
En het kon niet anders of het voorstel
moest met algemeene stemmen worden aangeno
men.
Het materiaal is in duplo aanwezig, terwijl
dit langzaam aan zal worden uitgebreid, om tot
do volmaking te geraken.
In diezelfde vergadering werd nog een tweede
hoogst belangrijk besluit genomen; het aanstellen
van een boventallige leerkracht voor rekening
van de gemeente aan de openbare lagere school.
25 Nieuwe leerlingen werden 1 April aan die
'schoot ingeschreven en de klassen vooral de eer
sten werden overbevolkt.
Dte onderwijzeres kon niet die aandacht aan alle
kinderen besteden, die noodig is voor het bijbren
gen van de eerste grondbeginselen, waarop in
de hoogere klassen moet worden voortgebouwd.
B. en W. en den Baad hebben' ten volle de
draagwijdte van dit voorstel en besluit gevoeld,
maar hebben niettemin niet geaarzeld het offer te
brengen dat door de aanstelling van de bovental
lige leerkracht gevraagd werd.
Men is hiertoe overgegaan met alleen voor
oogen: hét belang van het kind èn het onderwijs.
Het is een daad geweest, die ieder voorstander
van goed onderwijs voor het kind, zal toejuichen.
Omdat hierdoor aan ieder kind kan worden ge
geven waarop het recht heeft omdat dan alleen
kan worden bijgebracht de kennis, die zoozeer te
pas komt, wanneer eenmaal de leeftijd is bereikt
dat de school wordt verlaten en ook de kinderen
worden opgenomen in het groote leven.
En nu de laatste vergadering van 31 Mei.
We konden bijna denken aan een paar, finan-
tieele zittingen, want ook de laatste vergadering
is zeker op dit punt besproken geworden en
in verschillende toonaarden.
In de eerste plaats dan de subsidie van f 1000
voor verbetering van het sportterrein, of liever
van het terrein van Dl.T.S.
Dat bij het binnenkomen van deze aanvrage om
een subsidie tot een zoo hoog bedrag, B. en W.
ernstig zullen hebben gesproken en later nog
eens van gedachten wisselden, laat zich gevoege
lijk hegrijpen.
Bcgeeren is vooruitzien, en dat B. en. W. dit
hebben begrepen, bleek uit de voordracht van dit
college, toen het gemeentebelang in al zijn) om
vang werd vastgekoppeld aan hun voorstel om
deze subsidie toe te staan.
Het was weliswaar een groot bedrag, maar
men diende daarmede het gemeentebelang, waar
voor anders over eenige jaren een grooter uitgave
zou worden gevorderd, opgelegd door wettelijke
voorschriften.
Het lag op den weg van B. en W. en B,aad
dit toe te staan zij konden niet anders.
Hoe of men het ook beziet of men voorstan
der is van sport of niet men moet alleen deze
vraag objectief beantwoorden: was de gemeente
er mede gediend geweest of niet?
En dan kan het niet anders of dit antwoord
zal luiden: Ja.
Ih 1936 wordt iedere gemeente verplicht een
goed ingericht gymnastieklokaal en een terrein
van voldoende afmetingen te hebben voor het
goed kunnen beoefenen van de gymnastiek en
spelen.
Bteeds langen tijd heeft de gemeente Oudkar
spel een speciaal voor dit doel ingericht! lokaal
aan de school verbonden.
M«n was daarmede andere gemeenten vooruit.
En nu het terrein.
Dl.Ti.S. kwam dit jaar in de 4e klas N.V.B. en
moest de voetbalclub haar terrein inrichten naar
de eischen, door den hoofdbond gesteld. Iets wat
natuurlijk geld veel geld kost. En> juist aan
de aangevraagde subsidie van f1000 werd door
B. en Wi. nu het gemeentebelang vastgekoppeld.
Staan wij zoo redeneerden zij deze subsi
die onder goedkeuring van den Baad toe* onder
voorwaarde dat de gemeente voor de kinderen van
de o.l. school gratis van dit terrein gebruik mag
maken, dan zijn wij niet alleen dei verplichting
vooruit, maar de gemeente behoeft zelf geen ter
rein meer in te richten, wat veel meer geld zo"u
vorderen. t
Hier leidden de omstandigheden tot het nemen
van een gunstige beslissing door den Baad, geleid
door en daarmede alleen dienende het gemeente
belang.
Daarbij mag niet worden vergeten dat de rente
van deze f1000, zeker zal worden opgebracht
door de belasting op 'de vermakelijkheden, omdat
de voetbalwedstrijden door den overgang van Dl.
TE. in belangrijkheid zullen toenemen en daar
door meer publiek gaan trekken.
Oudkarspel is thans een gemeente, die gereed
is met datgene, wat over eenige jaren bij wet
aan de andere gemeenten zal worden opgelegd.
Zij is hiermede de eenige in verren omtrek, en
zeker mag B. en iW. en den Baad dank worden
gebracht voor dit wijs beleid.
En niettegenstaande deze hoogst belangrijke
besluiten, die geldelijke offers vorderden, verla
ging van de Inkomstenbelasting met meer dan
een 1/3.
Om het zoo eens te noemen, moet dit op hen,
die meenden dat maar geld uitgegeven werd, dat
dit maar zou drukken op de belasting,, dat de
dorpsregeering duur was, een wonderlijke uit
werking hebben gehad.
Geld uitgeven aan den eenen kant en verla
gen aan den anderen kant, neen, dat ging niet.
Maar zoo redeneerde men om zichzelf iets wijs
te maken, men bedoelde: waarom nog niet' meer
verlagen? er is immers nu eeni reserve van
f 10—11.000!
Ja, die reserve is er „thans" maar men moet
niet vergeten dat de omstandigheden daartoe heb
ben medegewerkt.
19271928 was een goed tuindersjaar, dat was
bekend; men hield echter de vermenigvuldigings
factor op 1.25 gelijk als het jaar daarvoor, omdat
men reserve wilde vormen, teneinde eenigszins
gedekt te zijn tegen eventueele slechte jaren.
Dat het overschot zooveel zou bedragen, dat
had men niet kunnen vermoeden.
Maar al moesten de tuinders nu in verhouding
flink bijdragen in de belasting niet> vergeten
moet worden, dat het jaar daarvoor de belasting
grootendeels is opgebracht door de yaste inko
mens, die het twijfelachtig genoegen smaakten
ook nu weder naar een vermenigvuldigingsfactor
van 1.25 te mogen (moeten) betalen, en daardoor
dus dubbel werden getroffen.
Het werd echter zoo juist gezegd in deze laat
ste raadszitting, dat men niet moest spreken van
I tuinders- en niet-tuinders, maar van de burgers
j van Oudkarspel.
i Zoo is het ook. Alle ingezetenen vormen teza-
men één groot gezin, die naar verhouding van hun
inkomen hun schot en lot moeten betalen in de
algemeene kas, waaruit de gelden worden geput,
noodig en nuttig, in het belang van de gemeente.
Ejn dan is het van het grootste belang, dat
stabiliteit, vtikregen wordt in de belastiughef-
fing, dat men niet onderhevig is aan al te groote
j schommelingen, wanneer de eene niets „kan" en de
ander alles „moet" betalen.
Daarom is het zoo nuttig en noodig dat er een
reserve is, waaruit, bij onmacht van velen in zeker
jaar, geput kan worden tot ontlasting van; hen,
die een meer vast inkomen genieten, en daardoor
niet zoo zwaar worden getroffen als anders het
geval zou zijn.
Nu is. de factor met 35/100 verlaagd, dus ook
de te betalen belasting.
Waarom nu geen cijfer van 0.8 in plaats van
0.9. Het is immers weer een goed) jaar voor de
tuinders zoo niet beter dan 1927—1928.
Maar de juiste cijfers zijn niet bekend; en
de gemeente moet gedekt zijn tegenover haar be-
1 grooting. i
Er moet opgebracht worden f 23000, terwijl
I geraamd wordt een opbrengst van ruim f24000.
Dus f1000 meer. En dan vraagt men zich
toch af, of dit een verlaging van 0.9 op 0.$
wettigt.
I Men heeft zich te dezen opzichte op dit stand
punt te stellen: 0.9 is de zekerste weg, het ge
meentebestuur moet niet behoeven te vragen „kan
ik deze of gene uitgaven doen" maar moet kunnen
zeggen: „deze uitgaven kunnen worden gedaan
en zijn in het belang van de gemeente."1
En wanneer er op het eind van het dienstjaar
blijkt dat er meer dan de ruim f24000 is opge
bracht ,dan is dit een meevaller, die gevoegd kan
worden bij de reserve voor de eventueele komende
slechte jaren.
Een reserve, bijeengebracht „door de burgers
van Oudkarspel" en ten bate van allen.
Plaatselijk Nieuws
ZUIDSCH A R WOUDEi.
V Bij de firma Böttger, de bekende manufacturen
zaak, alhier, is ingebroken. Er is ruim f 400 ont
vreemd uit de winkellade. Men heeft zich toegang
tot den winkel verschaft dooir de W.C.-raampjes,
om dan verier door de wponkamer van een "der
firmanten den winkel te bereiken- De politie stelt
een onderzoek in. De bewolners, die dicht in de
nabijheid sliepen, hebben niets bemerkt- 't Is te
hopen, dat deze brutale inbraak achterhaald woi;dt-
f
ZUIDSCHARWOUDEL
I De broodbakkerij van'den heer Oud is gesloten.
Hij bakt nu zijn benoodigde bropld in de bakkerij
van de Coöperatie Nieuw Leven" en bedient van
daaruit zijn klanten-
I - ZUIDSCHARWOUDEL
Op het Zangconcours te Bergen behaalde de
zangvereeniging ,,Gemengd Koor", alhier, een eer
sten prijs met 300 p. 7n de afd- Gemengde Koren.
I - BROEK OP LANGENDIJKL
Aan het postkantoor Bnoek op Eangendijk en
de daaronder ressorteerende hulppoistkantcren werd
I gedurende de maan Mei 1929 ingelegd f9714.64,
i terugbetaald f 899476.
Het laatste door ilat kantoor uitgegeven boekje
draagt het nummer 1358- j
