i 1929
Liefde en Misdeed
Wat is
FEUILLETON
De Moord van Saint-Ouen.
Uit den Omtrek
Rechtzaken
.Wat is een auto-rijder oftewel een automobi
list?
Dat is iemand, die gemakkelijk op de kussens
gaat zitten, die wat, knoppen en knopjes drukt
Bat, is iemand, die altijd benauwd aan één
kant van de straat moet loopen en als hij', aan
den anderen kant moet zijn, volgens de regels*
van den weg loodrecht op de richting van den
weg moet oversteken, gedurende zijn haastig be
wegen langs de eerste helft van die loodlijn
links moet kijken, op de helft gekomen, plots zijn
met hand of voet, een stuurrad in handen neemt, j hoofd rechts moet draaien, om in die houding)
en dan met zijn wagen in halve of driekwart of
heele'met sneltreinvaart langs den weg vliegt.
Dat is iemand, die alles voorbij jaagt: voetgan
gers lijken hem kruipende slakken, fietsers zijn
voor hem stumpers, die langzaam vooruit komen,
en die al maar moeten trappen, trappen.
Dat is iemand, die alles voor zich doet wijken:
voetgangers schuiven met angstige gezichten naar
den kant; moeders grijpen haar kindertjes gauw
aan de hand om samen schuilplaats te zoeken;
boeren kruipen met paard en wagen schuw in
den berm en fietsers krimpen zich bang samen
om zoo smal mogelijk langs het uiterste rechter
kant je aan het dreigend gevaar te ontkomen.
Dat is iemand ,die als koning heerscht op de
wegen en'straten. Hij rijdt grint- en straatwegen
kapot, welnu, men maakt ze nieuw, mooi glad
en effen. Er is geen voldoende breedte, dat twee
wegkoningen elkander kunnen passeer en, geen
nood, men maakt de wegen breeder, men breekt
huizen weg, men kapt boomen om.
Dat is iemand ,die goedig glimlacht, als ge
meenteraden met Mussoïini-gebaren en Mussolini-
gezichten uitroepen: geen man en geen cent, of
borden plaatsen met: verboden voor enz., omdat
de weg niet glad genoeg, of niet breed genoeg,
of niet veilig genoeg is. Hij glimlacht fijntjes
want hij weet wel, dat ze straks met mannetjes
komen en met centjes en met een mooien weg en
als zoo'n nieuwe weg klaar is, ze eerst allen bij
't begin netjes op rijtjes gaan staan en dart
spietsen gaan en dan met elkander in auto's
gaan zitten, om de eersten te zijn, die langs den
nieuwen weg stuiven om dan elkander eens inge
nomen toe te knikken: zie je, dat bedoelden we
nou indertijd.
Dat is iemand, met machtsbewustzijn in zijn
oogen; die zijn kracht kent en spelend gebruikt,
maar die ook groot gevaar loopt in machtswel
lust zijn koningsheerschappij over den weg te
misbruiken.
iWat is een voetganger?
Dat is iemand, die zich nog op oer-ouderwet-
sche manier over de straat of over den weg voort
beweegt, n.l. op zijn beenen.
Dat is iemand, die per dag duizendmaal gevaar
loopt, dat hij door een of anderen wegkoning
overreden wordt, die reeds op school les kreeg
in „de regels van den weg"' en er boekjes over
moest lezen, die van jongsaf door zijn moede»
gewend werd aan rechtshouden.
OB!-
34- i
Op dat oogenblik werd de Ideur der portiersloge
met zenuwachtige hand geopend en een man zoo
bleek als een doek stormde 't vertrek binnen, 't Waa
Prieur, de kassier van Ricard Vennière.
De patroon vermoord de fabriek afgebrand.
Veronica doodeüjk gewond," stamelde hij als
in ijlkoorts. ,,A1 die dingen hoor ik daar op eens.
Om Gods wil, zeg me, mijnheer Savanne, dat! mijn
heer Vernière nog niet dood is, dat er nog hoop
op zijn behoud bestaat
„Wat ik je bidden mag, mijnheer Prieur, herstel
u toch en geef, zooals ik ook heb moeten doen,
een bewijs van uw kracht en moedWat je
gehoord hebt is reeds maar al te waarMlijn'
arme vriend Richard is dood en op Veronica's red
ding bestaat al heel weinig uitzichtIk was uw
komst al met ongeduld wachtendeik heb uw
verklaring in de eerste plaats noodig om de be
weegredenen voor de misdaad te kunnen nagaan.
Ga daar zitten en antwoord mij."
Schreiend liet de kassier zich op een stoel neer
vallen. Vraag maar, mijnheer. Ik zal u naér mijn
beste weten antwoorden.'
„In de eerste plaats dan bij welke M|aatschappy
was mijnheer Vernière geassureerd?"
„Geassureerd?" herhaalde Prieur met een ge
baar van wanhoop. „Helaas, helaas, hij was nc
niet meer." k1
„Wat?" vroeg Savanne, van zijn stoel opsprin
gend. „Was hij niet meer geassureerd? Waren al
die gebouwen, die machines, die materialen nei-
gens verzekerd?" t
„Neen. O, 't is «en noodlot, zoo vieemd, zoo
onwaarschijnlijk, dat het haast niet te geloovenl ïsl
Dat is een ruïne voor Alice Vernière, de dochter
van mijin besten patroon
„Wees toch duidelijk. Prieur. Op mijn woord
ik begrijp u niet."
„Mijnheer Vernière was verzekerd voor twee-hon-
derd-vijftig-duizenii francs bij een Amerikaanse e
Maatschappij. Zijn polis liep maar tot den 31s en
December 1893, tot eergisteren dus. 't Contract
met die Maatschappij niet willende vernieuwen
had hij zich gewend tot de Algemeene Assurantie-
Maatschappij, eischend, dat het contract jnet haar
zou ingaan op den 1 sten Januari 1894-
het tweede gedeelte van de loodlijn af te leggen.
Eat is iemand, die als hij „ernstig verbrijzeld",
zooals een correspondent van ons Chr. Nieuws
blad dat pleegt uit te drukken, op de straat ligt,
dadelijk moet hooren: zeker niet rechts gehouden;
zeker zijn hoofd niet in de goede richting get-
draaid, man zijn eigen schuld, dan had ie maar
moeten uitkijken. 1
Dat is iemand met een schuwe, angstige blik,
die een rilling krijgt, als hij een toeter hoort, die
met zijn bange oogen schichtig even opkijkt als
de wegkoning passeert.
.Wat is een machinist?
Dat is de eenige man ,die tegen den autorijder
yp kan, die bij botsing, den wegkoning en zijn
auto als kinderspeelgoed wegslingert of mee
sleurt, maar "die dat nooit doet, dan na ernstig
gewaarschuwd te hebben: kom niet op mijn weg.
Wat is een onbewaakte overweg?
Dat is het punt, waar de automobilist probee-
ren kan een locomotief uit de rails te gooien, bij
welke poging hij van te voren weet, dat het hem
het leven moet kosten, omdat de treinmachinist
hem de baas is.
Dat is het juist, waar de wegkoning al tijdig
genoeg gewaarschuwd is, dat hier zijn koninklijke
wegmacht gedurende eenige minuten moét wijken
voor nog grooter wegheerschappij.
Wat zegt nou een gewoon mensch?
.Wat is het gelukkig, dat er nog onbewaakte
overwegen zijn, want dan kunnen die wegkonin
gen, die gewoon zijn kippen en eenden, honden en
katten, oude vrouwen en jonge kinderen, jon-1
gens en meisjes weg te vagen van de straat, toch
nog voelen, dat aan hun macht een grens iSJ
Maar wat zeggen nou enkele sentimenteele lui,
als ze hooren van een „ernstig verbrijzelde"' auto
rijder en een „ernstig verbrijzelde" atuo?
Zeggen ze dan: waarom doet die man, alsof
er geen waarschuwingsbord staat? waarom kijkt
de man niet uit, hij weet toch, dat de machinist
hem de baas is en dat hij geen locomotief uit de
rails kan gooien?
Neen ,dan zeggen ze: och ,die stakker. Ook
geen wonder, dat ie doorrijdt. Als alles op den
weg voor je bang is en wegstuift en wegkruipt,
dan denk je natuurlijk ook, dat een locomotief
wel voor je respect heeft en op zij gaat.
En dan beginnen ze zich op te winden.
JV.aarom ook die onbewaakte overwegen? Maak
er bewaakte van. Dat kost wel wat. Maar dat)
is zoo erg niet. Laat die voetgangers, als ze ook
eens willen rijden, maar wat meer betalen.
Arme voetganger, stumper aller stumperds, nou
wordt je leven dagelijks duizendmaal bedreigd,
je moet al de dagen van je leven, van den dagiaf,
dat je moeder je in een wagentje reed tot den dag,
dat je in een wagen naar je laatste rustplaats
wordt gebracht, de regels van den weg leeren,
repeteeren en toepassen, je wordt niet eens be
klaagd als je „ernstig verbrijzeld" op den weg
ligt, nou willen ze je ook nog je spoorkaartje*
duurder laten betalen, omdat je belager,rje schrik,
je levensbenauwer niet verkiest naar een ern
stige waarschuwing te luisteren en in zijn dollen
overmoed meent, dat een locomotief voor hem
hetzelfde is als een kip en een eend, als een
hond en een kat, als een oude vrouw en een
jong kind.
- OUDE NIEDORP.
Ter gelegenheid van de kermis te Verlaat gaf
de tooneelvereeniging „Molière" alhier, in het
café van den heer A. Mijts een openbare uitvoe
ring voor een flink bezette zaal.
Opgevoerd werd „Het Generaalsvrouwtje", een
blijspel en echt kermisstuk, in 4 bedrijven door
Henri 'tSas. Dat het stuk in den smaak viel
bij het publiek, bewees wél het applaus dat den
spelenden na afloop ten deel viel. Slot een ge
zellig bal.
„Welnu?"
„Op 't laatste oogenblik nog maakte die Maat
schappij zwarigheden om het contract af Ve sluiten,
daar de fabriek van verfstoffen hier naast haar ge
vaarlijk toescheen. Ik schreef nog aan de nieuwe
(Maatschappij, dat de polis hier des Zaterdags
ter teekening moest worden bezorgd, maar die
brief bleef onbeantwoord."
Zoodat?" i
„Zoodat het nieuwe contract niet is ondertee-
kend en de fabriek tijdens den brand feitelijk niet
verzekerd was, noch bij de eene, noch bij de
anandere Maatschappij."
(Mijn God, hoe noodlottig, maar hoe onvoor
zichtig ookl" riep Savanne uit.
„Ja, het is wel een groote onvoorzichtigheid,
mijnheer, maar wie kon ook denken, dati er brand
zou komen in de fabriek, als er nergens gestookt;
wordt, als er niet één ouvreur in de werkplaatsen
:is Betrekkelijker wijs gesproken beteekent het
terrein hier niets, al de waarde zat in de machines,
«e materialen, de. gebouwen, en dat alles redde
loos weg. O, 'b is om êr' bij te schreien...''
En toen op eens: „Maar dte kas, de boeken,
de registers, die heeft men toch kunnen redden,
nietwaar?"
„Niets, mijnheer Prieur, niets is gered."
[.Niets?" herhaalde Prieur, zoo heesch van stem,
dat hij bijna onverstaanbaar was. „En de brand
kast;?" f
1 Ingestort. Onder het pum begraven. En tegen
zulk een brand zullen ook de meest solide brand
kasten wel niet bestand wezen. Alle papieren zullen
wel verteerd zijn als die althans nog aanwezig
waren, wat ook nog de groote vraag is."
„Groote hemel, welk een ramp, welk een rampl
jammerde de kassier. 1
,Was er dan zooveel in kas?"
[a1 het vlottend kapitaal van mijnheer Vernière,
behalve enkele duizenden francs, die nog op de-
Bank van Lyon stonden
En hoeveel was er dan in de brandkast ten
naaste bij?"
,Ik kan 't juiste cijfer opgeven, mijnheer sa
vanne: Vijfhonderd-twee-en-twintig-duizend, vijfhon
derd-zeven-en-tlwintig francs en vijftien centimes.
Zaterdagmiddag hebben de patroon en 'ik de kas
daarmede afgesloten."
,Was al dat geld in de brandkast? Mijn hemel^
hoe was het mogelijk?"
„Het. kon niet vóór Dinsdag gedeponeerd wor
den in de Bank van Lyon."
Daniël Savanne zat met de hand onder 't hootu
te peinzen en eensklaps opziende vroeg hij Prieur:
Kan ook iemand weten, dat de kas op Zondag
den"31 sten December en Maandaggen isten Ja
nuari zulk een enorme som bevatte?"
-.Niemand, behalve de patroon en ik," antwoord
de' de kassie rvolmondig, want hij vergajt1, idat
kantongerecht te alkmaar.
Schriftelijke vonnissen in de zaken van J. F.
v. d. P., magnetiseur te Amsterdam.
De Kantonrechter te Alkmaar heeft bekrachtigd
de door hem bij verstek gewezen vonnissen in de
strafzaken contra J.. F. v. d. Putten, oud 32 jaar,
smagnetiseur te Amsterdam, veroordeeld tot twee
geldboeten resp. fTo subs. 10 dagen en f25 subs.
12 dagen, ter zake overtreding artikel 436 W.v. S,
Het onbevoegd uitoefenen der geneeskunde 2 maal
gepleegd te Limmen;
doch ten aanzien van de opgelegde straffen over
wegende, dat. het zonder meer uitoefenen van een
geneeskundige behandeling als 'magnetiseur, dus
zonder het toedienen van geneesmiddelen als ander-
sinds niet. kan worden afgekeurd, doch dat begrij
pelijk is te achten, dat lijders, die op andere wijze
geen baat vinden, gebruik hebben gemaakt van
deze geneeskracht, heeft de Kantonrechter ge
meend, in beide zaken geen straf te moeten toe
passen.
Hierbij dient echter met nadruk te worden op
gemerkt, dat een dergelijk clement vonnis niet
kan worden verwacht, indien een magnetiseur zijn
zuiver magnetische behandeling overschrijdt door
het toedienen: v an geneesmiddelen of het ver
richten van handelingen, die met magnetisme in
geen enkel verband staan- r
VOOR DEN POLITIERECHTER,
Zitting van Maandag. 17 Juni. 1 I
Alleen behandeling van belastingzaken.
De buitengewone morgenzitting van den Politie
rechter was uitsluitend gewijd aan diverse belas
tingovertredingen. Aangevangen werd met een1
tweetal vervolgingen ter zake j
RijtvieFbe lasting.
Onverdachte Joh. T., glazenwasschei- te Alk
maar, die niét in de mogelijkheid verkeerde des
gevraagd een geldig rijwielbelastingmerk te kun
nen vertoonen, werd veroordeeld tot f6 boete of
6 dagen. Evenzoo mej. Kath. Anna W. te Oud-
karspel, die zich voior eer» gelijkluidend feit hadl
te verantwoorden.
Wegenbelasting. 1
De motorrijder Jan. Pieter den A., te Boven-
karspel, was juist op weg naar het belasting-,
kantoor, teneinde zich een wegenbelastingkaart te
verschaffen, toen hij door een belasting-ambtenaar
werd aangehouden en geverbaliseerd.
Onder aanneming van verzachtende omstandig
heden werd hij veroordeeld tot f 5 subs. 3 dagen.
De heer Jb. Groen, automobilist ts Helder, die
in gelijke minder gunstige conditie verkeerde, toen
hem door bevoegden naar zijn wegenbelastingkwi
tantie werd gevraagd, beweende glad' vergeten te
zijn, dat deze kwitantie in de cabine op den vloer
onder de mat was vastgespijkerd. Hem werd op
gelegd f6 boete of 5 dagen.
Joh. Karei H. te Helder, die geen enkel geldig
excuus wist op te geven of te verzinnen, hoorde
nch tot f 10 boete of 5 dagen verooirdeclen.
Jan L. te Wieringen, die met zijn auto had
doen rijden, bofte reusachtig, omdat Ide opge
roepen getuige niet was verschenen. Hij werd
thans vrijgesproken-
De garagehouder J. C. P. te Alkmaar, die nog
al eens in conflict met de belastingautoriteiten
komt, kwam opnieuw met hetzelfde watertje voor
den dokter en verzekerde plechtig, dat hij in het
vervolg zou zorgdragen, dati de wegenbelasting-
spulletjes in orde waren. Men toonde zich daar
over dankbaar, doch nieti voldaan, daar de heer.
P. tot f 20 boete of 10 dagen werd veroordeeld;
Beter figuur sloeg Fred. R. te Wognum, die
}iad kunnen aantoonen als eigenaar van twee
wagens van gelijksoortig fabrikaat, dat hij wel
belasting had betaald, doch een verkeerde kaart
behoorende bij den wagen, die momenteel niet'
werd gereden, had meegenomen. Hij kwam er
hij zelf met Claude Grivot daarover had gesproken
en hem bovendien een stuk papier had afgegeven
om het zilvergeld in te pakken, waarop het eind
cijfer zijner potloodrekening stond.. J
,Hebt u een tweeden sleutel van de brandkast?
[,Neen, er was maar één sleutel en de patroon
had dien altijd bij zich aan zijn sleutelring."
„Is de kleeding van mijnheer Vernière nage
zien?" vroeg de rechter van instructie aan den
politie-inspecteur, die nu de functie van secreta
ris waarnam.
„Ik zou 't u niet kuinlhen zeggten, mfjnheer,
maar ik wil het wel dadelijk gaan onderzoeken,"
antwoordde Berthout, die zich ook onmiddellijk
naar de kamer begaf, waar heti hik van den ver
moorde lag.
Het duurde niet lang, of de inspecteur keerde
terug met een portefeuille en een sleutelring
het horloge van den vermoorde was reeds 'door
dokter Bordet verwijderd en beneden op de tafel
gelegd. f
Prieur kon natuurlijk dadelijk het sleuteltje van
de brandkast aanwijzen 't was de kleinste van
den heelen ring. 1
„Weet u ook, mijnheer Prieur, hoeveel geld er
aan goud en zilver in de kas was?" vroeg de
rechter weer.
De kassier bracht zijn portefeuille te voorschijn
en noemde de som.
„Als wij nu eens aannemen," zeide daarop Sa
vanne, „dat de kas niet is aangeroerd en 'dat het
papieren-geld is verteerd, dan moiet 'zich daarin
aan goud en volgens uwe opgave nog
een waarde bevinden van achttien-duizend en
eenige honderden francs r
„O, die kas is stellig niet opengebroken."
„Hoe kunt ge dat met zooveel overtuiging zegn
gen, mijnheer Prieur?"
„Omdat het feitelijk onmogelijk is, zelfs voor
hem, die daarvan den sleutel bezit, de kas ie
openen."
„Omdat zij een geheim bezit, nietwaar? O, maar
die geheimen lekken wel eens uit. Weet u onk
uit welke fabriek Vernière's brandkast afkomstig
Was?"
„Die komt uit geen fabriek, mjjnheer. Ze werd
hier vervaardigd."
„Zeker volgens de aanwijzingen van den patroon
zelf?" 1
„Ik denk van wel, maar met' zekerheid zou ik
het u niet kunnen zeggen. Claude Grivot, de
meesterknecht, zou u daaromtrent beter kunnen
inlichten, want hem had de patroon met de uit
voering van 't werk belast.'1 t
Daniël Savanne en den chef der veiligheids
politie wisselden onwillekeurig een snellen blik
en de eerstgenoemde zeide omlddellijk tot
Berthoudt: „Ga dadelijk Claude Grivot opzoeken
sn breng hem hier."
I XXXV.
De dokter-magnetiseur O'Brien had gelijk
wij weten zich voorgenomen om het bericht,
hem gebracht door den spion Schultz, omtrent het
vertrek van Robert Vernière naar Berlijn, den;
vdlgenden morgen te gaan mededeelen aan den
chef, onder wiens orders hij; zelf stond.
Altijd des morgens voor tienen ontving de baron
Wilhelm Schwartz de menschen, die tegen Prui
sisch soldij in dienst stonden en hem inlichtingen
hadden te geven.
De inderdaad zeer ijverige man was altijd vroeg
bjj de hand en zijn eerste werk was dan de
couranten na te zien, de z.g. kleinere bladen niet
t* vergeten, waut het gebeurde meermalen, dat
die, zich minder inlatend met hoogere politiek
zoo vaak een schermen met groote woorden
hem 't allereerst het plaatselijk nieuws verschaf
ten. Zoo las hij dan ook in het „Tetit Journal'".
„Groote biand en moord te Saint-Ouen."
Dat „Saint-Ouen" trof hem, want juist daar
Was het, dat een der spionnen van O'Brien de
surveillance was opgedragen. Hij las verder: 1
„Onder 't afdrukken van dit blad vernemen wij,
dat de belangrijke fabriek van den ingenieur Ri
chard Vernière geheel in brand staat. De groote
industrieel zelf moet vermoord zijn. Diefstal
schijnt de beweegreden tot de misdaad te zijn
geweest. Morgen nadere bizonderheden."
De baron fronste de zware wenkbrauwen en
«tiet een echten Duitschen vloek uit, waarbij geen
woord Fransch was. Haastig nam hij andere nieuws
bladen op, maar er was er nieti één, dat zijn!
zeer opgewekts nieuwsgierigheid bevredigen kon.
Slechts het „Petit Journal" 'had rt feit vermeld.
Hij stond op, liep driftig heen en weer en kauw
de op zijn sigaar, die was uitgegaan- Er werd
tan de deur geklopt. „Hereinl" riep hij met zijn
zwaar keelgeluid.
Dokter O'Brien werd bij hem aangediend en
toegelaten: „Is er wat nieuws?"
„Ja, baron, en nog al belangrijk ook. Schultlz
heeft het spoor van Robert Vernière gevonden.
Gisteravond om zes uur zoowat, nadat al zijn
pogingen mislukt waren geweest, ontdekte hij onzen
man, in een café bij 't' Noorder-Spoorwegstation.'f
Surveilleerde Schultz dan niét, zooals hem gelast
was, bij de fabriek van Saint-Ouen?"
De fabriek was gesloten en de eigenaar, Richard
Vernière, afwezig. Schultz meende tegen den avond
naar Parijs te kunnen terugkeeren, daar er te Saint-
Ouen letterlijk niets te surveilleeren viel."
„En toen?" 1
„Toen zag hij in 't café Robert 'Vernière langs
zich heen loopen en volgde hem, zooals zijn plicht!
dat meebracht." r
„Waarheen?" 1
„Naar 't station. Robert Vernière was gekleed
als iemand, die op reis moet', had een grooten hand
koffer bij zich en een groote reistasch aan een
riem over zijn schouder."
