NIEUWE Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier Donderdag 11 Juli 1929 38e Jaarg StemmingsbeeldGroentenland No 81 UTERC. TELEPHOON 51 LANGËDIJKM COITRAIT Deze courant verschijnt Dinsdag, Donderdag en Zate raag Abonnementsprijs per 3 maanden f 1.15 Uitgave: Firma 1. H. KEIZER. Redacteur J. I KEIZER. Bureel Noordscharwoude. Advertentiën van l5 regels 7a oent, elke regel meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte Laat in het voorjaar toog de Langendijker tuinbouwer naar den akker, laat vanwege de lang aanhoudende strenge vorst. Eindelijk viel de dooi in, en hij wachtte met ongeduld den dag af, waarop hij zijn groncl spitten kon. Vol moed ging de man aan 't werk. Hij spitte en plantte zijn met groote zorg behandeld plant goed, in 't najaar gekocht als goedgekeurd met letter A. 't Duurde zeer lang voor hij 't gewas boven den grond zag, van wege de gure dagen in April en [Mei. Nauwelijks was 't te zieji, of hijj wiedde, kortom hij deed wat een goed tuinbouwer pleegt te doen, n.l. hard werken en lang werken. jtotet genoegen, want de man heeft hart voor zijn werk. Eindelijk is de oogsttijd aangebroken. Zeer nieuwsgierig volgt hij zijn courant, rubriek marktnoteeringen. Ep tevens inspecteert hij zijn vroegste akkers, in de hoop, óók te kunnen rooien. Gauw geeft de N.-H. bouwer den moed niet op, 'tmoet al heel vreemd gaan, zoo hij geen licht puntje ontdekt. Maar is er met de vroege aard appelen wel eenig hoopgevend moment van 't be gin der campagne tot heden geweest. 'kLaat u' even de volgepde cijfers zien. De hoeveelheid 2400 Kg. rooide zekere Langendijker bouwer van zeven snees; hij was verre van onge lukkig, want hij besomde nog f4 per 100i Kg., heden had hij geen centje boven Se f 3 gemaakt. Zoo besomt de man een opbrengst van '96 gave Hollandsche guldens. Zelf kon hij niet rooien, dus liet hij 't' doen en gaf daarvoor uit f25.Zijn landhuur bedroeg f 7. per snees, zeer billijk f 52.50, voor riet bere kent de man voor 7 snees per jaar f 5.daar heeft zelfs geen belastingmensch iets op te zeg gen terwijl zijn goedgekeurde poters hem kostten f 10.50. Bemesting f35. Totaal f128. In een andere branche zou een ondernemer nog iets tellen voor spitten, planten en wieden. De tuinbouwer in kwestie zei eenvoudig dat hew ik zelf daen en 'telde er niets voor. Recapitu- leerend krijg ik een verlies van f128 f96.— f 32.—. Nu behoort deze bouwer tot de zeer gelukkige menschen; hij geeft een zeer matige pacht, oogstte zoowat 350 Kg. per snees en maakte nog f4 per 100 Kg. Maar de nateeling hoor ik zeggen. Laat' ons de zaak zeer optimistisch bekijken; nemen we aan de 'borst maakt f 15 per snees: voor zijn „reuzen". Dat maakt volgens Bartjes f 105.— Aan verbetering voor de nateelt en voor planten reken ik in totaal voor 7 snees 20. In dit gunstige geval wint hij f 85. Trekken we daarvan het aardappelverlies a 32. dan houdt de man over bruto f 53. over 7 snees, is rond drie rijksdaalders per snees. Van een achturendag heeft hij wel eens hoo- ren zeggen, doch lacht er mee, hij maakt per dag 11/2X8=12 uur. Ziehier 't stemmingsbeeld eens tuinbouwers in den zomer des jaars 1929. De tuinbouwer is een door velen benijd man, hij heet volkomen vrij. Dat is hij ook, laat ens' maar eens zien. vu Hij is volkomen vrij zijn kunstmest, kali, phos phor en stikstof te koopen bij wie hij maar wil. Maar op den prijs kan hij niets afdingen, die hebben fabrikant, syndicaat etc. vastgesteld. L'ie prijs kan niet lager, zeggen dezei, want onze menschen werken 8 uur per dag, zijn verzekerd tegen ongeval, ziekte sommigen zijn zelfs zoo 1 gelukkig op hun ouden dag een pensioentje te krijgen. 1 De tuinbouwer is vrij om te koopen, doch de prijs wordt hem voorgeschreven. Heeft hij iets noodig, dat in de stad wordt vervaardigd, in de havensteden wordt geïnporteerd, dan deelt hij in 't voorrecht de hooge loonen en: emolu menten te mogen betalen, daaraan verdiend. Op zijn beurt brengt hij zijn product naar de bevolkingscentra. Hij constateert, dat de klein handel net zooveel op den prijs legt als 't arti kel kost. Dat maakt hem wel eens een- beetje kregel, doch wat geeft 't hem? Geen zier. Want 't is te Amsterdam als te Rotterdam, ta Parijs als te Londen» te New-York als te Berlijn. Het platteland raakt internationaal in de klem, er is een niet te ontkennen onevenwichtigheid tusschen werktijden en verdiensten ten platten lande, en die in de steden. Hier de ongelimiteerde arbeidsduur, ginds 8 uur per dag, in den Amsterdamschen raad is al gedebatteerd over het wenschelijke van een 7- urigen arbeidsdag voor tramconducteurs. De vakorganisatie ('k zeg er niets kwaads van) wist tal van voordeelen ten bate der vakarbeiders te verkrijgen. De tuinbouwer en de boer zuchten onder zware lasten en pachten. Wat hij noodig heeft is duur, valt meer en meer buiten zijn bereik, wat hij aanbiedt als vrucht van zijn ar beid, is wat de prijs betreft, afhankelijk van de wereldmarkt. De kwestie is internationaal en met name Ame rika en Duitschland gaan. voor, de agrariërs t.e helpen. Hooge invoerrechten, zeggen ze, dan wordt het nationale evenwicht tusschen industrie en landbouw hersteld. Duitschland heeft nog een óógmerk, nl. op de vreemde staten een deel der reparatie-kosten af te wentelen, Zoo zitten de boeren en tuinders in ons lieve land in 't hoekje waar de slagen vallen, 't Vraag stuk is buitengewoon ingewikkeld en 't is o zoo gemakkelijk te zeggen: de regeering moet ingrij pen. Minder gemakkelijk is aan te geven, wat de landsregeering moet doen. Tóch geloof ik niet, dat iemand zal tegenspre ken, dat onze regeering heur uiterste best behoort te doen, teneinde de Duitsche protectionistische plannen zoo mogelijk ongedaan te maken. Als straks met 1 Augustus de aardappelen met 4 Ml per 100 Kg. worden belast, beteekent dit voor ons land een groot verlies. Hier moet iets aan gedaan worden. Eien ding is gelukkig. De Nederlandsche tuin bouw is georganiseerd. Met den georganiseerden tuinbouw moet het landsbestuur wel rekenen. En geloof maar gerust, dat het Centraal Bu reau Javastr. 80 alles doet, om de diverse Minis ters te overtuigen, van de groote belangen, die op het spel staan. Met den aardappelprijs is het misère, over heel de linie. Heden 10 Juli werden massa's be neden de f 3 per 100 Kg. voor export, gekocht. De witvleezige konden iets in prijs stijgen ónder prijs kan ik ook niet. Gisteren werd er te Bovenkarspel een moment 80 ets. per baal besteed voor Ninety-fold. En heden f 1.10. 'tls wel erg, zoo laag. De; aan voeren nemen overal toe, al verneem ik ook nu reeds van inkuilen op hoop van beter. Algemeen Overzicht Veel leven om niets. Afwachten is de boodschap. Het spel kan beginnen. Praat me niet over Cu- Speyk en van der Werff herdacht, racao. De Indische Gids conclu deert. Van Speyk en Van der Werff herdacht. De hand b°v?P het hoofd gehouden De I. K. K. houdt een congres te Amsterdam. Mannen van zaken aan t woord Een tweesnijdend zwaard- .On ze uitvoer van aardewerk bedreigd Grootsche bestemming. Als vebruikeliik is na de verkiezingen putten de verschülend? Maden zich uit in het geven van be schouwingen omtrent den mtslag. hesc sc^ryi waarin, al naar de politieke opvattingen vers zijn, met meer of minder voldoeningwordt g sproken over het resultaat. Met betrekking t resultaat en de maandenlange v°°^f„re ^gmen woord en geschrift alom in den lande, kunnen zeggen: „tant de bruit pour u en de uitslag der verkiezingen ^schouwende, zoover het de samenstelling der Tweede Ka treft, kon men inderdaad tot de conclusie komen, dat het geweest is: veel leven om metsWamtus schen toch voorbarig gezegd zou 231 nntr Ho vrnnv ziin van welken invloed de uitsiag der stemmingen, ongeacht de same"®tehP^ Kabi- mer, zal zijn op de vorming van een nieuw Kabi_ net r>e vra 3 v is of er een parlementaire meei derheid gevonden zal kunnen w<?^en, ^^ccoord partijen der rechterzijde al of niet toeen accoora zullen komen met de bedoeling Spzame j geerkasteel te bezetten. Het is al enigen t«d geie_ den, dat door een politiek personage van vrij aige meene bekendheid werd beweerd: als het in 1929 niet lukt weer een parlementair kabinet te vormen een kabinet steunende op een meerderheid in 't parlement dan is de kans voor jaren van de baan. De partijen die zich thans al of niet geroe pen zullen achten gezamenlijk op te trekken, zul- ien zich hoogstwaarschijnlijk bij de bepaling van hun plan niet laten beïnvloeden door de hierboven weergegeven opmerking, al kunnen ze intusschen j elk voor zich, afgezien van alle nadere overwegin- gen ervan overtuigd zijn, dat het voor Neder- I land hoog tijd wordt weer een parlementair Kabi- i net te krijgen in de plaats van het extra-parlemen taire, dat als zoodanig tenslotte maar weinig be vredigt. Afwachten is de boodschap. Ongetwijfeld zal zoo hier en daar het hooge aantal der behaalde stemmen aanleidng tot winste of meerdere winste hebben gegeven. Maar, de evolking van Nederland neemt gestadig toe, en ookde kiesdeeler. Ver schuivingen van eenige beteekenis hebben bij de gehouden verkiezingen niet plaats gehad en we kunnen het ons volkomen begrijpen, dat van ver- schllende zijden de opmerking gemaakt is, dat de uitslag der verkiezingen „weinig zeggend" bleek. Enfin, we hebben een nieuw parlement, we krijgen (allicht) een nieuw kabinet. Het spel kan beginnen Tijdens den grooten oorlog, toen elk over den oor log sprak en ook in de openbare vervoermiddelen zoo menig vurig debat werd gevoerd over de kan sen in den grooten krijg, zoowél als over de schuld aan den oorlog, in den grooten oorlog zeggen we, moet er een snaak geweest zijn, die een knoops gat van zijn jasje versierde met een insigne, waar op te lezen stond: „praat me niet over den oorlog." Men kan van het goede teveel krijgen en niet ieder is ervan gediend op reis te worden lastig ge vallen met maatschappelijke of politieke kwesties. In deze dagen zou de snaak, waarop we doelden er toe kunnen komen het opschrift mee te dragen: praat me niet over Cnracao." Dit doende zou hij er echter blijk van geven de belangrijkheid van 't Curagaosche geval eenigszins te onderschatten. Kolommen vol worden alsnog aan den overval op Willemstad gevuld. Het gaat er nu voornamelijk nog om of en zoo ja in welke mate de gou verneur van Curagao n zijn plicht is tekort ge schoten. De „Indische Gids" geeft in het Curagao sche geval in een onlangs verschenen nummer een overzicht van eenige persuitingen, en komt tot de conclusie, dat de regeering, de gouverneur, de mi litaire commandant niet indachtig zijn gebleven, dat Curagao het stamland van den politieken-ge- neraal- avonturier tot naasten buur heeft. Dat zal wel betrekking hebben op generaal Urbino, voor wiens bedreigingen de gouverneur gezwicht is en aan wien door dezen een schip werd verschaft, waarmede Urbino in staat was met een voorraad Nederlandsche wapens en munitie naar Venezuela over te steken. De conclusie van de Indische Gids liudt verder: De commandant een de gouverneur hebben geen daad en geen woord weten te vinden om als van Speyk en van der Werff de situa tie met eere ook voor de geschiedenis te redden. Inderdaad moeten noch de gouverneur noch de commandant den brand in het kruit gestoken heb ben dat intusschen misschien al was meegeno men - en dat een van hen als wijlen de Leidsche burgemeester zijn lichaam als spijze zou hebben aangeboden ook daarvan maken de meeste uit voerige mededeelingen uit Willemstad geen mel ding. Of iets dergelijks de situatie gered zou heb ben? Wie zal het zeggen. Maar wat de gouverneur gedaan of nagelaten mag hebben naar veler mee ning is hij in zijn plicht tekort geschoten en moe ten er termen aanwezig zijn hem tot eenige nadere toelichting te ngpen. Waartoe de gouverneur dan ook bereid moet zijn. Wat meer is, {lij heeft zich te genover de Nederlandsche regeering bereid ver klaard af te treden indien de regeering daarvoor de gronden aanwezig achtte. Nu heeft de gouver neur aan de Koloniale Staten mededeeling gedaan van zijn verklaring aan de Nederlandsche regee ring en de Koloniale Staten hebben hun hand al reeds beschermend uitgestrekt over het hoofd van den gouverneur, door vertrouwen in zijn be leid uit te spreken niet alleen; maar ze zouden te vens het besluit genomen hebben .telegrafisch bij den minister van Koloniën aan te dringen op een onderzoek naar het optreden der politie-autoritei- ten enop betere bescherming van het grondgebied. In hoeverre nm htet optreden van de politie-autoriteiten afhangt van de voorschriften van den gouverneur en in hoeverre deze laatste verantwoordelijk gesteld kan en zal worden voor mogelijke nalatigheden of verkeerd optreden van de politie,zal de tijd leeren. In Amsterdam is dezer dagen weer een groot in ternationaal gezelschap bijeen. Het zijn de verte genwoordigers van vijf en zeventig bij den Inter nationale Kamer van Koophandel aangesloten lan den, benevens vele afgevaardigden uit landen, die nog niet als leden tot de I.K.K. toetraden. Bij de openinig welke Maandag plaats had is door ver schillende vooraanstaande personen het woord ge voerd. Een Italiaansch afgevaardigde herinnerde aan de door een onzer souvereinen gesproken woor den: volgens welke ons land groot is op elk gebied waarop een kleine natie trotsch kanzijn. Uit den aard der zaak zijn er bij de plechtige opening over en weer vriendelijkheden gezegd. De bedoeling van het congres is de internationale samenwerking tus schen zakenmenschen te bevorderen en zooals onze minister van buitenlandsche zaken in zijn re de o.m. zei, de oplossing te vinden van zekere pro blemen, welke het economisch welzijn in den weg staan. Waar deze mensehen in zekere mate geïn teresseerd zijn bij de samenwerking van zakenmen schen in dien zin, dat door hun samenwerking de hinderpalen worden opgeruimd, die het economisch welzijn beinvloeden, mag dus gezegd worden, dat 't te Amsterdam geopende congres vruchtbaar kan zijn voor de geheele wereld en in zekeren zin mag wellicht worden aangenomen, dat de I.K.K. en het congres een streven vertoonen, dat parallel loopt met het streven van het economische werk van den Volkenbond. Wat op het Amsterdamsche (het 5de, want de I.K.K. dateert nog pas van 1920) gedaan wordt zal misschien van internationale beteekenis kunnen zijn, mogelijk daarom juist van beteekenis omdat hier, naar we vermoeden, mannen van za ken, menschen ut de praktijk aan het woord zul len zijn. Er is op menig gebied nog steds een sterke wrij ving tusschen de verschillende staten onderling, 't Buitenland is in ruime mate van onze artikelen ge diend, doch zoo af en toe vernemen we iets van strubbelingen. De zaak voor den exporteur is nu eenmaal het veroverde afzetgebied te behouden. Jammer, dat zoo hier en daar door de regeeringen in het buitenland een kink in den kabel wordt ge bracht. Zoo viel dezer dagen weer te lezen, dat Amerika zijn invoerrecht op aardewerk gaat ver- hoogen. Dat is iets waarbij een deel van onze Indus trie van heel nabij betrokken is. Wij voeren heel wat aardewerk naar de Ver. Staten uit. Van de zij de van de Ned. Vereeniging van Aardewerkfabri kanten wordt in een adres aan den minister van buitenlandsche zaken aangedrongen op een offi cieel protest bij de Amerikaansche regeering. Als nu de Amerikaansche regeering. wat mogelijk is, zich niet aan evéntueel protest van onze zijde stoort en ook niet bereid mocht blijken voor ons land eenige gunstige uitzonderingsbepalingen te ma ken wordt nog gevreesd, dat de verhooging van de Amerikaansche rechten -een tweesnijdend zwaard zal blijken te zijn. Te verwachten zou namelijk zijn dat andere staten (dezelfde moeilijkheden n Ame rika als wij) hun nog vermeerderde overproductie op de Nederlandsche markt zouden werpen, waar ons land tengevolge van het geringe invoertarief daarvoor het meest ln aanmerking zou komen. Zoo zou tenslotte de verhooging van de Amerikaansche rechten op oardewerk in ons land een terugslag kunnen hebben in dien zin, dat ook hier stemmen zouden opgaan voor verhooging der Nederlandsche rechten.' Zoo zit toch maar het een aan het ander vast. Door H.M. de Koningin-Moeder is een bestem ming gegeven aan de gelden, die ter gelegenheid van Haar jubileum in ons land, in Indië en in het overige buitenland zijn bijeengebracht. Het bedrag dat door de Nederlandsche vrouwen hier en in het buitenland is bijeengebracht zal worden besteed aan een door H.M. in het leven te roepen stichting voor verpleging en opleiding van en onderwijs aan lichamelijk gebrekkige kinderen. De gelden in In dië bijeengebracht zullen worden besteed ten bate van verschillende maatschappelijke en liefdadige instellingen in de overzeesche bezittingen. Zeer ze ker een grootsche bestemming. Uit den Omtrek HEERHUGOWAARJL Nadat in de afgeloopen week verschillende co- mité's en sub-comité's voor de feestviering in; Sept. hadden vergaderd, werd mede een vergade ring gehouden door het Hoofdcomité. .Meegedeeld kon worden, dat in hoofdzaken dé verschillende programma's waren samengesteld, dat een plan voor propaganda was uitgestippeld, een colpor teur was aangesteld met het oog op plaatsing van advertenties door zakenmenschen in het offi- ciëele feestprogramma. .Was aanvankelijk reeds de hand gelegd op een terrein voor de feestelijk heden, door welwillende medewerking van eige naars van gronden, belendende aan het sportter rein, was nu gebleken, dat dan het sportterrein wel voor de feestelijkheden in te richten zou zijn, uitgezonderd dan de groote harddraverij. Na toe lichting door den heer A. Groot, werd dan nu ook besloten het feest te vieren op het sportterrein, dat dan voorzien zal worden van waterleiding en electrisch licht. De aanbieding van tenten door de firma Werner, werd geaccepteerd. Eien be langrijk besluit werd nog genomen in het belang der burgers. Waar de toegangsprijs op den dag werd gesteld op 50 ets. en voor de avondfeesten op 25 ets., werd nu bepaald, dat voor de burgers doorloopende kaarten op naam voor de drie feest dagen verkrijgbaar gesteld zullen worden tegen fl— De comm. voor vermakelijkheden en attracties kreeg opdracht een groot vuurwerk te bestellen met edn pakkend slotstuk. Een lijst werd opge maakt van offieiëele en andere personen, die uit- genoodigd zullen worden zitting te willen nemen in het Eere-Gomité. Mede werd nog besloten, het feest te doen inzetten met een half uur klok gelui, gevolgd door kerkdienst. Nieuwstijdingen BE KARINETSCRISISu De Koningin heeft ten koninklijken paleize 'tHuis ten Bosch den vice-president van den Raad van State ter conferentie ontvangen. Naar de „Volkskrant" verneemt, gaat in parle mentaire kringen het gerucht, dat men het zeer wel mogelk acht, dat staatsraad mr. dr. D^ A. P. N. Kooien zal worden aangezocht als kabi netsformateur op te treden. DE KAMERVERKIEZINGEN. De „Temps" zegt in een hoofdartikel, dat de Kamerverkiezingen in Nederland geen verrassing hebben gebracht, want de Nederlanders zijn een kalm en beheerscht volk, dat niet licht tot onbe raden stappen zal overgaan. Desalniettemin zal het moeilijk zijn een ministerie te vormen, want indien het niet mogelijk zal zijn de coalitie van 1925 te herstellen, zal men weer moetén komen tot een zakenkabinet, omdat een samengaan van de katholieken met de socialisten en radicalen onmogelijk lijkt. D:e „Information", den uitslag van de Neder landsche verkiezingen besprekende, meent dat het mogelijk is dat de Koningin den heer D«i Geer vraagt opnieuw een kabinet te vormen, dat dan zeker niet veel van het tegenwoordige verschil len zaE Het Nederlandsche volk toonde zich daar omtrent zeer onverschillig; het trekt er zic^ al heel weinig van aan, of een kabinet parlementair of extra-parlementair is, als het maar bestaat uit eerlijke en competente mannen. Op deze wijze, zoo concludeert het blad, ver zekert zonder noodelooze agitatie en overbodigen strijd ,een klein land de continuïteit van zijn nationale en internationale politiek. Dit kleine land nu bezit en beheert met prachtige resultaten een van de grootste koloniale rijken der wereld. Op het punt van sociale hervormingen behoort het tot de meest vooruitstrevende van Europa. Zijn economische voorspoed wordt door al zijn buren benijd. Het is misschien geen voorbeeld om direct na te volgen, maar toch wel een dat te denken geeft. EEN VH CHKOTTER BiOOR EEN HOLJL TRAWLER' GERAMDi De vischkotter „H. F. 284" uit Finkenwaerden, aan de Oost-Eriesche kust, is ten Noordwesten van het lichtschip „Norderney" door den Hol- andschen trawler „IJmuiden 78" uit IJmuiden, geramd en zóo zwaar beschadigd, dat de Duitsche boot korten tijd later zonk. De bemanning kon zich nog bijtijds in de booten begeven en werd naderhand door een Hollandschen trawler op genomen en te Cuxhaven aan land gezet. Volgens verklaringen van de bemanning van het gezonken schip zou de „IJ. 78" na de aan varing met gedoofde lichten zijn doorgevaren, zonder zich om het in nood verkeerende Duit sche schip te bekommeren.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuwe Langedijker Courant | 1929 | | pagina 1